Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w Wydziale III Karnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Michałowska

Protokolant: Katarzyna Wendlandt

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej P. w P.---

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 marca 2017 roku sprawy:

K. K., syna J. i M., z domu Chudej, urodzonego dnia (...) w L.

oskarżonego o to, że:

w dniu 2 grudnia 2016 roku w P. na ul. (...) kierował pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym tj. samochodem marki A. R. o nr rej (...) będąc w stanie nietrzeźwości – I badanie wynik 0,79 mg/l, II badanie wynik 0,82 mg/l, III badanie wynik 0,85 mg/l, IV badanie wynik 0,82 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu,

tj. o przestępstwo z art. 178 a § 1 k.k.

1.  Oskarżonego K. K. uznaje za winnego przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k. popełnionego w sposób opisany powyżej i za to na podstawie art. 178a § 1 k.k. wymierza oskarżonemu 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 (trzydziestu) złotych.

2.  Na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzeka wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat, na podstawie art. 43 § 3 k.k. zobowiązując oskarżonego do zwrotu dokumentu prawa jazdy.

3.  Na podstawie art. 43a § 2 k.k. zasądza od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych.

4.  Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

SSR Anna Michałowska

UZASADNIENIE

W sprawie przeciwko oskarżonemu K. K. Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 grudnia 2016 r. około godziny 22:20 oskarżony K. K., kierujący samochodem marki A. R. o nr rej. (...), jechał ze znaczną prędkością ulicą (...) w P. w stronę skrzyżowania z ulicą (...). K. K. nie dostosował prędkości do warunków panujących na drodze i przodem swojego samochodu uderzył w tył stojącego przed skrzyżowaniem na czerwonym świetle samochodu marki N. o nr rej. (...).

Dowód : zeznania świadka K. M. (k. 80 w zw. z k. 20), zeznania świadka B. S. (k. 80 w zw. z k. 38), zeznania świadka M. S. (k. 80 w zw. z k. 42-43), notatka urzędowa (k. 80 w zw. z k. 1).

Kierowca samochodu marki N., K. M., wysiadł z samochodu i podszedł do samochodu marki A. R. od strony drzwi kierowcy. Po tym, jak K. K. wysiadł ze swojego samochodu, K. M. poprosił go o zjechanie na pobocze, na co oskarżony przystał, i kierowcy wsiedli do swoich samochodów. K. K. nie zjechał jednak, jak uczynił to K. M., lecz jechał dalej w kierunku Ronda (...). Ruszył za nim B. S., kierowca samochodu marki B. o nr rej (...), który w momencie zdarzenia znajdował się bezpośrednio za samochodem marki A. R. i obserwując zachowanie K. K. doszedł do wniosku, że może być on nietrzeźwy.

Dowód : zeznania świadka K. M. (k. 80 w zw. z k. 20), zeznania świadka B. S. (k. 80 w zw. z k. 38), zeznania świadka M. S. (k. 80 w zw. z k. 42-43).

B. S. wraz z żoną, M. S., postanowili zatrzymać K. K.. B. S. jechał za nim, używając sygnałów dźwiękowych oraz włączając światła drogowe. Oskarżony początkowo nie reagował, zmieniał pasy ruchu, nie używając kierunkowskazów. Po przejechaniu ok. 300 m zatrzymał się na parkingu strzeżonym przed skrzyżowaniem ulicy (...) z ulicą (...), za nim zjechał B. S.. Mężczyźni zaczęli rozmawiać, B. S. poczuł od K. K. woń alkoholu, zauważył, że się zatacza i ma problemy z mową. M. S. wezwała Policję.

Dowód : zeznania świadka B. S. (k. 80 w zw. z k. 38), zeznania świadka M. S. (k. 80 w zw. z k. 42-43), protokół oględzin płyty CD z nagraniem (k. 80 w zw. z k. 50-51).

Przybyli na miejsce funkcjonariusze Policji poddali K. K. badaniu stanu trzeźwości za pomocą urządzenia A. I., posiadającego ważne świadectwo wzorcowania. Pierwszy pomiar zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu przeprowadzony o godzinie 22:45 wskazał wynik 0,79 mg/l, drugi pomiar przeprowadzony o godzinie 23:04 wskazał wynik 0,82 mg/l. Następnie funkcjonariusze Policji wraz z K. K. udali się na Komisariat Policji G. w celu przeprowadzenia dalszych czynności. Na komisariacie oskarżony został poddany ponownemu badaniu stanu trzeźwości za pomocą urządzenia A. A..0 o nr 741/99, posiadającego ważne świadectwo wzorcowania. Pierwszy pomiar zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu przeprowadzony o godzinie 23:59 wskazał wynik 0,85 mg/l, drugi pomiar przeprowadzony o godzinie 00:02 wskazał 0,82 mg/l. Oskarżony nie posiadał przy sobie dokumentu prawa jazdy.

Dowód : protokół z przebiegu badania stanu trzeźwości (k. 80 w zw. z k. 6-9), notatka urzędowa (k. 80 w zw. z k. 1), wyjaśnienia oskarżonego (k. 80 w zw. z k. 54).

Oskarżony K. K. , syn J. i M., z domu C., urodził się (...) w L.. Oskarżony jest żonaty, ma dwie córki w wieku 10 i 7 lat, które pozostają na jego utrzymaniu. Ma wykształcenie wyższe, z wykształcenia jest magistrem inżynierem mechanikiem, pracuje jako koordynator w firmie (...) w P., osiągając dochód miesięczny w wysokości 5.000 złotych. Nie posiada majątku. Oskarżony nie był uprzednio karany za przestępstwo.

Dowód : wyjaśnienia oskarżonego (k. 80 w zw. z k. 53), karta karna (k. 80 w zw. z k. 12).

Oskarżony K. K. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu podczas drugiego przesłuchania przeprowadzonego w toku postępowania przygotowawczego. Oskarżony wyraził żal oraz podkreślił, że jego zachowanie było incydentalne i nigdy się nie powtórzy. Zawnioskował nadto o dobrowolne poddanie się karze. Pismem z dnia 10 marca 2017 r. z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze wystąpił obrońca oskarżonego. Na rozprawie oskarżony podtrzymał swoje wyjaśnienia, w których przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, dodając, że nigdy wcześniej nie prowadził samochodu pod wpływem alkoholu. Oskarżony wyjaśnił, że podczas pierwszego przesłuchania w toku postępowania przygotowawczego nie przyznał się, ponieważ obawiał się konsekwencji.

Sąd w pełni dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, w których przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, albowiem były jasne, rzeczowe i zbieżne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Fakt prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości znalazł potwierdzenie w szczególności w treści protokołów z przebiegu badania stanu trzeźwości, a także uznanych za wiarygodne zeznaniach świadków oraz sporządzonej przez funkcjonariusza Policji notatce urzędowej.

Sąd przyznał w całości walor wiarygodności zeznaniom świadków: K. M., B. S. i M. S.. Zeznania ww. świadków, złożone na etapie postępowania przygotowawczego i uznane za ujawnione w toku rozprawy, są spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają, świadkowie w sposób obszerny i logiczny zrelacjonowali przebieg wydarzeń poprzedzających przybycie funkcjonariuszy Policji.

Sąd dał wiarę także pozostałym dowodom z dokumentów, protokołów i pism zgromadzonych oraz ujawnionych w toku postępowania, gdyż ich autentyczności oraz prawdziwości treści w nich zawartych nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł podstaw do tego, by czynić to z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

Zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy w sposób niebudzący wątpliwości pozwala na przypisanie oskarżonemu sprawstwa przestępstwa zarzucanego mu w akcie oskarżenia – tj. przestępstwa z art. 178a § 1 k.k.

Przepis art. 178a § 1 k.k. penalizuje prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających. Przedmiotem ochrony ww. przepisu jest bezpieczeństwo w komunikacji. Przez prowadzenie pojazdu mechanicznego należy rozumieć wprawienie pojazdu w ruch, kierowanie nim, nadawanie prędkości i hamowanie w sposób zgodny z konstrukcją pojazdu. Przestępstwo określone w art. 178a § 1 k.k. może być popełnione wszędzie tam, gdzie odbywa się ruch pojazdów, pojazdem mechanicznym zaś jest każdy pojazd wprawiany w ruch za pomocą własnego silnika (uchwała pełnego składu Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1975 r., sygn. akt V KZP 2/74, OSNKW 1975, nr 3-4, poz. 33). Przez stan nietrzeźwości, w którym musi znajdować się sprawca, w myśl art. 115 § 16 k.k. należy rozumieć stan, w którym zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub też zawartość alkoholu w 1 dm ³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Co do strony podmiotowej, występek z art. 178a §1 k.k. wymaga umyślności, może być popełniony w zamiarze bezpośrednim lub ewentualnym. Oznacza to, że sprawca musi co najmniej mieć świadomość, że może znajdować się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego i godzić się z tą możliwością.

Omawiane przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. ma charakter formalny - dla jego bytu nie ma znaczenia wystąpienie jakiegokolwiek skutku, penalizowany jest sam fakt prowadzenia pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.

Odnosząc powyższe uwagi do ustalonych faktów Sąd uznał, iż oskarżony swoim zachowaniem w dniu 2 grudnia 2016 r. wypełnił dyspozycję art. 178a § 1 k.k. Poza sporem pozostaje fakt prowadzenia przez oskarżonego pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, oskarżony prowadził bowiem samochód na jednej z głównych dróg w centrum miasta. Wątpliwości nie budzi również stan nietrzeźwości oskarżonego w momencie prowadzenia pojazdu, potwierdzony przez niego w treści złożonych wyjaśnień oraz nade wszystko wykazany badaniami na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. W ocenie Sądu oskarżony miał pełną świadomość tego, że znajduje się pod wpływem alkoholu, a pomimo tego chciał w tym stanie prowadzić samochód, działając tym samym w zamiarze bezpośrednim.

Należy zatem stwierdzić, że oskarżony wypełnił swoim zachowaniem wszystkie znamiona strony przedmiotowej i podmiotowej zarzucanego mu przestępstwa z art. 178a § 1 k.k.

Jednocześnie sąd stwierdził, że w sprawie nie wystąpiły okoliczności wyłączające winę lub bezprawność czynu. Oskarżony ukończył odpowiedni wiek warunkujący odpowiedzialność karną, nie zachodziła równocześnie żadna z negatywnych przesłanek przypisania mu winy. Oskarżonemu można było zatem skutecznie zarzucić, iż podjął wadliwą decyzję, pomimo iż miał możliwość zachowania się zgodnie z wymogami prawa, a nadto, iż w wyniku tejże wadliwej decyzji, w sposób umyślny naruszył dobro prawnie chronione przez art. 178a § 1 k.k.

Stosując kryteria oceny zgodnie z art. 115 § 2 k.k. Sąd stwierdził, że społeczna szkodliwość zarzucanego oskarżonemu czynu była wyższa niż znikoma, co zostanie wykazane w dalszej części uzasadnienia.

Za przypisane oskarżonemu w pkt 1 wyroku przestępstwo Sąd wymierzył mu na podstawie art. 178a § 1 k.k. karę grzywny w wysokości 150 stawek dziennych po 30 złotych każda.

Jako okoliczności obciążające Sąd uznał motywację i sposób zachowania się oskarżonego, który nie był zmuszony żadnymi nadzwyczajnymi okolicznościami do prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości, zaś kontynuując jazdę jeszcze jakiś czas po uderzeniu w inny samochód dał swoim zachowaniem wyraz lekceważenia dla zasad bezpieczeństwa. Za okoliczność obciążającą Sąd przyjął nadto znaczny stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu. Wprawdzie miał on miejsce w godzinach wieczornych, w których natężenie ruchu jest niewątpliwie mniejsze, jednakże pozostałe okoliczności popełnienia czynu, postać zamiaru, brak usprawiedliwionej motywacji, znaczny stopień naruszenia przez oskarżonego zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz stworzenie realnego zagrożenia, o czym świadczy uderzenie w stojący samochód, przemawiają za przyjęciem powyższej oceny, zgodnie z kryteriami określonymi w art. 115 § 1 k.k.

Za okoliczności łagodzące Sąd uznał uprzednią niekaralność oskarżonego, wskazującą na przestrzeganie przez niego porządku prawnego i świadczącą o incydentalnym charakterze popełnionego przestępstwa. Sąd uwzględnił także fakt przyznania się przez oskarżonego i wyrażenie przez niego skruchy oraz jego właściwości i warunki osobiste – oskarżony jest mężem i ojcem dwójki dzieci, posiada stałe zatrudnienie.

Biorąc pod uwagę wyżej wskazane okoliczności łagodzące i obciążające Sąd doszedł do przekonania, że kara 150 stawek dziennych grzywny będzie adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu przestępstwa, nie przekraczając zarazem stopnia jego winy. W ocenie Sądu powyższa kara będzie wystarczająca dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów prewencji indywidualnej, zważywszy, że okazany przez oskarżonego żal i jednoznaczna deklaracja, że więcej nie popełni takiego przestępstwa, świadczą o tym, iż oskarżony zrozumiał naganność swojego zachowania, zaś w świetle uprzedniej niekaralności i sytuacji życiowej należy przypuszczać, że będzie w przyszłości przestrzegał porządku prawnego. Wymierzając powyższą karę Sąd wziął również pod uwagę potrzebę kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa uznając, że taki jej wymiar umocni w społeczeństwie przekonanie o adekwatnej reakcji organów wymiaru sprawiedliwości na każdy fakt naruszenia porządku prawnego. Ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na 30 złotych, Sąd uwzględnił dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, w tym fakt pozostawania na jego utrzymaniu dwóch córek oraz możliwości zarobkowe.

Na podstawie art. 42 § 2 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat i w związku z tym na podstawie art. 43 § 3 k.k. zobowiązał oskarżonego do zwrotu dokumentu prawa jazdy.

Oskarżony dopuszczając się występku z art. 178a § 1 k.k. popełnił przestępstwo przeciwko bezpieczeństwo w komunikacji w stanie nietrzeźwości, wobec czego orzeczenie wobec niego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów miało charakter obligatoryjny. Środek ten, na gruncie art. 42 § 2 k.k., mógł przyjąć zarówno postać zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, jak i zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonego rodzaju. Sąd wziął pod uwagę, iż w zakres orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych, w pierwszej kolejności, powinno wchodzić uprawnienie do prowadzenia pojazdu tego rodzaju, którym sprawca dopuścił się przestępstwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2007 r., III KK 437/06, OSNKW 2007/Nr 3, poz. 29). Sąd uznał przy tym, że adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu będzie orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów, nie znajdując podstaw do ograniczenia zakazu wyłącznie do pojazdów określonego rodzaju. Oskarżony bowiem nie tylko znajdował się w stanie nietrzeźwości, przekraczając ponad trzykrotnie dopuszczalną zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu w chwili prowadzenia pojazdu, zlekceważył przy tym zasady bezpieczeństwa w znacznym stopniu i przez to stwarzał realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu. Wypada podkreślić, że ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi właśnie wykluczenie z ruchu drogowego takich kierowców, którzy wykazali, że zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji (wyrok Sądu Najwyższego z 2 kwietnia 2008 r., V KK 56/08, OSNSK 2008, poz. 792). Z tych względów Sąd doszedł do przekonania, że oskarżonego należało bezwzględnie wyłączyć z ruchu, także w zakresie prowadzenia pojazdów innego rodzaju niż ten, którego prowadząc dopuścił się przestępstwa, i tylko zakaz prowadzenia pojazdów w najszerszym zakresie spełni swoją funkcję prewencyjną – a więc wyeliminuje z ruchu drogowego takie zagrożenie, jaki stworzył oskarżony. Jednocześnie Sąd uznał, iż orzeczenie ww. środka karnego na okres 3 lat stanowi dolegliwość, która w wystarczającym stopniu spełni wobec oskarżonego cele zapobiegawcze i wychowawcze oraz zrealizuje potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Na podstawie art. 43a § 2 k.k. Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 złotych. Sąd stwierdził, że świadczenie pieniężne w powyższej wysokości będzie współmierne do stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, nie przekraczając zarazem stopnia jego winy, mając na względzie te same kryteria, co przy wymiarze kary. Sąd nie dostrzegł potrzeby zwiększenia wymiaru świadczenia pieniężnego, uznając, że dolegliwość w sferze finansowej w powyższej wysokości będzie wystarczająca dla uświadomienia oskarżonego naganności jego zachowania.

Biorąc pod uwagę sytuację rodzinną i materialną oskarżonego, wysokość jego dochodów, a także fakt wymierzenia oskarżonemu kary grzywny i zasądzenia świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej Sąd uznał, że uiszczenie przez oskarżonego kosztów sądowych byłoby dla niego nadmiernie uciążliwe, wobec czego na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od obowiązku zapłaty kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa.

SSR Anna Michałowska