Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2016 r. w Toruniu

sprawy z powództwa Zrzeszenia (...) w T.

przy udziale interwenienta Gminy M. T.

przeciwko K. T. i K. P.

o eksmisję i zapłatę

I.  nakazuje pozwanym K. T. i K. P. aby opuściły, opróżniły i wydały powodowi Zrzeszeniu (...) w T. lokal mieszkalny oznaczony numerem (...), położony w T., przy ul. (...);

II.  ustala, że pozwanym K. T. i K. P. przysługuje prawo do lokalu socjalnego i wstrzymuje wykonanie eksmisji do czasu złożenia przez Gminę oferty zawarcia umowy najmu takiego lokalu;

III.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 13.117,24 zł (trzynaście tysięcy sto siedemnaście złotych dwadzieścia cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 lipca 2016r. do dnia zapłaty;

IV.  umarza postępowanie co do kwoty 6.844,52 zł (sześć tysięcy osiemset czterdzieści cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze);

V.  nie obciąża pozwanych kosztami procesu należnymi powodowi

.

I C 2723/13

UZASADNIENIE

Zrzeszenie (...) w T. przy ulicy (...) złożyło pozew przeciwko pozwanym K. T. i K. P. o orzeczenie eksmisji z lokalu mieszkalnego oznaczonego nr (...) położonego w budynku przy ulicy (...) w T. oraz o zapłatę solidarnie kwoty 6.844,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty, kwoty 969,08 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż pozwane nie regulowały należności z tytułu czynszu wobec czego umowa najmu została wypowiedziana. Zaległość nie została uregulowana.

Pismem z dnia 25 lutego 2014 roku Gmina M. T. wstąpiła do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie powoda.

Pozwane wniosły o oddalenie powództwa wskazując na swoją trudną sytuację materialną. Na rozprawie w dniu 24 września 2014 roku K. T. wskazała, że w lokalu mieszka A. C., wobec czego Sąd postanowił wezwać ją do udziału w sprawie w charakterze pozwanej.

Z uwagi na fakt, że pozwane zadeklarowały podjęcie spłaty zadłużenia oraz bieżącego czynszu, Sąd na wniosek powoda zawiesił postępowanie do dnia 30 czerwca 2015 roku, które następnie podjął postanowieniem z dnia 10 lipca 2015 roku.

Wraz z pismem z dnia 11 sierpnia 2015 roku pozwane przedłożyły Sądowi kopie dowodów częściowej wpłaty zaległości i bieżącego czynszu. W dniu 30 września 2015 roku powód potwierdził te okoliczności i wniósł o zawieszenie postępowania.

Pismem z dnia 16 listopada 2015 roku A. C. oświadczyła, że nie mieszka w lokalu przy ulicy (...).

Postanowieniem z dnia 4 stycznia 2016 roku Sąd zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 kpc, które następnie podjął w dniu 23 maja 2016 roku.

Pismem z dnia 20 maja 2016 roku powód cofnął pozew w stosunku do A. C., wobec czego, postanowieniem z dnia 8 lipca 2016 roku, Sąd umorzył wobec niej postępowanie.

W dniu 26 lipca 2016 roku powód poinformował Sąd o wpłatach dokonanych przez pozwane, które zostały zarachowane na poczet najwcześniej wymagalnych zaległości. W tym stanie rzeczy wskazał, że dochodzona należność została przez pozwane uiszczona, stąd cofnął pozew w tej części i wniósł o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu. Jednocześnie rozszerzył powództwo i wniósł zasądzenie od pozwanych solidarnie na jego rzecz kwoty 13.117,24 zł wraz odsetkami za opóźnienie od dnia 26 lipca 2016 roku, która to kwota obejmowała należności za okres od marca 2014 roku do czerwca 2016 roku.

Na rozprawie w dniu 19 grudnia 2016 roku pozwane ponownie wnosiły o udzielenie im prolongaty w zapłacie zaległości na rzecz powoda, powołując się na to, iż K. P. zamierza ubiegać się o dotację z Unii Europejskiej na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Pozwane wyraziły zgodę na cofnięcie powództwa co do kwoty 6.844,52 zł. Ponadto podniosły, że K. P. ma orzeczoną niezdolność do pracy na czas do 2018 roku, a K. T. choruje na schizofrenię i ma orzeczenie o niepełnosprawności. Sąd oddalił wniosek pozwanych o zawieszenie postępowania.

Sąd ustalił, co następuje:

Zrzeszenie (...) w T. jest administratorem budynku położonego w T. przy ulicy (...).

bezsporne

Na podstawie umowy najmu z dnia 3 listopada 2010 roku najemcą lokalu oznaczonego numerem (...) została K. T.. Zgodnie z umową, osobą uprawnioną do zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu wraz z najemcą była jej córka K. P..

bezsporne

Pozwane zalegały z płatnościami z tytułu najmu lokalu za okres przekraczający trzy pełne okresy płatności, wobec czego powód wezwał je do uregulowania zadłużenia wyznaczając dodatkowy miesięczny termin do spłaty i pouczając o możliwości wypowiedzenie umowy najmu. Na prośbę pozwanych, doszło do porozumienia w przedmiocie ratalnej spały zaległości. Wobec niewywiązywania się pozwanych z zawieranych porozumień, pismem z dnia 12 kwietnia 2013 roku powód wypowiedział im umowę najmu przedmiotowego lokalu. Na dzień 30 listopada 2013 roku zadłużenie czynszowe pozwanych wynosiło 6.844,52zł.

Dowód: zestawienie obciążeń i wpłat k. 14-16v, upomnienie z dnia 15.09.2011r. k. 17, wypowiedzenie najmu z dnia 12.04.2013r. k. 23, korespondencja stron k. 18- 21, przesłuchanie K. t.k.

W toku postępowania pozwane zapłaciły na rzecz powoda zaległości w kwocie 6.844,52 zł.

bezsporne

Jednocześnie pozwane nadal nie uregulowały względem powoda zaległości w kwocie 13.117,24 zł, obejmującej opłaty za okres od marca 2014 roku do czerwca 2016 roku, wobec czego powód rozszerzył powództwo o tę należność.

Dowód: zestawienie obciążeń i wpłat k. 198-200v;

W chwili wniesienia pozwu w zajmowanym przez pozwane lokalu mieszkała również partnerka K. A. C., która wyprowadziła się stamtąd jesienią 2015 roku.

Dowód: przesłuchanie K. T. k. 76, oświadczenie A. C. z dnia 16.11.2015r.

K. T. utrzymuje się z emerytury, w wysokości 538,49 zł. W stosunku do niej prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. K. T. posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Cierpi na schizofrenię paranoidalną, nadciśnienie tętnicze przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, jaskrę i zmiany torbielowate obu nerek.

Dowód: decyzja ZUS k. 212; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 90, zaświadczenie z dnia 21.09.2016r. k. 224, dokumentacja medyczna k. 254-254v;

K. P. nie pracuje, nie jest jednak zarejestrowana w powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Utrzymuje się z renty rodzinnej i zasiłku pielęgnacyjnego w wysokości 1129 zł. Choruje na schizofrenię paranoidalną. Jest niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym.

Dowód: pismo z PUP k. 63, przesłuchanie K. P. k. 53-54, oświadczenie o stanie majątkowym k. 238v.

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i na podstawie wiarygodnych twierdzeń pozwanych.

Autentyczność i prawdziwość zgromadzonych w sprawie dokumentów nie budziła wątpliwości.

Sąd co do zasady dał wiarę twierdzeniom pozwanych bowiem przyznały one, iż posiadały zaległości w opłatach czynszowych, co skutkowało wystosowaniem upomnienia, a potem wypowiedzeniem umowy najmu. Pozwane wskazywały, iż od wielu lat zamieszkują w przedmiotowym lokalu i chciałby tam mieszkać nadal. Pozwane zakwestionowały kwotę wynikającą z rozszerzonego powództwa, jednakże w tym zakresie ich twierdzenia są niewiarygodne bowiem przedłożone dokumenty wskazują na wysokość dochodzonego roszczenia. Zadłużenie pozwanych sięgało opłat za 2011 rok, a po dokonaniu przez powoda zarachowania wpłat na poczet zaległości najwcześniej wymagalnych, pozwane nadal zalegały z płatnościami za okres od marca 2014 roku do czerwca 2016 roku.

Przepis art. 222 par. 1 kc stanowi, iż właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, że strona powodowa realizuje uprawnienia właściciela lokalu mieszkalnego położonego w T. przy ulicy (...) zaś pozwane, zamieszkując w tym lokalu, sprawują nad nim faktyczne władztwo.

Zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów jeżeli lokator jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wyznaczenia dodatkowego miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności właściciel może wypowiedzieć mu stosunek najmu. Są to przesłanki warunkujące skuteczne wypowiedzenie stosunku najmu. W ocenie Sądu powód dochował wszystkich wymienionych powyżej wymogów. Zaległość w chwili wypowiedzenia umowy najmu przekraczała trzymiesięczną wysokość opłat za korzystanie z lokalu. Pozwane tego nie kwestionowały. Biorąc zaś pod uwagę, że umowa najmu uległa rozwiązaniu z dniem 31 maja 2013 roku uznać należało że z dniem następnym pozwane utraciły tytuł prawny do spornego lokalu. Pozwane nie wykazały, że przysługuje im skuteczne względem powoda uprawnienie do władania przedmiotowym lokalem, wobec czego powód mógł skutecznie domagać się od pozwanych wydania lokalu. W związku z czym Sąd, na podstawie art. 222 § 1 kc, uwzględnił powództwo w tym zakresie i nakazał pozwanym aby opuściły, opróżniły i wydały powodowi lokal mieszkalny oznaczony numerem (...), położony w T. przy ulicy (...).

Po przesądzeniu, iż pozwane zajmują lokal bez tytułu prawnego w przedmiotowej sprawie Sąd musiał rozważyć kwestię przyznania pozwanym prawa do otrzymania lokalu socjalnego.

W pierwszej kolejności Sąd musiał rozważyć, czy pozwane odpowiadają pojęciu lokatora, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów. W myśl tego przepisu, ilekroć w ustawie jest mowa o lokatorze, należy przez to rozumieć najemcę lokalu lub osobę używającą lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności. K. T. zajęła sporny lokal na podstawie zawartej z powodem umowy najmu. Odnośnie sytuacji K. P., wskazać należy, iż zgodnie z jednolitym stanowiskiem doktryny, osoby stale zamieszkujące z najemcą i wywodzące od niego swój tytuł do zamieszkiwania muszą być traktowane jako mające prawo zależne do zajmowania lokalu, wobec czego także do nich odnosi się obowiązek orzekania o uprawnieniu do lokalu socjalnego. Zdaniem Sądu pozwane posiadają zatem status lokatorów w rozumieniu w/w przepisu, a co za tym idzie konieczne stało się rozważenie czy przysługuje im prawo do lokalu socjalnego. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Ustęp 3 powołanego przepisu stanowi, iż sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną. Ustęp 4 stanowi jednak, że sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec: małoletniego, osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, bezrobotnych oraz osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały, chyba, że te osoby mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. W ocenie Sądu po opuszczeniu zajmowanego dotychczas lokalu pozwane nie byłyby w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych. Pozwane nie dysponują prawem do innego lokalu. Niewątpliwie sytuacja finansowa pozwanych nie jest dobra, wobec czego trudno przypuszczać, aby były one w stanie wynająć lokal na wolnym rynku. Trzeba zauważyć, że pozwana K. T. utrzymuje się z niewielkiej emerytury, którą ponadto obciążają zajęcia komornicze. Ponadto jest osobą starszą i schorowaną, posiadającą umiarkowany stopień niepełnosprawności. Również pozwana K. P. znajduje się w trudnej sytuacji życiowej. Otrzymuje rentę rodziną, pozostaje bez pracy i podobnie jak matka, choruje na schizofrenię paranoidalną. Ponadto pozwane korzystały dotychczas z tego lokalu w sposób prawidłowy, nie naruszając obowiązujących w tym zakresie zasad określonych w ustawie o ochronie praw lokatorów, w tym zwłaszcza nie zakłócały porządku domowego i nie czyniły uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku.

Z powyższych względów, na mocy powołanego wyżej przepisu orzeczono jak w punkcie II wyroku, wstrzymując jednocześnie wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

W punkcie III wyroku Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 13.117,24 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 lipca 2016 roku do dnia zapłaty. W myśl art. 659. § 1 kc przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Zgodnie z umową najmu lokalu mieszkalnego z dnia 3 listopada 2010 roku pozwane zobowiązane były do uiszczania na rzecz powoda czynszu oraz opłat za świadczenia w terminie do 10go dnia każdego miesiąca. Pozwane zalegają z płatnością przedmiotowych opłat za okres od marca 2014 roku do lipca 2016 roku, na łączną kwotę 13.117,24 zł, wobec czego Sąd orzekł jak w punkcie III. Solidarna odpowiedzialność pozwanych wynika z treści art. 688 ¹ § 1 kc, zgodnie z którym za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie.

Z uwagi na fakt, że powód cofnął powództwo w zakresie kwoty 6.844,52 zł, a pozwane wyraziły na to zgodę, Sąd w punkcie IV umorzył postępowanie w tym zakresie.

O kosztach orzeczono w oparciu o art. 102 kpc i nie obciążono pozwanych kosztami procesu z uwagi na ich trudną sytuację materialną. Obciążenie strony, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, całością lub nawet tylko częścią kosztów procesu może w okolicznościach konkretnej sprawy pozostawać trudne do pogodzenia z poczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Z tego względów ustawodawca przewidział specjalne unormowanie pozwalające nie obciążać strony przegrywającej obowiązkiem zwrócenia przeciwnikowi całości lub części kosztów. Ideę te urzeczywistnia wyrażona w powołanym przepisie dopuszczalność odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu jedynie w wypadkach wyjątkowych. Ocena czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu sądu, który mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Chodzi nie tylko o okoliczności związane z przebiegiem procesu, ale również pozostające poza jego obszarem (np. stan majątkowy stron, ich sytuacja życiowa). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Do wypadków szczególnie uzasadnionych w rozumieniu art. 102 można zaliczyć trudną sytuację życiową jednej ze stron. W niniejszej sprawie Sąd dostrzegł, że pozwane pozostają w takiej właśnie sytuacji. Obydwie cierpią na schizofrenię paranoidalną i uzyskują niewielkie dochody. Sąd miał również na względzie podeszły wiek K. T. oraz okoliczność, iż wobec eksmisji pozwanych oraz zasądzenia od nich zaległości czynszowych w znacznej wysokości ich sytuacja życiowe ulegnie jeszcze pogorszeniu.