Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2017r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Anna Szczepańska

Protokolant sekr.sąd. Simona Marcjanek

po rozpoznaniu dnia 2 marca 2017r. sprawy:

P. K., urodz. (...) w O., córki W. i E. z d. C.,

oskarżonej o to, że:

w dniu 24 listopada 2015r. w O., przy ul. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłowała doprowadzić (...) sp. z o.o. z/s w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 6.840,13 złotych tytułem prowizji od wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia na życie nr PAC (...), (...), (...) na dane P. D. (1), uprzednio podrabiając podpisy P. D. (1) w tych wnioskach, czym wprowadziła P. Polska sp. z o.o z/s w W. w błąd co do tożsamości osoby zawierającej w/w wnioski oraz zamiaru wywiązania się z w/w wniosków, jednakże zamierzonego celu nie osiągnęła z uwagi na nie opłacenie umownej składki ubezpieczeniowej,

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 270§1kk w zw z art. 11§2kk,

I.  ustalając, iż P. K. w okresie pomiędzy 17 listopada 2015r, a 24 listopada 2015r. w O., podrobiła podpis P. D. (1) na trzech oświadczeniach do wniosków o numerach: (...), (...), (...) o zawarcie umów ubezpieczenia na życie, a następnie w dniu 24 listopada 2015r. przedłożyła powyższe dokumenty jako autentyczne w (...) sp. z o.o. w W. Oddział w O. i czyn ten wyczerpuje znamiona art. 270§ 1 kk, na podstawie art.66§ 1 i 2 kk i art. 67§ 1 kk postępowanie karne wobec oskarżonej P. K. warunkowo umarza na okres próby 2 (dwóch) lat,

II.  na podstawie art. 67§ 3 kk i art. 39 pkt. 7 kk orzeka wobec oskarżonej świadczenie pieniężne w wysokości 500 (pięćset) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej,

III.  na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 629 kpk zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym opłatę w kwocie 100 (sto) złotych.

Sygn. akt VII K 1287/16

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 2 września 2015r. do 14 marca 2016r. P. K. świadczyła usługi jako konsultant na rzecz firmy (...) Sp. Z o.o. z siedzibą w W.. Wymieniona Spółka jest agentem ubezpieczeniowym Zakładu (...) Sp. Z o.o. Oddział w Polsce. C. agencyjne na rzecz P. wykonują osoby fizyczne- konsultanci w oparciu o zawierane umowy o świadczenie usług.

Do obowiązków wymienionej, jako konsultanta firmy (...) należało wykonywanie czynności zmierzających z zawarcia umów ubezpieczenia na życie z w/w Zakładem (...).

P. K. w okresie pomiędzy 17 listopada, a 24 listopada 2015r. z uwagi na chęć poprawy swoich wyników na stanowisku konsultanta w zakresie składanych wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia sporządziła w formie papierowej trzy wnioski o zawarcie umowy ubezpieczenia na życie: nr (...) -„Start w życie”, wskazując jako uposażonego Z. D., nr (...) – „Start w życie”, wskazując jako uposażonego P. D. (2), nr (...) – „Emerytura bez obaw”, wskazując jako uposażonego P. D. (1) i następnie podpisała się na tychże wnioskach podrabiając podpisy P. D. (1).

Wymieniona znała P. D. (1) i była w posiadaniu jej danych oraz danych jej dzieci, gdyż we wcześniejszym okresie udzielała jej porad prawnych w sprawach rodzinnych.

Wnioski, opatrzone datą 17.11.2016r, P. K. wprowadziła do systemu firmy w formie elektronicznej i w dniu 24.11.2016r. złożyła formy papierowe w oddziale P. w O..

Zgodnie z warunkami ubezpieczenia samo złożenie wniosku nie było jednoznaczne z zawarciem umowy ubezpieczenia i uzyskaniem przez konsultanta prowizji z tytułu zawarcia takiej umowy. Zawarcie umowy i wystawienie polisy uwarunkowane było złożeniem wspomnianego wniosku, podpisaniem dokumentów zawierających niezbędne oświadczenia, zakończeniem procesu oceny ryzyka ubezpieczeniowego przez firmę oraz wpłatą co najmniej pierwszej składki. Po wypełnieniu powyższych warunków wystawiana była polisa ubezpieczeniowa, która była dostarczana klientowi do podpisu. Po zakończeniu miesiąca, w którym wszystkie powyższe warunki zostają spełnione następuje naliczenie i wypłata prowizji dla konsultanta. W sytuacji, gdyby klient w zakreślonym czasie odstąpił od umowy, składki uiszczone z tytułu zawartych umów ubezpieczenia są zwracane, a konsultant ma obowiązek zwrotu uzyskanej prowizji w całości.

Wobec nieuiszczenia kwot składek wynikających ze wskazanych powyżej wniosków firma (...) pismem z dnia 2.03.2016r. poinformowała P. D. (1) o odstąpieniu od zawarcia umów ubezpieczenia.

W dniu 7 marca 2016r. z infolinią firmy (...) skontaktowała się P. D. (1), informując, iż nie wyrażała woli zawarcia przedmiotowych umów ubezpieczenia, nie podpisywała jakichkolwiek dokumentów.

( dowód: zeznania świadków: P.D. k. 131, 34-35, A. K. k. 131-132, 57, B. W. k. 132, 106, W. K. k. 132-133, 92, oświadczenia do wniosku k.10)

Oskarżona P. K. częściowo przyznała się do dokonania zarzuconego jej przestępstwa i w tym zakresie złożyła wyjaśnienia zasadniczo zgodne z ustalonym stanem faktycznym. Zaprzeczyła jednocześnie jakoby miała działać w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wprowadzać firmę (...) w błąd co do tożsamości osoby składającej wnioski w powyższym celu czy tez narażać firmę na szkodę. Podkreśliła, iż żadna umowa ubezpieczenia nie została zawarta. Gdyby wpłynęła składka z tytułu umowy ubezpieczenia - umowa zostałaby zawarta i firma weryfikowałaby osobę P. D. (1). Podała nadto, iż wprowadzając wnioski do systemu i składając podpisy wiedziała, że ani ona, ani nikt inny z firmy nie uzyska prowizji, której warunkiem była wpłata składki, a to powodowało wystawienie polisy. Podkreśliła, iż podrobiła przedmiotowe podpisy ze względu na olbrzymią presję psychiczną ze strony P. Polska w zakresie wyników ze składanych wniosków (k. 48).

Sąd w istnym zakresie dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej. Jej twierdzenia korespondują bowiem z zeznaniami świadków P. D., A. K., B. W. W. K..

I tak, z zeznań P. D. (1) wynika, iż wymieniona nie miała wiedzy odnośnie złożenia przedmiotowych wniosków i nie wyraziła woli zawarcia umów ubezpieczenia. Świadek wskazała także, iż oskarżona dysponowała danymi jej oraz jej dzieci z uwagi na świadczoną uprzednio świadkowi pomoc prawną w sprawach rodzinnych, w ramach której sporządzała także pisma procesowe. Po uzyskaniu pisma z firmy (...), z którego wynikało, iż firma ta rozwiązuje z nią umowy ubezpieczeniowe z uwagi na fakt nie opłacenia składek, świadek zawiadomiła ubezpieczyciela o zaistniałej sytuacji. Z relacji wymienionej wprost zatem wynika, iż świadek nie tylko nie uiściła kwoty składek, warunkujących wypłatę prowizji oskarżonej , ale również firma (...) nie wzywała jej do zapłaty jakichkolwiek kwot, nie ponaglała, a jedynie wobec braku płatności odstąpiła od dalszych działań prowadzących do podpisania polis ubezpieczeniowych.

O konsekwencjach braku omawianych wpłat składek ubezpieczeniowych relacjonowali także świadkowie A. K., B. W. i W. K., którzy jednoznacznie potwierdzili, iż wpłata przynajmniej pierwszych składek warunkowała zawarcie umów i wystawienie polis, i tym samym naliczenie i wypłatę prowizji dla oskarżonej. Wszyscy wymienieni potwierdzili, iż powyższe nie nastąpiło.

Świadek A. K. podniosła wprawdzie, iż w jej ocenie oskarżona miała możliwość wyłudzenia pieniędzy, jednakże przyznała równocześnie, że powyższe byłoby możliwe gdyby wpłacone zostały składki. Po złożeniu wniosków firma (...) na klienta, tj. na wpłacenie składki do 100 dni i w tym czasie przed opłaceniem składki, nie wypłaca prowizji. Jednocześnie wymieniona potwierdziła, iż zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia klient na 30 dni na odstąpienie od umowy ubezpieczenia i termin ten liczony jest od dnia doręczenia umowy. W takiej sytuacji składki są zwracane, a konsultant jest wzywany przez firmę do zwrotu prowizji.

Oczywistym zatem, w ocenie Sądu, jest, iż oskarżona nie miałaby także powodu opłacania pierwszych składek za pokrzywdzoną, mimo, iż ich wysokość była niższa niż kwota prowizji jaką mogłaby otrzymać. W przypadku bowiem braku woli kontynuowania umowy przez P. D. (1), w konsekwencji zostałaby wezwana do zwrotu kwoty prowizji. Co więcej, będąc konsultantem firmy miała świadomość, co potwierdzili w/w świadkowie, iż po podpisaniu umowy ubezpieczenia przedstawiciel P. kontaktuje się zazwyczaj telefonicznie z nowym klientem – w tym wypadku P. D. (1). Oczywistym jest zatem, iż oskarżona, mając świadomość, iż okoliczność złożenia podpisów za wymienioną na przedmiotowych wnioskach zostanie w krótkim czasie ujawniona i fakt złożenia wniosków nie będzie w konsekwencji prowadził do uzyskania korzyści majątkowej nie działała w celu osiągnięcia kości majątkowej. W kontekście powyższego wiarygodnie brzmią zapewniania oskarżonej, iż jej działanie było podyktowane chęcią czy też sugerowaną przez przedstawicieli firmy koniecznością uzyskiwania lepszych wyników sprzedaży.

Podobnie świadek B. W. potwierdził, iż w jego ocenie „próba wyłudzenia”, nie była możliwa, gdyż firma wprowadziła szereg zabezpieczeń typu (...), czyli telefon powitania do klienta, który zasadniczo następuje przed wypłacaniem prowizji konsultantowi. Konsultanci wiedzą o powyższym, wszyscy są o tym informowani m.in. na szkoleniach. Prowizja jest wypłacana około 10-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła wpłata składki przez klienta. Firma wymaga nadto, aby pierwsza składka była wpłacona z konta klienta.

Także z zeznań świadka W. K. wynika, iż prowizja jest naliczana danemu konsultantowi za miesiąc, w którym nastąpi złożenie konkretnego wniosku, zawierającego wszystkie niezbędne dane, po zamknięciu procesu oceny ryzyka ubezpieczeniowego i podpisaniem przez klienta wszystkich zgód i oświadczeń. Nadto żeby prowizja została naliczona konieczne jest zaksięgowanie na rachunku danej polisy kwoty w wysokości co najmniej pierwszej składki. Wówczas, po zamknięciu miesiąca kalendarzowego, w którym te wszystkie przesłanki zostały spełnione następuje naliczenie i wypłata należnej prowizji. Świadek podkreślił , iż konsultanci mają świadomość tych warunków, gdyż jest to element ich szkolenia. Dodał, iż wyłudzenie może mieć miejsce dopiero przy wypłacie prowizji, która jest uwarunkowana wpłatą składki, przy czym firma weryfikuje źródła wpłat w celu analizy ryzyka ewentualnego nadużycia finansowego oraz przeciwdziałania praniu pieniędzy.

W omawianym przypadku powyższe oczywiście nie miało miejsca albowiem wpłata nie nastąpiła, jednakże oczywistym jest, co wynika z relacji omawianych świadków, iż oskarżona miała świadomość także i powyższej kontroli. Nadto dokonanie wpłaty z konta należącego do innej osoby niż wskazana we wnioskach prowadziłoby do zablokowania procesu naliczania i wypłaty prowizji, co potwierdziła nadto świadek A. K. (v.k. 132).

Sąd dał wiarę jasnym, logicznym i zasadniczo korespondującym ze sobą zeznaniom wymienionych świadków.

W tych warunkach uznać należało, iż oskarżona swoim działaniem wypełniła znamiona art. 270§1 kk. W okresie pomiędzy 17 listopada 2015r.– data widniejąca na wnioskach , a 24 listopada 2015r– data złożenia wniosków w (...) oddziale (...) Sp.z o.o. podrobiła na trzech dokumentach podpis P. D. (1), a następnie w dniu 24 listopada 2015r. przedłożyła te dokumenty jako autentyczne w powyższym oddziale. Brak jest, w świetle poczynionych powyżej uwag, podstaw do przyjęcia, iż oskarżona działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i usiłowała doprowadzić pokrzywdzoną Spółkę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Mając na uwadze całokształt okoliczności podmiotowych oraz przedmiotowych sprawy Sąd rozstrzygając w zakresie przedmiotowego czynu doszedł do przekonania, iż wina oskarżonej oraz społeczna szkodliwość przedmiotowego czynu nie są znaczne.

W powyższym zakresie uwzględniono w szczególności charakter i okoliczności czynu, motywy działania oskarżonej.

Sąd miał na uwadze także uprzednią niekaralność oskarżonej ( k.127).

W tych warunkach, w ocenie Sadu, właściwości i warunki osobiste oskarżonej, jej dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, iż pomimo warunkowego umorzenia postępowania oskarżona będzie przestrzegała porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Ustalając wymiar okresu próby Sąd doszedł do przekonania, iż określenie tegoż okresu na dwa lata będzie adekwatne w kontekście wychowawczego i zapobiegawczego oddziaływania na oskarżoną.

W ocenie Sądu zasadnym jednocześnie było orzeczenie wobec oskarżonej, jako realnej dolegliwości, pozwalającej odczuć w sferze materialnej naganność przestępnych poczynań, świadczenia pieniężnego, na rzecz Funduszu wskazanego w punkcie II wyroku. Wysokość tegoż świadczenia Sąd ustalił stosownie do okoliczności sprawy i sytuacji majątkowej oraz osobistej oskarżonej.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie przepisów powołanych w punkcie III wyroku.