Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 sierpnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Goss-Kokot

Sędziowie: SSA Ewa Cyran

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy B. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek zażalenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 29 czerwca 2016 r. sygn. akt IV U 1836/15

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie w punkcie I i II.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, postanowieniem z dnia 29 czerwca 2016 r., wydanym w sprawie IV U 1836/15, rozpoznając odwołanie B. K. od decyzji wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 1 lipca 2015 r., odmawiającej przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu (punkt I postanowienia) oraz umorzył postępowanie (punkt II postanowienia).

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy wskazał, że w toku postępowania pojawiły się nowe okoliczności, dotyczące stwierdzenia niezdolności wnioskodawczyni do pracy, które powstały po dniu złożenia odwołania od zaskarżonej decyzji, a które nie były przedmiotem oceny lekarzy orzeczników pozwanego organu rentowego. Odwołująca dołączyła bowiem do akt sprawy kartę kwalifikacyjną do planowanej operacji kolana prawego na 8 luty 2017 r. (wraz ze skierowaniem do szpitala, w którym rozpoznano uraz kolana prawego) oraz informację o tym, iż jest przygotowywana do zabiegu operacyjnego zaćmy (termin przyjęcia 14 lipca 2016 r.). Dlatego - w ocenie Sądu Okręgowego - celem ustalenia aktualnego stopnia niezdolności wnioskodawczyni do pracy, mając na względzie treść art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., należało zaskarżoną decyzję uchylić i przekazać sprawę do rozpoznania organowi rentowemu oraz umorzyć postępowanie.

Powyższe postanowienie w całości zaskarżył pozwany organ rentowy, który wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i oddalenie odwołania od decyzji z dnia 01.07.2015 r. W uzasadnieniu zażalenia organ rentowy wskazał, że wbrew ustaleniom Sądu Okręgowego, tzw. nowe okoliczności, na które wskazywał Sąd, były już znane organowi przed wydaniem zaskarżonej decyzji. Ponadto organ rentowy wskazał, że Sąd nie zwrócił się do biegłego ortopedy z zapytaniem, czy nowy dowód jest na tyle istotny i czy faktycznie stanowi on o nowej okoliczności w stanie zdrowia wnioskodawczyni. Nadto organ rentowy wskazał, że informacja o planowanej operacji zaćmy również nie jest nową okolicznością, bowiem, o tym schorzeniu wypowiadał się już lekarz orzecznik ZUS.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Zażalenie organu rentowego należało uwzględnić, co skutkowało uchyleniem w całości zaskarżonego postanowienia.

Stosownie do art. 477 ^{1 4} § 4 k.p.c. w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że wynikająca z treści cytowanego art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. możliwość uchylenia przez Sąd decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu, przy jednoczesnym umorzeniu postępowania, stanowi wyjątek od zasady oceny decyzji wydanej przez organ rentowy, według stanu rzeczy istniejącego w dniu jej wydawania. Możliwość zastosowania tej regulacji warunkuje występowanie w sprawie „nowych okoliczności” dotyczących niezdolności do pracy, względnie niezdolności do samodzielnej egzystencji powstałych po dniu złożenia odwołania od wydanej przez organ rentowy decyzji. „Nowe okoliczności” to schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego, których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Ujawnienie się tego rodzaju nowych okoliczności może wpłynąć na sposób rozstrzygnięcia sprawy przez sąd pierwszej instancji. Zatem „nowymi okolicznościami” w rozumieniu powyższego przepisu, mogą być schorzenia występujące u ubezpieczonego przed wydaniem decyzji, przy czym ich wykazanie nastąpiło dopiero po wniesieniu odwołania do Sądu I instancji lub ich ujawnienie w wyniku badań lekarskich przeprowadzonych w trakcie postępowania sądowego, pod warunkiem, co istotne, że miałyby one znaczenie dla oceny stanu jego zdrowia, do dnia wydania przez organ rentowy decyzji (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2012 r., sygn. II UK 79/11, LEX 1130387, wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 12 czerwca 2013r., sygn. III AUa 242/13, LEX Nr 1342365). Taka sytuacja nie występuje w rozpoznawanej sprawie.

W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny wskazuje, że rację ma organ rentowy co do tego, że informacja o zaćmie i planowanej operacji zaćmy nie jest okolicznością nową, dotychczas nie braną pod uwagę, a występującą u odwołującej przed wydaniem zaskarżonej decyzji. B. K. przed wydaniem zaskarżonej decyzji przedłożyła bowiem organowi rentowemu kopię skierowania z dnia 15.10.2014 r., do szpitala na oddział okulistyczny, z rozpoznaniem zaćmy OP. Lekarz orzecznik ZUS, wydając w dniu 11.05.
2015 r. opinię, oceniał zaświadczenie wystawione przez lekarza okulistę, jednakże nie uznał, by wskazane schorzenie okulistyczne wpływało na stopień niezdolności odwołującej do pracy. Nie sposób zatem przyjąć, że informacja o planowanym na dzień 14.07.2016 r. zabiegu operacyjnym zaćmy w oddziale okulistycznym, świadczy o tym, iż schorzenie to nie było oceniane przez lekarzy orzeczników organu rentowego pod kątem wpływu na zdolność odwołującej do pracy.

Drugi uraz, wynikający z treści załączonych przez odwołującą dokumentów, wskazuje na uszkodzenie kolana prawego/uraz kolana prawego. Uraz ten w ocenie Sądu Okręgowego nie był oceniany przez lekarzy orzeczników. Zauważyć jednak należy, że sprawność obu kończyn narządu ruchu, tj. kończyny prawej i lewej odwołującej, była oceniana przez lekarzy orzeczników ZUS, co wynika z treści opinii z dnia 5 maja 2015 r., wydanej przez lekarza konsultanta – specjalistę ortopedę i traumatologa, który w opinii, opisując wyniki badania przedmiotowego odwołującej, wskazywał: „stawy kolanowe: prawy – ruchy pełne, niewielkie tarcia w stawie rzepkowo – udowym; lewy – zgięcie 110 ^o w końcowej fazie bolesne, wyprost pełny, ślad wysięku i niewielkie tarcia w stawie rzepkowo – udowym. Komisja lekarska w opinii z dnia 25.06.2015 r., powołując się na powyższą opinię lekarza konsultanta ZUS z dnia 05.05.2015 r., wskazywała z kolei, że: „aktualne badanie bez istotnego ograniczenia funkcji układu ruchu”.

Mając na względzie treść załączonych dokumentów (skierowanie do szpitala z dnia 25.02.2016 r. i kartę kwalifikacyjną do planowanej operacji uszkodzenia MM kolana prawego z dnia 22.06.2016 r.) a także fakt, że lekarze orzecznicy ZUS, jak wynika z powyższego, oceniali sprawność obu dolnych kończyn odwołującej (prawej, jak i lewej nogi), Sąd Apelacyjny uważa, że Sąd I instancji - w celu ustalenia czy schorzenie związane z urazem prawego kolana jest okolicznością nową (w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.), dotychczas nie badaną przez lekarzy orzeczników ZUS, jednak istniejącą w dacie wydawania zaskarżonej decyzji, powinien zwrócić się w tym przedmiocie ze stosownym zapytaniem do biegłych wypowiadających się w sprawie. Sąd nie ma bowiem wiedzy specjalistycznej, pozwalającej na jednoznaczne stwierdzenie, czy przedłożone przez odwołującą dokumenty w sposób istotny wpływają na ustalenia faktyczne sprawy, czy też nie mają one znaczenia orzeczniczego, zatem czy stanowią one nowe dowody w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Sąd I instancji zatem, przed podjęciem decyzji o uchyleniu zaskarżonej decyzji, wobec ustalenia, że w sprawie pojawiły się nowe okoliczności, mogące mieć wpłynąć na ustalenia dotyczące stanu zdrowia odwołującej, powinien najpierw skorzystać, jak wskazano powyżej, z wiedzy specjalistów, to jest spytać biegłych wypowiadających w sprawie, czy dokumenty załączone przez stronę odwołującą mają istotne znaczenie orzecznicze i czy informacje z nich wynikające wpływają na ocenę stanu zdrowia odwołującej w czasie wydawania zaskarżonej decyzji. Dopiero po ustaleniu powyższego zaistnieją przesłanki bądź do uchylania zaskarżonej decyzji – jeśli okaże się, że złożona dokumentacja stanowi nowy dowód lub nowe okoliczności w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., bądź też do oddalenia odwołania – jeśli dokumenty te potwierdzają jedynie schorzenia powstałe po dniu zaskarżonej decyzji.

Z uwagi na powyższe, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji niniejszego postanowienia - w oparciu o art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397§ 2 k.p.c.