Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: IV Ca 100/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca – SSO Małgorzata Szeromska (spr.)

Sędziowie SO Joanna Świerczakowska

SO Jarosław Pejta

Protokolant st. sekr. sąd. Anna Bałdyga

po rozpoznaniu na rozprawie 30 marca 2017 r. w P.

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

przeciwko Skarbowi Państwa Prezydentowi Miasta P.

o ustalenie, że aktualizacja opłaty za użytkowanie wieczyste jest nieuzasadniona lub uzasadniona w niższej wysokości

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Płocku z 3 listopada 2016 r.

sygn. akt I C 984/15

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że ustala nową wysokość opłaty za użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w P. przy ulicach (...) obejmującą działki o numerach (...), dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...): za rok 2015 w wysokości 19.722,04 (dziewiętnaście tysięcy siedemset dwadzieścia dwa i 4/100) zł, za rok 2016 w wysokości 22.724,87 (dwadzieścia dwa tysiące siedemset dwadzieścia cztery i 87/100) zł, za rok 2017 w wysokości 25.727,70 (dwadzieścia pięć tysięcy siedemset dwadzieścia siedem i 70/100) zł.

Sygn. akt IV Ca 100/17

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Płocku wyrokiem z 3 listopada 2016 r. ustalił, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu położonego w P. przy ul. (...) objętego księga wieczystą (...) dokonana na skutek wypowiedzenia z 24.11.2014 r. jest uzasadniona w niższej wysokości, albowiem jej wartość wynosiła 851.600 zł na dzień wypowiedzenia, zaś na 31.12.2016 r. – 877.700 zł.

Apelację od tego orzeczenia złożył pozwany Skarb Państwa – Prezydent Miasta P., zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu nierozpoznanie istoty sprawy. Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie o wysokości zaktualizowanej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego.

Ponieważ Sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych Sądu I instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, uzasadnienie orzeczenia zawiera jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej, stosownie do treści art. 387 § 2¹ k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jest zasadna.

Ustalona w toku procesu przez rzeczoznawcę majątkowego wartość nieruchomości nie była sporna między stronami, pozwany wskazał jedynie na omyłkę rachunkową w opinii. W tej sytuacji rzeczą Sądu I instancji było wydanie wyroku ustalającego wysokość opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu. Sąd Najwyższy w wyroku z 15 listopada 2016 r. w sprawie III CSK 430/15 stwierdził, że treść art. 79 ust. 3 u.g.n. przewiduje tylko dwa rodzaje orzeczeń merytorycznych: oddalenie wniosku oraz ustalenie nowej wysokości opłaty. Niekwestionowane w orzecznictwie jest, ze orzeczenie sądu ustalające wysokość opłaty ma charakter konstytutywny. Przeważa również zapatrywanie, że sąd powinien określić w orzeczeniu kształtującym obowiązek użytkownika wieczystego z tytułu opłaty rocznej wysokość jego świadczeń w poszczególnych okresach z uwzględnieniem regulacji zawartej w art. 77 ust. 2 a u.g.n. (uzasadnienie wyroku Sadu Najwyższego z 21 maja 2014 r. II CSK 451/13). Żaden natomiast przepis nie przewiduje ustalenia w wyroku wartości nieruchomości, ustalenie tej wartości jest natomiast konieczne do określenia wysokości opłaty rocznej, ustalenie to należy jednakże traktować jako przesłankę rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy wysokości opłaty nie ustalił, a zatem nie rozpoznał istoty sprawy, co skutkować co do zasady powinno uchyleniem wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania. Rozstrzygnięcie takie nie jest jednak obligatoryjne, z treści art. 386 § 4 k.p.c. należy wyprowadzić wniosek, że wydanie przez sąd odwoławczy orzeczenia uchylającego zaskarżony wyrok i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania jest jednym z możliwych rozstrzygnięć sądu odwoławczego, gdy zachodzą okoliczności przewidziane w tym przepisie. Dopuścić należy możliwość wydania przez sąd odwoławczy także orzeczenia reformatoryjnego lub oddalającego apelację. Do wydania takich orzeczeń może dojść, gdy sąd odwoławczy samodzielnie rozpozna istotę sprawy lub przeprowadzi w całości postępowanie dowodowe. Za dopuszczeniem – w przypadku nierozpoznania istoty sprawy – wydania przez sąd odwoławczy innego orzeczenia niż przewidziane w art. 386 § 4 k.p.c. wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 12.11.2007 r. (I PK 140/07, OSNAPiUS 2009, Nr 1–2, poz. 2) oraz w wyroku z 29.1.2008 r. (II PK 146/07, OSNAPiUS 2009, Nr 7-8, poz. 87).

W ocenie Sądu Okręgowego możliwe było w rozpoznawanej sprawie wydanie wyroku reformatoryjnego, albowiem stan faktyczny nie był między stronami sporny, strony ostatecznie nie kwestionowały opinii biegłego, zatem podstawowa przesłanka rozstrzygnięcia – wartość nieruchomości także nie była przedmiotem sporu. W sytuacji, gdy rzeczą sądu było jedynie rachunkowe wyliczenie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, mimo nierozpoznania istoty sprawy przez Sąd I instancji, zasadna była zmiana wyroku.

Wartość nieruchomości na dzień wypowiedzenia wynosiła łącznie 857.590 zł (64.700 + 792.890). Strona pozwana trafnie zwróciła uwagę na omyłkę rachunkową w uzupełniającej opinii biegłego (punkt 9.1.4), bowiem z przemnożenia 8624 m² przez 91,94 zł wynika kwota 792.890 a nie 786.900 zł. Opłata w wysokości 3% powinna wynosić zatem 25.727,70 zł.

Spełniona została przesłanka z art. 77 ust. 2a u.g.n., bowiem zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty, użytkownik wieczysty wnosi więc opłatę roczną w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej. Pozostałą kwotę ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty (nadwyżka) rozkłada się na dwie równe części, które powiększają opłatę roczną w następnych dwóch latach. Opłata roczna w trzecim roku od aktualizacji jest równa kwocie wynikającej z tej aktualizacji. Dotychczasowa opłata to 9.861,02 zł, zatem jej dwukrotność to kwota 19.722,04 zł, w kolejnym roku opłata wynosi 22.724,87 zł, zaś w trzecim 25.727,70 zł.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 385 k.p.c.

IV Ca 100/17

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE