Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi- Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR K. T.

Protokolant st. sekr. sąd. M. R.

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2017 roku w Łodzi

sprawy w powództwa L. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę (...),50 (pięćdziesiąt cztery tysiące sześćset siedemdziesiąt 50/100) złotych z odsetkami:

a)  ustawowymi od dnia 7 listopada 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty od kwoty (...),50 (pięćdziesiąt trzy tysiące sześćset siedemdziesiąt 50/100) złotych;

b)  ustawowymi od dnia 9 marca 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty od kwoty 1000 (tysiąc) złotych;

1.  oddala powództwo w pozostałej części;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę (...) (trzy tysiące trzysta siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  obciąża pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi- Widzewa w Łodzi kwotą (...),73 (trzy tysiące pięćdziesiąt pięć 73/100) złotych tytułem tymczasowo wyłożonych wydatków oraz opłaty sądowej od rozszerzonej części powództwa.

Sygnatura akt II C 301/14

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 26 marca 2014 roku, L. G., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, domagała się zasądzenia od (...) Spółki Akcyjnej w W. kwot: 8000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia, 1396,50 zł tytułem częściowego odszkodowania za pomoc osób trzecich, 735 zł tytułem częściowego odszkodowania za koszty rehabilitacji z ustawowymi odsetkami od wszystkich tych kwot od dnia 4 listopada 2013 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu według norm przepisanych, w związku z wypadkiem, jakiemu uległa powódka w dniu 22 marca 2013 roku.

(pozew- k. 2-6; pełnomocnictwo- k. 7, zarządzenie o zwrocie pozwu- k. 33, opłata- k. 33 odw, dowód doręczenia- k. 34, pismo pełnomocnika k. 35)

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Kwestionował zasadę swojej odpowiedzialności za przedmiotowe zdarzenie jak i okoliczności opisywanego przez powódkę zdarzenia (miejsce zdarzenia). Nadto zakwestionowano wysokość roszczenia i termin, od jakiego powódka domaga się odsetek.

(odpowiedź na pozew- k. 43-44; pełnomocnictwo i odpis z KRS pozwanego- k. 45-54v)

W piśmie z dnia 26 stycznia 2015 roku (data pisma), pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo, w ten sposób iż żądał zasądzenia kwoty 51000 zł tytułem zadośćuczynienia, 2394 zł tytułem kosztów opieki osób trzecich oraz 735 zł tytułem kosztów rehabilitacji z ustawowymi odsetkami od wszystkich tych kwot od dnia 04 listopada 2013 roku do dnia zapłaty.

(pismo k. 99-100)

W piśmie z dnia 26 września 2016 roku (data pisma), sprecyzowanym pismem z dnia 17 października 2016 roku, pełnomocnik powódki ostatecznie sprecyzował żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie kwoty 51000 zł tytułem zadośćuczynienia, 2935,50 zł tytułem kosztów opieki osób trzecich oraz 735 zł tytułem kosztów rehabilitacji, łącznie 54670,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 04 listopada 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz od dnia 01 stycznia 2016 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

(pisma k. 248, k. 262)

Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w rozszerzonym zakresie.

(pismo- k. 269)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 13 marca 2013 roku do 03 kwietnia 2013 roku powódka przebywała w (...) sp. z o.o. we W. na turnusie. W dniu 22 marca 2013 roku po wyjściu z zabiegów krioterapii powódka chciała pójść do pobliskiego sklepu. Przeszła ścieżką przez park zdrojowy naprzeciwko budynku zabiegowego. Na pograniczu parku zdrojowego na terenie (...) była prowadzona rozbudowa sanatorium. Chodnik był przecięty drogą prowadzącą z budowy, na której powódka poślizgnęła się i przewróciła na prawą stronę. Miejsce wypadku stanowiło drogę wewnętrzną (...). W chwili wypadku powódka miała buty na płaskiej podeszwie. W miejscu upadku droga była nieodśnieżona, lód był przysypany śniegiem. Po uliczce jeździły ciężkie samochody ze względu na prowadzoną rozbudowę sanatorium. Po upadku powódka nie była w stanie sama się podnieść, w czym przeszkadzał jej ból prawej ręki w obrębie nadgarstka. Pomocy udzielili jej państwo K., którzy zaprowadzili powódkę do budynku administracji uzdrowiska, a następnie do pielęgniarek, które założyły powódce temblak i wezwały pogotowie. Powódka przeszła repozycję złamania kończyny górnej prawej w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym we W.. Po zabiegu rękę unieruchomiono opatrunkiem gipsowym od dłoni do przedramienia na okres 7 tygodni, który zdjęto 09 maja 2013 roku.

(zeznania świadków: J. K. k. 83, C. K. k. 83, zeznania powódki zapis rozprawy od 00:12:30 oraz k. 253-254, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami k. 79-80, szkic- k. 14, dokumentacja medyczna k. 11-13, k. 17, k. 20-25)

Po założeniu gipsu powódka wróciła do sanatorium, gdzie pozostała do końca turnusu. Panie, z którymi mieszkała w pokoju pomagały jej ubrać się i jeść.

(zeznana świadka J. K. k. 83, zeznania powódki zapis rozprawy od 00:12:30 oraz k. 253-254)

Powódka mieszka sama. Po powrocie z sanatorium powódce pomagał syn i synowa, który robili zakupy, przygotowywali posiłki, sprzątali, prali, pomagali ubrać się.

(zeznania świadków: G. G. k. 82, M. G. k. 82, zeznania powódki zapis rozprawy od 00:12:30 oraz k. 253-254)

Leczenie powódka kontynuowała w poradni ortopedycznej i rehabilitacyjnej. Powódka z uwagi na długi okres oczekiwania odbyła prywatną rehabilitacje rehabilitację ręki, której koszt wynosił łączną kwotę 735 zł.

(faktury k. 15-16, zeznania świadka M. G. k. 82)

Mimo prowadzonego leczenia ręka nadal nie jest w pełni sprawna. Powódka ma ograniczone czucie trzech środkowych palców prawej dłoni. Nie może podnieść nic ciężkiego, odkręcić słoika, często odczuwa ból zwłaszcza przy zmianie pogody.

(zeznania świadków: G. G. k. 82, M. G. k. 82, zeznania powódki zapis rozprawy od 00:12:30 oraz k. 253-254-80)

(...) Spółka Akcyjna w W. udzieliło ochrony ubezpieczeniowej odpowiedzialności cywilnej (...) sp. z o.o. w W. w okresie od 18 maja 2012 roku do 17 maja 2013 roku, potwierdzonej polisą numer (...) PO (...)- (...) ograniczającą odpowiedzialność cywilną deliktową ubezpieczyciela do sumy 100.000 zł.

(polisa k. 56-62)

Teren uzdrowiska w okresie zimowym ręcznie odśnieżają pracownicy zatrudnieniu przez (...). Na terenie uzdrowiska mieszka jeden z pracowników. Chodniki wysypywane są solą albo piaskiem. Odśnieżanie odbywa się codziennie. W przypadku dużych opadów pracownik zamieszkujący na terenie uzdrowiska wzywa inne osoby do pomocy. Czasem, przy dużych opadach pracownicy nie nadążają z odśnieżaniem.

(zeznania świadków: M. P. zapis posiedzenia od 00:08:10 oraz k. 186v i J. W. zapis posiedzenia od 00:14:04 oraz k. 186v)

Pismem z dnia 05 września 2013 roku powódka zażądała od (...) kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 735 zł tytułem zwrotu kosztów prywatnych zabiegów rehabilitacyjnych, a także 9.120 zł tytułem kosztów opieki i wyręki ze strony osób trzecich. W piśmie z dnia 08 października 2013 roku pozwany potwierdził otrzymanie ww zgłoszenia szkody od (...).

(wezwanie- k. 8-9, pismo k. 30)

W następstwie wypadku z dnia 22 marca 2013 roku powódka doznała wieloodłamowego złamania nasady dalszej kości promieniowej prawej z przemieszczeniem, złamania wyrostka rylcowego kości łokciowej, zespołu cieśni nadgarstka, zespołu kanału G. i stłuczenia kolana prawego, powodujących trwały uszczerbek na zdrowiu w łącznej wysokości 17%. Od wypadku utrzymują się u powódki dolegliwości bólowe i zaburzenia czucia oraz pogorszenie funkcji prawej ręki. Pogorszyła się jej ogólna sprawność . Powódka przyjmowała przez 2 tygodnie leki przeciwbólowe, których przyjmowanie ograniczyła ze względu na skutki niepożądane. Przez okres 3 miesięcy cierpiała z powodu silnych dolegliwości bólowych, a potem w formie przewlekłej do dnia dzisiejszego. Powódka potrzebowała pomocy osób trzecich w wymiarze 3 godzin dziennie w okresie noszenia gipsu i kilka tygodni po jego zdjęciu. Rokowanie na przyszłość jest niepewne. (...) zabiegi rehabilitacyjne miały uzasadnienie w czasie, kiedy były wykonywane. Działanie zabiegów fizykalnych zmniejszyło cierpienia powódki odczuwane po zdjęciu gipsu. Nasilenie objawów choroby kolan powódki nie jest jednakowe w obu stawach kolanowych. Kolano prawe jest znacznie bardziej bolesne i występuje w nim ograniczenie ruchomości o 10 stopni.

(opinia biegłego w zakresie rehabilitacji medycznej podstawowa - k. 88-91, uzupełniająca k. 117-118)

W zakresie neurologicznym, powódka w wyniku zdarzenia doznała powikłań neurologicznych pod postacią cieśni nadgarstka i zespołu kanału G. powodujących trwały uszczebek na zdrowiu w wysokości 5%, zgodnej z uszczerbkiem określonym przez biegłego w zakresie rehabilitacji medycznej. Powódka z powodu uszkodzenia narządu ruchu wymagała opieki osób trzecich przez okres 3 godzin dziennie: w czasie noszenia gipsu (7 tygodni) i przez 4 tygodnie po zdjęciu gipsu. W badaniu przedmiotowym powódki występują objawy uszkodzenia nerwu pośrodkowego prawego. Odbyta przez powódkę rehabilitacja miała swoje uzasadnienie faktyczne i medyczne. Powódka w chwili obecnej nie spełnia neurofizjologicznych danych dla prawostronnego zespołu cieśni nadgarstka.

(opinia biegłego neurologa: podstawowa- k. 149-150, uzupełniające- k. 205, k. 240, k. 265)

Z punktu widzenia psychiatrycznego, powódka wskutek zdarzenia nie doznała uszczerbku na zdrowiu. Bezpośrednio po wypadku nie leczyła się psychiatrycznie. Objawy lękowe nie osiągnęły takiego nasilenia, aby można było rozpoznać zaburzenia adaptacyjne albo zespół stresu pourazowego. W chwili obecnej nie ma konieczności, aby powódka podejmowała leczenie psychiatryczne bądź psychologiczne.

(opinia biegłego psychiatry: podstawowa- k. 127-129, uzupełniająca- k. 217-218)

Wypadek dla powódki był stresorem, nie wpłynął jednak destrukcyjnie na sferę psychoemocjonalną. Jego konsekwencje były odroczone, rozciągnięte w czasie i dozowane co spowodowało, że mechanizmy obronne osobowości powódki pozwalały jej adoptować się do zmieniających się warunków życiowych powodowanych wypadkiem i będących jego następstwami. U powódki nie wystąpiły objawy zaburzeń czy zespołów postraumatycznych. Wypadek uruchomił u powódki dostępne strategie zaradcze, które pozwoliły jej radzić sobie z doznanym stresem. U powódki wystąpiły cechy obniżonej odporności psychoemocjonalnej pod postacią wzmożonego w stosunku do wcześniejszego poziomu lęku antycypacyjnego. Początkowo powódka doświadczyła zaskoczenia sytuacją jaka jej się przydarzyła, jej myśli i emocje krążyły wokół nieprzyjemnych odczuć somatycznych i doświadczania bólu oraz niezadowolenia płynącego z ograniczeń ruchowych i samodzielności, w dalszej kolejności powódka przeżywała emocje pozytywne takie jak nadzieja na poprawę swojej sytuacji po zdjęciu gipsu, zniecierpliwienie kiedy to nastąpi i rozczarowanie wynikające z tego, że po zdjęciu gipsu nadal jest ograniczona względem pełnej samodzielności, brak gipsu był jednak pewnego rodzaju ulgą. Z czasem poziom nadziei malał i był zastępowany rosnącą frustracją wynikającą z „niezdarności" ruchowej, co przenikało się z zadowoleniem, że coraz więcej czynności może wykonać samodzielnie. Po nadejściu pierwszej po wypadku zimy w powódce zrodziła się ostrożność, niechęć do wychodzenia z domu i niezadowolenie z tego powodu. Po ustaniu zimy powódka funkcjonowała w sposób przeciętny dla kobiet w podobnym wieku pod względem psychoemocjonalnym. Bezpośrednio wypadek nie przekłada się obecnie na stan psychoemocjonalny powódki, pośrednio, poprzez niemożność wykonywania niektórych czynności (odkręcenie butelki, słoika, podniesienie filiżanki, robienie zakupów) wpływa jednak na emocje powódki w taki sposób, że czasem czuje się ona niesamodzielna, niezdarna, co powoduje obniżenie samooceny, jednak uruchamia często mechanizmy obronne dzięki którym reguluje swój nastrój. Rokowania co do ewentualnego leczenia psychologicznego są pomyślne.

(opinia biegłego psychologa k. 187-191)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo było zasadne w przeważającej części. Podstawą prawną odpowiedzialności (...) sp. z o.o. we W. za szkodę, jakiej doznała powódka, jest przepis art. 415 k.c., zgodnie z którym, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Ponadto, zgodnie z art. 822§ 1 i 4 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel jest zobowiązany do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, zaś uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. W ocenie Sądu powódka udowodniła, że do zdarzenia doszło na terenie (...); okoliczność ta wynika z zeznań świadków oraz powódki. Obowiązek utrzymania przez właściciela własnej nieruchomości w należytym porządku i zabezpieczenie jej w taki sposób, aby inne osoby nie były narażone na ewentualną szkodę, nie budzi wątpliwości. Do wypadku w dniu 22 marca 2013 roku doszło bezsprzecznie wskutek nienależytego wykonywania obowiązków w zakresie uprzątania z opadów śniegu z terenu uzdrowiska. Wskutek braku należytej staranności (...) powódka przewróciła się na oblodzonej i nieodśnieżonej należycie nawierzchni doznając poważnych obrażeń. Nie budzi także wątpliwości Sądu, iż istnieje adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zawinionym zachowaniem, a uszczerbkiem na zdrowiu jakiego doznała powódka. Pozwany jako podmiot ubezpieczający sprawcę zdarzenia ponosi zatem odpowiedzialność za jego następstwa wobec powódki.

Zgodnie z art. 445§1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W orzecznictwie wskazuje się na potrzebę poszukiwania obiektywnych i sprawdzalnych kryteriów oceny jego wysokości, choć przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji stron. Do podstawowych kryteriów oceny w tym zakresie zalicza się stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968, nr 2, poz.37 oraz w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz.145). Biorąc pod uwagę skutki zdarzenia na zdrowiu powódki, ustalone w oparciu o opinie biegłych i zeznania świadków oraz przesłuchanie powódki, w ocenie Sądu Rejonowego, żądana w pozwie kwota zadośćuczynienia 51.000 zł jest uzasadniona. Powódka doznała uszczerbku w sferze fizycznej. Zdarzenia skutkowało ograniczeniem powódki z funkcjonowaniu, powódka wymagała pomocy innej osoby przy czynnościach życia codziennego, przez pewien czas pozostawała w unieruchomieniu gipsowym, początkowo musiała zażywać leki przeciwbólowe, przeszła rehabilitację. Mimo podjętego leczenie nie wróciła do sprawności sprzed wypadku. Zdarzenie spowodowało również u powódki następstwa w sferze psychicznej, w tym stres.

Jak stanowi art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu szkody. Jak wynika z opinii biegłego z zakresu neurologii, powódka wymagała pomocy osób trzecich przez okres 11 tygodni po 3 godziny dziennie tj. 231 godzin, w tym przez 26 dni wolnych od pracy, a jak wynika z zeznań świadków i powódki, pomoc taka była jej faktycznie udzielana przez syna i synową. Przy przyjęciu stawki 9,50 zł za godzinę pomocy żądanie powódki zasądzenia odszkodowania z tego tytułu było zasadne, co do kwoty 2.935,50 zł (11 tygodni x 7 dni x 9,50 zł/h = 2.194,50 zł + 26 dni x 3h x 9,50 zł/h dni wolne = 741 zł).

W ocenie Sądu zasadne było również żądania zwrotu kosztów prywatnej rehabilitacji powódki w wysokości 735 zł. Powódka mogła wprawdzie odbyć ją w ramach NFZ, jednakże stan powódki wymagał pilnych zabiegów, natomiast w ramach publicznej służby zdrowia powódka zmuszona by była oczekiwać w długiej kolejce, co mogło spowodować pogorszenie jej sprawności. Wg aktualnego orzecznictwa, możliwość uzyskania świadczenia w ramach NFZ nie ma znaczenia z punktu widzenia zasadności żądania zwrotu kosztów z tytułu świadczeń medycznych uzyskanych w ramach prywatnej opieki medycznej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 roku w sprawie III CZP 63/15, OSNC 2016/11/125)

Co do żądania odsetek, należy wskazać, że pozwanemu zgłoszono szkodę (pismo pełnomocnika powódki z dnia 5 września 2013 roku, wzywające (...) do zapłaty zostało przesłane przez nie pozwanemu, który w piśmie z 8 października 2013 roku potwierdził otrzymanie zgłoszenia szkody) oraz wezwano do zapłaty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 735 zł tytułem zwrotu kosztów prywatnych zabiegów rehabilitacyjnych, a także 9.120 zł tytułem kosztów opieki i wyręki ze strony osób trzecich. Jakkolwiek brak jest dowodu doręczenia wezwania do zapłaty (załączono tylko dowód nadania z 13 września 2013 r- k. 8), to po jego złożeniu zostało sporządzone pismo przez pozwanego z dnia 08 października 2013 roku, w którym potwierdził otrzymanie zgłoszenia szkody, a zatem pozwany w tej dacie zapoznał się już z wezwaniem (kwotowym). Zresztą z punktu widzenia wymagalności roszczenia w stosunku do pozwanego istotna jest data przekazania zgłoszenia pozwanemu, a nie (...), gdyż ubezpieczyciel odpowiada za „własne” opóźnienie, a zatem wnioski pełnomocnika powódki zmierzające do ustalenia, w jakiej dacie (...) otrzymało wezwanie do zapłaty nie miało znaczenia. Wobec powyższego termin 30 dniowy na zapłatę przez ubezpieczyciela należało liczyć od dnia 8 października 2013 roku, jako datę pewną, że wówczas pozwany został już wezwany do zapłaty kwot, jak w piśmie z dnia 5 września 2013 roku. Powódka domagała się odsetek ustawowych od wszystkich kwot dochodzonych pozwem od dnia 04 listopada 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetek za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku. Termin 30 dni upływał zatem z końcem dnia 6 listopada 2013 roku, stąd odsetki od kwot nie przekraczających tych, jakie wskazano w piśmie z 5 września 2013 roku, należało zasądzić od dnia 7 listopada 2013 roku, zaś co do kwoty 1000 zł zadośćuczynienia dopiero od dnia 9 marca 2015 roku, tj. od daty pisma pełnomocnika pozwanego (pismo- k. 114)., w którym wypowiedział się on w zakresie m.in. wniosku dowodowego zgłoszonego w piśmie o rozszerzenia powództwa z kwoty 8000 zł do 51000 zł (pismo pełn. powódki- k. 99). Podstawą zasądzenia odsetek jest art. 481 i 817 k.c. Z uwagi na wyodrębnienie od 1 stycznia 2016 roku odsetek ustawowych za opóźnienie, w wyroku odpowiednio rozdzielono okresy, za jakie zasądzono odsetki. W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek podlegało oddaleniu.

Jeżeli chodzi o koszty procesu, sąd obciążył nimi w całości pozwanego w oparciu o art. 100 zd. 2 k.p.c., gdyż powódka uległa w nieznacznej części (wyłącznie co do części odsetek). Na koszty poniesione przez powódkę złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej- 2.400 zł, opłata od pozwu- 507 zł, zaliczki na biegłych- 400 zł i 1.500 zł, łącznie 3.307 zł.

Jeżeli chodzi o koszty sądowe, złożyła się na nie kwota 828,73 zł wyłożona tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego i 2.227 zł opłata od rozszerzonego powództwa. Sąd obciążył tymi kosztami w całości pozwanego, z wyżej wskazanej przyczyny (art. 113 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).