IIIAUz 113/16
Dnia 20 lutego 2017 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Barbara Białecka (spr.) |
Sędziowie: |
SSA Romana Mrotek SSO del. Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk |
po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2017 r. na posiedzeniu niejawnym
sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.
o objęcie ubezpieczeniem społecznym
na skutek zażalenia organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 2 listopada 2016 r. sygn. akt VI U 1553/16
p o s t a n a w i a :
1. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
2. zasądzić od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.
na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 240 (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
SSA Romana Mrotek SSA Barbara Białecka SSO del. Gabriela Horodnicka-
Stelmaszczuk
Postanowieniem z dnia 2 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił wniosek pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. o uzupełnienie postanowienia umarzającego postępowanie w sprawie o rozstrzygnięcie o należnych kosztach zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy wskazał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o uzupełnienie postanowienia umarzającego postępowanie poprzez zamieszczenie w nim rozstrzygnięcia o kosztach zastępstwa procesowego, o które organ rentowy wnosił już w odpowiedzi na odwołanie.
W ocenie Sądu I instancji wydane postanowienie jest kompletne. Nie ma znaczenia, iż w odpowiedzi na odwołanie pozwany zawarł żądanie zasądzenia na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego, gdyż żądanie to było ściśle powiązane z żądaniem oddalenia odwołania. Zdaniem Sądu Okręgowego uregulowanie zawarte w art. 203 k.p.c. w zakresie kosztów procesu stanowi lex specialis w stosunku do przepisu art. 109 k.p.c. Sąd I instancji wskazał, że organ rentowy nie złożył w terminie dwóch tygodni wniosku o zasądzenie kosztów procesu, co czyniło niedopuszczalnym przyznanie mu zwrotu kosztów procesu w zakresie cofniętego odwołania.
Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie:
- art. 98 § 1 w zw. 203 § 2 zd. 2 i § 3 k.p.c. oraz art. 109 § 1 k.p.c. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, iż w sytuacji, gdy powód cofnął odwołanie poza rozprawą, a pozwany nie złożył w terminie 2 tygodni od powiadomienia go o cofnięciu odwołania wniosku o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego, pomimo tego, że wniosek w tym przedmiocie był już złożony w odpowiedzi na odwołanie , to nie należy się pozwanemu zwrot tych kosztów od strony przegrywającej proces, podczas gdy prawidłowe zastosowanie w/w przepisów powinno skutkować uznaniem, że nie było konieczne ponowne złożenie wniosku o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.
Mając na uwadze powyższe, skarżący wniósł o:
- zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 360 zł,
- zasądzenie na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skarżący powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 26 lipca 2012 r. II CZ 73/12, Lex 1228792.
Płatnik nie wniósł odpowiedzi na zażalenie.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie organu rentowego okazało się uzasadnione.
Podstawowa zasada określająca termin do zgłoszenia roszczenia o zwrot kosztów procesu została uregulowana w treści art. 109 § 1 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którą wygasa ono najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia, w sytuacji gdy strona nie złoży sądowi spisu kosztów, albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Cofnięcie pozwu, a odpowiednio również i odwołania od decyzji, jest natomiast czynnością jednostronną, której następstwem jest umorzenie postępowania. W takiej sytuacji zdarza się, że przeciwnik procesowy jest zaskoczony decyzją drugiej ze stron i nie zdążył złożyć w odpowiednim czasie wniosku o przyznanie kosztów.
Sytuacji takiej zapobiega treść przepisu art. 203 § 3 k.p.c., według którego pozwany po zawiadomieniu go o cofnięciu pozwu, może w terminie dwutygodniowym złożyć wniosek o przyznanie kosztów. W orzecznictwie trafnie wskazuje się, że przepis ten jedynie harmonizuje i dopełnia zasadę określoną w art. 109 § 1 k.p.c., a zatem złożenie wniosku o zwrot kosztów jeszcze przed cofnięciem powództwa, np. w odpowiedzi na pozew, czy też w odpowiedzi na odwołanie jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, należy uznać za skuteczny. Całkowicie zbędnym jest natomiast wymaganie dodatkowego wniosku, na podstawie art. 203 § 3 k.p.c. Powyższy pogląd został wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2012 r. w sprawie o sygn. akt II CZ 73/12 (Lex nr 1228792). Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela przedstawiony pogląd. Sąd Najwyższy wskazał, że art. 203 § 2 k.p.c. ma zastosowanie właśnie w sytuacji, gdy pozwany nie złożył uprzednio wniosku w trybie art. 109 § 1 k.p.c.
W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy zatem dopuścił się naruszenia art. 203 § 3 k.p.c., w ten sposób, że nie rozstrzygnął, pomimo skutecznego wniosku, o kosztach postępowania zainicjowanego wniesieniem przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w M. odwołania. Uchybienie to uzasadniało zmianę zaskarżonego postanowienia. Należy bowiem pamiętać o tym, że zgodnie z art. 98 §1 k.p.c. w związku z art. 108 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty procesu. Natomiast sąd obowiązany jest rozstrzygnąć o kosztach postępowania w każdym orzeczeniu kończącym sprawę. Spółka cofająca odwołanie jest niewątpliwie stroną przegrywającą sprawę. Postanowienie o umorzeniu postępowania jest natomiast orzeczeniem kończącym sprawę, co oznacza, że w postanowieniu o umorzeniu postępowania należało orzec o kosztach tego postępowania, zgodnie z wnioskiem wniesionym przez organ rentowy już w odpowiedzi na odwołanie.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie i orzekł o kosztach zastępstwa procesowego zgodnie z wnioskiem organu rentowego.
O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnięto na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. oraz § 2 pkt 1 i § 10 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.).
SSA Romana Mrotek SSA Barbara Białecka SSO del. Gabriela Horodnicka-
Stelmaszczuk