Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II C 306/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział II Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Gawlik

Ławnicy:

/

Protokolant: Hanna Świątek

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2015 roku w Rybniku

sprawy z powództwa A. S. (1) (S.), J. S. (1) (S.), J. S. (2) (S.), M. S. (S.), A. S. (2) (S.), Z. K., L. S., A. F.,

E. Z., I. K.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Nadleśniczego Nadleśnictwa R. zastępowanego przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda A. S. (1) kwotę 2.454,48 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt cztery 48/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda J. S. (1) kwotę 2.454,48 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt cztery 48/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda J. S. (2) kwotę 2.454,48 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt cztery 48/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

4)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki L. S. kwotę 2.454,48 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt cztery 48/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

5)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda M. S. kwotę 2.454,48 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt cztery 48/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

6)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda A. S. (2) kwotę 2.454,48 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt cztery 48/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

7)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki A. F. kwotę 3.681,72 zł (trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt jeden 72/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

8)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. Z. kwotę 3.681,72 zł (trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt jeden 72/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

9)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda Z. K. kwotę1.577,88 zł (jeden tysiąc pięćset siedemdziesiąt siedem 88/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

10)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki I. K. kwotę 1.577,88 zł (jeden tysiąc pięćset siedemdziesiąt siedem 88/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od 1 lipca 2014 roku;

11)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

12)  zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 1.883,56 zł (jeden tysiąc osiemset osiemdziesiąt trzy 56/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania,

w tym kwota 620,56 zł stanowi zwrot kosztów zastępstwa procesowego;

13)  zasądza od powodów solidarnie na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 6.593,76 zł (sześć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt trzy 76/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

14)  nakazuje pobrać od powodów solidarnie na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 7.154,63 zł (siedem tysięcy sto pięćdziesiąt cztery 63/100 złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych;

15)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę 657,81 zł (sześćset pięćdziesiąt siedem 81/100 złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. II C 306/12

UZASADNIENIE

Powodowie A. S. (1), J. S. (1), J. S. (2), L. S., M. S., A. S. (2), A. F., E. Z., Z. K. i I. K. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Nadleśniczego Nadleśnictwa R. zastępowanego przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa kwoty 300.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1 lipca 2014 r. wraz z kosztami postępowania. W uzasadnieniu pozwu stwierdzili, że dochodzona kwota stanowi wynagrodzenie należne powodom za korzystanie przez pozwanego z pożytków, jakie pozwany uzyskał z tego tytułu, przy czym roszczeniem objęty jest okres od 30 lipca 2000r. do 30 lipca 2010 r. Podali, że na mocy Dekretu (...) Komitetu (...) z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa ( Dz. U. z 1944 r. Nr 15 poz. 82 ) poprzednicy prawni powodów zostali bezpodstawnie pozbawieni własności nieruchomości leśnych, stanowiących 10 parceli o łącznej powierzchni 30 ha 82 a 86 m 2, które przejął we władanie Skarb Państwa. Lasy i grunty ich poprzedników prawnych nie powinny być znacjonalizowane, bowiem przed 1.09.1939 r. zostały podzielone prawnie lub faktycznie na parcele o powierzchni nie większej niż 25 ha, a te nie podlegały nacjonalizacji ( art.1 ust.1 i 3 Dekretu). ). Powyższe znalazło odzwierciedlenie w wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju z dnia 12 stycznia 2010 r., który usunął niezgodność między stanem prawnym ujawnionym w księgach wieczystych, a rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie w Dziale II księgi dotychczasowego właściciela – Skarbu Państwa i wpisaniu powodów w jego miejsce. Konsekwencją powyższego wyroku było spisanie w dniu 30 lipca 2010 r. przez Skarb Państwa – Nadleśniczego Nadleśnictwa R. Protokołu L. i pełnomocników powodów Protokołu przejęcia lasu, którym posiadanie nieruchomości przeniesione zostało na powodów.

W tej sytuacji – zdaniem powodów- pozwany uprzednio był jedynie posiadaczem samoistnym nieruchomości w złej wierze, zatem powództwo uzasadnia treść art. 225 k.c. w związku z art. 224 §2 k.c. Zarzucają bowiem powodowie, że Skarbowi Państwa wiadomym było, że nacjonalizacja ich nieruchomości była bezpodstawna, a to można było ustalić w oparciu o operaty katastralne i księgi wieczyste, wręcz wiedział ,że prawo własności do tych nieruchomości mu nie przysługuje.

W odpowiedzi na pozew pozwany zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powodów solidarnie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Potwierdził przywołane w pozwie okoliczności odnośnie przejęcia majątku leśnego poprzedników prawnych powodów, ujawnienia w księdze wieczystej jako właściciela Skarbu Państwa oraz ostateczne protokólarne przekazanie nieruchomości w posiadanie powodów w wykonaniu wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu Zdroju. Podniósł jednak zarzut przedawnienia roszczenia powodów jako nieudowodnionego wobec niezgłoszenia w pozwie złożonym w dniu 22 października 2012 r. twierdzeń i dowodów na poparcie ich roszczeń, skoro w tej dacie już obowiązywał system prekluzji poprzez dodanie do art. 207 k.p.c.- §6, odnosząc powyższe do treści art. 229 §1 k.c. Zarzucił, że powodowie nie przedstawili wyciągów z rejestrów gruntów, ani też żadnych wyrysów, czy wypisów odnośnie nieruchomości objętych postępowaniem, do pozwu nie została dołączona żadna księga wieczysta Powyższe skierowane było przeciwko powodom reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika, który nie zastosował się do obowiązku jak wyżej. Zarzucił, że skoro wyrok Sądu Rejonowego usuwający niezgodność między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej zapadł w dniu 12 stycznia 2010 r., to należy przyjąć, że do momentu wydania wyroku ówczesny posiadacz (pozwany Skarb Państwa ) posiadał przymiot dobrej wiary odnośnie władania przedmiotową nieruchomością przywołując skutki tej sytuacji na gruncie art. 224 §1 k.c. z odniesieniem się do treści art. 7 k.c., w myśl którego, jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary. Stwierdził, że posiadaczem w dobrej wierze jest ten, kto władając rzeczą pozostaje błędnym, ale usprawiedliwionym przeświadczeniu, że przysługuje mu określone prawo podmiotowe do rzeczy, wobec czego wszystkie okoliczności towarzyszące władaniu nieruchomością przez Skarb Państwa powodowały, że był on posiadaczem w dobrej wierze. Okoliczności te, to : wpis w księdze wieczystej, brak wcześniejszego kwestionowania prawa własności przedmiotowej nieruchomości przez powodów, prowadzenie przez pozwanego racjonalnej gospodarki leśnej na nieruchomości objętej postępowaniem, fakt dokonywania nakładów na tej nieruchomości. O ile zatem powodowie zgłaszają roszczenia przeciwko Skarbowi Państwa, to mogą to czynić dopiero od dnia, w którym pozwany utracił w sposób jednoznaczny przymiot dobrej wiary odnośnie prawa własności nieruchomości objętych postępowaniem, co nastąpiło najwcześniej w dniu wydania wyroku przez Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju z dnia 12.01.2010 r. Dopiero w tej dacie pozwany powziął wiadomość, że nie przysługuje mu tytuł prawny do władania nieruchomością, z której powodowie domagają się wynagrodzenia. Wcześniej władał przedmiotową nieruchomością na podstawie występującego w obrocie wpisu dotyczącego własności w księgach wieczystych. Odnośnie żądanych odsetek od ewentualnie zasądzonego na rzecz powodów roszczenia, to – zdaniem pozwanego – winny one być ustalone od daty wydania wyroku w niniejszej sprawie.

Sąd ustalił co następuje :

Bezspornym jest, że nieruchomości stanowiące w 1945 r. własność poprzedników prawnych powodów - B. S. i jego żony G. przejęte zostały z mocy prawa na własność Państwa na podstawie dekretu PKWN z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa, przy czym protokół przejęcia sporządzony w trybie §1 i 2 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 20 stycznia 1945 r. w sprawie wykonania dekretu jak wyżej stanowił dowód, że określona nieruchomość przeszła na własność Państwa, co stanowiło podstawę wpisu prawa własności na rzecz Skarbu Państw zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 1 dekretu o lasach.

Protokół przejęcia majątku leśnego będącego własnością S. B. i jego żony G. ( poprzednicy prawni powodów- bezsporne ) sporządzony został 25 marca 1945 r.

Jakkolwiek Leśnictwo Państwowe w R. miało świadomość, że przedmiotowe nieruchomości o ogólnej powierzchni 32ha 12a składały się z dwóch oddzielnie położonych obiektów ( pismo kierowane do B. S. z dnia 22 marca 1960 r., k. 83 ),to w dniu 14.01.1966 r. złożony został wniosek o wpis prawa własności na rzecz Skarbu Państwa.

Spadkobiercy B. i G. S. zwracali się do Ministerstwa Przekształceń Własnościowych w W. o zwrot lasów „ nieprawnie przejętych„ ,jednakże ich starania kończyły się odmową, co utwierdzało poprzedników prawnych pozwanego o ich prawie własności nieruchomości. I tak na przykład pismem z dnia 7.02.1994 r. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa zawiadomiło B. S., że brak jest podstaw prawnych do zwrotu nieruchomości leśnych przejętych od B. i G. S.. (k.84 i 86 akt).

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2010 r. w sprawie sygn. I C 141/09 Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju Sąd usunął niezgodność między stanem prawnym ujawnionym w księgach wieczystych, a rzeczywistym stanem poprzez wykreślenie z działu II tych ksiąg właściciela Skarbu Państwa i wpisanie w to miejsce następców prawnych właścicieli sprzed nacjonalizacji ( k. 23), stwierdzając w uzasadnieniu wyroku, że las, który przed dniem 1 września 1939 r. został podzielony na parcele nie większe niż 25 ha nie przechodził z mocy prawa na własność Skarbu Państwa, a takie były parcele B. i G. S..

Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa w W. Główny Urząd Prokuratorii odpis pozwu w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym zawisłej przed Sądem Rejonowym w Jastrzębiu Zdroju pod sygn. I C 202/ 08 otrzymała dniu 05.12.2008 r. (k. 195).

Bezspornym jest, że w wykonaniu wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju wydanego w dniu 12.01. 2010 r. w sprawie sygn. I C 141/09, w dniu 30 lipca 2010 r., Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo R. z siedzibą w R. przekazało w posiadanie obecnym właścicielom porośnięte lasem nieruchomości opisane w księgach wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju o numerach :Kw Nr GL 1J/ (...) i Kw Nr GL 1J/ (...) stwierdzając zgodnie, że stan przekazywanych nieruchomości, w tym stan fitosanitarny lasu oraz sposób zagospodarowania lasu, nie budzi zastrzeżeń.

Wnioskiem z dnia 25.07.2011 r. powodowie wystąpili do Sądu Rejonowego w Rybniku o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej żądając jak w pozwie. Z uwagi na wskazanie nieprawidłowej podstawy prawnej żądania wskazanego przez wnioskujących oraz zbyt wysoką kwotę roszczenia Skarb Państwa – Nadleśniczy Nadleśnictwa w R. nie wyraził zgody na zawarcie ugody.

W oparciu o zeznania świadków P. H. (zastępca nadleśniczego) i R. K.(leśnik) – pracowników pozwanego oraz dokumentację dotyczącą gospodarowania na nieruchomością przedłożoną biegłemu sądowemu dla potrzeb opracowania opinii , Sąd ustalił, że pozwany władał nieruchomością jak właściciel, dbał o jej substancję, prowadził prawidłową gospodarkę leśną, czynił nakłady na nieruchomość.

W oparciu o opinię biegłego sądowego ds. szacowania nieruchomości i leśnictwa dr inż. R. Z. Sąd ustalił, że wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości z uwzględnieniem nakładów, które poniósł Skarb Państwa w związku z posiadaniem nieruchomości i prowadzeniem na niej gospodarki leśnej w okresie 30.07.2000 r. do 4.12.2008 r. wyniósł 69.178 zł, a w okresie od 5.12.2008 r. do 30.07.2010 r.- 13.835 zł. Sąd ustalił przy tym, że Skarb Państwa w szczególności (...) Lasy Państwowe Nadleśnictwo R. wykorzystywało nieruchomość powodów zgodnie z jej przeznaczeniem użytkowym i adekwatnie do przeznaczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Sposób korzystania polegał na prowadzeniu gospodarki leśnej według zatwierdzonego przez Ministra Środowiska Naturalnego i Leśnictwa planu urządzenia lasu dla Nadleśnictwa R. na lata 1997-2006 r. oraz 2007-2016. Plan urządzenia lasu w polskim systemie prawnym jest bardzo ważnym dokumentem, który podlega zatwierdzeniu przez odpowiedniego ministra, a jego realizacja jest obligatoryjna. Realizacja ta podlega ewidencjonowaniu w systemie informatycznym lasów państwowych oraz kontroli w ramach nadleśnictwa i jednostek wyższego rzędu (...) i wyspecjalizowanych w tym zakresie Inspekcji. W związku z powyższym dane, w oparciu o które biegły opracował opinie, stanowią wiarygodne źródło informacji służących do obliczenia przychodów oraz kosztów związanych z nakładami na gospodarkę leśną. Pozwany korzystał z nieruchomości zgodnie z jej leśnym przeznaczeniem usankcjonowanym prawnie, a w związku z dostępem do danych umożliwiających obliczenie przychodów i kosztów prowadzenia gospodarki leśnej, wartość wynagrodzenia za korzystanie przez pozwanego z nieruchomości obliczona została jako różnica między przychodami a kosztami prowadzenia na nich tejże gospodarki. W oparciu o opinię uzupełniającą tego samego biegłego, Sąd ustalił nadto, że wartość pobranych przez pozwanego pożytków (drewna) w okresie od 30.07.2000 r. do 4.12.2008 r. na podstawie opinii zasadniczej wynosi 214.613 zł, w tym wartość pożytków w postaci drewna pochodzącego z drzew wykarczowanych w związku ze zmianą charakteru działki leśnej wynosi 0 zł.

Wartość pobranych przez pozwanego pożytków (drewna) w okresie od 5.12.2008 r. do 30.07.2010 r. wynosi 11.411 zł, w tym wartość pożytków w postaci drewna pochodzącego z wykarczowanych drzew w związku ze zmianą charakteru działki leśnej wynosi 0 zł. Ostatecznie strony przyjęły opinię biegłego nie wnosząc o jej uzupełnienie, bądź zlecenie wydania opinii kolejnemu biegłemu.

Sąd czyniąc ustalenia jak wyżej przyjął, że pozwany pozostaje w złej wierze jako posiadacz spornej nieruchomości od 5.12.2008 r., kiedy to otrzymał wezwanie wraz z odpisem pozwu i załącznikami w sprawie o uzgodnienie wpisu w księdze wieczystej z Sądu Rejonowego.

30.07.2010 r. pozwany zwrócił protokolarnie nieruchomość powodom. Przyjmując ogólną wartość należnego powodom świadczenia za okres posiadania jej w złej wierze jako sumę wartości pożytków na kwotę 11.411 zł i 13.835 zł jako wynagrodzenie za bezumowne korzystanie, Sąd ustalił, że należne powodom odszkodowanie wynosi łącznie 25.426 zł. Sąd miał przy tym na uwadze, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie odpowiada pod względem wartości temu, co właściciel uzyskałby, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do prywatnego korzystania. Taką też kwotę wyliczył biegły.

Mając na uwadze, że powodowie zgłaszają swoje roszczenie jako spadkobiercy B. i G. małżonków S. i że są oni współwłaścicielami nieruchomości w ułamkowych częściach z mianownikiem 144, wyliczył Sąd dla współwłaścicieli w części 14/144 ( A. S. (1), J. S. (1), J. S. (2), L. S., M. S., A. S. (2)) wartość należnego odszkodowania na kwotę 2.454,48 zł, dla współwłaścicieli w części 21/144 ( A. F., E. Z.) na kwotę 2.681,72 zł, dla współwłaścicieli w części 9/144 ( Z. K., I. K. )– 1577,88 zł ; (wartość 1/144 odszkodowania wynosi 175,32 zł.

Miał przy tym Sąd też na uwadze ostatecznie sprecyzowane żądanie powodów co do żądanych odsetek, iż te mają być naliczone od 1.07.2014 r., skoro wszystkie ceny stanowiące podstawę ustaleń Sądu przyjęte za biegłym pochodzą najpóźniej z pierwszej połowy 2014 r. (pismo pełnomocników powodów z dnia 13 lutego 2015 r., k.687 v.).

Rozliczając koszty postępowania Sąd uwzględnił, że powodowie wygrali proces w 8,42% ,wobec zgłoszonego roszczenia na kwotę 300.000 zł i odpowiednio rozdzielił je pomiędzy stronami procesu.

Ustalenia stanu faktycznego sprawy dokonane zostały w oparciu o Protokół przejęcia majątku leśnego B. S. i jego żony G. k.18 i n., wyrok SR w Jastrzębiu Zdroju z 12.01.2010 sygn. I C 141/09 (k.23), protokół przekazania lasu z dnia 30 lipca 2010 r.(k.16),protokół z rozprawy przed SR w Rybniku w dniu 24 października 2011 r. dotyczący nie dojścia do ugody wobec braku porozumienia między stronami, zeznania św. P. H. i R. K., korespondencję w sprawie zwrotu nieruchomości (k.84 -86), wezwanie pozwanego w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, do którego dołączony został odpis pozwu z prezentatą wpływu (k.195), dokumentację dotyczącą nieruchomości, w tym wypisy ksiąg wieczystych, dokumentację geodezyjną, korespondencję w sprawie własności nieruchomości, wreszcie przyjętą przez strony bez dalszych zastrzeżeń opinię biegłego sądowego ds. szacowania nieruchomości i leśnictwa dr inż. R. Z..

Sąd zważył co następuje:

Powodowie będący obecnie właścicielami nieruchomości leśnych zażądali zasądzenia od pozwanego, poprzednio władającego nieruchomością jak właściciel i jako taki wpisanego do księgi wieczystej prowadzonej dla tych gruntów, by zapłacił im kwotę 300.000 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy oraz zwrotu pobranych pożytków, których nie zużył, uiścił wartość tych, które zużył oraz zwrócił wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał za okres od 30 lipca 2000r. do 30 lipca 2010r. powołując się na treść art. 225 w zw. z art. 224 §2 k.c.

Pozwany zarzucił, że przez cały czas posiadania nieruchomości, posiadał ją w dobrej wierze, a zgodnie z treścią 224 . § 1.k.c samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył ( § 2 art. 224 k.c. ).

Powodowie przypisali pozwanemu złą wiarę posiadania za cały okres objęty roszczeniem zarzucając, że pozwany winien był wiedzieć, iż wobec uwarunkowań nieruchomości nie powinna była ona ulec nacjonalizacji. Nadto powodowie zarzucili, że pozwany wiedział, iż powodowie upominają się o zwrot niesłusznie zabranej im nieruchomości i winien był dołożyć staranności, aby przeanalizować podstawę nabycia gruntów, a ostatecznie zwrócić je powodom (ich poprzednikom prawnym) jako prawowitym właścicielom.

Okoliczności towarzyszące władaniu nieruchomością przez pozwanego powodowały, że miał on przeświadczenie, że jest posiadaczem w dobrej wierze, skoro wpisany był do księgi wieczystej jako właściciel, wcześniejsze kwestionowanie jego prawa własności przez powodów ( ich poprzedników prawnych ) było bezskuteczne, zatem w odbiorze pozwanego bezpodstawne, prowadził on racjonalną gospodarkę leśną na nieruchomości dokonywał na niej nakładów.

Sąd nie przypisał pozwanemu niedbalstwa wobec trwania w przekonaniu, że słusznie pozostaje właścicielem gruntów, a przytoczona korespondencja, w tym rządowa, kierowana do poprzedników prawnych powodów tym bardziej go w tym utwierdzała. Istnienie dobrej bądź złej wiary zależy bowiem od stanu świadomości posiadacza w konkretnym stanie faktycznym. W dobrej wierze jest taki posiadacz samoistny, który ma błędne, lecz usprawiedliwione okolicznościami przekonanie, że przysługuje mu prawo, które faktycznie wykonuje. Dobrą wiarę wyłącza natomiast nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak tej wiadomości spowodowany niedbalstwem. (I A Ca 1405/14,wyrok s.apel.2015-03-09 , LEX nr 1665068). Sąd nie przypisał pozwanemu w tym zakresie niedbalstwa.

Sąd uznał, że pozwany jako hipoteczny właściciel władał nieruchomością w dobrej wierze, zatem podstawowe znaczenie dla ustaleń i rozważań Sądu miało ustalenie od jakiej daty pozwany posiadał rzecz w złej wierze, czyli od jakiej daty obowiązany jest płacić powodom wynagrodzenie. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest bowiem zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, nie jest odpowiedzialny za jej zużycie ,ani za pogorszenie jej lub utratę. Istotnym też jest, że zgodnie z art. 7 k.c., jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub zlej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.

Artykuł 224 § 2 k.c. nie wiąże chwili dowiedzenia się o wytoczeniu powództwa o wydanie rzeczy z faktem doręczenia pozwu. Oznacza to, że każda wiarygodna informacja może być uważana za wystarczającą. Ciężar udowodnienia spoczywa na właścicielu -art. 6 k.c.(I ACa 987/14wyrok s. apel. w (...)-01-15 ).

Sąd przyjął zatem, że pozwany stał się posiadaczem w złej wierze z dniem, w którym Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa w W. Główny Urząd Prokuratorii otrzymała odpis pozwu w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym zawisłej przed Sądem Rejonowym w Jastrzębiu Zdroju pod sygn. I C 202/ 08, to jest w dniu 05.12.2008 r. (k. 195).

Od tej pory, do dnia protokolarnego zwrotu powodom nieruchomości, wyliczył Sąd należne powodom wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z niej przez pozwanego i uzyskane przez niego za ten czas pożytki.

Zważył też Sąd, że w właściciel może dochodzić roszczeń uzupełniających, ale tylko w takich granicach, w jakich nie prowadzi to do jego bezpodstawnego wzbogacenia.

Sąd nie uwzględnił zarzutu przedawnienia zgłoszonego przez pozwanego wobec spóźnionego jego zdaniem przywołania przez powodów wszystkich dowodów na poparcie ich roszczeń, bowiem nie znajduje to odzwierciedlenia w czynnościach procesowych powodów i Sądu w niniejszym postępowaniu.

Jakkolwiek powodowie zażądali zasądzenia na ich rzecz roszczenia solidarnie, to Sąd zasądził na rzecz każdego z nich z osobna nominalną kwotę odpowiadającą ułamkowej części całości, w jakie każdy z nich jest współwłaścicielem nieruchomości.

W prawie polskim o istnieniu solidarności bądź o jej braku przesądza ustawa lub wola stron wyrażona w umowie, a nie cechy zobowiązania (art. 369 k.c.). Solidarności nie domniemywa się, lecz musi ona być ustanowiona w ustawie lub w umowie. Solidarność wynikać może także z odpowiedniego uzgodnienia jej przez strony czynności prawnej, pod warunkiem wszakże spełnienia dwóch przesłanek: istnienia wielości podmiotów po jednej lub obu stronach stosunku prawnego oraz braku wyraźnego zakazu ustawowego zastrzeżenia solidarności. Czynnością prawną, stanowiącą źródło solidarności najczęściej jest umowa. Niezwykle istotną kwestią jest sposób zastrzeżenia solidarności. Przyjmuje się w doktrynie, że poza użyciem wprost terminu "solidarność" w odpowiedniej formie, można zastrzeżenia tego dokonać również poprzez powołanie art. 366 lub art. 367 k.c. Jako dopuszczalny sposób przyjmuje się również opisanie cech zobowiązania solidarnego - tu wszakże sygnalizuje się, że niezbędny jest zapis, iż każdy zobowiązany odpowiada za całość długu ( I A Ca 639/13 ,wyrok s. apel. w Poznaniu, z dn. 2014-07-09).

Powodowie swoje prawa względem pozwanego wywodzili z tytułu dziedziczenia, zatem w stanie faktycznym sprawy oznacza to ,że wykazali swoje prawa wyłącznie do ułamkowej części spadku jaka należy się każdemu z naruszałoby przepis art. 369k.c.

Przewidziany w art. 369 k.c. tryb powstania węzła solidarnej odpowiedzialności dłużników nie może być poddany kontroli sądowej, skoro więc powodowie umówili się ,że opłacają solidarnie koszty sądowe, to Sąd uwzględnił powyższe przy rozdzielaniu kosztów postępowania tym zakresie z uwzględnieniem proporcji, w jakiej pozwany uległ żądaniu pozwu ( art. 100 k.p.c.).

Koszty opinii biegłego wyniosły 7.812,44 zł, z czego 91,58 % wynosi 7.154,63 zł.