Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału

w R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 15 maja 2013 r. sygn. akt III U 576/13

u c h y l a zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpie czeń Społecznych w P., pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie

o kosztach procesu, w tym kosztach postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( t. jedn. Dz. U. 2009 nr 153 poz. 1227) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił M. W. prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawca nie udowodnił wymaganego piętnastoletniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył okresu zatrudnienia w Poczcie Polskiej S.A., ponieważ wnioskodawca nie przedstawił świadectwa pracy w warunkach szczególnych za ten okres.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca domagał się jej zmiany i przyznania dochodzonego świadczenia, wskazując że w okresie zatrudnienia na Poczcie Polskiej pracował w warunkach szczególnych:

- od 1.08.1969 r. do 31.12.1973 r. jako pracownik poczt ruchomych na stanowisku asystenta, wymienionym w wykazie A, Dziale VIII, poz. 21 rozporządzenia RM z 4.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze oraz załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 33 Ministra Łączności z dnia 16 maja 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w warunkach szczególnych, wykaz A, dział VIII Łączność, poz. 21, punkt 3.

- od 1.02.1981 r. do 31.12.1983 r. oraz od 15.09.1987 r. do 24.09.1993 r. na stanowisku kontrolera, wymienionym w wykazie A, Dziale VIII, poz. 1 rozp. RM z 7.02.1983 r. oraz w w/w zarządzeniu Ministra Łączności, Dział VIII Transport pozycja 1 punkt 2,

- od 25.09.1993 r. do 31.10.1998 r. na stanowisku asystenta i kierownika zmiany wymienionym w wykazie A, dział VIII, poz. 1 rozp. RM z dn. 7.02.1983 r. i w załączniku zarządzenia nr 33 Ministra Łączności, dział VIII Transport, pozycja 1 punkt: 2 i 3. W ocenie odwołującego posiada on wymagany staż pracy w warunkach szczególnych, co potwierdza ustalający wyrok Sądu Rejonowego w Przemyślu z dnia 18 grudnia 2012 r., sygn. akt IV P 109/12.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że orzeczenie, na które powołuje się wnioskodawca nie ma mocy wiążącej dla organu rentowego.

Wyrokiem z dnia 15 maja 2013 r., sygn. akt III U 576/13 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od 1 lutego 2013 r.

Sąd ustalił, że M. W., ur. (...) jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wraz z wnioskiem o emeryturę wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.

Sąd ustalił, że wnioskodawca pracował w Poczcie Polskiej od 16 czerwca 1969 r. do 31 stycznia 2013 r. Wnioskodawca przedstawił świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 2013 r., z którego wynikało m. in. że w okresie od dnia 1 stycznia 1993 r. do 31 grudnia 1996 r. wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Dalej Sąd ustalił, że wnioskodawca złożył pozew przeciwko Poczcie Polskiej S.A. o ustalenie pracy w warunkach szczególnych. Spór w tej sprawie zakończył się ustalającym wyrokiem Sądu Rejonowego w Przemyślu z dnia 18 grudnia 2012 r., sygn. akt IV P 109/12.

Od 1.08.1969 r. do 1974 roku wnioskodawca jeździł ambulansem pocztowym, następnie od 1981 roku do 1983 roku jako kontroler, wnioskodawca sprawował nadzór na stacji kolejowej nad wyładunkiem i załadunkiem ambulansów. Po przerwie, spowodowanej urlopem bezpłatnym, wnioskodawca pracował jako kontroler, a jego biuro znajdowało się w wagonach pocztowych.

Przechodząc do oceny prawnej Sąd Okręgowy wskazał, że przeprowadzone postępowanie wykazało, że wnioskodawca był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie od 1 sierpnia 1969 r. do 31 grudnia 1973 r. jako asystent poczt ruchomych, w okresie od 1 lutego 1981 r. do 31 grudnia 1983 r. oraz od 15 września 1987 r. do 24 września 1993 r. jako kontroler i od 25 września 1993 r. do 31 października 1998 r. jako asystent i kierownik zmiany stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ocenie Sądu I instancji Sąd Rejonowy w Przemyślu w sprawie o sygn. akt IV P 109/12 prawidłowo zakwalifikował powyższe okresy do pracy w warunkach szczególnych.

Stanowiska wnioskodawcy wymienione zostały w wykazie A, Dziale VIII - ,,W transporcie i łączności”, poz. 1 rozp. RM z 7.02.1983 r. – Ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie i poz. 21 – Pracownicy poczt ruchomych. Wnioskodawca wszystkie przesłanki do nabycia świadczenia spełnił od dnia 1 lutego 2013 r., wobec czego należało przyznać świadczenie od tej daty.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy zarzucił naruszenie przepisów art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że wnioskodawca spełnia warunki do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, podczas gdy M. W. nie posiada 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu organ rentowy podkreślił, że zapis działu VIII, poz. 1, wykazu A, załącznika do rozporządzenia RM z dnia 7.02.1983 r., na podstawie którego Sąd Okręgowy zakwalifikował zatrudnienie wnioskodawcy jako pracę w warunkach szczególnych, wymienia ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe, a ustalenia Sądu Rejonowego w Przemyślu w sprawie sygn. akt IV P 109/12 nie dają podstawy do przyjęcia, że czynności wyładowywania i załadowywania ambulansów wykonywane przez wnioskodawcę, zatrudnionego na stanowiskach: asystent i kierownik zmiany, były ciężkie.

W odpowiedzi na apelację organu rentowego wnioskodawca domagał się jej oddalenia, jako oczywiście bezzasadnej, podnosząc że okoliczność wykonywania pracy w warunkach szczególnych wynika z powagi rzeczy osądzonej, ponieważ prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Przemyślu z dnia 18 grudnia 2012 r. ustalono, że wnioskodawca taką pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Przedmiotem postępowania przed Sądem I instancji w sprawie było uprawnienie wnioskodawcy M. W. do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na pracę w warunkach szczególnych. Spornym elementem decyzji odmownej ZUS z 13 marca 2013 r. było wykazanie przez wnioskodawcę na dzień 1.01.1999 r. okresu, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze. Organ rentowy z uwagi na brak świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie przez wnioskodawcę pracy w warunkach szczególnych odmówił zaliczenia do takich okresów pracy wykonywanej na rzecz Poczty Polskiej S.A. od 1 sierpnia 1969 r. do 30 października 1998 r.

Sąd I instancji swoje ustalenia faktyczne w tym zakresie oparł na zeznaniach wnioskodawcy jako strony i prawomocnym wyroku Sądu Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu z 18 grudnia 2012 r. wydanego w sprawie sygn. akt IV P 109/12 z powództwa M. W. p-ko (...) w W. o ustalenie pracy w warunkach szczególnych .

W wyroku tym Sąd po przeprowadzeniu pełnego postępowania dowodowego ( przesłuchanie świadków , dokumentacja pracodawcy ) ustalił, że: powód M. W. w okresie zatrudnienia w (...) w W. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresach: od 1 sierpnia 1969 r. do 31 grudnia 1973 r. jako pracownik poczt ruchomych na stanowisku asystenta wymienionym w Wykazie A, dział VIII, pozycja 21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r. Nr 8 , poz. 43 ze zm. ) i w załączniku nr 1 Wykaz A zarządzenia nr 33 Ministra Łączności z dnia 16 maja 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu łączności Dział VIII Łączność pozycja 21 punkt 3; od 1 lutego 1981 r. do 31 grudnia 1983 r. oraz od 15 września 1987 r. do 24 września 1993 r. na stanowisku kontrolera wymienionym w Wykazie A, dział VIII , pozycja 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r. Nr 8 , poz. 43 ze zm. ) i w załączniku nr 1 Wykaz A zarządzenia nr 33 Ministra Łączności z dnia 16 maja 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu łączności Dział VIII Transport pozycja 1 punkt 2 ; od 25 września 1993 r. do 31 października 1998 r. na stanowisku asystenta i kierownika zmiany wymienionym w Wykazie A, dział VIII, pozycja 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r. Nr 8 , poz. 43 ze zm. ) i w załączniku nr 1 Wykaz A zarządzenia nr 33 Ministra Łączności z dnia 16 maja 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu łączności Dział VIII Transport pozycja 1 punkt 2 i 3.

Sąd Okręgowy ustalił również że pracodawca wnioskodawcy Poczta Polska S.A. w świadectwie pracy z 31 stycznia 2013 r. potwierdził pracę wnioskodawcy w warunkach szczególnych wyłącznie w okresie od 1 stycznia 1993 r. do 31 grudnia 1996 r.

Z uwagi na fakt , iż nie korzystał on z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, nie wystąpił o sprostowanie treści tego świadectwa pracy, lecz z powództwem o ustalenie okresów pracy w warunkach szczególnych .

Sąd Okręgowy prowadząc postępowanie odwoławcze w przedmiotowej sprawie uznał w całości ustalenia faktyczne i kwalifikację okresów pracy wnioskodawcy w (...)do pracy w warunkach szczególnych przyjęte przez Sąd Rejonowy – Sąd Pracy w P. do orzekania w sprawie sygn.

IV P 109/12 , bez przeprowadzenia własnego postępowania dowodowego w tym zakresie ( zeznania świadków ).

Postępowanie w sprawie ze stosunku pracy, gdzie stronami był M. W. – jako pracownik i (...). jako pracodawca , nie jest postępowaniem tożsamym z postępowaniem odwoławczym przed Sądem Okręgowym Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o prawo do emerytury, gdzie stronami są: organ rentowy i ubezpieczony. ZUS nie był więc stroną postępowania i nie miał możliwości działania w sprawie, od rozstrzygnięcia której, zależały ustalenia faktyczne Sądu I instancji w przedmiotowej sprawie.

Dlatego w ocenie Sądu Apelacyjnego w pełni uzasadniony jest zarzut apelacji, braku istotnych ustaleń od których zależy rozstrzygnięcie sporu w przedmiotowej sprawie.

Powyższe uzasadnia wydanie orzeczenie kasatoryjnego w trybie art. 386 § 4 k.p.c. przez Sąd Apelacyjny. Koniecznym będzie bowiem przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości przez Sąd Okręgowy w zakresie ustalenia okresów pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych w czasie zatrudnienia w Poczcie Polskiej S.A. – bezpośrednio przed tym Sądem, przy udziale ZUS / O w R., jako strony procesowej. Zatem apelacja ZUS jako uzasadniona powoduje wydanie przez Sąd Apelacyjny wyroku w trybie art. 386 § 4 k. p. c.

Zarządzenie :

(...)

(...)