Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 05 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział IX Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Wojciech Kottik

Protokolant: st. sekr. sąd. Jolanta Jarmołowicz

w obecności oskarżyciela publ. M. R.

po rozpoznaniu w dniach 18.01, 17.02 i 05.04.2017 r. sprawy

J. Z.

syna S. i B. z domu Z.

ur. (...) w K.

obwinionego o to, że:

w terminie od 22 grudnia 2015 r., do 2 lutego 2016 r., jako prezes zarządu firmy(...) (...) Sp. z o. o. przy ul. (...) w W. nie dopełnił obowiązku udzielenia rzecznikowi konsumentów wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia rzecznika w sprawie umowy o świadczenie usług(...) z p. M. B.

- tj. za wykroczenie z art. 114 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów

ORZEKA:

I.  obwinionego J. Z. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów skazuje go na karę 2.000,- (dwa tysiące) złotych grzywny;

II.  na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 119 kpw zwalnia obwinionego od kosztów postępowania i opłaty.

UZASADNIENIE

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Pod koniec roku 2015 do biura Miejskiego Rzecznika Konsumentów w O. wpłynęła prośba od M. B., mieszkanki O. o interwencję w sprawie umowy o świadczenie usług(...). Po zbadaniu okoliczności sprawy Rzecznik zwrócił się do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „(...)” w W., będącej stroną tej umowy, pismem z dnia 18 grudnia 2015 r. o pisemne wyjaśnienia w terminie 7 dni przedmiotowej sprawy, w szczególności o ustosunkowanie się do licznych zarzutów konsumentki dotyczących okoliczności zawarcia umowy. Pismo zostało wysłane na adres siedziby spółki w W. przy ul. (...) lok.(...), a odebrane zostało w dniu 22 grudnia 2015 r. przez E. J. - upoważnionego pracownika spółki (...) nieudzielania w terminie odpowiedzi na wysłane pismo, Rzecznik w dniu 22 stycznia 2016 r., ponownie zwrócił się do spółki o udzielenie odpowiedzi w sprawie dotyczącej M. B., pouczając jednocześnie o wynikającym z ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów obowiązku udzielenia informacji i wyjaśnień rzecznikowi będących przedmiotem jego wystąpienia. Mimo podjęcia również i tego pisma w dniu 26 stycznia 2016 r., przez uprawnionego pracownika spółki odpowiedź na nie, nie została udzielona. W związku z powyższym Miejski Rzecznik Konsumentów w dniu 13 kwietnia 2016 r. zawiadomił właściwą miejscowo Komendę Rejonową Policji W. (...)w W. o popełnionym wykroczeniu z art. 114 ust. 1 w związku z art. 42 ust. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez (...)” sp. z o. o.

W trakcie wykonywanych czynności ustalono, iż prezesem jednoosobowego zarządu tej spółki jest obwiniony J. Z..

(dowód: zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia k. 1-2; kopie pism (...) wysłanych do (...) k. 3-5,7 kopie potwierdzeń odbioru tych pism k. 6, 8; wypis z(...) k. 12-14 zeznania świadka J. U. k. 56-56vv; częściowo wyjaśnienia obwinionego k. 45 – 45v)

W toku czynności wyjaśniających, obwiniony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że wprawdzie formalnie jest prezesem zarządu spółki „(...)” ale całą firmą faktycznie kieruje M. K. (1) zamieszkały we W.. Według obwinionego to właśnie M. K. zajmował się całą dokumentacją firmy. Natomiast w wyjaśnieniach złożonych na rozprawie obwiniony stwierdził, że nie wiedział, że musi odpisać na wystąpienie rzecznika. Przyznał, że przyszła do niego jakaś korespondencja, ale nie wie co w niej było dokładnie. Zaznaczył, że on nawet nie był obecny nigdy w siedzibie (...) w W.. Jego zdaniem wszystkimi działaniami spółki kierował wspominany wcześniej M. K., który za pełnienie funkcji prezesa zarządu zaproponował mu jednorazową zapłatę

(wyjaśniania obwinionego k. 45-45v)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu nawet jeśli wyjaśnienia obwinionego, co do braku faktycznej możliwości udzielenia odpowiedzi na wystąpienie rzecznika konsumentów brzmią wiarygodnie, to jednak nie mogą ekskulpować go w niniejszej sprawie. Przede wszystkim wskazać należy, że zgodnie z ustalonym stanem faktycznym obwiniony zarówno w dniu skierowania wystąpienia Miejskiego Rzecznika Konsumentów w O. był, i jest do dzisiaj, prezesem jednoosobowego zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...)” z siedzibą w W.. Był tym samym zarówno osobą upoważnioną, jak i zobowiązaną do reprezentacji tej spółki. Tym samym formalnie to on musiał udzielić odpowiedzi rzecznikowi konsumentów na jego wystąpienie. Nawet jeśli uznać za wiarygodne twierdzenia obwinionego, że faktyczne wiedzę na temat funkcjonowania spółki i dostęp do jej wszystkich dokumentów miał kto inny (wskazywany przez obwinionego M. K. (1)) to i tak formalnie to obwiniony powinien był odpowiedzieć na wystąpienie rzecznika. Sąd podjął próbę przesłuchania zarówno wskazywanego przez obwinionego jako faktycznie zarządzającego tą spółką (...), jak i pracownicy tej spółki, która podejmowała korespondencję od rzecznika, jednak jak się okazało przesłuchanie tych świadków okazało się niemożliwe, bo świadkowie ci nie przebywają pod wskazanymi adresami, a brak dokładnych danych uniemożliwił przeprowadzenie tych dowodów.

Jako w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania przesłuchanego w tej sprawie świadka pełniącego funkcję miejskiego rzecznika konsumentów w O.. Z jej zeznań wynika, że niniejsza sprawa nie była jedyną, w której o wyjaśnienia do spółki kierowanej przez obwinionego zwracała się świadek i w tamtych sprawach również nie udzielono jej odpowiedzi. Świadek podkreślała, że spółka do której kierowała wystąpienia była podejrzewana o działania, które można wręcz oceniać jako oszustwa na szkodę konsumentów. Do chwili przesłuchania świadka, pomimo upływu ponad 15 miesięcy od skierowania wystąpienia nie otrzymała odpowiedzi na swoje wnioski. Sąd uznał, że zeznania tego świadka mogą być podstawą pełnoprawnych ustaleń Sądu. Świadek jest osobą obcą dla obwinionego i niezainteresowaną osobiście rozstrzygnięciem.

Tym samym Sąd uznał, że zebrany materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje na popełnienie przez obwinionego zarzucanego mu czynu wypełniającego znamiona przepisów art. 114 ust. 1 w zw. z art. 42 ust. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zgodnie z treścią przepisu art. 42 ust. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów rzecznik konsumentów może występować do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów. Działalnie takie uznać należy za środek prewencyjnej ochrony interesów konsumentów, albowiem ma ono służyć zapobieganiu naruszeniom ich praw i interesów. Intencją ustawodawcy w uchwaleniu tego przepisu było zapewnienie konsumentowi jak najszerszej pomocy ze strony rzecznika. Z art. 42 ust. 4 tej ustawy wynika, iż rzecznik konsumentów może zwracać się do przedsiębiorców w formie wystąpienia o udzielenie informacji i wyjaśnień będących przedmiotem wystąpienia lub wyrazić w takim wystąpieniu swoje uwagi i opinię w sprawie konsumenckiej. [R. M.; Komentarz do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów; Lex 2011]

Skierowanie przez rzecznika do danego przedsiębiorcy wystąpienia rodzi po jego stronie pewien obowiązek. Powstanie takiego obowiązku nie dotyczy jednak każdego wystąpienia rzecznika konsumentów, lecz tylko takiego, które zawiera żądanie udzielenia wyjaśnień lub informacji albo uwagi lub opinię rzecznika. Obowiązek ten jest w każdym z tych przypadków inny. Jeżeli rzecznik zwrócił się do przedsiębiorcy z żądaniem udzielenia wyjaśnień i informacji, to obowiązek przedsiębiorcy polega na uczynieniu zadość temu żądaniu. Natomiast w wypadku zawarcia w wystąpieniu skierowanym przez rzecznika do przedsiębiorcy swoich uwag i opinii, obowiązek ten polega na ustosunkowaniu się do nich. Obowiązek udzielenia informacji i wyjaśnień zawsze zawarty jest w samym wystąpieniu rzecznika zawierającym takie żądanie. Nawet niewskazanie przez rzecznika obowiązku ustosunkowania się do jego uwag i opinii nie zwalnia przedsiębiorcy od tego obowiązku, gdyż wprost wynika on z ustawy. [R. M.; Komentarz…]

Powyższe obowiązki egzekwowane są skutecznie za pomocą art. 114 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Z naruszeniem przez przedsiębiorcę obowiązku udzielenia rzecznikowi informacji i wyjaśnień będących przedmiotem wystąpienia mamy do czynienia przede wszystkim wtedy, gdy przedsiębiorca w ogóle nie odpowie na otrzymane wystąpienie. Niedotrzymanie przez przedsiębiorcę wyznaczonego mu w tym celu przez rzecznika terminu należy również zakwalifikować jako naruszenie powyższego obowiązku. Uprawnienie rzecznika konsumentów do kierowania wystąpień do przedsiębiorców ma na celu nie tylko pomoc indywidualnym konsumentom w obronie ich praw. Są one dla rzecznika źródłem informacji i w razie stwierdzenia stosowania zakazanych praktyk, będą one asumptem do podjęcia odpowiednich działań w celu zapobieżenia tym praktykom. Rzecznik konsumentów na podstawie uzyskanych od przedsiębiorców informacji (lub w sytuacji, gdy ich nie uzyska) będzie podejmował odpowiednie działania wynikające z nałożonych na niego zadań. W sytuacji gdy nie uzyska informacji, jego działania mogą być nieefektywne, dlatego ustawodawca nakłada na przedsiębiorcę obowiązek odpowiedzi na wystąpienie rzecznika. [R. M.; Komentarz…]

W ustalonym stanie faktycznym, nie budzi najmniejszych wątpliwości, że obwiniony J. Z., co najmniej w okresie od 22 grudnia 2015 r., do dnia 2 lutego 2016 r., w O. jako prezes zarządu firmy „(...) sp. z o. o. przy ul. (...) w W. nie dopełnił obowiązku udzielenia rzecznikowi konsumentów wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia rzecznika w sprawie o umowy o świadczenie usług (...)z p. M. B.. Tym samym zachowanie obwinionego wyczerpało znamiona wykroczenia z art. 114 ust. 1 w zw. z art. 42 ust. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Przy wymiarze kary Sąd dostrzegł, że obowiązek udzielenia odpowiedzi nałożony na przedsiębiorcę nie został w ogóle wypełniony, pomimo upływu tak długiego okresu. Obwiniony poza powoływaniem się na brak wpływu na działanie spółki, której nadal formalnie jest prezesem zarządu nawet nie podjął próby wyjaśnienia sprawy.

Sąd mając na względzie całokształt powyższych okoliczności, doszedł do przekonania, iż wymierzona obwinionemu kara grzywny równa dolnemu progowi zagrożenia ustawowego jest współmierna do okoliczności sprawy. Obwiniony nawet jeśli faktycznie nie miał wpływu na działania spółki, to jednak nie znalazł się w jej zarządzie przypadkowo i jako dorosły i wykształcony człowiek powinien mieć świadomość konsekwencji związanych z piastowaniem takiej funkcji.

Orzeczona kara grzywny w kwocie 2000 zł jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego mu wykroczenia oraz jego zawinienia. Spełnia też ona swoje cele w zakresie prewencji generalnej i indywidualnej.

Sąd uznał, że obciążenie obwinionego jeszcze kosztami postępowania i opłatą byłoby dla niego nadmiernym ciężarem i dlatego zwolnił go z tego obowiązku.