Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2017r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XVII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Susmaga

Protokolant: praktykantka Agnieszka Chwiłkowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Jerzego Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2017r. sprawy

Z. S.

oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 207 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez Prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Środzie Wielkopolskiej z dnia 30 listopada 2016 roku, sygn. akt. II K 530/16

I.  zmienia pkt 2 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że dodatkowo na podstawie art. 72 § 1b kk i art. 74 § 1 kk orzeka nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku i ustala sposób wykonania tego obowiązku poprzez zakaz kontaktów oskarżonego z pokrzywdzonymi we wspólnie zajmowanym lokalu,

II.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 516,60 zł. tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zwalnia oskarżonego od zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Małgorzata Susmaga

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2016 roku w sprawie II K 530/16 Sąd Rejonowy w Środzie Wielkopolskiej uznał oskarżonego Z. S. za winnego zarzucanego mu przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i warunkowo umorzył postępowanie na okres 2 lat próby (k. 166-166v).

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł oskarżyciel publiczny w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia o środkach karnych orzeczonych w pkt 2 wyroku (k. 176-177v).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora zasługiwała na uwzględnienie.

Przed przystąpieniem do omówienia zarzutów zgłoszonych przez skarżącego prokuratora wskazać należy, że w niniejszej sprawie nie zachodziła żadna z przesłanek określonych w treści przepisów art. 439 § 1 k.p.k. czy art. 440 k.p.k., która determinowałaby uchylenie, bądź zmianę wyroku niezależnie od granic zaskarżenia określonych treścią wywiedzionego środka odwoławczego.

Apelacja w niniejszej sprawie wniesiona została przez podmiot kwalifikowany na niekorzyść oskarżonego. Okoliczność ta, zgodnie z treścią przepisu art. 434 § 1 k.p.k. zawęziła postępowanie odwoławcze stricte do granic zaskarżenia. Przywołany przepis ma charakter gwarancyjny i jako taki nie podlega interpretacji rozszerzającej.

Zarzut obrazy prawa materialnego, na który powołał się skarżący we wniesionej apelacji, może zostać zasadnie podniesiony wówczas, gdy Sąd rozpoznający sprawę w pierwszej instancji dokonał błędnej wykładni zastosowanego przepisu, zastosował nieodpowiedni przepis, a także nie zastosował odpowiedniego przepisu w sytuacji, gdy jego zastosowanie było obowiązkowe. Sytuacja taka zaistniała zaś w ocenie Sądu odwoławczego w niniejszym postępowaniu.

Skarżący podniósł zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 72 § 1b k.k. i art. 74 § 1 k.k., który w swej istocie okazał się słuszny i zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Rejonowy orzekając obowiązek opuszczenia lokalu przez oskarżonego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi winien poddać głębszej analizie przepisy związane z orzeczeniem wskazanego obowiązku. Trafnie wskazał bowiem prokurator, że art. 67 § 3 k.k. normując możliwość orzeczenia przedstawionego wyżej obowiązku odsyła również do konieczności zastosowania art. 72 § 1a i 1b k.k. Nadto z art. 67 § 4 k.k. wynika, że w przypadku warunkowego umorzenia postępowania nakazuje się odpowiednie stosowanie art. 74 k.k.

Analizując treść powyższych przepisów w pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd orzekając opisany powyżej obowiązek winien ustalić sposób kontaktowania się oskarżonego z pokrzywdzonymi co wprost wynika z art. 72 § 1b k.k. Sąd odwoławczy podziela przy tym stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w wyroku z dnia 16 grudnia 2015 roku w sprawie IV K 273/15, które wskazało, że brak doprecyzowania sposobu kontaktowania się oskarżonego z pokrzywdzonymi może zniweczyć sens obowiązku opuszczenia lokalu, nie chroniąc pokrzywdzonego przed skazanym.

Oskarżany w niniejszej sprawie dopuszczając się przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. działał na szkodę między innymi swoich dzieci. Mimo nagannego zachowania Z. S. w stosunku do członków swojej rodziny, Sąd odwoławczy stoi na stanowisku, że nie można pozbawić oskarżonego możliwości kontaktu z dziećmi. Nie mniej jednak wspomniane kontakty winny odbywać się poza miejscem, w którym to Z. S. wspólnie zamieszkiwał z pokrzywdzonymi i w którym dochodziło do przestępczych zachowań oskarżonego. Doprecyzowanie sposobu wykonania wspomnianego obowiązku w ocenie Sądu Okręgowego zapewni pokrzywdzonym możliwość odbudowania poczucia bezpieczeństwa we własnym domu, które to poczucie zostało naruszone przez działania oskarżonego.

Sąd Rejonowy orzekając obowiązek opuszczenia przez Z. S. lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi nie wskazał również w jakim terminie oskarżony winien opuścić ten lokal, a co za tym idzie od kiedy Sąd będzie mógł egzekwować wspomniany obowiązek, czym naruszył treść art. 74 § 1 k.k. Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku wskazał, że terminem tym jest moment uprawomocnienia się wyroku. Sąd Okręgowy nie podziela wskazanego stanowiska. Jak słusznie wskazał skarżący, tego rodzaju ustalenia winny w sposób konkretny, a nie dorozumiany, wynikać z treści wyroku. Oskarżony powinien mieć świadomość zarówno w jaki sposób, jak również w jakim terminie, winien wykonać orzeczony obowiązek, bowiem konsekwencją niewłaściwego wykonania tych obowiązków może być ewentualne podjęcie warunkowo umorzonego postępowania wobec oskarżonego.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zmienił pkt 2 zaskarżonego wyroku i dodatkowo wskazał termin, w którym oskarżony ma opuścić wspólnie zajmowany lokal uznając, że termin siedmiu dni od uprawomocnienia się wyroku jest w zupełności wystarczający. Sąd miał tu na uwadze fakt, że sam oskarżony podał na rozprawie apelacyjnej (k. 195), iż wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego lokalu kiedy „kazał mu to uczynić prokurator”.

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze poczynione powyżej rozważania, Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 437 § 1 k.p.k. zmienił zaskarżony wyroku co do orzeczonego obowiązku opuszczenia przez oskarżonego lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi wskazując na termin oraz sposób jego wykonania, a w pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Sąd Odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 516,60 złotych tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postepowaniu odwoławczym. Sąd jednocześnie zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze uznając, iż sytuacja majątkowa oskarżonego – niskie dochody z tytułu renty- sprawia, iż uiszczenie ich byłoby zbyt uciążliwe.

Małgorzata Susmaga