Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Walus Rząsa

SSO Marta Zalewska (spr.)

SSO Anna Harmata

Protokolant: asyst. sędziego Agnieszka Wasilewska - Kardyś

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2017 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa : W. D.

przeciwko: (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Rzeszowie Wydziału V Gospodarczy z dnia 27 grudnia 2016 r., sygn. akt V Gc 2155/16 pkt II w przedmiocie zwrotu opłaty

postanawia:

oddalić zażalenie

UZASADNIENIE

Postanowieniem dnia 27.12.2016 r. V GC 2155/16 Sąd Rejonowy w Rzeszowie zwrócił powodowi od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rzeszowie kwotę 92 zł. tytułem połowy opłaty od pozwu w oparciu o art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych, stwierdzając brak podstaw do zwrotu całej opłaty w oparciu o art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h w/w ustawy, gdyż powód nie wykazał zawarcia ugody.

Powyższe postanowienie w pkt II zaskarżył powód, zarzucając obrazę przepisów:

- art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego błędne zastosowanie, w sytuacji gdy w przedmiotowym stanie faktycznym Sąd I instancji winien się oprzeć na treści art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, gdyż postępowanie zakończyło się zawarciem ugody przed rozpoczęciem rozprawy,

- art. 80 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji zatrzymanie przez sąd I instancji połowy opłaty od pozwu cofniętego na skutek zawarcia pomiędzy stronami ugody przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji.

Powód wniósł o zmianę punktu II poprzez zwrócenie powodowi całości uiszczonej opłaty od pozwu w kwocie 184 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powoda jest uzasadnione.

W sprawie nie znajduje zastosowania art. 79 ust. 1 pkt h) ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zgodnie z którym Sąd zwraca całą opłatę od pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji oraz zarzutów od nakazu zapłaty, jeżeli postępowanie zakończyło się zawarciem ugody przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji.

W przedmiotowej sprawie powód cofnął pozew przed rozpoczęciem rozprawy, a po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i wniesieniu sprzeciwu, w związku z zawarciem przez strony ugody pozasądowej już po dacie wniesienia pozwu, wnosząc o zwrot opłaty od pozwu, nie wykazując jej zawarcia.

Do zażalenia powód reprezentowany przez kwalifikowanego pełnomocnika przedłożył niepoświadczoną za zgodność kopię ugody , która nie została zaopatrzona w podpis dłużnika, oraz wydruki z transakcji na rachunku bankowym, w którym wskazano płatność ugoda V GNc 4175/16, bez wskazania kwoty. Powyższe nadal budzi wątpliwości co do wykazania, czy ugoda pozasądowa rzeczywiście została zawarta i leżała faktycznie u podstaw cofnięcia pozwu.

W sprawie istotną jednak jest kolejna kwestia, a to, iż przepis ten nie znajduje zastosowania w przypadku zawarcia ugody pozasądowej.

Zważyć należy, iż w przedmiotowym przepisie pkt h) mowa o sytuacji, gdy postępowanie zakończyło się zawarciem ugody.

W przypadku zawarcia ugody pozasądowej postępowanie sądowe może zostać zakończone tylko w wypadku kolejnej czynności, tym razem procesowej powoda w postaci skutecznego cofnięcia pozwu. Dopiero wtedy istnieją podstawy do umorzenia postępowania. Przepis pkt h nie jest lex specialis do pkt b art. 79. 1. , jako że oba te przepisy regulują odmienne stany faktyczne, na co wskazuje również równorzędne ponumerowanie tych sytuacji faktycznych. Jeżeli zatem postępowanie zakończyło się cofnięciem pozwu , niezależnie z jakiej przyczyny, to zastosowanie znajduje przepis ust. 1 pkt 1 b lub 3a, jeżeli natomiast doszło do ugody przed mediatorem, to zastosowanie znajduje odpowiednio ust.1 pkt 1h lub 2a. Jest to wykładnia spójna wewnętrznie nie tylko z całym przepisem art. 79, ale również z art. art. 355 § 2 kpc, który stanowi o umorzeniu postępowania, czyli jego zakończeniu właśnie w przypadku zawarcia ugody przed mediatorem, którą zatwierdził sąd ( podobnie SO w Toruniu w postanowieniu z dnia 12.09.2016r , sygn. akt VI Gz 149/16 oraz SO w Rzeszowie w postanowieniu z dnia 23.12.2016r. sygn. akt VI Gz 286/16 i z dnia 1.02.2017r. VI Gz 15/17 ). Taki był cel zmiany przepisu art. 79 w/w ustawy, która weszła w życie razem z całą reformą postępowania mediacyjnego. Zadaniem tej nowelizacji było zachęcenie podsądnych do korzystania z mediacji zarówno sądowej jak i pozasądowej i m.in. dlatego wprowadzono jeszcze większą korzyść fiskalną dla stron w postaci zwrotu całej opłaty w przypadku zawarcia ugody mediacyjnej przed rozprawą, a ¾ po rozpoczęciu rozprawy, a nie jak to było dotychczas: zawsze ¾ w przypadku ugody mediacyjnej niezależnie od stanu zaawansowania postępowania. W tym aspekcie były wskazywane w uzasadnieniu projektu argumenty do zmiany treści art. 10 kpc. Ich wspólnym celem było, aby sądy propagowały i nakłaniały strony do zawarcia ugody w postępowaniu mediacyjnym, co od 01.01.2016r jest już obowiązkiem sądu ( art. 10 kpc w zw. z art. 201par 2 ²kpc).

Przy ocenie powyższego należy również mieć na uwadze ,że zawarcie ugody w rozumieniu art. 10 kpc może nastąpić przed wytoczeniem powództwa w postępowaniu pojednawczym ( art. 184 -186 kpc), po wytoczeniu powództwa przed sądem ( art. 223 kpc) oraz przed sądem arbitrażowym: te są ugodami sądowymi oraz przed lub po wytoczeniu powództwa w drodze mediacji przed mediatorem ( art. 183 ¹ - 183 ¹⁵ kpc). Również te uregulowania odnoszące się do ugód sądowych oraz przed mediatorem przemawiają za wykładnią art. 79 ust 1 pkt h w/w ustawy, jaką przedstawiono powyżej.

Na koniec tych rozważeń należy zauważyć, że przyjęcie odmiennej koncepcji mogłoby doprowadzić do przypadków obchodzenia prawa. Powód mógłby dążyć do uzyskania zwrotu całej opłaty, uzasadniając zawarciem ugody sądowej, bez faktycznego jej zawarcia lub fikcyjnego zawierania ugód pozasądowych, jedynie celem odzyskania całej opłaty sądowej od pozwu. W przedmiotowej sprawie właśnie takie wątpliwości budzi przedłożony na okoliczność zawarcia ugody dopiero na etapie postępowania zażaleniowego niespójny materiał dowodowy w postaci niepoświadczonych kopii.

Powód cofnął pozew po jego wysłaniu stronie pozwanej, stąd zastosowanie znalazł art. 79.1 pkt 3 a Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z tych też względów zażalenie powoda podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 par 2 kpc.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)