Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2009 roku

SĄD REJONOWY W BYTOMIU WYDZIAŁ I CYWILNY

w składzie:

Przewodniczący: SSR Jarosław Jakubiec

Protokolant: Grzegorz Gajdzik

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2009 roku w Bytomiu

sprawy z powództwa

B. Z.

przeciwko

(...) Bank Spółce Akcyjnej w G.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

1. oddala powództwo;

2. odstępuje od obciążenia powódki kosztami postępowania.

I C 9/09

UZASADNIENIE

Powódka B. Z. wystąpiła z powództwem przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej w G. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, podając w uzasadnieniu okoliczności, wskazujące na naruszenie przez bank normy art. 5 kc.

W odpowiedzi na pozew, pozwana wniosła o oddalenie powództwa, ustosunkowując się do argumentacji powódki.

W kolejnych pismach procesowych, strony podtrzymały swoje stanowisko.

Sąd ustalił:

S. Z. i B. Z. w dniu 19 sierpnia 2003 r. zawarli z (...) Bank S.A. w G. kredytu pożyczki nr (...) w kwocie 3.049,42 zł, która miała być spłacona w 36 ratach po 130,06 zł miesięcznie (umowa, k. 19, harmonogram spłat, k. 11). Postanowieniem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 września 2004 r. B. Z. została ubezwłasnowolniona, opiekunem prawnym został wyznaczony mąż S. Z. (postanowienie, k. 15). Stan zdrowia prowadzący do ubezwłasnowolnienia związany był z wypadkiem samochodowym, do którego doszło w styczniu 2004 r., w wyniku którego B. Z. była nieprzytomna przez kilka miesięcy (opinie lekarskie, k. 28 – 33, dokumentacja medyczna, k. 34 – 42, zeznania M. Z. (1)). S. Z. zmarł w dniu 01 marca 2005 r. i postanowieniem Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 07 czerwca 2005 r. opiekunem dla B. Z. została wyznaczona jej córka M. Z. (1) (postanowienie, k.16). Poinformowała ona bank o śmierci ojca przesyłając jego akt zgonu. Ponadto kontaktowała się z innymi wierzycielami dokonując spłaty zadłużeń związanych z brakiem opłat za media, lokal mieszkalny, spłat w koncie bankowym (zeznania świadka M. Z. (2), k. 99).

Pozwany pismem z dnia 07 października 2005 r. wzywał kredytobiorców do spłaty zadłużenia, a następnie dokonał wypowiedzenia kredytu (pisma, k. 110 – 113). W dniu 29 marca 2006 r. bank wystąpił do Sądu Rejonowego w Bytomiu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności wystawionemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Postanowienie zostało wydane w dniu 25 kwietnia 2006 r. i odebrane przez bank w dniu 17 maja 2006 r. (akta I C. 1237/06). Postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte w listopadzie 2008 r. (akta K. 4306/08). Odsetki karne wynosiły 1.917,71 zł.

Sąd zważył:

Powództwo nie było zasadne i należało je oddalić.

Art. 840 § 1 pkt 1 kpc stanowi, iż dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Powyższy przepis był podstawą żądania pozwu. Strona powodowa opierała swoje żądanie na naruszeniu zasad współżycia społecznego w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu, co skutkowało naliczaniem odsetek karnych. Art. 5 kc nie może być samodzielną podstawą powództwa przeciwegzekucyjnego, co zauważone zostało przez obie strony. Samo zaś zastosowanie tego przepisu w zakresie szczególnych okoliczności danej sprawy, wymaga wskazania naruszenia tych zasad przez jedną ze stron przy uwzględnieniu konkretnej zasady i konkretnej czynności.

Powyższe nie zostało w ocenie Sądu wykonane. Rzeczywiście sytuacja faktyczna powódki jest szczególna. Jest ona osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie, a praktycznie od stycznia 2004 r. samodzielnie nie była w stanie podejmować jakiejkolwiek aktywności prawnej. Drugi kredytobiorca zmarł w marcu 2005 r.. O tym fakcie M. Z. (1) – opiekun prawny B. Z. zawiadomiła bank, który otrzymał akt zgonu w dniu 20 kwietnia 2005 r. (k. 114).

W ocenie Sądu nie można jednak bankowi zarzucić naruszenia zasad współżycia społecznego. Dokonując wypowiedzenia umowy kredytowej bank zmierzał do ochrony swoich interesów finansowych i zachowanie takie nie może być uznane za naganne (choć błędne było pismo kierowane do S. Z., skoro bank już od kwietnia 2005 r. miał informację o jego śmierci). Nie zostało wykazane, aby bank swoje czynności wykonywał celowo, znając sytuację powódki i próbując ją wykorzystać. M. Z. (1) otrzymała korespondencję z banku, co sama przyznała i co również wynika z dowodu doręczenia bankowi aktu zgonu S. Z.. Wprawdzie, jak wynika z jej zeznań, nie pamięta co było w korespondencji banku, jednakże z tą chwilą powzięła informacje o istnieniu jakiegokolwiek zadłużenia. Fakt chowania, jak zeznawała M. Z. (1), korespondencji kierowanej na jej adres, przez matkę B. Z. nie może obciążać banku.

Nie można stwierdzić jaką zasadę współżycia społecznego bank miał złamać, wystosowując oświadczenie o wypowiedzeniu. Wprawdzie skutkiem powyższego jest możliwość naliczania odsetek karnych, ale też kredytobiorca miał obowiązek spłacać zadłużenie w termie. Ciężka sytuacja finansowa kredytobiorcy nie zwalnia go z tego obowiązku. Wiedza M. Z. (1), w ocenie Sądu, była wystarczająca, aby po przesłaniu aktu zgonu pozwanemu, co najmniej kontynuować korespondencję celem uzyskania dodatkowych informacji. Jakkolwiek samo jej zachowanie, w związku ze spłatą innych należności należy ocenić pozytywnie, to jednak brak dalszych kroków w stosunku do pozwanego określić należy co najmniej jako niestaranne. M. Z. (1) miała możliwość uzyskania dalszych informacji i spłaty zadłużenia w dogodnych terminach, po wzajemnych uzgodnieniach.

Brak wykazania nagannego działania banku, czyni zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego za niezasadny.

Nawet jednak w przypadku odmiennej oceny, roszczenie nie mogło by być uwzględnione z uwagi na brak jego sprecyzowania. Niewątpliwie pozwany posiada roszczenie o zwrot wypłaconych kwot z tytułu udzielonego kredytu wraz z odsetkami umownymi. Nie byłoby podstaw kwestionować tego roszczenia i bankowy tytuł egzekucyjny w tym zakresie musiałby się ostać.

Przy ustalanie jednak zasadności żądania pozwu w zakresie pozostałej kwoty, należy stwierdzić, iż postępowanie egzekucyjne jest w toku. Zostały dokonane czynności, które skutkowały zajęciem dochodu powódki. Częściowo egzekucja została więc przeprowadzona, przy czym nie jest możliwe ustalenie czy pobrane kwoty zostały zaliczone na kapitał, czy odsetki i jakie. Wobec niemożności pozbawienia tytułu wykonawczego w zakresie wyegzekwowanego świadczenia (powstaje wówczas ewentualnie roszczenie o zapłatę), należy uznać, iż roszczenie ewentualnego częściowego pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, nie zostało również szczegółowo wykazane.

Z tego względu, powództwo ewentualnie również podlegałoby oddaleniu.

Na marginesie należy jedynie zaznaczyć, iż pozwany dobrowolnie może uwzględnić szczególną sytuację powódki i ugodowo ustalić sposób spłaty i jej wysokość. Takie ustalenie jednak winny być dokonane poza procesem cywilnym.

Ze względu na wyjątkową sytuację powódki, Sąd odstąpił od obciążania jej kosztami postępowania.