Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie Wydział II Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Dubinowicz – Motyk

Protokolant: Marta Gurtat

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2017 roku na rozprawie

sprawy z powództwa B. P.

przeciwko R. S.

o zwolnienie spod egzekucji

I oddala powództwo;

II przyznać adw. P. S. ze środków Skarbu Państwa – tut. Sądu kwotę 7200zł (siedem tysięcy dwieście złotych), powiększoną o podatek Vat, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu.

Sygn. akt II C 1161/15

UZASADNIENIE

W dniu 13 kwietnia 2015 roku B. P. wniosła pozew przeciwko R. S., domagając się zwolnienia od egzekucji prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie I. G. w sprawie Km 2381/09 prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W., uregulowanego w księdze wieczystej (...). Uzasadniając pozew powódka wskazała, iż z wniosku R. S. pod sygn. Km 2381/09 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie I. G. prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikom W. P. i L. W., w tym także egzekucję z nieruchomości – lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w W.. Prawo własności w/w lokalu było przedmiotem spadkobrania po A. W. (1), a w następstwie postępowania o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku postanowieniem z dnia 9 grudnia 2014 roku sygn. II Ns 119/12 Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie stwierdził, iż spadek po A. W. (1) zmarłej 17 października 2007 roku na podstawie testamentu własnoręcznego nabyła jej wnuczka B. P. w całości, tak więc prowadzenie egzekucji z prawa własności lokalu przy ul. (...) w W. narusza prawa powódki. Powódka zaznaczyła, iż w/w postanowienie uprawomocniło się z dniem 19 lutego 2015 roku, pozwany R. S. był jego uczestnikiem, a jednak do chwili wniesienia pozwu egzekucja z nieruchomości lokalowej stanowiącej własność powódki jest kontynuowana. (k.1-5)

Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowi. (k.16)

Postanowieniem tut. Sądu z dnia 18 stycznia 2016 roku udzielono powódce zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego z nieruchomości opisanej w księdze wieczystej (...) Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie I. G. w sprawie Km 2381/09 z wniosku wierzyciela R. S. przeciwko dłużnikom L. W. i W. P., do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. (k.49-51)

Pozwany R. S. domagał się oddalenia powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, akcentując iż postanowieniem komornika z dnia 30 grudnia 2015 roku postępowanie egzekucyjne w części dotyczącej egzekucji z nieruchomości zostało umorzone. Uzupełniająco pozwany wskazywał, iż zajęcie nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym było prawidłowe, gdyż ówcześnie w księdze wieczystej prowadzonej dla spornego lokalu jako właściciele ujawnieni byli W. P. i L. W. oraz iż postępowanie egzekucyjne dotyczy zadłużenia zmarłej A. W. (1) i pozwany wystąpił już ze stosownym żądaniem przeciwko B. P. jako ustalonemu spadkobiercy A. W. (1) i sprawa toczy się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie pod sygn. II C 2554/15. (k.56-61)

Powódka B. P. podtrzymywała żądanie pozwu, podkreślając iż twierdzeniom pozwanego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z nieruchomości przeczą zapisy w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, w której nadal widnieje ostrzeżenie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości. Powódka podniosła także, iż pozwany zdaje się uważać prowadzenie egzekucji z nieruchomości za uzasadnione skoro w odpowiedzi na pozew podkreśla wystąpienie z pozwem o zapłatę przeciwko powódce, co – wobec braku tytułu wykonawczego wydanego przeciwko powódce – czyni żądanie pozwu dodatkowo uzasadnionym. (k.72-77) Pełnomocnik powódki popierał w/w stanowisko i argumentację, a dodatkowo wnosił o przyznanie od Skarbu Państwa wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu, oświadczając że koszty pomocy prawnej nie zostały zapłacone nawet w części. (k.133-137)

Do chwili zamknięcia rozprawy strony podtrzymywały dotychczasowe stanowiska, przy czym pełnomocnik powódki dodatkowo wskazywał na interes prawny powódki w domaganiu się zwolnienia nieruchomości spod egzekucji mający polegać na umożliwieniu powódce, nie będącej stroną postępowania egzekucyjnego, doprowadzenia do wykreślenia ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji z nieruchomości. (e-protokół rozprawy z 13 stycznia 2017 roku)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. W. (1) była właścicielką prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) W., dla którego Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą (...). Po śmierci A. W. (1) jako właściciele ujawnieni zostali w udziałach po ½ części L. W. i W. P., na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2009 roku sygn. II Ns 520/08 o stwierdzeniu nabycia spadku. Niesporne, nadto odpis księgi wieczystej (k.7-10)

Prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 3 lipca 2009 roku sygn. II C 552/07 Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie zasądził solidarnie od L. W. i W. P. na rzecz R. S. kwotę 41 820zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2007 roku do dnia zapłaty. Niesporne, nadto kopia odpisu wyroku (k.64)

Z wniosku R. S. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie I. G. prowadzi pod sygn. Km 2381/09 postępowanie egzekucyjne przeciwko W. P. i L. W., celem wyegzekwowania należności zasądzonych prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 3 lipca 2009 roku sygn. II C 552/07 Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie. W lipcu 2012 roku na wniosek wierzyciela egzekucja została skierowana do udziałów W. P. i L. W. we własności nieruchomości lokalowej przy ul. (...) w W..

Po wszczęciu postępowania o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po A. W. (1), pełnomocnik B. P. przedłożył komornikowi odpis postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia w sprawie II Ns 119/12 Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2012 roku m.in. poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego o sygn. Km 2381/09 w zakresie egzekucji z nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przy ul. (...) w W. do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy. Dowody: uwierzytelnione odpisy dokumentów z akt postępowania egzekucyjnego Km 2381/09 (koperta k.121)

Przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie pod sygnaturą II Ns 119/12 toczyło się postępowanie z wniosku B. P. o zmianę postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po A. W. (1), którego uczestnikami byli L. W., W. P. i R. S.. Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2014 roku Sąd uchylił prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 19 października 2009 roku wydane w sprawie o sygn. akt II Ns 792/08 i odrzucił wniosek w sprawie o sygn. akt II Ns 792/08 oraz zmienił stwierdzenie nabycia spadku po A. W. (1) orzeczone prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II Ns 520/08 i stwierdził, że spadek po A. W. (1), zmarłej w dniu 17 października 2007 roku w W., na podstawie testamentu własnoręcznego nabyła jej wnuczka B. P.. Postanowienie to uprawomocniło się z dniem 19 lutego 2015 roku, co zostało stwierdzone przez Sąd 13 marca 2015 roku. niesporne, nadto odpis prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 9 grudnia 2014 roku sygn. II Ns 119/12 (k.6)

21 kwietnia 2015 roku B. P. wniosła o wpisanie jej w dziale II księgi wieczystej (...) jako właściciela, przedkładając odpis prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 9 grudnia 2014 roku sygn. II Ns 119/12 o zmianie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po A. W. (1). Wniosek ten został uwzględniony w dniu 23 kwietnia 2015 roku. niesporne, nadto wydruk z Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych (k.79-84)

Po przedłożeniu do akt postępowania Km 2381/09 w dniu 8 grudnia 2015 roku odpisu prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie wydanego w sprawie II Ns 119/12, postanowieniem z dnia 30 grudnia 2015 roku komornik umorzył postępowanie egzekucyjne z nieruchomości opisanej w księdze wieczystej (...) wobec ustalenia iż jej właścicielem jest osoba trzecia. Następnego dnia komornik zawiadomił Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie, prowadzący pod sygn. II Co 1602/12 nadzór nad egzekucją z nieruchomości, o zakończeniu egzekucji z nieruchomości w postaci lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość położonego w W. przy ul. (...) w W.. Niesporne, nadto kopia postanowienia komornika z 30 grudnia 2015 roku (k.103-104) i uwierzytelnione odpisy dokumentów z akt postępowania Km 2381/09 (koperta k.121)

Mimo umorzenia postępowania egzekucyjnego z nieruchomości, komornik nie zawiadomił sądu wieczystoksięgowego o swoich czynnościach i w księdze wieczystej (...) w dziale III nadal widnieje ostrzeżenie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 2381/09 z wniosku R. S. w celu zaspokojenia należności z udziałów w wysokości po ½ części należących do W. P. i L. W.. R. S. nie składał wniosku o wykreślenie w/w ostrzeżenia z księgi wieczystej. B. P. nie monitowała komornika prowadzącego postępowanie w sprawie Km 2381/09 o złożenie wniosku o wykreślenie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji z nieruchomości. Niesporne, nadto wydruk z elektronicznej księgi wieczystej (k.155-160)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Jego podstawą prawną był art. 841§1 kpc, stanowiący iż osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu spod egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. Powódka twierdziła i wykazała odpisem prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 9 grudnia 2014 roku sygn. II Ns 119/12, iż z dniem 17 października 2007 roku nabyła spadek po A. W. (1), w tym prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w W., a więc prowadzenie egzekucji z tego prawa w postępowaniu Km 2381/09 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z wniosku wierzyciela R. S. przeciwko dłużnikom L. W. i W. P. niewątpliwie narusza jej prawa. Istotne jest jednak, że w chwili zamknięcia rozprawy egzekucja z w/w nieruchomości była prawomocnie umorzona, co obligowało Sąd do oddalenia powództwa. Powództwo interwencyjne może być bowiem skutecznie wniesione i popierane jedynie w trakcie toczącego się postępowania egzekucyjnego, skoro zmierza ono do uzyskania przez powoda orzeczenia zwalniającego dany przedmiot spod egzekucji i możliwości domagania się umorzenia przez komornika postępowania egzekucyjnego co do tego przedmiotu na podstawie art. 824§1 pkt 2 kpc.

Akcentowany przez powódkę fakt istnienia w dziale III księgi wieczystej (...), prowadzonej dla prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w W., wpisu ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 2381/09 nie może stanowić przesłanki uzasadniającej żądanie powództwa w niniejszej sprawie. Niewątpliwie, w odniesieniu do postępowań egzekucyjnych wszczętych po dniu 3 maja 2012 roku komornik jest zobowiązany do złożenia wniosku o wykreślenie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji z nieruchomości w razie jej umorzenia (art. 924§2 kpc w zw. z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 roku o zmianie ustawy kodeks postępowania cywilnego i zmianie niektórych innych ustaw). Zaniechanie wykonania przez komornika tego obowiązku nie oznacza jednak, iż postępowanie egzekucyjne z nieruchomości nadal się toczy. Powódka B. P. w omawianej sytuacji mogła i powinna monitować komornika o wystąpienie do sądu wieczystoksięgowego z wnioskiem o wykreślenie wpisu o wszczęciu egzekucji z nieruchomości, tak jak to czyniła np. we wrześniu 2012 roku informując o wydanym postanowieniu o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego. W razie dalszej bierności organu egzekucyjnego, powódka – jako uczestnik postępowania egzekucyjnego z nieruchomości z mocy art. 922 kpc – mogła wystąpić do komornika z wnioskiem o wydanie odpisu prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z nieruchomości i po jego uzyskaniu samodzielnie złożyć w sądzie prowadzącym księgę wieczystą wniosek o wykreślenie wpisu o wszczęciu egzekucji z nieruchomości, będąc do tego uprawnioną z mocy art. 626 ²§5 kpc. Wreszcie, powódka mogła rozważyć wystąpienie z pozwem o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, gdyż utrzymywanie w dziale III księgi wieczystej wpisu ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji z nieruchomości w sytuacji, gdy postępowanie egzekucyjne zostało prawomocnie umorzone prowadzi do powstania niezgodności treści księgi z rzeczywistym stanem prawnym.

Reasumując, wobec stwierdzenia iż po wniesieniu pozwu umorzone zostało postępowanie egzekucyjne co do przedmiotu, którego zwolnienia spod egzekucji powódka się domagała, Sąd oddalił powództwo jako bezprzedmiotowe z uwagi na niespełnienie przesłanek z art. 841§1 kpc.

O wynagrodzeniu ustanowionego z urzędu pełnomocnika powódki orzeczono na podstawie §19 ust.1 w zw. z §6 pkt 7 i §2 ust.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.