Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Waldemar Pałka (spr.)

Sędziowie: SO Ewa Błesińska

SSR del do SO Jowita Sikorska

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Greifenberg-Krupa

po rozpoznaniu w dniu 09 października 2013 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej K. R. reprezentowanej przez matkę A. R.

przeciwko M. R.

o podwyższenie alimentów

oraz z powództwa M. R.

przeciwko małoletniej K. R. reprezentowanej przez matkę A. R.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego-powoda wzajemnego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach

z dnia 22 kwietnia 2013 roku

sygn. akt III RC 30/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok i powództwo o podwyższenie alimentów oddala,

II.  nie obciąża powódki kosztami procesu za instancję odwoławczą.

VI RCa 188/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bartoszycach wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2013 roku podwyższył z dniem 1 maja 2013 roku alimenty ustalone w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 6 września 2011 roku od pozwanego M. R. na rzecz małoletniej powódki K. R. z kwoty 700 złotych do kwoty po 850 złotych miesięcznie i oddalił powództwo w pozostałej części, a jednocześnie oddalił powództwo wzajemne o obniżenie alimentów.

Sąd ten ustalił, że alimenty w kwocie po 700 złotych miesięcznie ustalone zostały w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 6 września 2011 roku, który rozwiązał przez rozwód małżeństwo matki małoletniej i pozwanego a również powoda wzajemnego przez rozwód. Małoletnia urodziła się (...). W czasie ustalania tych alimentów jej matka pracowała jako nauczyciel i zarabiała po 1.941,58 złotych netto miesięczne. Przysługiwało jej również prawo do trzynastej pensji. Pozwany pracował jako żołnierz i jego uposażenie wynosiło 3.508,33 złotych netto miesięcznie. Poza wynagrodzeniem otrzymywał dodatek mundurowy, a także trzynastą pensję. Małoletnia powódka (pozwana wzajemnie) w tym czasie pozostawała pod opieką matki i babki macierzystej. Aktualnie małoletnia powódka (pozwana wzajemnie) uczęszcza do przedszkola, za które jej matka ponosi odpłatność w wysokości 200 – 300 złotych miesięcznie. Dodatkowo uiszcza inne opłaty za dodatkowe zajęcia lub imprezy. W 2013 roku u małoletniej zdiagnozowano dychawicę oskrzelową na tle uczuleniowym, w związku z tym trzeba kupować leki, których koszt wynosi 90 złotych na trzy tygodnie. Zakupiła również córce nebulizator, za który zapłaciła około 120 złotych. Pozwany (powód wzajemny) pracuje jako żołnierz zawodowy, a jego uposażenie wynosi 4.106,00 złotych. Otrzymuje także on także nagrodę roczną i tzw. „mundurówkę”. Nie uzyskuje już dodatku za rozłąkę w związku z zakupem mieszkania i opuszczeniem internatu. Nie przysługuje także mu prawo do zwrotu kosztów dojazdu. Zamieszkuje wraz z partnerką i jej dzieckiem. Partnerka jego zarabia 1.800 złotych miesięcznie. Ponosi on połowę kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania w wysokości około 290 złotych miesięcznie. W marcu bieżącego roku zakupili oni mieszkanie, w którym aktualnie prowadzą remont i dlatego zaciągnęli oni kredyt bankowy i spłacać go będą po około 900 złotych miesięcznie. Pozwany (powód wzajemny) odwiedza córkę w terminach ustalonych w wyroku rozwodowym, a koszt dojazdu na spotkania dzieckiem wynosi 400 złotych i musi on przeznaczyć dodatkowe środki na zapewnienie dziecku atrakcji. Pozwany zamieszkuje na obrzeżach G.i na dojazd do pracy przeznacza po 400 złotych miesięcznie. Spłaca on również kredyt zaciągnięty na zakup samochodu po 600 złotych miesięcznie Pozwany ma stwierdzoną dyskopatię. Na leczenie tego schorzenia wydaje on po 350 złotych miesięcznie. Matka małoletniej powódki (pozwanej wzajemnie) pracuje jako nauczycielka języka angielskiego i zarabia 2.400 złotych miesięcznie netto. Spłaca ona raty pożyczki po 400 złotych miesięcznie, którą zaciągnęła na remont mieszkania. Prowadzi ona również kurs językowy finansowany ze środków unijnych. Do lutego 2013 roku zatrudniona była ona również w Centrum (...), gdzie uzyskiwała dochód w wysokości 300 złotych miesięcznie. Wraz z córką zamieszkuje w mieszkaniu należącym do (...). Czynsz wynosi 170 złotych miesięcznie a inne opłaty mieszkaniowe wynoszą około 260 złotych miesięcznie. Podjęła ona studia (...)stopnia w W.za które płaci po 503 złotych miesięcznie, ale inne koszty związane z tymi studiami wynoszą około 1.000 złotych miesięcznie.

W ocenie sądu I instancji powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie, bo

od czasu ustalenia obowiązku alimentacyjnego pozwanego (powoda wzajemnego) względem dziecka, na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 06 września 2011 roku wzrosły potrzeby małoletniej. Małoletnia ta obecnie uczęszcza do przedszkola, za które odpłatność wynosi 200 – 300 złotych miesięcznie. W 2013 roku zdiagnozowano u niej dychawicę oskrzelową na tle uczuleniowym. W związku z tym na leki trzeba wydać 90 złotych co trzy tygodnie, a wartość zakupionego nebulizatora wynosi 120 złotych. Nadto dziecko wraz z matką przebywało w szpitalu w A.

Sąd I instancji uznał, że od chwili ustalenia alimentów na rzecz małoletniej nastąpiły istotne zmiany okoliczności w rozumieniu art. 138 k.r.o., zwłaszcza w zakresie jej zwiększonych potrzeb skutkujących zwiększeniem kosztów jej utrzymania i w konsekwencji podwyższenia zasądzonych alimentów o kwotę 150 złotych. Jednocześnie sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa w całości. Strona powodowa nie wykazała, aby w tym okresie doszło do tak istotnych zmian okoliczności, które uzasadniałaby jej żądanie.

W ocenie sądu I instancji, brak było podstaw do uwzględnienia powództwa wzajemnego o obniżenie dotychczasowych alimentów, bo dochody pozwanego (powoda wzajemnego) wzrosły. Istotny wzrost wysokości spłacanych przez niego rat kredytowych nie ma większego znaczenia dla ustalenia udziału zobowiązanego w po noszeniu kosztów utrzymania i wychowania jego dziecka, gdyż w utrwalonej praktyce sądowej przyjmuje się, że osoby obciążone obowiązkiem alimentacyjnym, zaciągając zobowiązania powinny uwzględniać konieczność łożenia na utrzymanie uprawnionych osób.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany (powód wzajemny). Zarzucił on błędne ustalenie, że możliwości zarobkowe i oraz usprawiedliwione potrzeby małoletniej córki uzasadniają podwyższenie alimentów o 150 złotych, choć precyzyjna analiza dowodów ujawnionych w sprawie tezie tej przeczy i wskazuje na dowolność w ustaleniach sądu szczególnie, iż jego możliwości płatnicze uległy radykalnemu pogorszeniu.

Wskazując na ten zarzut wniósł on o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości.

Podniósł on, że korekta wysokości ustalonych wcześniej alimentów nastąpić może w przypadku istotnej zmiany możliwości zarobkowych zobowiązanego lub usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a takiej zmiany, jego zdaniem, nie było. Wskazał on również, że podwyższono alimenty o 1/5 mimo upływu 1,5 roku od poprzedniego ich ustalenia i realnego obniżenia poziomu jego życia spowodowanego zmianą miejsca zamieszkania, koniecznością zagospodarowanie się od nowa i pogorszeniem stanu zdrowia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacji nie można odmówić zasadności.

Sąd I instancji dokonał precyzyjnych ustaleń faktycznych w zakresie majątkowej, życiowej i zdrowotnej sytuacji obu stron i reprezentującej małoletnią - jej matki. Ustalenia te są prawidłowe i sąd odwoławczy może przyjąć je za własne.

Nie można jednak bez zastrzeżeń przyjąć wniosków wyprowadzonych przez sąd I instancji z tychże ustaleń.

Niewątpliwie po obu stronach, to jest po stronie małoletniej powódki (pozwanej wzajemnie) i pozwanego (powoda wzajemnego) nastąpiły zmiany, które, w swej konsekwencji, wpływają na wysokość kosztów utrzymania zarówno małoletniego dziecka jaki zobowiązanego do jego alimentacji. Nie są to jednak zmiany o tak istotnym charakterze, w takim rozumieniu, że mogą spowodować skutek w postaci zmiany zakresu obowiązku alimentacyjnego.

Podkreślenia wymaga okoliczność, że alimenty w kwocie 700 złotych ustalone zostały dwa lata temu. Obiektywnie nie były one niskie. Małoletnia powódka (pozwana wzajemnie)obecnie ma dopiero cztery lata i mimo prawidłowych ustaleń sądu I instancji w zakresie pewnego podwyższenia jej kosztów utrzymania w związku z uczęszczaniem do przedszkola i ujawnionym schorzeniem, nie wymaga podwyższenia alimentów o ponad 1/5, co słusznie podkreśla skarżący.

Co do obecnej sytuacji pozwanego (powoda wzajemnego) zasadnie podnosi on, że sąd I instancji błędnie wyprowadził wniosek z dokonanych przez siebie ustaleń faktycznych, że istotnie wzrosły jego dochody i, w konsekwencji, dało to podstawę do podwyższenia alimentów o ponad 1/5 ich wysokości. Rzeczywiście uposażenie zobowiązanego do alimentacji wzrosło o blisko 600 złotych miesięcznie, ale zmieniła się w istotny sposób jego sytuacja życiowa. Wprawdzie słusznie sąd I instancji przyjął, że wysokość zobowiązań kredytowych obciążających tegoż zobowiązanego nie może mieć znaczącego wpływu na wysokość łożonych przez niego alimentów z przyczyn wskazanych przez ten sąd, ale nie zostało uwzględnione w należytym stopniu to, że nie mieszka on w internacie wojskowym i jego aktualne koszty mieszkaniowe są zdecydowanie wyższe niż poprzednio, że ujawniło się również u niego schorzenie wymagające leczenia i rehabilitacji, nie otrzymuje on dodatków za „rozłąkę” i na dojazdy, co nie pozostaje bez wpływu na sytuację materialną pozwanego (powoda wzajemnego).

Mając na względzie powyższą argumentację uznać należy, że skoro wzrosły, choć w niewielkim stopniu, koszty utrzymania uprawnionej i mimo pewnego wzrostu wysokości uposażenia zobowiązanego, ale też wzrosty w większym stopniu koszty, bieżącego utrzymania zobowiązanego brak jest podstaw do przyjęcia, że nastąpiła taka zmiana stosunków, która usprawiedliwiałaby w myśl art. 138 kro zmianę orzeczenia w zakresie dotychczasowych alimentów

W tych okolicznościach, na podstawie art. 386 § 1 kpc, należało zmienić zaskarżony wyrok i oddalić powództwo.

Z uwagi na charakter sprawy i sytuację majątkową matki małoletniej uprawnionej do alimentów, sąd, na podstawie art. 102 kpc, nie obciążył strony powodowej kosztami procesuza instancję odwoławczą.