Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Gz 30/17

POSTANOWIENIE

Dnia 23 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marek Tauer (sprawozdawca)

Sędziowie: SO Artur Fornal

SR del. Sylwia Roszak

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2017 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie z wniosku dłużniczki A. K.

o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej

na skutek zażalenia dłużniczki na zarządzenie Przewodniczącego w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy z dnia 5 stycznia 2017 r. (sygn. akt XV GU 416/16)

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

Marek Tauer Sylwia Roszak Artur Fornal

UZASADNIENIE

Zaskarżonym zarządzeniem z dnia 5 stycznia 2017 r. Przewodniczący w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy zwrócił wniosek dłużniczki A. K. o ogłoszenie jej upadłości – jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

W uzasadnieniu tego zarządzenia Przewodniczący podniósł, że dłużniczka została zobowiązana do uzupełnienia braków formalnych tego wniosku – w terminie 14 dni, pod rygorem jego zwrotu. W powyższym terminie dłużniczka nie uzupełniła jednak braków wniosku wnosząc o udzielenie dodatkowego 30 dniowego terminu na udzielenie wyjaśnień w żądanym zakresie. Przewodniczący podkreślił, że nie uzupełnienie braków w wyznaczonym terminie uniemożliwia nadanie sprawie biegu. Dokonując zwrotu wniosku Przewodniczący powołał się na przepisy art. 130 § 2 k.p.c. w zw. z art. 35 w zw. z art.29 w zw. z art. 491²ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe ( tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 233 ze zm.)

Zażalenie na powyższe zarządzenie złożyła dłużniczka domagając się uchylenia zaskoczonego postanowienia. Podniosła, że objęte zarządzeniem Sądu informacje nie stanowiły okoliczności uniemożliwiających nadanie sprawie dalszego biegu. Ponadto podkreślił, że w okolicznościach sprawy z przyczyn obiektywnych uzupełnienie wniosku było niemożliwe i istniały podstawy do przedłużenia tego terminu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie dłużniczki nie mogło zostać uwzględnione.

Podkreślić trzeba, że w art. 491²ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 233 ze zm. - dalej jako „pr. upadł.”) pośród wymogów formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przewidziano także konieczność zamieszczenia w nim także spisu wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty.

Słusznie przyjmuje się, że wiarygodny, kompletny i prawidłowo sporządzony spis wierzycieli dłużnika (wnioskodawcy) jest absolutnie niezbędny dla rozstrzygnięcia każdej sprawy z wniosku o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej”. Informacje tam zawarte – obejmujące także terminy zapłaty poszczególnych wierzytelności – pozwalają bowiem na ustalenie okoliczności związanych z przyczynami powstania oraz przebiegiem pogłębiania się niewypłacalności dłużnika, co ma znaczenie zupełnie podstawowe dla oceny czy nie zachodzą przesłanki oddalenia wniosku określone w art. 491⁴ ust. 1 i 2 pr. upadł. (w szczególności czy dłużnik w sposób zawiniony sam doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień, a także czy mając taki obowiązek – wcześniej będąc przedsiębiorcą – wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości). Znaczenie takiej informacji dla Sądu upadłościowego jest podkreślane w piśmiennictwie (zob. P. Biliński i J. Horobiowski Instytucja procesowa z art. 29 Prawa upadłościowego jako efektywny środek uporządkowania i uzupełnienia materiału dowodowego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej, „Doradca restrukturyzacyjny” 2016, Nr 3 (5), str. 15-16).

Wniosek o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej” dłużnik składa na formularzu (art. 491²ust. 3 i 6 pr. upadł.), którego wzór określony został przez Ministra Sprawiedliwości w rozporządzeniu z dnia 17 grudnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2276). Formalnie poprawne wypełnienie rubryk dotyczących terminów zapłaty w ramach spisu wierzycieli – pod pozycją 5 formularza – polegać powinno na wpisaniu tam konkretnej daty, chociaż nie jest wykluczone (jeśli uzasadniają to wskazane i uprawdopodobnione przez wnioskodawcę wyjątkowe okoliczności uniemożliwiające podanie konkretnych dat) określenie takich terminów w sposób mniej precyzyjny.

W ocenie Sądu odwoławczego w poszczególnych przypadkach nie można bowiem z góry wyłączyć potrzeby zastosowania – na zasadzie analogii – regulacji zawartej w art. 23 ust. 3 w zw. z art. 491²ust. 1 pr. upadł. poprzez wskazanie przez dłużnika przyczyn uniemożliwiających podanie we wniosku wszystkich wymaganych informacji, a także ich uprawdopodobnienie. Trzeba jednak podkreślić, że przewidziany przez ustawodawcę wymóg „ uprawdopodobnienia” takiej przyczyny wyłącza możliwość poprzestania w takim przypadku wyłącznie na oświadczeniu dłużnika (wnioskodawcy). Słusznie przyjmuje się, że uprawdopodobnienie – które stosownie do art. 243 k.p.c. nie wymaga zachowania szczegółowych wymagań postępowania dowodowego – co do zasady nie powinno opierać się jednak na samych tylko twierdzeniach strony, bez poparcia ich jakimkolwiek innym środkiem w postaci dokumentów lub chociażby pisemnych oświadczeń innych osób (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 1951 r., C 398/51, OSN 1951, nr III, poz. 89, postanowienie tego Sądu z dnia 20 lutego 2008 r., III SK 28/07, LEX nr 452469, a także Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego pod redakcją Tadeusza Erecińskiego, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2006 r., str. 556, art. 243, teza 3 i 4).

Przenosząc poczynione wyżej uwagi na grunt niniejszej sprawy podnieść trzeba, że dłużniczka wnosząc o udzielenie 30 dniowego termin nie miała zamiaru przedłożyć dokumentów a tylko udzielić wyjaśnień. Z tego tez względu przedłużenie terminu było zbędne. Również wbrew twierdzeniom dłużniczki zawartym w zażaleniu – analiza wniosku o ogłoszenie upadłości nie pozwala ustalić, jakie były terminy zapłaty wierzytelności a tym samym wniosek dotknięty był brakiem formalnym, który powodował, ze sprawie nie można nadać dalszego biegu. Trzeba jednak mocno podkreślić, że do Sądu nie należy – także w ramach postępowania o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej” – podejmowanie za stronę (uczestnika postępowania) czynności procesowych związanych z usuwaniem braków formalnych wniosku. Czynności podejmowane w celu usuwania braków pism procesowych są sformalizowanymi czynnościami procesowymi stron, nie mogą być zatem nimi obciążane organy procesowe (zob. uzasadnienie uchwały 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 grudnia 2013 r., I OPS 13/13, ONSAiWSA 2014, nr 3, poz. 39). Niedopuszczalne jest bowiem przerzucanie na sąd obowiązku wykonywania czynności obciążających uczestnika postępowania (tak Sąd Najwyższy m.in. w postanowieniu z dnia 23 sierpnia 2000 r., II CKN 1014/00, LEX nr 1635430 oraz w uchwale Izby Cywilnej z dnia 27 lutego 2008 r., III CZP 135/07 OSNC 2009, Nr 2, poz. 25).

Nic również nie będzie stało na przeszkodzie, aby wnioskowi dłużniczki, jeśli tylko zostanie właściwie uzupełniony, nadać bieg jako wniesionemu w dacie uzupełnienia (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 20 stycznia 1967 r., I CZ 149/66, OSNCP 1967, nr 9, poz. 158). Pomimo bowiem prawomocnego zarządzenia zwrotu pozwu (które nie zostało jeszcze wykonane) sprawę należy prowadzić dalej gdy strona o to wnosi, a braki będące przyczyną zarządzenia o zwrocie zostaną uzupełnione (§ 62 ust. 1 pkt 6 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej, Dz.U. MS Nr 5, poz. 22 ze zm.).

Natomiast nawet jeśli dłużniczka nie dokona niezwłocznie (przed wykonaniem zarządzenia o zwrocie wniosku) uzupełnienia powyższego braku możliwe będzie złożenie przez nią przedmiotowego wniosku na nowo – już bez braków formalnych. Trzeba tutaj jeszcze zauważyć, że zgodnie z zawartym we wzorze formularza wniosku pouczeniem (pod poz. 4) w przypadku, gdy wymagane informacje nie mieszczą się w odpowiednich rubrykach, należy je umieścić na kolejnych ponumerowanych kartach formatu A4 ze wskazaniem uzupełnianej rubryki. Pod dodaną do formularza treścią należy złożyć podpis.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił zażalenie dłużniczki na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 i art. 398 k.p.c., a także w zw. z art. 35 pr. upadł.

Marek Tauer Sylwia Roszak Artur Fornal

VIII Gz 30/17

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE