Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29/11/2016 r.

Sąd Rejonowy w Wołominie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie

Przewodniczący: SSR Eliza Oblicka

Protokolant: Ewelina Grzywaczewska

po rozpoznaniu w dniu 29/11/2016r. w Wołominie na rozprawie

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko małoletniemu S. B. reprezentowanemu przez przedstawicielkę ustawową J. J. (1)

o obniżenie alimentów

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda T. B. na rzecz małoletniego S. B. kwotę 1.200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt III RC 225/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 kwietnia 2015 r. (data prezentaty) T. B. wniósł o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 16 listopada 2011 r., sygn. akt I C 495/11, poprzez obniżenie zobowiązania alimentacyjnego powoda na rzecz małoletniego S. B. z kwoty po 650 złotych miesięcznie do kwoty po 200 złotych miesięcznie na rzecz małoletniego.

Pismem z dnia 13 września 2016 r. (data prezentaty) pełnomocnik przedstawicielki ustawowej małoletniego pozwanego wniósł o oddalenie powództwa.

Na rozprawie w dniu 27 września 2016 r. powód poparł powództwo, zaś przedstawicielka ustawowa wniosła o oddalenie powództwa.

Na rozprawie w dniu 29 listopada 2016 r. powód poparł powództwo, zaś pełnomocnik przedstawicielki ustawowej małoletniej pozwanej wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 16 listopada 2011 r., sygn. akt I C 495/11, orzeczono między J. B. (obecnie J.) a T. B., rozwód związku małżeńskiego. W ww. orzeczeniu ustalono obowiązek alimentacyjny ojca w kwocie po 650 zł miesięcznie na rzecz małoletniego S. B..

W dacie orzekania o wysokości świadczenia alimentacyjnego małoletni S. B. miał 3 lata. Uczęszczał do przedszkola, za które odpłatność wynosiła 360 zł. Uczestniczył również w zajęciach dodatkowych. Koszt jego utrzymania wynosił 800 zł miesięcznie. Miał stwierdzone atopowe zapalenie skóry. Jedna tubka maści kosztowała ok. 70 zł. Dziecko dwa razy w roku było poddawane odczulaniu. Małoletni cierpiał również na gronkowca. Koszt leków na odporność wynosił ok. 70 zł miesięcznie. Małoletni co do zasady korzystał z nieodpłatnej opieki medycznej.

Przedstawicielka ustawowa miała wówczas 30 lat. Posiadała wykształcenie wyższe pedagogiczne. Świadczyła pracę na stanowisku nauczyciela. Osiągała dochód w kwocie 1.900 zł. Ponosiła koszty wynajmu mieszkania i rachunków w wysokości 1.200 zł.

Powód miał wówczas 35 lat. Posiadał wykształcenie wyższe zawodowe. Świadczył pracę na stanowisku przedstawicielka handlowego. Osiągał dochód w kwocie 3.800zł. Ponosił koszt utrzymania mieszkania w kwocie 420 zł. Spłacał zobowiązanie finansowe w formie kredytu w ratach po 2.000 zł.

Obecnie małoletni S. B. ma 8 lat. Uczęszcza do III klasy szkoły podstawowej. Ponoszone są koszty świetlicy i materiałów plastycznych – 10 zł miesięcznie, składki na radę rodziców – 100 zł rocznie, składki na ubezpieczenie – 38 zł rocznie, obiadów – ok. 150 zł miesięcznie, składek klasowych – ok. 50 zł na pół roku, wyjść do teatru, itp – ok. 50 zł miesięcznie. Poniesiona została odpłatność z tytułu zakupu książki do religii. W ubiegłym roku szkolnym małoletni uczęszczał na dodatkowe zajęcia piłki nożnej, których koszt wynosił 70 zł (kserokopia deklaracji uczestnictwa – k. 95). Od października 2016 r. zaprzestał udziału w treningach. Obecnie, od września 2016 r. uczestniczy w dodatkowych zajęciach z języka angielskiego – ok. 200 zł miesięcznie (faktura nr (...) – k. 161) oraz raz w tygodniu uczęszcza na basen – 200 zł miesięcznie. Koszt dojazdów na ww. zajęcia wynosi ok. 43 zł miesięcznie. Od czasu ostatniego orzekania o świadczeniu alimentacyjnym na rzecz małoletniego wzrosły koszty ponoszone z tytułu wyżywienia do kwoty po 400 zł miesięcznie oraz odzieży i obuwia do kwoty po 150 zł miesięcznie. Dla małoletniego zakupywana jest zdrowa żywność, niezawierająca konserwantów. Małoletni nadal cierpi na atopowe zapalenie skóry (kserokopia zaświadczenia lekarskiego – k. 85). Dla małoletniego kupowane są odpowiednie, hipoalergiczne kosmetyki. Jest dzieckiem posiadającym słabą odporność, od września 2016 r. do zamknięcia rozprawy ok. 5-6 razy przechodził infekcje. Koszt jednorazowego leczenia to ok. 80 zł. Ponoszone są również na rzecz małoletniego dodatkowe wydatki związane z wyposażeniem pokoju czy rozrywkami. W obecnym roku szkolnym zaplanowana jest kilkudniowa wycieczka szkolna do W.. Odpłatność z tego tytułu wyniesie 600 zł.

Przedstawicielka ustawowa ma 35 lat. Obecnie jest zatrudniona na umowę na zastępstwo na stanowisku nauczyciela plastyki w publicznym gimnazjum w Z. (kserokopia zaświadczenia – k. 159). Przewidywany termin zakończenia zastępstwa to 2018 r. W 2015 r. świadczyła pracę na pół etatu, zaś od września 2016 r. pracuje na pełen etat. W październiku 2015 r. uzyskała dochód w kwocie 1.345,11 zł netto (zaświadczenie – k. 160). Natomiast w 2015 r. J. J. (1) osiągnęła dochód po odliczeniu dochodu zwolnionego, strat i składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 8.689,41 zł (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2015 PIT-36 – k. 148-153) W okresie od maja 2016 r. do lipca 2016 r. uzyskała średnie miesięczne wynagrodzenie w kwocie 1.709,68 zł netto (kserokopia zaświadczenia – k. 159). Obecnie osiąga dochód w kwocie 2.200 zł netto. Pozostaje w nowym związku małżeńskim. Zamieszkuje wraz z małżonkiem, małoletnim oraz dzieckiem z obecnego związku małżeńskiego w mieszkaniu matki małżonka o pow. 50 m ². Lokal mieszkalny położony jest w Z.. Z tytułu utrzymania mieszkania ponoszone są koszty m.in. czynszu w wysokości 380 zł oraz prądu 150 zł miesięcznie. Małżonek przedstawicielki ustawowej prowadzi firmę budowlaną. W ramach prowadzonej działalności posiada w leasingu samochód m-ki M. (...) rocznik 2015 r. Przedstawicielka ustawowa jest współwłaścicielką lokalu usługowego w B., nie osiąga z tego tytułu żadnego dochodu. Posiada mieszkanie w B. o pow. 40 m ², które zostało zakupione ze środków finansowych matki przedstawicielki ustawowej. W ww. lokalu mieszkalnym obecnie zamieszkuje brat przedstawicielki ustawowej. Ponadto J. J. (1) jest współwłaścicielką wraz z matką samochodu m-ki V. (...) rocznik (...), który użytkuje matka przedstawicielki ustawowej. Ww. pojazd został zakupiony ze środków finansowych matki J. J. (1). Przedstawicielka ustawowa posiadała wraz z małżonkiem samochód m-ki F. (...), który został sprzedany. J. J. (1) wraz z małżonkiem spłacają raty kredytu zaciągniętego na mieszkanie, w którym obecnie zamieszkują, w wysokości ok. 1.500 zł miesięcznie.

Powód ma obecnie 40 lat. W okresie od stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2015 r. był zatrudniony na stanowisku reprezentanta regionalnego (kserokopia świadectwa pracy – k. 20-20v). W grudniu 2014 r. osiągnął dochód w wysokości 4.635,10 zł, przy czym od ww. kwoty odliczono z tytułu potrąceń 1.148,20 zł (kserokopia dokumentu – k. 9). W styczniu 2015 r. uzyskał dochód w wysokości 4.576,23 zł, z którego potrącono kwotę 1087,80 zł (kserokopia dokumentu – k.8). Natomiast w lutym 2015 r. osiągnął dochód w kwocie 4.576,23 zł, przy czym od ww. sumy potrącono kwotę 1.102,13 zł (kserokopia dokumentu – k. 7). Na dzień 24 marca 2015 r. osiągnął średnie miesięczne wynagrodzenie netto z ostatnich trzech miesięcy w wysokości 4.595,85 zł. Z ww. dochodu potrącane było zajęcie wynagrodzenia z tytułu egzekucji świadczeń alimentacyjnych – 703 zł, zwrot kosztów użytkowania telefonu służbowego do celów prywatnych – 246 zł oraz dodatkowa opieka medyczna – 138,80 zł, co stanowiło łączną kwotę 1.087,80 zł (kserokopia zaświadczenia – k. 6). Z uwagi na zakończenie świadczenia pracy od ówczesnego pracodawcy uzyskał odprawę w kwocie ok. 35.000 zł. Następnie przez ponad cztery miesiące był zarejestrowany jak osoba bezrobotna. Od września 2015 r. do połowy listopada 2015 r. osiągał dochód z tytułu zasiłku dla bezrobotnych. W dniu 16 listopada 2015 r. został zatrudniony na umowę na zastępstwo na stanowisku przedstawiciela farmaceutycznego (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu – k. 140). Brak jest szczegółowej informacji o terminie zakończenia zawartej przez powoda umowy (zaświadczenie – k. 141). W 2015 r. T. B. uzyskał dochód po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości 123.631,96 zł (kserokopia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2015 PIT -37 – k. 142-145). Od dochodu odliczył wówczas ulgę odsetkową z tytułu spłaty odsetek od kredytu (pożyczki) zaciągniętego na cele mieszkaniowe w wysokości 381,23 zł (informacja o odliczeniu wydatków mieszkaniowych w roku podatkowym 2015 PIT/D – k. 146-147). Na dzień 9 września 2016 r. jego średni miesięczny dochód netto z ostatnich trzech miesięcy wyniósł 4.370,66 zł, przy czym wynagrodzenie jest obciążone egzekucją świadczenia alimentacyjnego w wysokości 714,46 zł miesięcznie (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu – k. 140). Powód posiada możliwość uzyskania w każdym miesiącu premii. Uzyskuje średni miesięczny dochód w kwocie ok. 4.200 zł – 4.500 zł. Obecnie przebywa na zwolnieniu lekarskim i poszukuje innego zatrudnienia. Pozostaje w nowym związku małżeńskim (kserokopia odpisu skróconego aktu małżeństwa – k. 15), z którego posiada dwójkę małoletnich dzieci (kserokopie odpisów skróconych aktów urodzenia – k. 14). Ślub powoda odbył się w dniu 19.07.2013 r. w Indonezji, z inicjatywy jego małżonki. T. B. zamieszkuje wraz z rodziną w R. w wynajmowanym mieszkaniu o pow. 60 m ². Ponoszone są koszty utrzymania mieszkania związane m.in. z czynszem – 1.600 zł, gazem – ok. 200-300 zł w sezonie grzewczym, zaś poza ww. sezonem – 100-200 zł. Małżonka powoda świadczy pracę na stanowisku przedstawiciela farmaceutycznego. Małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową. Powód jest współwłaścicielem wraz z żoną mieszkania o pow. 95 m ² położonego w B.. Z tytułu zniesienia współwłasności ww. nieruchomości powód został zobowiązany do zapłaty na rzecz przedstawicielki ustawowej kwoty 45.000 zł. (kserokopia odpisu wyciągu z protokołu – k. 43-44). W lokalu mieszkalnym nikt nie zamieszkuje, został wystawiony na sprzedaż. Powód jest również współwłaścicielem lokalu użytkowego w B., który został zakupiony za kwotę 40.000 zł. Środki finansowe zostały uzyskane z kredytu konsumpcyjnego, który powód już spłacił. Obecnie ww. lokal jest nieodpłatnie użyczany w zamian za ponoszenie opłat z nim związanych. Powód jest współwłaścicielem wraz z małżonką samochodu m-ki B. rocznik 2010, zakupionego w kwietniu 2015 r. za kwotę 50.000 zł. Wkład finansowy żony powoda w zakupie ww. pojazdu to kwota 25.000 zł, zaś pozostałe 25.000 zł T. B. uzyskał z kredytu w wysokości 15.000 zł oraz ze środków finansowych pożyczonych od rodziców w kwocie 10.000 zł. Powód zaciągnął kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich- rata ok. 317 CHF, którego termin spłaty jest przewidywany na kwiecień 2021 r. Ponadto spłaca kredyt zaciągnięty w kwocie 21.000 zł na okres 60 miesięcy z miesięczną ratą w wysokości 445 zł. Powód posiada również zobowiązanie finansowe w formie pożyczki gotówkowej na zakup samochodu, które będzie jeszcze spłacał przez ok. dwa lata w ratach po ok. 300 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań powoda (k.174-175, 196), zeznań przedstawicielki ustawowej (k. 176, 196-197), dokumentów z akt Sądu Okręgowego w Białymstoku sygn. I C 495/11 oraz dokumentacji przywołanej powyżej.

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r. i o. (zd. pierwsze) rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka jest przejawem wynikającego z art. 96 k.r.i o. obowiązku troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zarobkowej. Jednocześnie zakres świadczenia alimentacyjnego wyznacza art. 135 § 1 k.r.io., zgodnie, z którym zależy on od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego oraz od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentacji.

Zgodnie z treścią art. 138 k.r.i o. stanowiącego materialno-prawną podstawę roszczenia o obniżenie lub podwyższenie alimentów zmiana wysokości świadczenia alimentacyjnego może nastąpić w razie zmiany stosunków, przez co należy rozumieć istotne zmiany w zakresie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. W tym celu należy porównać istniejące obecnie stosunki z warunkami i okolicznościami istniejącymi uprzednio.

Jednocześnie dla stwierdzenia czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.io. należy rozważyć, czy istniejące warunki oraz okoliczności mają charakter trwały i czy dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia możliwa jest tylko wtedy, gdy nastąpiła zmiana stosunków powstałych po jego wydaniu. Przy ocenie czy istnieje podstawa do zmiany orzeczenia zgodnie z art. 138 k.r.io. należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, zwłaszcza możliwości zarobkowe i majątkowe stron.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że powód nie wykazał, aby w okresie od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów nastąpiła zmiana stosunków, o jakiej mowa w art. 138 k.r.io. uzasadniająca obniżenie alimentów.

Przede wszystkim Sąd zauważa, że powód w dalszym ciągu uzyskuje dochody wyższe niż przeciętne wynagrodzenie w kraju, co odpowiada jego doświadczeniu zawodowemu oraz poziomowi wykształcenia. Nominalnie wynagrodzenie to jest wyższe niż w roku 2011 kiedy ustalono alimenty na rzecz małoletniego pozwanego w kwocie po 650 zł miesięcznie. K. okresy pozostawania bez zatrudnienia nie mogą zdaniem Sądu być podstawą do obniżenia świadczenia alimentacyjnego, bowiem nie są okolicznością trwałą, a jedynie przejściową. W tym kontekście Sąd zauważa, że przyczyną pozostawania bez pracy nie były jakiekolwiek problemy ze zdrowiem czy inne okoliczności wskazujące na niezdolność do pracy, a jedynie konieczność poszukiwania nowego zatrudnienia. Jednocześnie doświadczenie zawodowe powoda oraz jego wykształcenie determinują ocenę jego możliwości zarobkowych na znacznie przekraczającą przeciętną. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że możliwości zarobkowe powoda z pewnością nie zmniejszyły się.

Zdaniem Sądu sytuacja majątkowa powoda również nie uprawnia do obniżenia z tej przyczyny świadczenia alimentacyjnego na małoletniego pozwanego. Powód w okresie złożenia pozwu o obniżenie alimentów stał się współwłaścicielem samochodu marki B., rocznik 2010. Na zakup w/w pojazdu zaciągnął wprawdzie zobowiązanie finansowe, które w dalszym ciągu spłaca, jednakże fakt ten nie może w żadnej mierze skutkować przerzuceniem ciężaru utrzymania małoletniego w większej mierze na przedstawicielkę ustawową. Zaciągając zobowiązania, czy to na zakup samochodu czy też zobowiązanie związane ze zniesieniem współwłasności nieruchomości przy ul. (...) w B., powód miał świadomość ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, a w konsekwencji winien odpowiedzialnie kształtować swoją sytuację majątkową. Na marginesie należy jedynie zauważyć, że na skutek powyższych rozporządzeń substrat jego majątku powiększył się, zaś finansowych konsekwencji tego faktu nie można przerzucać na przedstawicielkę ustawową.

W ocenie Sądu jedyną istotną zmianą sytuacji życiowej powoda jest fakt, że obecnie na utrzymaniu oprócz małoletniego pozwanego ma dodatkowo dwoje dzieci z nowego związku małżeńskiego. Niemniej jednak okoliczność ta nie może skutkować obniżeniem alimentów w niniejszej sprawie, bowiem sytuację majątkową i możliwości zarobkowe powoda należy ocenić na poziomie wyższym niż przeciętny, a zatem pozwalającym na utrzymanie na jednakowym poziomie wszystkich uprawnionych małoletnich. Jednocześnie biorąc pod uwagę standard życia powoda, tj. nieruchomości których jest współwłaścicielem, dobrej klasy samochód, w kontekście prawa dziecka do utrzymania i wychowania na równej stopie życiowej z jego rodzicem, nieuprawnione jest jakiekolwiek zmniejszenie aktualnej wysokości świadczenia alimentacyjnego. Sąd zauważa również, że obecnie żona powoda jest osobą pracującą w tożsamej branży handlowej, osiąga dochody, a zatem w równym stopniu partycypuje w kosztach utrzymania dzieci z małżeństwa.

Jednocześnie zdaniem Sądu nieskuteczne są argumenty powoda odnośnie zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego pozwanego. Przede wszystkim należy podkreślić, że to na powodzie ciążył obowiązek wykazania faktów, z których wywodzi skutki prawne. Zatem powoływanie się, że przedstawicielka ustawowa nie wykazała określonych kosztów utrzymania małoletniego pozwanego jest nieskuteczne. Dodatkowo należy zaznaczyć, że z doświadczenia życiowego wiadomym jest, że koszty utrzymania dzieci w miarę upływu czasu wzrastają, co związane jest z ich rozwojem, edukacją, kształceniem itp. Twierdzenie zaś, że w zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego nie należy zaliczać kosztu zajęć dodatkowych – w kontekście lepszej niż przeciętna sytuacji majątkowej powoda – jest całkowicie bezzasadne. Również nie zostało wykazane, że przedstawicielka ustawowa posiada obecnie lepsze możliwości zarobkowe niż poprzednio. Jej wynagrodzenie pozostaje na porównywalnym poziomie jak to z okresu postępowania o rozwód. Nie zostało wykazane, by osiągała dodatkowe dochody, np. z najmu nieruchomości. Jej standard życia jest porównywalny ze standardem życiowym powoda, również ma na utrzymaniu dziecko z nowego małżeństwa. Podsumowując, nie ma miejsca dysproporcja majątkowa, na którą wskazywał powód w uzasadnieniu pozwu.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że powództwo o obniżenie alimentów jest bezzasadne.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.