Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca Sędzia SR A. S.

Protokolant st. sekr. sąd. M. R.

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2017 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej we W.

przeciwko S. N.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.964,21 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt cztery złote dwadzieścia jeden groszy) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, jednak od dnia 1 stycznia 2016 roku w wysokości nie większej niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie, od kwoty 9504,12 zł (dziewięć tysięcy pięćset cztery złote dwanaście groszy) od dnia 12 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty;

2.  umarza postępowanie w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 182,38 zł (sto osiemdziesiąt dwa złote trzydzieści osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt II C 455/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 grudnia 2015 roku wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, skierowanym przeciwko S. N., powód (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wniósł o zapłatę na jego rzecz kwoty 11.214,21 złotych, w tym: 9.504,12 złotych tytułem należności głównej wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od 12 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, kwoty 1.170,09 złotych tytułem odsetek, kwoty 540 złotych tytułem kosztów. Nadto wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych w kwocie 141 złotych.

W uzasadnieniu wskazano, iż w dniu 22 maja 2013 r. powód zawarł z S. N. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). W związku z brakiem zapłaty zaległych rat strona powodowa wypowiedziała przedmiotową umowę stawiając całą należność w stan wymagalności z dniem 5 listopada 2015 roku. Strona pozwana nie spełniła wymagalnej wierzytelności do dnia sporządzenia pozwu.

(pozew k. 2-3v, 13-14v, pełnomocnictwa k. 15,16, odpis KRS k. 18-19v)

W dniu 8 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 2424280/15 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 4v)

W dniu 26 stycznia 2016 roku pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym. Pozwany przyznał, iż posiada zadłużenie względem powoda. Wniósł o rozłożenie kwoty długu na raty .

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 6)

Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 2424280/15 przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, z uwagi na wniesienie przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty i utratę przez nakaz zapłaty mocy w całości.

(postanowienie k. 8v)

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 20 czerwca 2016 roku powód podtrzymał żądanie pozwu i wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. Powód nie wyraził zgody na ustalenie ratalnego sposobu regulowania zobowiązania. Według powoda dotychczasowe zachowanie pozwanego względem obowiązku spłaty zobowiązania nie wskazuje, że rozłożenie należności na raty urzeczywistni bądź usprawni odzyskanie przez wierzyciela zasądzonej kwoty.

W związku z wpłatami w łącznej wysokości 250 złotych dokonanymi przez pozwanego od dnia 22 grudnia 2015 roku do dnia 23 lutego 2016, które zaksięgowano tytułem kosztów, opłat i prowizji, powód oświadczył, że cofa powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w tym zakresie. Ostatecznie powód żądał zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 10.964,21 złotych wraz z dalszymi odsetkami w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 9.504,12 złotych od dnia 12 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, jednakże od dnia 1 stycznia 2016 roku nie więcej niż 2-krotność odsetek ustawowych za opóźnienie.

(pismo k. 12-12v)

Na rozprawie w dniu 12 stycznia 2017 roku pozwany oświadczył, że nie kwestionuje zadłużenia co do zasady, jak i wysokości. Wniósł o rozłożenie należności na raty. Wyjaśnił, że po 23 lutego 2016 roku wpłacał na rzecz powoda kilka kwot po 100zł, dokładnie nie pamięta ile.

(protokół rozprawy k. 36)

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. N. w dniu 22 maja 2013 roku zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną we W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...) na kwotę 13.815,79 złotych na okres od dnia 22 maja 2013 roku do 25 maja 2017 roku. Pozwany upoważnił powoda do pomniejszenia udzielonej mu pożyczki o prowizję w kwocie 500 złotych oraz o opłatę za ochronę ubezpieczeniową w kwocie 3.315,79 złotych. Pozwany otrzymał do dyspozycji kwotę pożyczki w wysokości 10.000 złotych.

Całkowita kwota do zapłaty ustalona na dzień zawarcia umowy wynosiła 18.818,88 złotych, w tym całkowita kwota pożyczki – 10.000 złotych, całkowity koszt pożyczki 8.818,88 złotych (prowizja od udzielonej pożyczki gotówkowej 500 zł, odsetki umowne – 5003,09zł, opłata za ochronę ubezpieczeniową – 3.315,79 zł.

Zgodnie z § 1 ust. 8 umowy pozwany zobowiązał się do terminowej spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 48 ratach miesięcznych, płatnych do 25 każdego kolejnego miesiąca począwszy od 25 czerwca 2013 roku.

Zgodnie z § 1 ust. 15 umowy za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części powód nalicza odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne). Stopa odsetek karnych jest zmienna, na dzień zawarcia umowy wynosi 18 % i jest równa czterokrotności aktualnej na dany dzień wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Zmiana wysokości odsetek karnych następuje w razie zmiany stopy kredytu lombardowego NBP, proporcjonalnie do tej zmiany.

Zgodnie z § 1 ust. 16 umowy w przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki Bank podejmuje czynności mające na celu spłatę zaległych należności, przy czym na dzień zawarcia umowy Bank stosuje monity telefoniczne lub listowne i interwencje wyjazdowe. Katalog stosowanych środków monitorujących, wysokość opłat oraz zasady stosowania tych czynności, a także podstawę prawną ustalania wysokości kosztów sądowych i komorniczych wskazuje „tabela opłat i prowizji dla czynności związanych z obsługą pożyczek gotówkowych udzielanych przez (...) Bank (...) SA” stanowiąca załącznik nr 1, będący integralną częścią umowy.

Stosownie do § 1 ust. 17 umowy w razie opóźnienia w zapłacie dwóch pełnych rat, Bank ma prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem zwykłym do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania. (umowa pożyczki gotówkowej nr (...) k. 22-24v, załącznik nr 1 k. 25)

W związku z nieuregulowaniem zaległości w spłacie kredytu, pismem z dnia 22 września 2015 roku (...) Bank (...) SA wypowiedział S. N. umowę pożyczki nr (...) z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia.

(wypowiedzenie umowy k. 28)

S. N. posiadał wobec powoda nieuregulowane zadłużenie z tytułu umowy pożyczki nr (...) z dnia 22 maja 2013 roku według stanu na dzień 11 grudnia 2015 roku w kwocie 11.214,21 zł, na którą składają się: 9.504,12 zł tytułem należności głównej, 1.170,09 zł tytułem odsetek (umownych i karnych) od dnia 22 maja 2013 roku do 11 grudnia 2015 roku, 540 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

(wyciąg z ksiąg banku k. 20-21)

W okresie od 22 grudnia 2015 roku do 23 lutego 2016 roku pozwany zapłacił powodowi tytułem należności wynikających z umowy z dnia 22 maja 2013 roku łącznie kwotę 250 zł, którą powód zaksięgował na poczet naliczonych kosztów, opłat i prowizji.

Obecnie zadłużenie pozwanego wynikające z umowy wynosi 10.964,21 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, jednak od dnia 1 stycznia 2016 roku w wysokości nie większej niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie, od kwoty 9504,12 zł od dnia 12 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

(bezsporne - wyjaśnienie powoda k. 12v, wyjaśnienie pozwanego k. 36)

Pozwany ma 41 lat. Prowadzi wspólne gospodarstwo z 18-letnim synem. Pozwany nie ma stałego zatrudnienia, utrzymuje się z prac dorywczych, z których uzyskuje dochód około 800 złotych miesięcznie. Syn pozwanego gra w piłkę i otrzymuje dochód 420 złotych miesięcznie. Pozwany zamieszkuje w lokalu kwaterunkowym wraz z synem, babcią, córką i zięciem. Dokłada się do utrzymania mieszkania w wysokości 100 złotych miesięcznie. Na Internet i telefony pozwany wydatkuje 200 złotych miesięcznie. Łączne zadłużenie z tytułu zobowiązań pozwanego wynosi około 30.000 złotych. Pozwany powinien regulować z tego tytułu po 1000zł miesięcznie. Obecnie spłaca swoje zobowiązania w wysokości po ok. 200 złotych miesięcznie.

Środki uzyskane od powoda na podstawie przedmiotowej umowy pożyczki gotówkowej pozwany przeznaczył na zakup maszyn i wynajem, w związku z rozpoczętą działalnością gospodarczą. Pozwany zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej dwa lata temu.

(zeznania pozwanego k. 36-37)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz zeznań pozwanego na okoliczność jego sytuacji rodzinnej i materialnej. Sąd jako wiarygodne ocenił dokumenty, gdyż ich prawdziwość nie budzi wątpliwości. Pozwany nie udowodnił, aby po 23 lutego 2016 roku dokonywał na rzecz powoda jakichkolwiek wpłat. Wbrew swojemu twierdzeniu na rozprawie w dniu 12 stycznia 2017 roku, pozwany nie złożył dokumentów na potwierdzenie tej okoliczności. Niezależnie od tego pozwany wyjaśnił, że nie kwestionuje wysokości zobowiązania względem powoda.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości w wersji ostatecznie popieranej.

Zgodnie z art. 720 § 1 kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W ujęciu Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową darmą (grzecznościową) i wtedy zbliża się swym charakterem do użyczenia (art. 710 kc). Umowa ta może jednak zostać zawarta pod tytułem odpłatnym. W tym przypadku świadczenie biorącego pożyczkę polega zwykle na zapłacie odsetek (art. 359 kc).

Określony wolą stron stosunek zobowiązaniowy rodzi odpowiedzialność pozwanego za niewykonanie istniejącego zobowiązania. Powód udowodnił istnienie i ważność tego stosunku oraz jego treść. Natomiast pozwany nie kwestionował samego faktu zawarcia umowy pożyczki, nie kwestionował także faktu istnienia zadłużenia w wysokości oznaczonej w pozwie i nie wywiązania się przez niego ze zobowiązania zaciągniętego umową, uprawniając tym samym pożyczkodawcę do żądania zwrotu kwoty pożyczki. Wskazywał jedynie, że jest w trudnej sytuacji materialnej, i wnosił o rozłożenie zadłużenia na raty.

Obowiązki pozwanego odnośnie zwrotu powyższych kwot na rzecz (...) S.A. we W. wynikały z umowy oraz przepisów kodeksu cywilnego – art. 720 § 1 k.c., który stanowi o obowiązku zwrotu pożyczonej kwoty, art. 359 § 1 k.c. pozwala zaś w drodze czynności prawnej nałożyć obowiązek zapłaty odsetek.

Z załączonych dokumentów wynika, że powód prawidłowo określił żądanie. Wysokość odsetek umownych zwykłych wyraźnie wynika z umowy pożyczki. Nadto powód naliczał zgodnie z umową odsetki za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. Nie ma zatem powodów, aby kwestionować wyliczenie dokonane przez powoda. Pozwany nie podnosił bowiem okoliczności, mogących choćby poddać w wątpliwość twierdzenia o istnieniu zobowiązania i jego wysokości.

W tym stanie rzeczy zobowiązanie pozwanego wobec powoda jest wymagalne, a powództwo w stosunku do niego zasługuje na uwzględnienie w kształcie określonym w piśmie powoda z dnia 20 czerwca 2016 roku. Pozwany nie udowodnił, aby po dacie tego pisma dokonywał na rzecz powoda dalszych wpłat.

Powód dochodził również odsetek umownych od kwoty 9 504,12 zł w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP od dnia 12 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

Orzekając o odsetkach Sąd miał na uwadze, iż z dniem 1.01.2016 roku weszła w życie ustawa z dnia 9.10.2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz. 1830). Zgodnie z art. 56 tej ustawy, „do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe”. Zatem od dnia 1.01.2016 roku, to jest do odsetek należnych za okres od dnia wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy tej ustawy. Ustawa z dnia 9.10.2015 roku zmieniła zarówno przepis art. 359 § 2 i 2 1 k.c. (odsetki ustawowe), jak i art. 481 k.c. (odsetki ustawowe za opóźnienie). W obu przypadkach określono wysokość tych odsetek (w przypadku, gdy nie wynikają z umowy/czynności prawnej), jak i ich maksymalną wysokość („odsetki maksymalne” – art. 359 § 2 1 k.c. i „odsetki maksymalne za opóźnienie” - art. 481 § 2 1 k.c.). Stopa obu rodzajów odsetek została określona poprzez posłużenie się stopą referencyjną NBP (zamiast dotychczasową stopą kredytu lombardowego NBP w art. 359 § 2 i 2 1 k.c. w poprzednim brzmieniu). Przy czym wysokość obu rodzajów odsetek została zróżnicowana i odsetki ustawowe za opóźnienie są wyższe (art. 481 § 2 k.c.), są równe sumie stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktu procentowego. Odsetki maksymalne za opóźnienie stanowią dwukrotność tych odsetek.

Wobec powyższego Sąd zasądził odsetki umowne od kwoty 9.504,12 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 12 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, jednak od dnia 1 stycznia 2016 roku w wysokości nie większej niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie .

Pozwany wniósł o rozłożenie na raty zasądzonego roszczenia. Zgodnie z art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Takie wypadki zachodzą, jeżeli ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody (por. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 stycznia 2013 r., I ACa 1080/12). Podkreślić jednak należy, że ochrona jaką zapewnia pozwanemu wspomniana regulacja, nie może być stawiana ponad ochronę powoda w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31.05.2012 r., sygn. I ACa 242/12, LEX nr 1321914).

W ocenie Sądu nie było podstaw do rozłożenia należności na raty, a więc zastosowania art. 320 k.p.c. Przy podjęciu decyzji o rozłożeniu zasądzonej należności na raty należy kierować się także interesem powoda, zatem nie jest dopuszczalne zastosowanie tej instytucji, jeżeli powodowałoby to naruszenie tego interesu. Pozwany wraz synem prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, osiągają dochód w kwocie około 1.220 zł miesięcznie. Pozwany posiada zobowiązania na kwotę ok. 30.000zł, które powinien regulować po 1000zł miesięcznie. Wysokość zasądzonej w niniejszej sprawie należności, innych zobowiązań pozwanego oraz dochodów w jego rodzinie, nie gwarantują możliwości ratalnej spłaty zobowiązania w rozsądnym terminie.

W toku postępowania pozwany dobrowolnie wpłacił na rzecz powoda kwotę 250 złotych, co zostało przyznane przez pełnomocnika powoda. Powód cofnął powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia ponad należność ostatecznie popieraną, dlatego też co do tej kwoty Sąd na podstawie art.203 § 1 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie.

Pozwany przegrał proces w całości. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 98 § 1 i § 2 k.p.c. strona przegrywająca zobowiązana jest do zwrotu kosztów procesu. Na koszty składają się: opłata sądowa, którą uiścił powód w kwocie 141 zł, opłaty od pełnomocnictw 34 zł (2 x 17 zł) oraz kwota 7,38 zł kosztów notarialnie uwierzytelnionych dokumentów.