Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący:	SSO Ewa Rusin (spr.)
Sędziowie:	SSO Waldemar Majka SSO Elżbieta Marcinkowska
Protokolant:	Magdalena Telesz

przy udziale Jolanty Siwik-Ważny Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2016 r.

sprawy Ł. C.

syna T. i K. z domu Z. (...) r. w Ś. z art. 291 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 7 kwietnia 2016 r. sygnatura akt II K 573/14

uchyla zaskarżony wyrok w zakresie zarzucanych oskarżonemu czynów jak w punktach V, IX, XIII, XIV, XVI i XVIII jego części wstępnej i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt IV Ka 487 / 16

Prokurator Rejonowy w Świdnicy oskarżył Ł. C. o to, że:

I.  w okresie pomiędzy 19.07.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki V. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 17000 zł, wiedząc, ze pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

II.  w okresie pomiędzy 07.07.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki V. (...) o nr rej (...), nr VIN (...), o wartości 20000 zł, wiedząc, ze pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom,

tj. o czyn z art. 291 § 1 kk

III.  w okresie pomiędzy 10.07.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki V. (...) o nr rej. (...), nr VIN: (...), o wartości 18000 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

IV.  w okresie pomiędzy 03.05.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 50000 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom,

tj. o czyn z art. 291 § 1 kk

V.  w okresie pomiędzy 25.06.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 37000 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

VI.  okresie pomiędzy 11.07.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 49900 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

VII.  w okresie pomiędzy 11.10.2013r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki, B. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 50000 zł wiedząc, ze pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

VIII.  w okresie pomiędzy 04.09.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki V. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 15000 zł., wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

IX.  w okresie pomiędzy 19.07.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 35000 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

X.  w okresie pomiędzy 17.06.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 45000 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XI.  w okresie pomiędzy 04.06.2012r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki V. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 20000 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XII.  w okresie pomiędzy 18.11.2013r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód marki/y W. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 30000 zł , wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie rozmontował go na części.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XIII.  w okresie pomiędzy 11.11.2013r. a 27.11.2013r,-w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 28000 zł., wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XIV.  w okresie pomiędzy 05.07.2013r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki V. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 56000zł., wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XV.  w okresie pomiędzy 17.05.2013r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 28000 zł wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XVI.  w okresie pomiędzy 15.01.2013r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki F. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości (...), wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XVII.  w okresie pomiędzy 28.03.2013r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód marki P. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 40000 zł, wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

XVIII.  w okresie pomiędzy 06.03.2013r. a 27.11.2013r. w Ś. woj. (...), od bliżej nieustalonej osoby nabył samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...), nr VIN (...), o wartości 30000 zł. wiedząc, że pochodzi on z przestępstwa, a następnie po rozmontowaniu go na części zbył innym osobom.

tj. o czyn z art. 291 §1 kk

Sąd Rejonowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2016r. sygn. akt II K 573 /14:

I.  oskarżonego Ł. C. uniewinnił od popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w punktach od I do XI i od XIII do XVIII części wstępnej wyroku tj. czynów z art. 291§1 kk, a koszty procesu w tym zakresie zaliczył na rachunek Skarbu Państwa;

II.  w ramach czynu opisanego w punkcie XII części wstępnej wyroku oskarżonego uznał za winnego tego, że w okresie od dnia 18 listopada 2013 roku do dnia 27 listopada 2013 roku w Ś., woj. (...), nabył od nieustalonej osoby za kwotę 4.000 złotych samochód osobowy marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), numerze VIN: (...), o wartości 30.000 złotych, o którym na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że został uzyskany za pomocą przestępstwa kradzieży, tj. popełnienia czynu z art. 292§1 kk i za czyn ten na podstawie art. 292§1 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności ;

III.  na podstawie art. 69§1 kk i art. 70§1 pkt 1 kk, w brzmieniu tych przepisów obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku, zawiesił oskarżonemu warunkowo wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności tytułem próby na okres lat 2 (dwóch);

IV.  na podstawie art. 63§1 kk, w brzmieniu tego przepisu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku, zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, w wypadku jej wykonania, okres zatrzymania w sprawie tj. jeden dzień – 27 listopada 2013 roku;

V.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 1/18 kosztów sądowych i wymierza oskarżonemu opłatę w kwocie 120 zł (sto dwadzieścia złotych).

Z wyrokiem tym częściowo nie pogodził się oskarżyciel publiczny.

Apelujący prokurator działając na podstawie art. 425 § 1 kpk i art. 444 kpk zaskarżył powyższy wyrok co do winy w zakresie czynów opisanych pkt V, IX, XIII, XIV, XVI, XVIII części wstępnej wyroku na podstawie art. 438 pkt 3 kpk i art. 437 § 2 kpk wyrokowi temu zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na bezpodstawnym uznaniu przez Sąd I Instancji, wbrew wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego w dniu 29.11.2013r, i następnych, zeznaniom pokrzywdzonych oraz świadków - użytkowników skradzionych samochodów, że nabyte przez oskarżonego pojazdy będące przedmiotem zarzutów ujętych w pkt V, IX, XIII, XIV, XVI, XVIII części wstępnej wyroku, nie odpowiadają pojazdom nabytym i posiadanym przez oskarżonego, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z faktu zabezpieczenia w pomieszczeniach użytkowanych przez oskarżonego części i elementów wyposażenia pojazdów, wskazanych w opisach powyższych czynów, a także znajdujących się w ich wnętrzach dokumentów należących do stron, jednoznacznie wynika, iż samochody te, opisane we wskazanych wyżej punktach wyroku, oskarżony nabył, posiadał i zdemontował po uprzednim ich zakupie od przygodnie poznanego mężczyzny o nieustalonej tożsamości po cenach wielokrotnie niższych niż rynkowe, co wskazuje, iż wyczerpał on swoim zachowaniem co najmniej ustawowe znamiona występku opisanego w art. 292 § 1 kk i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie czynów V, IX, XIII, XIV, XVI, XVIII części wstępnej wyroku i przekazania sprawy do Sądu I Instancji, celem ponownego rozpoznania w zakresie wskazanych czynów

Sąd Okręgowy zważył co następuje ;

Apelacja jest zasadna i skutkuje wnioskowanym w niej orzeczeniem kasatoryjnym zaskarżonego wyroku.

Poczynionych ustaleń faktycznych wyroku nie można uznać za słuszne, skoro są wynikiem niepełnej i pobieżnej oceny materiału dowodowego. Wniosek końcowy o braku dowodów winy oskarżonego w apelowanym zakresie pozostaje w sprzeczności z materiałem dowodowym sprawy, w pierwszej kolejności z wyjaśnieniami oskarżonego, w drugiej kolejności z dowodami rzeczowymi, których to dowodów Sąd I instancji nie poddał ocenie zgodnej z kryteriami art. 7 kpk.

Nie zwrócił Sąd i instancji należytej uwagi, iż w swych pierwotnych wyjaśnieniach oskarżony podawał cyt. „ Ja dotychczas kupiłem w 2013r. 10 samochodów, wszystkie za kwotę 4-5 tysięcy. Wszystkie zdemontowałem i sprzedałem…za pośrednictwem (...) Samochody te nabywałem od jednego nieznanego mi mężczyzny…Samochody te cały czas nabywałem umawiając się w tym samym miejscu z tym mężczyzną … ulica (...) – przed szkołą, to ren mężczyzna proponował mi miejsce spotkania”, dalej wymieniał różne marki zakupionych w ten sposób pojazdów k. 49 akt. Późniejsze twierdzenia oskarżonego, jakoby to wyjaśnień tych nie potwierdzał z powodu wymuszenia niedozwolonych metod przesłuchania ( k. 498 akt) pozostają całkowicie niewiarygodnymi, skoro – jak to wynika z treści protokołu z dnia 26.11.2013r. – oskarżonemu w tej dacie postawiono tylko jeden zarzut dotyczący samochodu V. (...) ( aktualnie zarzut XII), do czego oskarżony się przyznawał i wyraził chęć dobrowolnego poddania się karze. Oskarżony te wyjaśnienia złożył dobrowolnie i spontanicznie, warto też podkreślić, że przesłuchanie to odbywało się w obecności jego obrońcy z wyboru adw. W. W.. Oskarżony w dalszym toku sprawy wyjaśniał też ( k. 70 akt) „ ja z mężczyzną, który przyprowadzał samochody do rozbiórki kontaktowałem się telefonicznie, to on do mnie dzwonił … on był tajemniczy, nie dał mi nigdy swojego telefonu”.

Już z samej treści przytoczonych wyjaśnień jasno wynika, że oskarżony parał się handlem pojazdami w okolicznościach, które wskazywały na pochodzenie tych pojazdów z przestępstwa. Ewidentnie był tego świadom, bo dokonywał zakupu różnych pojazdów, bez ich dokumentów, bez zawierania umów pisemnych, ich rejestrowania, uiszczania podatków, ale za niewielki ułamek ich faktycznej wartości ( np. wspomniany V. (...) za kwotę 4 000zł, podczas gdy jego faktyczną wartość stanowiła kwota 30 000 złotych), po czym dokonywał ich rozbiórki i sprzedawał części, choć nie były to pojazdy przeznaczone do złomowania.

Nie można pomijać dalszego stanowiska procesowego oskarżonego, otóż po przedstawieniu oskarżonemu wszystkich XVIII zarzutów w dniu 11.06.2014 r. ponownie przyznał się do winy, podtrzymywał wcześniej złożone wyjaśnienia, dodał że kupował samochody, które rozbierał na części i części samochodowe sprzedawał za pośrednictwem (...), po czym ponowił wniosek o skazanie go bez przeprowadzenia rozprawy ( k. 135-137). Gdyby oskarżony nie był sprawcą zarzucanych mu czynów, to dobrowolnie i spontanicznie nie obciążałby się winą.

O ile wyjaśnienia oskarżony zmienił podczas kolejnego przesłuchania w dniu 27.06.2014r. (k. 498) kiedy to przyznał się do zakupu jedynie V. (...), a w przypadku pozostałych samochodów kupował części do nich i handlował nimi, zaś wcześniejsze przyznanie wynikało z faktu, że policjanci mieli go bić i wieszać na jakimś haku, czego nigdzie nie zgłosił i następnie podobnie wyjaśniał na rozprawie w dniu 2.10.2014r., które to wyjaśnienia oceniano już na wstępie rozważań, to przecież zdanie zmienił już na następnym terminie rozprawy w dniu 27.11.2014r., kiedy to w jego obecności obrońca z wyboru złożył oświadczenie o przyznaniu się oskarżonego i wnioskował o ograniczenie postępowania dowodowego. Stanowisko takie oskarżony podtrzymywał konsekwentnie do końca procesu, składając kolejne wnioski co do wymiaru kary co do wszystkich zarzucanych czynów ( k. 719 v., 782 v). Oczywiście samo przyznanie się do winy nie stanowi dostatecznej podstawy dowodowej dla skazania, ale w niniejszej sprawie są inne dowody obciążające oskarżonego, których sąd I instancji należycie nie ocenił.

Słusznie apelujący podniósł, że oskarżony podawał ogólnikowe opisy zakupionych pojazdów, do których przecież przystają ujawnione podczas policyjnego przeszukania części pojazdów, tj. A. (...) koloru czarnego ( zarzut IX), A. (...) koloru ciemny granat ( zarzut V), A. (...) koloru szarego ( zarzut XIII), czy V. (...) koloru czarnego ( zarzut XIV).

Należało też rozważyć, czy gdyby oskarżony nie był sprawcą zarzucanych mu czynów, to w jego posiadaniu ujawniono by części skradzionych pojazdów, opisywanych na k. 8-9 ustaleń zaskarżonego wyroku, i tak :

- poduszki powietrznej i skrzyni biegów z A. (...) – zarzut V,

- skrzyni biegów z A. (...) – zarzut IX,

- kurtyny poduszki powietrznej i sterownika z A. (...)– zarzut XIII,

- sterownika poduszki powietrznej z V. (...) – zarzut XIV,

- poduszki powietrznej z F. (...) – zarzut XVI,

- tylnej klapy bagażnika z A. (...)– zarzut XVIII.

W jakich innych okolicznościach niż paserstwo ( bądź nawet i kradzież ) oskarżony wszedłby w posiadanie nietypowych przedmiotów pochodzących z wnętrza skradzionych pojazdów, tj. książki serwisowej F. (...) – zarzut XVI oraz dokumentów bankowych właścicielki (...) A. J., które w chwili kradzieży auta znajdowały się w kabinie samochodu – zarzut XVIII, tego sąd I instancji niestety także prawidłowo nie przeanalizował.

Koniecznym jest zatem poczynienia dokładnych rozważań, czy opisane wyżej dowody rzeczowe w połączeniu z wyjaśnieniami oskarżonego są wystarczającymi do uznania sprawstwa i zawinienia oskarżonego co do zarzucanych mu występków paserstwa umyślnego, względnie nieumyślnego. Stanowisko Sądu I instancji, jakoby to z samego faktu znalezienia w czasie przeszukań części samochodowych oraz dokumentów znajdujących się w autach, a także wklejek producenta, nie sposób wyprowadzić wniosku, że całe auta tam się znajdowały, w kontekście wyjaśnień oskarżonego pozostaje sprzecznym z zasadami logicznego rozumowania i wskazaniami doświadczenia życiowego ( art. 7 kpk).

W kontekście powyższych wniosków wyrok uniewinniający ostać się nie mógł, w związku z czym należało go uchylić w celu powtórzenia procesu ( art. 437 §§ 2 kpk w zw. z art. 454 § 1 kpk).

W toku ponownego rozpoznania sprawy sąd I instancji uwzględni powyższe zapatrywania i skorzysta w szerokim zakresie z możliwości art. 442 § 2 kpk, poprzestając na ujawnieniu dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie zaskarżonego wyroku.