Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2016 roku

Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Jolanta Cichecka

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Edyta Kaczorowska-Stań

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2016 roku w Rawie Mazowieckiej

sprawy z powództwa

małoletniej A. G. (1), reprezentowanej przez matkę E. G.

przeciwko

R. C.

o podwyższenie alimentów

1)  podwyższa z dniem 1 września 2016 roku alimenty od pozwanego R. C. na rzecz małoletniej córki A. G. (1), zasądzone ostatnio w wyroku Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej, z dnia 18 października 2012 roku, w sprawie III RC 175/12 z kwoty po 500,00 (pięćset) złotych miesięcznie do kwoty po 600,00 (sześćset) złotych miesięcznie, płatne z góry, do 15-go dnia każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki małoletniej – E. G.;

2)  oddala powództwo w pozostałej części;

3)  nie obciąża stron kosztami postępowania przejmując je na rachunek Skarbu Państwa;

4)  wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 116/16

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym do tutejszego Sądu w dniu 30 sierpnia 2016 roku E. G., działająca w imieniu i na rzecz małoletniej córki A. G. (1) wniosła o podwyższenie od pozwanego R. C. alimentów należnych małoletniej z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 1200 zł miesięcznie.

Pozwany R. C. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Po raz ostatni alimenty na rzecz uprawnionej A. G. (1) należne od jej ojca R. C. zostały podwyższone

z kwoty 400 zł miesięcznie do kwoty 500 zł miesięcznie wyrokiem tut. Sądu z dnia 18 października 2012 roku, sygn. akt III RC 175/12.

(dowód: wyrok k. 15 akta III RC 175/12)

W toku poprzedniej sprawy uprawniona A. G. (1) miała czternaście lat i uczęszczała do I klasy gimnazjum. Już wtedy przejawiała zdolności językowo-artystyczne, uczęszczała na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego oraz pobierała lekcje gry na pianinie. Miała również problemy zdrowotne związane z trzecim migdałem, wymagała stałych konsultacji ortopedycznych i okulistycznych. Miesięczny koszt utrzymania córki powódka E. G. oceniała wtedy na kwotę 1200 zł, na co składały się m.in: lekcje nauki języka angielskiego – 100 zł, nauka gry na pianinie – 100 zł, opłata za obiady w szkole –250 zł, zakup wyprawki do szkoły –1000 zł.

(dowód: zeznania E. G. k 13v, akt III RC 175/12)

Matka małoletniej A. G. (1) utrzymywała się wówczas z wynagrodzenia, jakie uzyskiwała pracując na stanowisku nauczycielki w Przedszkolu Miejskim nr 3 (...), które wynosiło 2633,64 zł miesięcznie netto, a z którego potrącana była co miesiąc kwota 730 zł tytułem zaciągniętego kredytu na zakup działki o powierzchni 780 m ² położonej przy ul. (...) w R.. E. G. wraz z córką zamieszkiwały w mieszkaniu o powierzchni 48m ² stanowiącym własność jej matki, w którym mieszkał również jej brat, do opłat za mieszkanie dokładała się co miesiąc kwotą 300 zł. Ponadto ponosiła koszty swojego leczenia, gdyż miała płynne torbiele w piersiach i musiała pozostawać pod stałą opieką onkologa - wizyta kosztowała 80 zł, regularnie wykonywała badania kontrolne USG -koszt jednego badania wynosił 100 zł.

(dowód: zeznania E. G. k. 13 v - 14, zaświadczenie k.5, 9,10, akt III RC 175/12)

Pozwany R. C. był zdrowy, pracował przy konstruowaniu scen, podestów. Był zatrudniony w ramach umowy o dzieło, a jego średnie miesięczne wynagrodzenie wynosiło około 500 zł brutto i uzależnione było od ilości wykonywanych zleceń. Majątku w postaci nieruchomości nie posiadał. Na utrzymaniu miał jedynie małoletnią córkę A. G. (1), z którą nie utrzymywał kontaktów, nie spotykał się, a za powód czego wskazywał brak porozumienia między nim, a matką dziecka. Zamieszkiwał wraz z siostrą i matką, prowadził z nimi wspólne gospodarstwo domowe. Do kosztów utrzymania mieszkania dokładał się kwotą 250 zł miesięcznie.

(dowód: zeznania R. C. k.14, zaświadczenie k.11, 12 akt III RC 175/12)

Obecnie A. G. (1) ma 17 lat i kontynuuje edukację w II klasie VI Liceum Ogólnokształcącego im. J. L. w Ł.. Z racji swych zainteresowań jak i posiadanych zdolności uczy się w klasie o profilu teatralno-filmowym co łączy się z dodatkowymi kosztami w postaci zakupu strojów scenicznych, wyjściami do teatru i kina. Latem wyjeżdża na warsztaty musicalowe, których koszt wynosi 2150 zł. w roku szkolnym mieszka w bursie, za którą miesięczna opłata wynosi 100 zł, koszt wyżywienia to 328 zł. Do wydatków związanych z nauką należy doliczyć opłatę za komitet rodzicielski w wysokości 200 zł oraz zakup podręczników 450 zł, dojazdy do szkoły 120 zł oraz zakup odzieży - 500 zł. Koszty miesięczne utrzymania córki E. G. określiła na kwotę 1500 zł. W kosztach tych zawierają się również opłaty za korepetycje z matematyki, godzina kosztuje 50 zł, małoletnia pobiera od 4 do 6 godzin miesięcznie. A. G. (1) ma również problemy zdrowotne związane z dojrzewaniem, co generuje dodatkowe wydatki związane m.in. z zakupem środków przeciwbólowych.

(dowód: zeznania E. G. k.32v, k.33v, 00:03:06-00:15:41 i 00:34:25-00:36:00 minuta protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 18 października 2016 r.)

E. G. ma 42 lata, z zawodu jest nauczycielką. Nadal mieszka z córką, matką i bratem w 48-metrowym mieszkaniu, stanowiącym własność jej matki, do którego kosztów utrzymania dokłada co miesiąc kwotę 300 zł. Jej sytuacja majątkowa nie uległa zasadniczym zmianom od czasu poprzednio toczącego się postępowania. Nadal zatrudniona jest w Przedszkolu Miejskim nr 3 (...) i uzyskuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2763,92 zł. Zmianie uległa wysokość zobowiązania kredytowego, które obecnie zamyka się w kwocie 84 zł miesięcznie, a nie jak wcześniej 730 zł. Nadal jest również właścicielką niezabudowanej nieruchomości o powierzchni 740 m ², położonej w R. przy ul. (...). Znacznemu pogorszeniu uległ natomiast stan zdrowia matki małoletniej. W lutym 2016 roku zdiagnozowano u niej czerniaka złośliwego skóry, z tego powodu pozostaje obecnie pod stałą opieką chirurga onkologa. W marcu natomiast ujawniło się zapalenie wątroby WZW typu C, E. G. była hospitalizowana z tego powodu, celem przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki, pozostaje pod stałą opieką lekarza hepatologa. Z uwagi na powyższe schorzenia ponosi koszty badań, które oscylują od 30 zł do 250 zł za każde z nich. Pomimo wskazanych dolegliwości pozostaje nadal zdolna do wykonywania pracy w zawodzie.

Pozwany nadal nie utrzymuje jakichkolwiek kontaktów z córką, a ona sama ojca nawet nie zna.

(dowód: zeznania E. G. k.32v, k.33v, 00:03:06-00:15:41 i 00:34:25-00:36:00 minuta protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 18 października 2016 r., zaświadczenia k.7,8 i 9, zaświadczenie lekarskie k. 21, karta diagnostyki i leczenia onkologicznego k.22-24, wynik badania histopatologicznego k.25, karta leczenia szpitalnego k.29-31).

Pozwany R. C. ma 46 lat i mieszka na stałe w P., razem z matką H. I., w mieszkaniu o powierzchni 79 m ² stanowiącym własność jego siostry, za które czynsz miesięczny wynosi 530 zł bez mediów, on sam natomiast dokłada się kwotą 300 zł, oraz dokonuje opłat za prąd w kwocie 100 zł – 150 zł. W kosztach utrzymania wspiera pozwanego matka, która otrzymuje emeryturę w kwocie 740 zł miesięcznie. R. C. pracował do lipca 2016 roku na podstawie umowy o dzieło, wykonywał elementy muzyczne do spektakli zamawiającego. Na podstawie umowy z dnia 22.01.2016 r. otrzymał z tego tytułu wynagrodzenie brutto w wysokości 7.693 zł, wypłacone w dwóch ratach w lutym – 3 297 zł i w lipcu 4 396 zł, na podstawie umowy z dnia 15 maja 2016 roku otrzymał wynagrodzenie brutto w wysokości 4 396 zł, wypłacone 11 lipca 2016 r. Z kolejnej umowy zlecenia, zawartej z innym zleceniodawcą, w lipcu b.r. uzyskał wynagrodzenie w kwocie 8 792 zł. Z uwagi na brak zleceń zamawiający zmuszony był zakończyć tę współpracę. Nieruchomości nie posiada. Pozwany od 22 września 2016 roku jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.

Pogorszeniu uległ stan zdrowia R. C.. Ma problemy z sercem – pozostaje pod stałą opieką lekarza kardiologa, kręgosłupem – podejrzenie dyskopatii, cierpi też na nadciśnienie tętnicze oraz żylaki odbytu, co przejawia się mocnymi krwawieniami, nie ma jednak wskazań do leczenia operacyjnego, a jedynie zachowawczego. Na leki na nadciśnienie i na żylaki odbytu przeznacza miesięcznie od 100 zł do 150 zł. Zgodnie z informacją zawartą w zaświadczeniu lekarskim z dnia 12 października 2016 roku, wystawionym przez lekarza chorób wewnętrznych, specjalisty medycyny rodzinnej, pozwany przez okres 3 miesięcy nie jest zdolny do pracy i jak sam podnosi, będzie starał się o uzyskanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, ubiega się również o świadczenia z pomocy społecznej. Pozwany oprócz kwot wpłacanych na poczet zasądzonych alimentów, okazjonalnie, w miarę posiadanych środków, wysyła córce dodatkowe pieniądze, np. na zakup obuwia.

(dowód: zeznania R. C. k .32v -33, k.33v, 00:15:42-00:26:05, 00:36:00-00:37:39 minuta protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 18 października 2016r., zaświadczenie k.10, zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia k .11, 12, decyzja k.13, zaświadczenie lekarskie k.14, 17; skierowanie do szpitala k.15, skierowanie do poradni diagnostycznej k.16, karta informacyjna k 18-19, badanie rektoskopii k.20)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań stron, zeznań świadka oraz w oparciu o dokumenty, obrazujące sytuację materialną i zdrowotną stron oraz akta sprawy III RC 175/12. Dowody te nie były wzajemnie kwestionowane przez strony, nie ma nadto innych podstaw do odmówienia im wiarygodności.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Ponadto niezdolne do samodzielnego utrzymywania się dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy obowiązani są podzielić się z nimi nawet najskromniejszymi dochodami, tak by zaspokojone były usprawiedliwione potrzeby dziecka wynikające z jego wieku, stanu zdrowia, etapu i kierunku nauczania i innych indywidualnych okoliczności.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości, że A. G. (1) spełnia przesłanki, o których mowa w art. 133 § 1 kro – oczywistym jest, że z uwagi na swój wiek nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, nie posiada też majątku, z którego dochody mogłaby pokrywać jej bieżące potrzeby.

Art. 135 § 1 kro stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przepis ten w § 2 mówi, że wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.

Ustalona wysokość świadczenia alimentacyjnego może być zmieniona – podwyższona lub zmniejszona – zgodnie z treścią art. 138 KRO – w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy, dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W przedmiotowej sprawie obok ustalenia zakresu usprawiedliwionych potrzeb powódki oraz zakresu obowiązku alimentacyjnego jej rodziców należało rozstrzygnąć, czy od czasu ostatniego ustalenia wysokości alimentów nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca żądanie pozwu w przedmiocie podwyższenia alimentów.

Przez zmianę stosunków, o której mowa w art. 138 kro rozumie się m. in. zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie, albo ustanie możliwości zarobkowych lub majątkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez odpowiednie zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Wysokość alimentów należnych A. G. (1) od ojca R. C. została ostatni raz ustalona w wyroku Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 18 października 2012r., na kwotę po 500 zł miesięcznie. Powódka miała wówczas 14 lat. Od tego czasu minął okres 4 lat, w trakcie którego potrzeby uprawnionej bez wątpienia w znacznym stopniu wzrosły, co łączy się z jej rozwojem jak i dalszą edukacją – w chwili obecnej małoletnia uczęszcza do II klasy VI Liceum Ogólnokształcącego im. J. L. w Ł., które oddalone jest znacznie od jej domu rodzinnego, co powoduje konieczność zamieszkiwania w bursie, ponoszenia kosztów dojazdów do domu. Ponadto powódka pobiera korepetycje z matematyki w rozmiarze do 4 do 6 godzin w miesiącu. Nie ma wątpliwości, że obecnie małoletnia znajduje się w okresie intensywnego rozwoju fizycznego i intelektualnego, potrzebuje nowych ubrań, butów, a przede wszystkim książek oraz pomocy naukowych, co wiąże się ściśle z profilem teatralno-filmowym szkoły, w której kontynuuje edukację.

A. G. (1) wybierając ten, a nie inny profil szkoły średniej, kierowała się niewątpliwie chęcią rozwoju swoich zainteresowań, w zgodzie z predyspozycjami, jakie posiada, co w tym przypadku łączy się również z letnimi wyjazdami na warsztaty musicalowe, chodzeniem na spektakle teatralne jak i do kina. Również wydatki z tym związane należy uznać za uzasadnione, a tym samym stanowiące podstawę do przyjęcia, że potrzeby małoletniej znacznie wzrosły od czasu poprzedniej sprawy, kiedy uczyła się jeszcze w gimnazjum nieznacznie oddalonym od miejsca stałego pobytu i pozostawała z matką w jednym gospodarstwie domowym.

W toku postępowania pozwany podnosił, iż pogorszyła się jego sytuacja finansowa, a obecnie jest on osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Z twierdzeniem pozwanego odnośnie obniżenia jego dochodów Sąd nie mógł się jednak zgodzić. W postępowaniu prowadzonym pod sygn. akt III RC 175/12 pozwany wskazywał, że jego dochód miesięczny to średnio około 500 zł brutto, uzyskiwany na podstawie zatrudnienia w ramach umowy o dzieło, oraz że nie widzi on dużych szans na jego zwiększenie, natomiast w toku niniejszego postępowania wskazywał już, że jego średni dochód do lipca 2015 roku wynosił 1500 zł brutto. A więc jego zarobki w tym okresie znacząco wzrosły.

Nie ma natomiast wątpliwości, iż pogorszeniu uległ stan zdrowia pozwanego, który wcześniej nie uskarżał się na żadne dolegliwości a obecnie cierpi na schorzenia kardiologiczne i związane z żylakami odbytu, które znajdują również potwierdzenie w przedłożonej dokumentacji lekarskiej. Pozwany R. C. wskazuje, że obecnie, z uwagi na stan zdrowia, jest niezdolny do pracy przez okres trzech miesięcy. Nie może pojąć zatrudnienia, a więc będzie starał się o uzyskanie świadczenia z pomocy społecznej oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z powodu choroby. Jednakże schorzenia, na które powołuje się pozwany, nie stanowią dla niego jednoznacznego przeciwwskazania do wykonywania jakiejkolwiek pracy, jak do tej pory – co również wskazuje sam pozwany – prace wykonywał jedynie w ramach umowy o dzieło, a więc to od niego tylko zależało, jaki charakter i jak często pracę będzie wykonywał, więc również i teraz może podjąć się zajęcia, które nie będzie pogłębiało jego stanów chorobowych. Pozwany na chwilę obecną nie posiada również zaświadczenia o stopniu niepełnosprawności, natomiast z przedłożonego zaświadczenia lekarskiego nie wynika, jakiego rodzaju prac nie może wykonywać oraz nie wskazuje ono konkretnego schorzenia przez niego posiadanego, które stanowiło podstawę do wystawienia przez lekarza chorób wewnętrznych, specjalistę medycyny rodzinnej zaświadczenia, że jest on niezdolny do pracy przez okres 3 miesięcy, gdy zaświadczenia lekarskie wskazują rozpoznanie lub chociażby symboliczne określenie choroby na którą cierpi pacjent, a przedłożone do akt przez pozwanego zawiera jedynie dane dotyczące tożsamości pacjenta oraz odpowiednie pieczęcie podmiotu wystawiającego. Trzymiesięczna niezdolność do wykonywania pracy nie dowodzi stałej niezdolności do zarobkowania, a jedynie krótkotrwałej przeszkody w świadczeniu pracy. Wskazać także należy, że również osoby posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie zawsze są automatycznie wyeliminowane z rynku pracy. Wiele osób posiadających tego typu orzeczenie jest zdolne do pracy w warunkach uwzględniających ich stan zdrowia i nie pozbawia ich to możliwości uzyskiwania dochodów.

Nie uległa natomiast zmianie sytuacja rodzinna pozwanego. Nadal zamieszkuje w mieszkaniu stanowiącym własność jego siostry, razem z matką H. I., która pobiera emeryturę w kwocie 740 zł i jak sama wskazała, wspiera również finansowo swojego 46 - letniego syna i podobnie jak on nie utrzymuje kontaktów z wnuczką, nie zna jej.

Sytuacja materialna E. G. w porównaniu do poprzedniego okresu nie uległa zasadniczym zmianom. W dalszym ciągu utrzymuje się z wynagrodzenia za wykonywaną pracę nauczycielki w przedszkolu, w wysokości 2763,92 zł miesięcznie. Nadal mieszka w mieszkaniu będącym własnością jej matki, razem z bratem i córką, która jednak w czasie roku szkolnego zamieszkuje w bursie. Nie mniej jednak znacznemu pogorszeniu uległ stan zdrowia E. G., gdyż cierpi na zapalenie wątroby typu C oraz rozpoznano u niej nowotwór złośliwy skóry, wymaga z tego powodu stałej opieki lekarza hepatologa i onkologa oraz wykonywania systematycznych badań, co niewątpliwie łączy się z dodatkowymi kosztami.

Z uwagi na to, że pozwany R. C. nie utrzymuje w ogóle kontaktów z córką A. G. (1), to na jej matce w całości ciąży obowiązek osobistej pieczy względem córki, troska o jej prawidłowy rozwój fizyczny, jak i intelektualny. Małoletnia powódka nie zna ojca, nie ma między nimi jakichkolwiek więzi emocjonalnych charakterystycznych dla prawidłowych stosunków pomiędzy tak bliskimi krewnymi.

Matka powódki wnosiła o podwyższenie alimentów z kwoty 500 zł do kwoty 1200 zł miesięcznie. W ocenie Sądu dochodzona kwota 1 200 zł jest zawyżona w odniesieniu do aktualnych możliwości płatniczych pozwanego, aktualnie pozostającego bez pracy i borykającego się z problemami zdrowotnymi. Zdaniem Sądu zasądzona kwota 600 zł miesięcznie jest adekwatna do wzrostu potrzeb córki stron i nie będzie stanowiła dla pozwanego ciężaru ponad miarę i w sposób równomierny rozkłada względem obojga rodziców obciążenie obowiązkiem alimentacyjnym na dziecko. W pozostałym zakresie powództwo oddalono, jako zbyt wygórowane w porównaniu do możliwości zarobkowych pozwanego i zmierzające do przerzucenia zbyt dużego ciężaru utrzymania dziecka na ojca, z pominięciem obowiązków matki w tym zakresie.

O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 108 § 1 kpc.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono zgodnie z treścią art. 333 § 1 pkt 1 kpc.