Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w. T. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Marek Niemczyk

Protokolant sekr. sądowy Kamil Roliński

Po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2016 r. w. T.

przy udziale -

sprawy z powództwa: K. R.

przeciwko: G. R.

o: obniżenie alimentów

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda K. R. na rzecz pozwanej G. R. kwotę 1200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III RC 359/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 kwietnia 2016 r. K. R. wniósł powództwo przeciwko G. R. domagając się obniżenia alimentów zasądzonych od niego wyrokiem Sądu Okręgowego w. T. z dnia 28 grudnia 2011 r. w sprawie (...) z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 200 zł miesięcznie poczynając od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu pozwu wskazał m.in., że w okresie ostatnich 5 lat znacząco podupadł na zdrowiu. Cierpi na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, odklejoną plamkę żółtą oka, lordozę kręgów szyjnych, przepuklinę międzykręgową, rozszczepienie kręgów lędźwiowych, kamicę nerkową. Orzeczeniem z dnia 22.09.2014 r. uzyskał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Nadto podał, że po odliczeniu wydatków na alimenty oraz na wynajmowane mieszkanie powodowi i jego żonie pozostaje do dyspozycji średnio suma (...) zł miesięcznie. Wskazał, że poza opłatami za mieszkanie, stałe opłaty oraz koszty egzystencji wynoszą ok. 1544 zł. Na kwotę tę składają się m.in. 50 zł gaz, 51,37 zł prąd, abonament RTV 22,90 zł, telewizja kablowa 50 zł, 900 zł wyżywienie, 100 zł odzież, 100 zł środki czystości, 50 zł kosmetyki, lekarstwa ok. 220 zł.

W odpowiedzi na pozew z dnia 9 czerwca 2016 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazała m.in., że od orzeczenia rozwodu nie podjęła żadnej pracy. Decyzją z dnia 16 kwietnia 2010 r. została uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, a następnie potwierdzono to decyzją dnia 26 lipca 2013 r. bowiem cierpi ona na wysoką krótkowzroczność i astygmatyzm z niedowidzeniem oka. Należy obecnie do P. N. (1) Przeciwwskazany jest jej wszelki wysiłek fizyczny z uwagi na potencjalne niebezpieczeństwo odwarstwienia siatki i ślepotę. Ponadto G. R. cierpi na obsturacyjny bezdech senny, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z zespołem bólowym korzeniowym, nadciśnienie tętnicze. Jest zmuszona regularnie uczęszczać na zabiegi fizjoterapeutyczne.

Podała, że jedynym jej źródłem utrzymania jest renta w wysokości (...)zł brutto ((...)zł netto), świadczenie pielęgnacyjne (...) zł oraz uzyskiwane od powoda alimenty w kwocie (...) zł.

Pozwana podniosła, iż w wyniku podziału majątku strony dokonały sprzedaży wspólnej nieruchomości i każde z nich otrzymało kwotę (...) zł. Z uwagi na brak środków na wynajęcie mieszkania pozwana pomieszkiwała u syna lub siostry, gdzie przebywa nadal, albowiem środki ze sprzedaży domu przekazano jej dopiero 31 maja 2016 r.

Na miesięczne koszty utrzymania pozwanej składają się: wyżywienie ok. 450 zł, leki ok. 100 zł, kosmetyki i higiena ok. 100 zł, dojazdy do lekarzy i na zabiegi rehabilitacyjne ok. 200 zł, rachunek za telefon 30 zł, ubezpieczenie 25 zł, odzież i obuwie 100 zł, rachunek za wodę, 20 zł, prąd 30 zł, gaz 115 zł, wywóz śmieci 10 zł, telewizja 20 zł, podatek od nieruchomości 10 zł. Łącznie jest to kwota 1200 zł miesięcznie.

G. R. wskazała również, że powód uzyskuje dochód z działalności gospodarczej prowadzonej w formie (...) sp. z o.o., w której jest zarówno wspólnikiem jak i członkiem zarządu. Spółka została zarejestrowana w dniu (...)

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód K. R. i pozwana G. R. zawarli związek małżeński w dniu 4 sierpnia 1978 r. przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w T..

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

odpis zupełny aktu małżeństwa – k. 4 akt sprawy (...) Sądu Okręgowego w. T./

Sąd Okręgowy w. T. wyrokiem w sprawie (...)z dnia 28 grudnia 2011 r. rozwiązał związek małżeński stron przez rozwód z wyłącznej winy K. R..

W punkcie 2 wyroku zasądził od powoda na rzecz pozwanego alimenty w kwocie po 600 zł miesięcznie w miejsce alimentów wynikających z wyroku Sądu Rejonowego w. T. z dnia 19.03.2010 r. w sprawie (...) w kwocie po 300 zł miesięcznie.

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

odpis wyroku – k. 189 akt sprawy (...) Sądu Okręgowego w. T. /

W momencie orzekania rozwodu powód uzyskiwał emeryturę wojskową w kwocie (...) zł netto. Prowadził działalność gospodarczą – biuro rachunkowe, jedynak zrezygnował z niej w lipcu 2009 r. Pozwana uzyskiwała rentę w kwocie (...)zł miesięcznie. Samodzielnie musiała ponosić koszty utrzymania domu i psów, a z uwagi na stan zdrowia oraz depresję związaną ze zdradą nie mogła podjąć pracy i musiała ponosić wydatki związane z leczeniem.

/dowód:

akta sprawy (...) Sądu Okręgowego w. T./

Pozwany K. R. ma(...) lat. Jest emerytem. Od marca 2016 r. wysokość jego emerytury wynosi około (...) zł brutto, tj. (...) zł netto.

W czasie wytoczenia powództwa wraz z żoną wynajmował mieszkanie w G., za które kwota odstępnego wynosiła(...) zł miesięcznie. Dodatkowo dochodziły opłaty za czynsz, prąd, media. Żona powoda, J. R. otrzymywała emeryturę w wysokości(...)zł netto miesięcznie.

W marcu 2016 r. powód i jego żona aktem notarialnym ustanowili rozdzielność majątkową. W lipcu 2016 r. żona powoda zakupiła dom w R. o powierzchni 140 m ^{( 2 )}za kwotę (...) zł. Na ten cel zaciągnęła kredyt w kwocie (...) zł, który spłaca w ratach po (...)zł miesięcznie.

Powód dokłada żonie 700 zł miesięcznie do spłaty kredytu. Dodatkowo partycypuje w kosztach utrzymania domu: opłaca 50% kosztów za opał oraz 30% kosztów za prąd.

K. R. choruje na cukrzycę, nadciśnienie, lordozę kręgów szyjnych, przepuklinę międzykręgową, rozszczepienie kręgów lędźwiowych, kamicę nerkową. W związku z pogarszającym się przez cukrzycę wzrokiem, odkleja mu się plamka żółta oka.

Na leki wydaje obecnie ok. 200 zł miesięcznie.

K. R. ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Mógłby pracować jedynie w zakładzie pracy chronionej. Najbliższy taki zakład jest oddalony o 65 km od jego miejsca zamieszkania.

Z uwagi na cukrzycę musi stosować dietę, m.in. nie może jeść wieprzowiny tylko mięso indycze.

Powód wraz z córką są wspólnikami (...) w której powód posiada 10 % udziałów. Spółka ta za 2015 r. wykazała stratę. N. R., zamierza zamknąć spółkę.

Z podziału majątku otrzymał (...) zł oraz tytułem spłaty od pozwanej (...) zł. Pieniądze te inwestuje w remont domu, który kupiła żona. Wraz z żoną zamierzają wynajmować dwa pokoje turystom.

/dowód:

-decyzja o waloryzacji emerytury – k. 11, 399

- zaświadczenie o wysokości emerytury żony – k. 12

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 14

- dokumentacja medyczna – k. 15-22, 367

- umowa najmu – k. 23-24

- koszty zakupu leków – k. 25-41

- wydruk z KRS – k. 76-82

- zeznania świadka J. R. – k. 347-348

- zeznania świadka N. R. – k. 348-349

- postanowienie SR w. T. w sprawie (...) – k. 90-94

- akt notarialny z dn.7.03.2016 – k. 368

- akt notarialny z dn. 25.07.2016 – k. 369-371

- PIT-y – k. 379-394, 400

- bilans (...)– k. 395-397

- przesłuchanie K. R. – k. 410-411/

Pozwana G. R. ma obecnie (...) lat. Nadal pozostaje na rencie, której wysokość wynosi obecnie (...) zł brutto miesięcznie, tj. (...)zł netto miesięcznie. Otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w kwocie po (...)zł miesięcznie, który w chwili obecnej jest zawieszony z uwagi na zmianę miejsca zamieszkania.

Od czasu rozwodu mieszkała w domu w C.. Po jego sprzedaży w drodze licytacji z uwagi na brak środków finansowych, pozwana pomieszkiwała u swoich znajomych, u syna, a od października 2015 r. u swojej siostry. Mieszkając u niej dokładała się do opłat mieszkaniowych oraz przekazywała siostrze kwotę 450 zł na wyżywienie.

Po otrzymaniu w maju 2016 r. w ramach podziału majątku kwoty (...) zł, zakupiła dwupokojowe mieszkanie w C. za kwotę (...) zł. Z uwagi na fakt, że mieszkając w C. często paliła meblami ponieważ nie stać jej było na opał, musiała zakupić meble do nowego mieszkania.

W obecnym mieszkaniu czynsz wynosi 450 zł, gaz jest w ryczałcie. Dodatkowo dochodzą rachunki za prąd oraz za wodę.

Z kwoty uzyskanej z podziału majątku spłaciła byłego męża oraz długi, które miała u członków rodziny. Na chwilę obecną pozostało jej (...) zł.

Pozwana ma zdeformowane dwa kręgi kręgosłupa, rwę kulszową, bezdech nocny, cierpi też na astmę oskrzelową oraz nadciśnienie. Potrzebuje kołnierza ortopedycznego i kul. Co roku ma zajęcia rehabilitacyjne.

Z uwagi na wysoką krótkowzroczność oraz astygmatyzm z niedowidzeniem oka lewego szkła do jej okularów kosztują 1.500 zł. Okulary powinna wymieniać co dwa lata.

G. R. nie może podejmować nadmiernego wysiłku ani podejmować wysiłkowych prac, ponieważ mogłoby jej to grozić całkowitą utratą wzroku.

Ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Na leki, które musi zażywać codziennie wydaje ok. 100 zł miesięcznie.

Jest członkiem P. N. (1)

/dowód:

- PIT-y – k. 64-65, 173-182

- pismo ZUS – k. 66

- decyzja o przyznaniu zasiłku pielęgnacyjnego – k. 68

- zaświadczenie lekarskie – k. 70-71, 73-74

- legitymacja osoby niepełnosprawnej – k. 72

- legitymacja Polskiego Z. N. – k. 75

- koszty utrzymania – k. 83-89, 363, 402-408

- postanowienie SR w. T. w sprawie (...) – k. 90-94

- dokumentacja medyczna – k. 95-161, 164-172, 401

- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 162-163

- akt notarialny – k. 359-362

- zaświadczenie z Urzędu Miasta C. – k. 365

- zeznania świadka M. C. – k. 374-376

- zeznania świadka B. R. – k. 373-374

- przesłuchanie G. R. – k. 412-413/

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, akta sprawy (...)Sądu Okręgowego w. T., zeznania świadków M. C., B. R., J. R., N. R. oraz przesłuchania stron.

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Strony również nie kwestionowały ich wiarygodności i autentyczności.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków M. C., B. R., J. R., N. R. albowiem były spójne, logiczne i znalazły potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

Sąd uznał również zeznania stron co do zasady za wiarygodne – zwłaszcza w zakresie, w jakim potwierdzone zostały przez zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów. Zeznania te były logiczne, rzeczowe i wewnętrznie spójne. Wiele okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a zatem dotyczących sytuacji majątkowej i zarobkowej stron oraz ich uzasadnionych potrzeb, było przy tym bezspornych między stronami i poświadczonych dokumentami.

Sąd miał jednak na uwadze, że strony starały się w sposób jak najbardziej dla siebie korzystny przedstawić okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Przechodząc do rozważań prawnych należy wskazać, że kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje dwie postaci obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami: zwykłą postać (art. 60 § 1 kro) oraz szerszą postać tego obowiązku (art. 60 § 2 kro).

Zgodnie z art. 60 § 2 kro, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku.

Przepis ten (art. 60 § 2 kro) legł u podstaw obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej, ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w sprawie rozwodowej stron.

Powód domagając się obniżenia wysokości swojego obowiązku alimentacyjnego względem byłej żony z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 200 zł opierał się na regulacji art. 138 kro w zw. z art. 61 kro zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Tym samym przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie była, w myśl art. 138 kro, ocena zmiany stosunków uzasadniająca zmianę wysokości obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania poprzez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Zmianę stosunków powoduje także zdarzenie, wskutek którego obowiązek alimentacyjny wygasa (vide: Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem pod redakcją Krzysztofa Pietrzykowskiego wyd.2 Wydawnictwo C.H. BECK Wa-wa 2010r).

Sąd przeanalizował sytuację powoda w zakresie jego możliwości majątkowych i zarobkowych, a także sytuację pozwanej w kontekście jej usprawiedliwionych potrzeb. Tym samym poprzez porównanie warunków istniejących w dacie wyroku ustalającego obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej na kwotę 600 zł miesięcznie z warunkami obecnymi, Sąd mógł ocenić, czy zachodzi przesłanka z art. 138 kro, będąca jedyną podstawą uwzględnienia żądania zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego.

Bez wątpienia od momentu wydania wyroku rozwodowego sytuacja powoda uległa zmianie. Przede wszystkim pogorszył się od tego czasu jego stan zdrowia i obecnie wydaje on na leki 200 zł miesięcznie, tj. o 120 zł więcej niż w chwili orzekania rozwodu. Nie można jednak pominąć faktu iż jego emerytura uległa waloryzacji i obecnie wynosi ona (...) zł brutto miesięcznie, a więc o prawie 200 zł więcej niż w 2011 r.

Dodatkowo obecnie powód nie wynajmuje już mieszkania w G.. Mieszka obecnie w domu stanowiącym własność jego żony. Co za tym idzie, nie musi płacić odstępnego w kwocie (...) zł miesięcznie a jedynie partycypuje częściowo w kosztach utrzymania domu.

W sytuacji pozwanej również zaszły pewne zmiany. W chwili rozwodu pozwana miała problemy ze wzrokiem. Obecnie doszły jeszcze koślawość palucha, nadciśnienie, rwa kulszowa, zdeformowanie kręgów, astma oskrzelowa. Pociąga to za sobą wyższe koszty na leczenie. Renta pozwanej uległa podwyższeniu i obecnie wynosi ona (...) zł netto miesięcznie, a więc o 100 zł więcej niż w chwili rozwodu. Dodatkowo otrzymuje ona obecnie zasiłek pielęgnacyjny w kwocie (...)zł miesięcznie, którego wówczas nie otrzymywała.

Biorąc pod uwagę obecną sytuację stron, w dalszym ciągu istnieje wyraźna dysproporcja w ich dochodach.

Sąd Okręgowy w. T. w uzasadnieniu wyroku rozwodowego wskazał, że gdyby strony wówczas mieszkały razem ich łączne dochody wynosiłyby (...) zł, a więc na jednego małżonka przypadałaby kwota(...) zł. Aby pozwana mogłaby dysponować taką kwotą, na zaspokojenie swoich usprawiedliwionych potrzeb zasądzono alimenty od pozwanego w kwocie po 600 zł. miesięcznie (renta (...) zł + alimenty 600 zł = (...)zł)

Dokonując obecnie analogicznego wyliczenia wynika, że strony mieszkając razem dysponowałyby kwotą ok.(...) zł netto miesięcznie (powód renta (...)zł + (...) zł renta pozwanej z zasiłkiem pielęgnacyjnym), a więc na każdego z nich powinna przypadać kwota po około(...)zł miesięcznie. Nadal więc utrzymuje się istniejąca od rozwodu dysproporcja dochodów stron. Nadal też utrzymuje się wynikające z rozwodu pogorszenie sytuacji materialnej pozwanej i nadal tylko ze swoich dochodów nie byłaby ona w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb.

W ocenie Sądu od momentu wydania wyroku rozwodowego nie zaszły w sytuacji pozwanego istotne i trwałe zmiany, które uzasadniałyby obniżenie alimentów zasądzonych na rzecz jego byłej żony G. R.. Po potrąceniu obecnej wysokości alimentów otrzymuje on emeryturę w wysokości (...)zł miesięcznie i dysponuje oszczędnościami w wysokości około (...) zł. Dochody te, zdaniem Sądu, w zupełności wystarczają na pokrycie kosztów jego bieżącego utrzymania, w tym leczenia zważywszy, że z żoną prowadzi on wspólne gospodarstwo domowe i kosztów swego udziału w utrzymaniu domu żony. Mając rozdzielność majątkową powód nie ma obowiązku prawnego świadczenia na majątek swej żony przez pomoc w spłacie jej kredytu. W pierwszej kolejności winien on realizować zobowiązania alimentacyjne wobec pozwanej, a aktualne jego dochody i stan majątku na to pozwala.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na mocy art. 138 kro w zw. z art. 61 kro i art. 60 § 2 kro – a contrario, oddalił powództwo K. R. jako niezasadne.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na mocy art. 98 § 1 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy na mocy § 2 pkt 3 w zw. z § 4 ust 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie orzeczono o kosztach zastępstwa procesowego jak w punkcie 2 sentencji.