Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy
w składzie:

Przewodniczący SSO Włodzimierz Wojtasiński – sprawozdawca

Sędziowie SO Danuta Lesiewska

SO Roger Michalczyk

Protokolant sekr. sądowy Hanna Płaska

przy udziale Janusza BogaczaProkuratora Prokuratury Okręgowej
w Bydgoszczy

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 roku

sprawy A. W., S. J.

oskarżonych z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

G. D. oskarżonego z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 284 § 2 k.k.
w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu

z dnia 5 marca 2013 roku sygn. akt II K 826/11

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oskarżonych A. W., G. D., S. J. uniewinnia od przypisanych im czynów; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. D. – Kancelaria Adwokacka w I. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym; kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 5 marca 2013r. sygn. akt II K 826/11 oskarżony A. W.został uznany za winnego tego, że w dniu 2 listopada 1993r. w T.i I., działając czynem ciągłym, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu ze S. J.oraz inną osobą, w stosunku do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania, korzystając z pomocy G. D., pełniącego funkcję Prezesa Zarządu (...) S.A., przywłaszczył mienie w postaci : nożyc (...) (...)i prasy (...) (...)o łącznej wartości co najmniej 15.256,10 PLN na szkodę spółki z o.o. (...), które przejęło do spółki z o.o. (...)po uprzednim wydaniu polecenia ich przekazania przez G. D., w sytuacji gdy obowiązywała i nie została formalnie rozwiązana umowa dzierżawy ww. urządzeń o nr 8,91 zawarta pomiędzy (...) S.A.w T., a spółką z o.o. „(...)która to umowa w §5 zawierała klauzulę, iż może być rozwiązana przez każdą ze stron z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia, nie wcześniej jednak niż od daty 1 stycznia 1997r. , a także w sytuacji gdy nie zawarto pomiędzy spółką z o.o. (...)a spółką z o.o. (...)żadnej formalnej umowy kupna sprzedaży, której przedmiotem byłaby wymieniona wyżej prasa (...) (...),

tj. przestępstwa z art.284§2 kk w zw. z art.12 kk

i za to na mocy art.284§2 kk i art.33§2 kk skazany został na karę roku pozbawienia wolności i grzywnę w rozmiarze 360 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 100 zł.

Tymże wyrokiem uznano:

1.  oskarżonego S. J.za winnego tego, że w dniu 2 listopada 1993r. w T.i I., działając czynem ciągłym, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z A. W.oraz inną osobą, w stosunku do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania, korzystając z pomocy G. D., pełniącego funkcję Prezesa Zarządu (...) S.A., przywłaszczył mienie w postaci : nożyc (...) (...)i prasy (...) (...)o łącznej wartości co najmniej 15.256,10 PLN na szkodę spółki z o.o. (...)które przejęło do spółki z o.o. (...)po uprzednim wydaniu polecenia ich przekazania przez G. D., w sytuacji gdy obowiązywała i nie została formalnie rozwiązana umowa dzierżawy ww. urządzeń o nr (...)zawarta pomiędzy (...) S.A.w T., a spółką z o.o. (...)”, która to umowa w §5 zawierała klauzulę, iż może być rozwiązana przez każdą ze stron z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia, nie wcześniej jednak niż od daty 1 stycznia 1997r. , a także w sytuacji gdy nie zawarto pomiędzy spółką z o.o. (...)a spółką z o.o. (...)żadnej formalnej umowy kupna sprzedaży, której przedmiotem byłaby wymieniona wyżej prasa (...) (...),

tj. przestępstwa z art.284§2 kk w zw. z art.12 kk,

i za to na mocy art.284§2 kk i art.33§2 kk skazany został na karę roku pozbawienia wolności i grzywnę w rozmiarze 360 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 100 zł;

2.  oskarżonego G. D.za winnego tego, że w dniu 2 listopada 1993r. w T.i I., działając czynem ciągłym, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, udzielił pomocy A. W.pełniącemu funkcję (...) spółki z o.o.„(...) S. J.pełniącemu funkcję Prezesa Zarządu spółki z o.o. (...)i jednocześnie Członka Rady Nadzorczej spółki z o.o.(...)oraz innej osobie, w stosunku do której wyłączono materiały do odrębnego postępowania, do przywłaszczenia mienia w postaci : nożyc (...) (...)i prasy (...) (...)o łącznej wartości co najmniej 15.256,10 PLN na szkodę spółki z o.o. „(...)w ten sposób, że pełniąc funkcję Prezesa Zarządu (...) S.A.w T., w imieniu którego podpisał ze spółką z o.o. (...)”umowę nr (...)dotyczącą dzierżawy wymienionych wyżej maszyn zawierającą w §3 zawierała klauzulę, iż może być rozwiązana przez każdą ze stron z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia, nie wcześniej jednaj niż od daty 1 stycznia 1997r. , a także w sytuacji gdy nie zawarto pomiędzy spółką z o.o. (...)a spółką z o.o. (...)żadnej formalnej umowy kupna sprzedaży, której przedmiotem byłaby wymieniona wyżej prasa (...) (...),

tj. przestępstwa z art.18§3 kk z art.284§2 kk w zw. z art.12 kk i za to na podstawie art.284§2 kk w zw. z art.19§1 kk i art.33§2 kk skazano go na karę ośmiu miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w rozmiarze 360 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 100 zł.

Na podstawie art.69§1 i 2 kk i art.70§1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności warunkowo , tytułem próby, zawieszono na okres lat dwóch.

Na mocy art.63§1 kk na poczet orzeczonych kar grzywien zaliczono oskarżonym okres ich tymczasowego aresztowania w sprawie :

-

A. W. od 16 czerwca 1997r. do 13 grudnia 1997r.,

-

G. D. od 12 lipca 1997r. do 14 listopada 1997r.,

-

S. J. od 17 czerwca 1997r. do 14 grudnia 1997r.,

przyjmując jeden dzień tymczasowego aresztowania za równoważny dwóm dziennym stawkom grzywny.

Wymierzono oskarżonym opłaty w kwotach po 7.380 zł i obciążono kosztami postępowania w częściach równych.

Od powyższych wyroku apelacje wnieśli obrońcy oskarżonych.

O b r o ń c a oskarżonego G. D. zarzucił zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art.18§3 kk w zw. z art.284§2 kk w zw. z art.12 kk poprzez błędną jego wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie poprzez uznanie, że przedmiotem pomocnictwa do przywłaszczenia może być mienie będące własnością osoby trzeciej, a tym samym błędną subsumcję prawidłowo ustalonego stanu faktycznego pod dyspozycją norm prawnych zawartych w wymienionych wyżej przepisach prawnych.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu.

O b r o ń c a oskarżonego A. W. zarzucił zaskarżonemu wyrokowi :

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.4 kpk, art.7 kpk, art.410 kpk, art. 424§2 kpk i art.442§3 kpk , polegające na przekroczeniu zasad określonych w tych przepisach przy dokonaniu oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i ustaleń w zakresie sprawstwa oskarżonego, dokonanie istotnych ustaleń faktycznych w oparciu o domniemania faktyczne, oparcie się na niepełnym materiale dowodowym, nie omówieniu w uzasadnieniu wyroku zebranego materiału dowodowego, nie dokonaniu oceny wyjaśnień oskarżonych oraz zeznań świadków, nie wykazaniu w jaki sposób oskarżony miałby dopuścić się zarzucanego mu czynu, skoro w żaden sposób nie był powiązany z (...) Sp. z o.o. , nie wyjaśnieniu w uzasadnieniu orzeczenia strony podmiotowej czynów przypisanych oskarżonemu, a także nie zastosowaniu się do wskazań sądu odwoławczego co do dalszego postępowania;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a wyrażający się w błędnym przyjęciu, iż oskarżony przywłaszczył mienie w postaci : nożyc (...) (...)i prasy (...) (...)o łącznej wartości co najmniej 15.256,10 zł na szkodę spółki z o.o. „(...)które przejęto do spółki (...), w sytuacji gdy obowiązywała i nie została rozwiązana umowa dzierżawy wymienionych wyżej urządzeń, zawarta pomiędzy (...) S.A.w T., a spółką z o.o. „(...)a także w sytuacji gdy nie zawarto pomiędzy spółką „(...)a spółką z o.o. (...)żadnej formalnej umowy kupna sprzedaży, której przedmiotem byłaby wymieniona wyżej prasa (...) (...), podczas gdy prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do odmiennych wniosków, a w szczególności, że oskarżony nie dokonał przywłaszczenia wymienionych wyżej urządzeń, umowa dzierżawy została skutecznie rozwiązana, (...) została wyrządzona szkoda, a także w sposób prawidłowy została zawarta umowa sprzedaży wszystkich wymienionych wyżej składników majątkowych.

Podnosząc powyższy zarzut, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od stawianego mu w akcie oskarżenia czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

O b r o ń c a oskarżonego S. J. zarzucił zaskarżonemu wyrokowi :

1.  obrazę przepisów postępowania tj. art.7 w zw. z art.424§1 pkt 1 kpk poprzez nie wskazanie w uzasadnieniu wyroku czy, jeśli tak, to w jakim zakresie, Sąd I instancji uznał wyjaśnienia oskarżonego za wiarygodne;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mogący mieć wpływ na jego treść, a polegający na błędnym przyjęciu, że oskarżony S. J.pełnił w „(...)sp. z o.o.funkcję członka Rady Nadzorczej, podczas gdy prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z dnia 4 grudnia 1996r. sygn. akt IX Gc 1324/93 stwierdzono nieważność uchwały numer 43 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników „(...) sp. z o.o.z dnia 15 grudnia 1992r. , którą to uchwałą został on powołany na członka Rady Nadzorczej wymienionej wyżej spółki;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na błędnym przyjęciu, że zawarta pomiędzy „(...) sp. z o.o., a (...) sp. z o.o.umowa sprzedaży z dnia 30 czerwca 1993r. dotknięta była nieważnością, podczas gdy art.171§2 kh pozwalał na dokonywanie skutecznych czynności prawnych w imieniu spółki jeszcze nie zarejestrowanej;

4.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na błędnym przyjęciu, że oskarżony S. J.dopuścił się zarzucanego mu występku, podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że przetransportowanie w dniu 2 listopada 1993r. maszyn opisanych w zarzucie było realizacją umowy sprzedaży zawartej pomiędzy „(...) sp. z o.o., a (...) sp. z o.o.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zarzuty podniesione w apelacjach obrońców oskarżonych

zasługiwały na uwzględnienie.

Zgodzić się należy z ustaleniami sądu dotyczącymi tego, że :

-

oskarżony A. W.w czasie, w którym miało miejsce zdarzenie będące przedmiotem niniejszej sprawy, pełnił funkcję jednoosobowego członka Zarządu Spółki (...)

-

w dniu 15 października 1991r. zawarta została umowa dzierżawy numer (...), zgodnie z którą spółka „(...)dnia 1 stycznia 1992r. oddała w dzierżawę (...) Przedsiębiorstwu (...)nożyce (...) (...)i prasę (...) (...)na okres 5 lat; umowa ta zawierała klauzulę, zgodnie z którą mogła być rozwiązana przez każdą ze stron z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia, jednak nie wcześniej niż 1 stycznia 1997r;

-

w dniu 30 czerwca 1993r. spółka „(...)”, reprezentowana przez oskarżonego A. W., zawarła umowę kupna-sprzedaży ze spółką (...), reprezentowana przez oskarżonego S. J., której przedmiotem były między innymi : prasa (...) (...)nr ewidencyjny (...)i nożyce (...) (...) numer ewidencyjny (...); na podstawie tej umowy wystawiono fakturę sprzedaży numer (...)z datą 1 lipca 1993r;

-

w dniu 2 listopada (...) S.A.nożyce (...) (...)i prasa (...) (...), które dzierżawiło od spółki „(...)wydało spółce (...)reprezentowanej przez oskarżonego S. J.. Wydanie to nastąpiło, w wyniku uzgodnień poczynionych pomiędzy G. D., S. J.i A. W., nie nastąpiło formalne wypowiedzenie umowy darowizny prasy (...)i nożyc (...)oskarżony A. W.i oskarżony G. D.uzgodnili ustnie, iż nie są zainteresowani dalszym kontynuowaniem powyższej umowy.

Mając powyższe ustalenia faktyczne na uwadze, w ocenie sądu odwoławczego Sąd I instancji bezpodstawnie uznał, iż oskarżony A. W.pełniąc funkcję Dyrektora Spółki „(...)”oraz oskarżony S. J.pełniący funkcję Prezesa Zarządu Spółki (...)przywłaszczyli nożyce (...)i prasę (...)na szkodę tej spółki poprzez wydanie polecenie oskarżonemu G. D.pełniącemu funkcję Prezesa Zarządu Przedsiębiorstwa (...)ich przekazanie Spółce (...), reprezentowanej przez oskarżonego S. J.pełniącego funkcję Prezesa tejże Spółki. Bezpodstawnie również uznano, iż oskarżony G. D.pełniąc funkcję Prezesa Zarządu Przedsiębiorstwa (...)udzielił pomocy A. W.i S. J.w tymże przywłaszczeniu wydając dzierżawioną prasę (...)i nożyce (...), w sytuacji gdy obowiązywała, bowiem nie została rozwiązana umowa dzierżawy.

Zgodzić się należy z wywodami zawartymi w apelacji obrońcy oskarżonego A. W., zgodnie z którymi nie można mówić o przywłaszczeniu ww. przedmiotów , skoro zostały one sprzedane przez oskarżonemu innemu podmiotowi gospodarczemu tj., Spółce (...).

Oskarżony jako Dyrektor Spółki „(...)”był uprawniony do zarządzania jej majątkiem tj. również do podejmowania decyzji o sprzedaży jego składników. Podkreślić należy, iż oskarżony nie był w żaden sposób powiązany ze spółką (...), nie pełnił w niej żadnej funkcji, nie posiadał jej udziałów itp.

Sąd w żaden sposób nie wykazał w jaki sposób oskarżony , jak również oskarżony S. J.mieli dokonać przywłaszczenia powyższych przedmiotów, skoro zawarli umowę kupna-sprzedaży, której przedmiotem one były i zgodnie z tą umową Spółka (...)zapłaciła Spółce „(...)”uzgodniona cenę!

Oskarżeni A. W. i G. D. byli uprawnieni do rozwiązania umowy dzierżawy mimo zawartej w niej klauzuli dotyczącej terminu jej rozwiązania, gwarantuje to im zasada swobody umów, zgodnie z którą strony zawierające umowę , mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania i mogą w każdej chwili dokonać jego modyfikacji. Oskarżeni, jeżeli mieli zgodna wiolę, mogli w każdej chwili umowę dzierżawy rozwiązać, co też uczynili, co prawda w ustnej formie, jednakże rozwiązanie tej umowy nie wymagało formy pisemnej.

Ustalenia sądu I instancji dotyczące tego, że prasa (...) (...), która była dzierżawiona przez spółkę (...), nie była tą samą prasą, która została sprzedana spółce (...), bowiem posiadała ona inny numer ewidencyjny, nie mają w przedmiotowej sprawie żadnego znaczenia. Bezspornym bowiem jest, iż spółka (...)przekazała dzierżawioną prasę spółce (...), która zapisała ja w ewidencji swojego majątku, spółka ta nie przyjęła od spółki „(...)”żadnej innej prasy na mocy zawartej powyżej wskazanej umowy. Zebrane dowody, jak i poczynione na ich podstawie ustalenia faktyczne w żaden sposób nie wskazują na to, iż spółka (...)weszła w bezprawny sposób w posiadanie jakiejkolwiek prasy, a spółka „(...)”w bezprawny sposób taką prasę jej przekazała, poza tą, która dzierżawiona była przez Przedsiębiorstwa (...).

Można zatem zasadnie przypuszczać, iż w umowie kupna-sprzedaży wskazano omyłkowo inny numer identyfikacyjny tejże prasy. Oczywistym jest, iż przedmiotem umowy kupna-sprzedaży była prasa (...)i nożyce (...)które były w posiadaniu Przedsiębiorstwa (...)zgodnie z zawartą umową ich dzierżawy zawartej ze spółką „(...)

Mając powyższe na uwadze, zmieniono zaskarżony wyrok uniewinniając oskarżonych A. W. i S. J. od zarzucanych im czynów, uznając iż nie wyczerpują one znamion przestępstwa z art.284§2 kk.

Mając na uwadze sytuację finansową spółki „(...)”w czasie, w którym doszło do sprzedaży należącej do niej prasy (...)i nożyc (...)można by czynić rozważania czy czynności podjęte przez oskarżonego A. W., będące przedmiotem zarzucanego mu czynu, nie wyczerpują znamion innych przestępstw dotyczących np. działania na szkodę spółki czy też na szkodę jej wierzycieli, jednakże rozważania te wykraczałyby poza ramy stawianych oskarżonemu w akcie oskarżenia zarzutu.

Mając na uwadze argumentację dotyczącą uniewinnienia oskarżonych A. W. i S. J. od zarzucanego im czynu, zmieniono zaskarżony wyrok również w odniesieniu do oskarżonego G. D., uniewinniając go od zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, uznając iż stał się on bezpodstawny w sytuacji uznania, że oskarżeni A. W. i S. J. nie popełnili zarzucanego im przestępstwa przywłaszczenia.

Niezależnie od powyższego podzielić należało zarzuty podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego G. D., zgodnie z którymi nawet w sytuacji gdyby wykazano, iż oskarżeni A. W.i S. J.popełnili zarzucany im czyn, nie można by uznać , iż oskarżony G. D.udzielił im pomocy w jego popełnieniu. Jego działanie polegało jedynie na tym, że na polecenie oskarżonego A. W.dzierżawione od spółki „(...)”urządzenia wydał spółce (...), po uprzednim ustaleniu, że umowa dzierżawy zostaje rozwiązana, a urządzenia będące jej przedmiotem, zostały sprzedane spółce (...). Oskarżony wykonywał więc swym działaniem wolę właściciela tych urządzeń tj. spółki „(...)”, nie mógł w żaden sposób przypuszczać, że oskarżeni A. W.i S. J.mają na celu przywłaszczenie tychże urządzeń, a zebrane w sprawie dowody nie dają ku temu przypuszczeniu żadnych podstaw, nie wskazują w żaden sposób, że oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z pozostałymi oskarżonymi w celu przywłaszczenia tychże urządzeń.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.

Kosztami procesu w sprawie obciążono Skarb Państwa, zgodnie z art.632 pkt 2 kpk.