Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 1 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu IV Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Krzysztof Kaźmierski

Protokolant: sekr.sąd.Karolina Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 18.07.2016 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa B. B.

przeciwko M. S.

o alimenty

1.  powództwo oddala,

2.  kosztami procesu obciąża strony w zakresie przez każdą z nich poniesionym.

SSR Krzysztof Kaźmierski

Sygn. akt IV RC 899/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 maja 2015 r. złożonym w tut. Sądzie w dniu 29 maja 2015 r., B. B. wniosła o zasądzenie od pozwanej M. S. na jej rzecz tytułem alimentów po 300 zł miesięcznie oraz od pozwanego A. B. na jej rzecz tytułem alimentów po 200 zł miesięcznie, płatnych w terminie do 5 dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat. Nadto w piśmie wniesiono o zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych, nadanie wyrokowi w części zasądzającej alimenty rygoru natychmiastowej wykonalności. Jako pozwanego powódka wskazała również R. B., ale nie określiła żądania co do jego osoby.

W uzasadnieniu pozwu podano, iż powódka jest matką pozwanych i jest wdową. Utrzymuje się z renty rodzinnej. Podkreślono, że stan zdrowia powódki jest ciężki, powódka przeszła zawały serca, jest po zabiegu wszczepienia stymulatora i po operacji kręgosłupa. Dalej w piśmie podniesiono, że powódka spłaca kredyt zaciągnięty przez pozwana M. S. w wysokości 300 zł miesięcznie. Nadmieniono, że córka nie utrzymuje z powódką kontaktów podobnie jak syn A.. Powódka podkreśliła, że w związku z powyższym żyje w niedostatku.

Pismem datowanym 16 lipca 2015r., wniesionym do tutejszego Sądu w dniu 17 lipca 2015 r. powódka cofnęła powództwo co do osoby R. B..

Na rozprawie w dniu 09 maja 2016 r. powódka zawarła ugodę z pozwanym A. B., który zobowiązał się do łożenia na jej rzecz alimentów w kwocie 150 zł miesięcznie, poczynając od dnia 01 maja 2016 r., płatne z góry, do dnia 20-go każdego miesiąca do rąk powódki wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

W związku z powyższym, Sąd wydał w dniu 09 maja 2016 r. postanowienie częściowe, w którym umorzył postępowanie co do pozwanego A. B..

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 maja 2016 r., wniesionej do tut. Sądu w dniu 02 czerwca 2016 r., pełnomocnik pozwanej M. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że kredyt który spłaca powódka był zaciągnięty na jej własne potrzeby oraz wskazano, że powódka zawyżyła kwoty miesięcznych wydatków.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka B. B. urodziła się (...) Powódka jest jedyną właścicielką spółdzielczego prawa do trzypokojowego mieszkania w którym mieszka od 1973 roku. Powódka przeszła zawały serca, cierpi na chorobę niedokrwienną, zwyrodnienie kręgosłupa, grzybicę oraz posiada wszczepiony stymulator dwujamowy.

Powódka otrzymuje rentę rodzinną, która wynosi od marca 2015 r. 1.490,07 zł netto miesięcznie. Jak wynika z deklaracji PIT za 2013 r. powódka osiągnęła dochód w wysokości 16.848 zł, a z deklaracji PIT 2014 r. osiągnęła dochód w wysokości 17.143 zł. Powódka otrzymuje alimenty od syna A. B. w wysokości 150 zł miesięcznie od dnia 1 maja 2016 r.

Stałe wydatki powódki wynikające ze stanu jej zdrowia to wydatki na leki jak wynika z faktur średnio około 170 zł miesięcznie, jej wyżywienie to około 300 zł miesięcznie, zakup środków czystości to około 50 zł miesięcznie, zakup odzieży około 50 zł miesięcznie, powódka opłaca ubezpieczenie na życie w kwocie 113 zł za kwartał (38 zł miesięcznie) oraz karnet na basen w kwocie około 100 zł miesięcznie natomiast koszty związane z sieciówką i telefonem komórkowym to odpowiednio 50 zł i 40 zł miesięcznie.

B. B. zamieszkuje samodzielnie w mieszkaniu trzypokojowym. Powódka nie najmuje pokoju w mieszkaniu, albowiem obawia się o swoje bezpieczeństwo. Powódka zamierza zamienić je na mniejsze. Do tej pory miała dwie oferty, które jej jednak nie odpowiadały, bo w jednym była ślepa kuchnia, a drugie mieszkanie było przy windzie. Miesięczny koszt utrzymania tego lokum to średnio 425 zł, w tym czynsz 350 zł, prąd średnio 45 zł, gaz średnio około 30 zł.

Łącznie na swoje utrzymanie powódka przeznacza około 1.240 zł miesięcznie.

Powódka spłaca raty kredytu w kwocie 300 zł miesięcznie z tytułu kredytu zaciągniętego przez M. S., który poręczyła.

Zdarza się, że powódka wspiera finansowo syna R. B., która mu przekazała w dniu 30 września 2015 r. kwotę 400 zł, w dniu 27 października 2015 r. - 100 zł, w dniu 2 listopada 2016 r. - 200 zł,

R. B. oddał powódce, w dniu 5 października 2015 r. kwotę 400 zł, w dniu 10 listopada 2015 r. - 300 zł.

Powódka do dnia 5 czerwca 2015 r. spłacała na rzecz M. H. raty po 500 zł za działkę rekreacyjną. Na spłatę owej działki powódka pożyczyła pieniądze od przyjaciół, których obecnie spłaca po 100 zł miesięcznie.

(Dowód: pozew k. 2-5, leczenie k. 6-7, 50, 87, 110-11, leki k. 8,51,121-122, kredyt k. 9,48-49,117-120, czynsz k. 10,58-60,62,82-85, renta k. 11, ubezpieczenie k. 14,146, gaz k. 14,65, sieciówka k. 13, prąd k. 15,63, telefon k. 15,64, ugoda i potwierdzenia wpłat - k. 147-154, historia rachunku k. 52-57, PIT k. 66-79,91-97 zeznania powódki k . 123-124, 161-162, pismo k. 143-145 )

Pozwana M. S. przebywa obecnie na emigracji zarobkowej w Belgii i nie utrzymuje kontaktu z matką. Zamieszkuje wraz z mężem i dwoma synami. Wspólny dochód z małżonkiem nie przekracza kwoty 775 euro miesięcznie. Pozwana otrzymuje świadczenia rodzinne na dzieci w kwocie 316 euro miesięcznie. Wydatki miesięczne na utrzymanie pozwanej i jej rodziny wynoszą około 975 euro w tym czynsz około 750 euro, media 144,24 euro, internet około 40 euro, wydatki związane ze szkoła dziecka to koszt 40 euro natomiast koszty wyżywienia całej rodziny plasują się w granicach 130 euro miesięcznie.

(Dowód: odpowiedź na pozew k. 131-132, miesięcznie ponoszone wydatki k. 133,

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów urzędowych i prywatnych, jak również zeznań powódki B. B..

Uzyskane w sprawie dowody z dokumentów urzędowych ze względu na ich urzędowy charakter Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Pochodzą one od uprawnionych organów i instytucji, wydanych w zakresie przysługujących im kompetencji. Autentyczności oraz prawdziwości zawartych w tych dokumentach treści nie kwestionowała w trybie art. 252 k.p.c. żadna ze stron. Również Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do podważenia i konieczności sprawdzania ich prawdziwości oraz faktów, które stwierdzały te dokumenty, w związku z czym mogą stanowić obiektywny i rzetelny materiał dowodowy. Dokumenty te korzystają z domniemania ustanowionego dla nich w kodeksie postępowania cywilnego – art. 244 k.p.c.

Podkreślić należy, iż w części stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony w oparciu o przedłożone do sprawy dokumenty prywatne, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała w trybie art. 253 k.p.c. Zgodnie z normą art. 245 k.p.c. Sąd przyjął, iż stanowią te dokumenty dowód tego, iż osoby na nich podpisane złożyły oświadczenie o treści tam zawartej i zgodnie ze swoją wolą, w tym zakresie też strony nie zgłosiły żadnych zarzutów (zastrzeżeń).

Niniejsze dokumenty pozwoliły na ustalenie stanu rodzinnego oraz majątkowego stron, oraz zdrowia powódki, a także zakresu uzasadnionych potrzeb i wydatków życiowych powódki, nadto możliwości finansowych pozwanej.

Natomiast w pewnym zakresie ustalenia Sądu oparte zostały na zasadach doświadczenia życiowego. Zgodnie z utrwalonym poglądem ustalenia Sądu dotyczące sytuacji materialnej stron, jeżeli nie odbiega ona od standardowej, mogą zostać poczynione w oparciu o same zasady doświadczenia życiowego (podobnie: orz. SN z dnia 29 listopada 1949 roku, Wa.C. 167/49, NP 1951 r., nr 2, s. 52). Zasadę tę Sąd zastosował uzupełniająco dla określenia potrzeb i wydatków stron, a w szczególności podstawowych potrzeb życiowych, stałych opłat i innych kosztów, których wysokość można oszacować bez konieczności odwoływania się do dowodów z dokumentów, mając na względzie powszechnie wiadome, obowiązujące ceny usług i towarów.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie pozwanej i świadka H. G., albowiem w związku z zebranym materiałem w sprawie było ono zbędne - Sąd nie oceniał możliwości finansowych pozwanej.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powódki B. B. okazało się niezasadne.

Podstawę prawną zgłoszonego w niniejszej sprawie roszczenia jest przepis art. 133 § 1 i 2 kro w związku z art. 128 i 129 kro. Zgodnie z dyspozycją art. 128 obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, a w myśl art. 29 obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi, krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Natomiast art. 133 § 1 kro stanowi, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania, a § 2 wskazanego artykułu, że poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Z tekstu art. 133 § 2 kro wynika, że uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych jest ten, kto znajduje się w niedostatku. Ustawa nie definiuje pojęcia niedostatku, uczynił to natomiast Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tezy III uchwały z 1987r. w sprawach alimentacyjnych, gdzie czytamy: „Za znajdujące się w niedostatku należy zatem uważać osoby, które nie mogą własnymi siłami zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb, nie posiadają własnych środków w postaci wynagrodzenia za pracę, emerytury czy renty ani też dochodów z własnego majątku. Do środków własnych nie można jednak zaliczyć tych środków, które zostały uprawnionemu do żądania alimentów dostarczone przez inne osoby bez obowiązku prawnego czy w wykonaniu obowiązku alimentacyjnego, lecz poza jego obowiązkowym zakresem”.

W orzecznictwie przyjmuje się, iż pojęcie niedostatku oznacza brak własnych środków (zarobków lub dochodów) oraz możliwości zaspokojenia potrzeb uprawnionego, które należy uznać za uzasadnione w jego konkretnej, rozpatrywanej indywidualnie sytuacji życiowej (społecznej, zdrowotnej, wiekowej).

Biorąc powyższe pod uwagę trzeba uznać, że powódka nie znajduje się w niedostatku. Miesięczne wydatki powódki związane z jej bezpośrednim utrzymaniem wynoszą 810 zł, a koszty utrzymania mieszkania ponoszone przez powódkę wynoszą 425 zł. Łącznie na swoje utrzymanie powódka przeznacza około 1.240 zł miesięcznie. Są to usprawiedliwione wydatki powódki. Do usprawiedliwionych wydatków powódki nie można zaliczyć kosztu kredytu, który ta spłaca z tytułu poręczenia zobowiązania pozwanej. Zwrotu środków z tego tytułu powódka winna dochodzić poprzez regres od pozwanej w drodze powództwa cywilnego. Jednakże wliczając do dochodów powódki alimenty od syna dysponuje ona kwotą 400 zł na spłatę tego zobowiązania i zobowiązania na rzecz przyjaciół w kwocie 100 zł.

Podkreślić należy, że powódka dysponuje środkami, które umożliwiają jej wspomaganie syna A. B.. Nadto wskazać należy, że B. B. nie wykorzystuje swych możliwości majątkowych, albowiem zamieszkuje samodzielnie w mieszkaniu trzypokojowym. Mogłaby wynająć pokój studentce za kwotę co najmniej 200 zł plus udział w opłatach, co znacznie odciążyłoby jej budżet domowy, a nie spowodowałoby żadnego zagrożenia dla jej bezpieczeństwa. Nadto powódka mogłaby zamienić to mieszkanie na mniejsze - np. kawalerkę, co obniżyłoby znacznie koszty utrzymania, a nadto uzyskałaby ona dodatkowe środki z tytułu wyrównania wartości mieszkań. Podkreślić należy, że powódce jest zbędne tak duże mieszkanie, już nie tylko ze względu na koszty, ale i na obowiązki domowy, np. sprzątanie.

Mając na uwadze, że odpadła pierwsza przesłanka przyznania powódce alimentów od córki to jest istnienia po jej stronie niedostatku, to Sąd już nie przeprowadza dalszej oceny możliwości zarobkowych pozwanych, ponieważ już ta zasadnicza podstawa tego powództwa nie istnieje w tej sprawie. Wobec stwierdzenia braku niedostatku po stronie B. B. należało jej powództwa przeciwko córce M. S. oddalić w całości.

Ubocznie należy stwierdzić, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy również od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro). Pozwana zamieszkuje wraz z mężem i dwoma synami. Wspólny dochód małżonków wynosi 1091 euro miesięcznie plus 400 zł alimentów od T. A. na rzecz J. A. (o czym Sądowi wiadomo z urzędu). Jednak środki te wystarczają tylko z trudem na utrzymanie rodziny pozwanej. zatem pozwana nie dysponuje środkami na realizacje dodatkowych obciążeń, w tym alimentacyjnych.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 i 100 kpc obciążając nimi strony w zakresie przez nie poniesionym z racji tego, że żądania zgłoszone przez stronę powodową zostały uznane wyłącznie w części.

SSR Krzysztof Kaźmierski