Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Damiana Kordykiewicza

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2016r.

sprawy R. W. (1)

oskarżonej z art. 18 § 2 i 3 kk w zw. z art. 300 § 1 i 2 kk w zw. z art. 308 kk w zw.
z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Goleniowie

z dnia 28 stycznia 2016r. sygn. II K 5/14

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane
z postępowaniem odwoławczym, w tym 250 (dwieście pięćdziesiąt) złotych opłaty.

SSO Agnieszka Bobrowska SSO Iwona Gdula SSO Michał Tomala

Sygn. akt: IV Ka 974/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Goleniowie wyrokiem z dnia 28 stycznia 2016 r. w sprawie oznaczonej sygnaturą akt II K 5/14 uznał oskarżoną R. W. (1) za winną tego, że:

w okresie od bliżej nieustalonego dnia miesiąca lipca 2005 r. do dnia 02 września 2005 r. w S., K. i G. podżegała do popełnienia czynu zabronionego i udzieliła pomocy nieważnie powołanym do pełnienia funkcji członków zarządu Sp. z o.o. (...) z siedzibą w N.: E. M. oraz W. R. (1) w ten sposób, że nakłoniła ich do uszczuplenia zaspokojenia wielu wierzycieli Sp. z o.o. (...) w N.: (...) Banku S.A. w W., Banku (...) S.A. w W., Banku (...) S.A. we W., (...) Sp. z o.o. w G., Ł. B., B. K., A. K., Skarbu Państwa – Starosty Powiatu (...), Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego w G., Skarbu Państwa – Burmistrza Urzędu Miejskiego w C. i doprowadziła do sprzedaży w dniu 02 września 2005 r. w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) udziału wynoszącego (...) części w prawie wieczystego użytkowania działek nr (...), (...)łącznej powierzchni 8,4971 ha, położonych w C. obręb 1, dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą o nr (...) oraz w prawie własności posadowionych na tej działce budynków i budowli stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności za kwotę 2 500 000 zł na rzecz Sp. z o.o. (...) z siedzibą w K., której była prezesem zarządu oraz przygotowała w/w. transakcje w ten sposób, że umówiła termin spotkania u notariusza, zabrała niezbędne dokumenty i zawarła za Sp. z o.o. (...) i (...) Sp. z o.o. umowy wzajemne pozwalające rozliczyć w formie bezgotówkowej cenę sprzedaży,

tj. o czynu z art. 18 § 2 i 3 kk w zw. z art. 300 § 1 i 3 kk w zw. z art. 308 kk w zw. z art. 11 § 2 k.k.

i za ten czyn na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 300 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. przy zastosowaniu art. 37a k.k. wymierzył jej karę 50 stawek dziennych grzywny po 50 złotych każda.

Orzekł o kosztach sądowych.

` Apelację od powyższego wyroku wywiódł obrońca oskarżonej, który skarżąc wyrok w całości zarzucił mu:

1/ mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazę przepisów postepowania, to jest art.2 § 2kpk, art. 4 kpk, art.5 § 2 kpk, art. 7kpk, art.424 § 1 kpk poprze dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, dokonanie tej oceny nieobiektywnie, bez uwzględnienia okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonej, z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez oparcie rozstrzygnięcia wyłącznie na założeniu, że sprzedaż udziału w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości oraz posadowionych na niej budynków w sytuacji grożącej sprzedającej spółce upadłości automatycznie doprowadziła do uszczuplenia zaspokojenia wielu wierzycieli oraz poprze uznanie, iż czynności podjęte prze spółkę (...) po sprzedaży (...), a sprowadzające się do zaspokojenia wszystkich wierzycieli nie mają dla sprawy żadnego znaczenia, podczas gdy w rzeczywistości sprzedaż (...) była jedynym i do tego całkowicie skutecznym sposobem uratowania spółki (...) przed upadłością i w konsekwencji zaspokojenia wszystkich wierzycieli, co wprost oznacza, iż oskarżona R. W. (2) nie działała z zamiarem udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzycieli;

2/ mający wpływ na treść wyroku błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę poprzez uznanie, iż:

- sprzedaż (...) zbożowego pozbawiła wierzycieli możliwości zaspokojenia z tego składnika, podczas gdy w rzeczywistości zbycie (...) dla możliwości zaspokojenia wszystkich wierzycieli było praktycznie obojętne;

- brak wpływu „do kasy spółki” środków pochodzących ze sprzedaży (...) świadczy o pokrzywdzeniu wierzycieli, podczas gdy w rzeczywistości okoliczność ta dla możliwości zaspokojenia wszystkich wierzycieli była praktycznie obojętna;

- oskarżona działała z zamiarem uszczuplenia zaspokojenia wielu wierzycieli spółki (...) z o.o. przed upadłością, z zamiarem działania na rzecz udziałowca tej spółki, to jest (...) Company i w konsekwencji z zamiarem spłaty wszystkich wierzycieli,

- (...) sprzedany został za zaniżoną kwotę, podczas gdy w rzeczywistości Sąd I instancji dokonując tej „wyceny” w ogóle nie uwzględnił wysokości hipotek ustanowionych na nieruchomości, upływu czasu pomiędzy dokonywanymi uprzednio wycenami nieruchomości oraz szeregu innych okoliczności, które w istotny sposób wpływały na cenę;

- zabezpieczenia hipoteczne dokonane na rzecz wierzycieli pozostają całkowicie bez znaczenia dla oceny zamiaru oskarżonej, podczas gdy w rzeczywistości istnienie tych zabezpieczeń całkowicie gwarantowało wierzycielom hipotecznym zaspokojenie swoich wierzytelności niezależnie od tego, kto jest właścicielem (...);

- sprzedaż (...) w postepowaniu egzekucyjnym pozwoliłby uzyskać dużo wyższą kwotę, która pozwoliłaby na zaspokojenie wierzycieli w znacznej części, podczas gdy w rzeczywistości cena ta nie tylko nie byłaby dużo wyższa, lecz niższa zaś sprzedaż egzekucyjna zamknęłaby drogę innym wierzycielom do zaspokojenia swoich wierzytelności;

- czynności podjęte przez spółkę (...) po sprzedaży (...), a sprowadzające się do zaspokojenia wszystkich wierzycieli nie maja dla sprawy żadnego znaczenia, albowiem fakt późniejszego zaspokojenia wierzycieli jest okolicznością całkowicie indyferentną z punktu widzenia czynu określonego w art. 300kk, podczas gdy w rzeczywistości okoliczność ta w sposób kapitalny przesadza o braku zamiaru działania oskarżonej R. W. (1) z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanego jej czynu.

Na rozprawie apelacyjnej ujawniono dane o karalności oskarżonej – k. 1032.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się oczywiście bezzasadna.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd I instancji zgromadził prawidłowo materiał dowodowy, który następnie poddał starannej i wnikliwej ocenie. Wskazał przy tym, które dowody uznał za wiarygodne, a które nie i dlaczego. W szczególności powodów, dla których nie podzielił koncepcji obrony, co do zamiaru i skutków wynikających z czynu zarzucanego oskarżonej.

Oceniając przy tym zachowanie oskarżonej poprzez pryzmat obowiązujących przepisów nie budzi żadnych wątpliwości, co trafnie wykazuje Sąd I instancji, iż twierdzenie apelującego, jakoby to właśnie działania oskarżonej uchroniły spółkę przed upadłością, a dzięki tymże bezprawnym działaniom spółka – po przekształceniu była w dobrej kondycji, a na dodatek spłaciła wierzycieli – jest błędne.

Oczywistym jest, co dostrzega Sad Rejonowy, że w efekcie finalnym, po wielu latach wierzyciele B. – D. zostali spłaceni, ale po pierwsze nie na skutek działań oskarżonej, która nie była już prezesem, a po wtóre na skutek wtórnych zdarzeń gospodarczych, które nie miały nic wspólnego z czynem zarzucanym oskarżonej.

Nie kwestionując bowiem faktu prowadzenia licznych egzekucji przeciwko spółce (...) trzeba ewidentnie stwierdzić, że po pierwsze E. M. i W. R. (2) choć pierwotnie wybrani na członków zarządu widzieli, że R. B. złożył oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli polegającego na głosowaniu za przyjęciem uchwał o odwołaniu dotychczasowego zarządu B. – D. i powołaniu nowego. Wiedzę te posiadała także oskarżona, która złożyła pismo o zapoznaniu się z tym oświadczeniem 27 kwietnia 2005r.C. zmierzające do zaskarżenia wyroku stwierdzającego nieważność uchwał o odwołaniu dotychczasowego zarządu i powołaniu nowego zostały podjęte w sierpniu – a wiec przed sprzedażą (...), o czym R. W. (2) – co wprost wynika z relacji pełnomocnika spółki (...) doskonale wiedziała. Co najważniejsze z relacji W. R. (1) i E. M. wynika, że na sprzedaż (...) zdecydowali się dopiero po rozmowach z oskarżoną. To ona przy tym będąc prezesem (...) Company – jednego z dwóch współudziałowców B. – D. aktywnie uczestniczyła w zarzadzaniu spółką – prowadziła samodzielnie rozmowy z wierzycielami, brała udział w posiedzeniu rejestrowym, wskazywała konkretnego pełnomocnika itp. Tym samym to ona zainspirowała zarząd do sprzedaży (...), a W. R. (1) i E. M. jedynie zgodzili się zawrzeć umowę. Na koniec to właśnie R. W. (2) umówiła wizytę u notariusza, podczas której umowę zawarto.

Co najważniejsze z licznych wyszczególnionych przez Sąd I instancji wierzycieli hipoteki na dzień sprzedaży (...) miało tylko 3 wierzycieli ( vide umowa aktu notarialnego k.6 ) i tym samym wbrew wywodom skarżącego tylko oni mieli szanse zaspokoić się po sprzedaży przez kupującego. Sama zresztą oskarżona w swych wyjaśnieniach, że (...) zbożowy był podstawowym składnikiem majątkowym B. – D., zaś jego sprzedaż obniżyła aktywa trwałe w bilansie spółki o 6.898.020 zł. Co najważniejsze nabywca (...) nie został formalnie w żaden sposób zobowiązany do spłaty wierzycieli B. – D. poza tymi wobec, których była ustanowiona hipoteka.

Z prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego wynika , że R. W. (2) nakłoniła W. R. (1) i i E. M. do sprzedaży (...), zaś okoliczność iż oboje podjęli taką decyzję znajduje potwierdzenie w wydanym wobec nich prawomocnym wyroku skazującym. Okoliczność, że w prowadzonym przeciwko oskarżonej postępowaniu chcieli umniejszyć jej odpowiedzialność została przez Sąd Rejonowy oceniona. Konsekwentnie, wbrew dowodom uznanym przez Sąd I instancji, za wiarygodne, że przed zawarciem umowy nie wiedzieli o podejmowanych działaniach zmierzających do odwołania ich z zarządu.

Zresztą czyniąc wywody co do rzekomego braku skutku w działaniach oskarżonej skarżący sam sobie przeczy, gdyż na stronie 7 swej skargi wyraźnie wskazuje, iż sprzedaż (...) – jedynego wartościowego składnika majątku, sprowadzającego wartość udziałów do kwoty O. Na pewno przy tym legalne przeprowadzenie egzekucji nie spowodowałoby oskarżenia R. W. (1) o działanie na szkodę spółki, skoro ta nie była członkiem zarządu tejże spółki (...). Dla jej odpowiedzialności nie ma znaczenia i to, że R. B. został skazany w innym prowadzonym postępowaniu karnym. Choć oczywistym jest, że wywołana prze niego sytuacja przekładała się na kondycję spółki, to działania oskarżonej nie są w żaden sposób usprawiedliwione. Jakkolwiek skarżący eksponując zamiar oskarżonej, która chciała ratować spółkę (...) przed upadłością i ”zachować aktywa” pomija całkowicie, że dbając o interesy podmiotu, którego była prezesem działała na niekorzyść wierzycieli spółki (...). Sprzedając przedmiotowy (...) jedyny wartościowy tak naprawdę składni majątku B. – D. wierzyciele po 2 września 2005r. uszczuplone zostało zaspokojenia wielu wierzycieli. Dodatkowo podkreślić należy i to, iż ową zaniżoną kwotę kupujący nie uiścił w gotówce, ale rozliczana ona była bezgotówkowo na zasadzie potrąceń.

Nie ma żadnego znaczenia z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonej okoliczność, że biegły w postępowaniu cywilnym wskazał, że oskarżona „modelowo uratowała spółkę przed grożącą upadłością”, a na skutek jej działań ta zaczęła przynosić realne zyski. Nie ma znaczenia i to, że po sprzedaży (...) w wyniku egzekucji i tak wszyscy wierzyciele nie zostali by prawdopodobnie w całości zaspokojeni, gdyż oczywistym jest, że pierwszeństwo mieli ci, których prawa zagwarantowane były hipoteką, tyle tylko, że sprzedając (...) wierzyciele ( poza tymi hipotecznymi ) mieli ograniczone możliwości zaspokojenia, gdyż majątek dłużnika został bardzo znacząco uszczuplony. Oczywistym jest i to, że zbędne są wywody za ile potencjalnie (...) zostałby zlicowany, ale pewnym jest, że kwota wynikająca z zawartej umowy kupna sprzedaży była niska, gdyż kupujący musiał uwzględnić konieczność uiszczenia na rzecz wierzycieli, których prawa były obciążone hipoteką także poszczególnych kwot. Stąd też wywody Sądu Rejonowego o możliwości uzyskania dużo wyższej kwoty niż ta wynikająca z umowy kupna – sprzedaży.

Wywody skarżącego, że nie każde zbycie przez dłużnika składnika masy spadkowej musi wyczerpywać znamiona art.300 § 1kk jest zasadne, tyle tylko, iż nie w układzie kiedy obniżenie aktywów spółki następuje o 6.898.020 zł, a w kolejnym roku – 2005r. spółka poniosła stratę w wysokości 12.568.964 zł, chociaż rok wcześniej zysk wynosił 627.301,97 zł. Choć de facto w marcu 2001r. biegły rzeczoznawca wycenił (...) na 59.230.851 zł

W świetle powyższego, w ocenie Sądu odwoławczego, sprawstwo i wina oskarżonego nie budzi wątpliwości, podobnie jak kwalifikacja prawna czynu.

Kontrola instancyjna orzeczenia o karze wykazała, że i w tej części zaskarżony wyrok jest prawidłowy, o czym świadczą okoliczności łagodzące oraz obciążające prawidłowo przywołane przy miarkowaniu kary. Wymierzona kara najłagodniejszego rodzaju uwzględnia przy tym stosunki rodzinne i majątkowe oskarżonej.

Tak argumentując i nie podzielając zarzutów ani wniosku skarżącego, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 437 § 1 kpk, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

O kosztach sądowych związanych z postepowaniem odwoławczym orzeczono na zasadzie art.636 § 1kpk, w tym o opłacie na zasadzie art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r, o opłatach w sprawach karnych ( tekst jednolity Dz.U. z 1983r., Nr 49 poz. 223 z późniejszymi zmianami ).

SSO Agnieszka Bobrowska SSO Iwona Gdula SSO Michał Tomala