Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2017 roku w G.-D.

sprawy z powództwa;

Ł. O.

przeciwko:

A. O. (1)

o wydanie rzeczy ruchomej

1.  zasądza od pozwanego A. O. (1) na rzecz powoda Ł. O. kwotę 1.200,00 zł (tysiąc dwieście złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego A. O. (1) na rzecz powoda Ł. O. kwotę 67,50 zł (sześćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu części kosztów opłaty sądowej,

4.  pozostałymi kosztami opłaty sądowej obciąża powoda Ł. O..

sędzia

Wioletta Łopatowska-BąkiewiczI C 222/16 Uzasadnienie

Powód Ł. O. wniósł pozew przeciwko pozwanemu A. O. (1) o wydanie komputera przenośnego L. (...) z tym, że pozwany może zwolnić się od obowiązku spełnienia tego świadczenia przez zapłatę na rzecz powoda kwoty 3.000,01 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów postępowania.

Pozwany wniósł o oddalenie tego roszczenia w całości.

Sąd ustalił i zważył co następuje.

Powód pożyczył od pozwanego, który jest jego wujem, pieniądze w kwocie 1500 złotych. Pożyczka miała miejsce w kwietniu 2015 roku i została zawarta ustnie. Strony umówiły się, że pożyczka udzielona zostaje na okres jednego miesiąca.

(Dowód: zeznania pozwanego nagranie z dnia 24.11.2016 r. 00:03:51 – 00:07:00 oraz z dnia 16.03.2017 r. 00: 27 : 58 - 00 :32: 23 akt).

Powód nie dotrzymał warunków pożyczki. W sierpniu 2015 roku pozwany zażądał zwrotu pożyczki, bo po wypadku samochodowym pozostawał bez pracy i potrzebował pieniędzy na swoje utrzymanie.

(Dowód: zeznania pozwanego nagranie z 24.11.16 r. 00:03:51- 00:07:00 i z 16.03.17 r. 00: 25: 47 – 00:26: 57).

Powód nie miał pieniędzy na zwrot pożyczki i w zamian przekazał pozwanemu laptopa, którego nabył za kwotę 3000,01 złotych. Powód nie spodziewał się, że pozwany sprzeda ten laptop. Przekazanie rzeczy zostało poświadczone pismem powoda w którym napisał, ,, że w dniu 15.08.2015 przekazał A. O. (1) laptop lenovo idea pad (...) za zadłużenie 1500’’. Oświadczenie to zawiera podpis (...) Ł. i zgodnie z jego zeznaniem zostało sporządzone i podpisane przez powoda.

(Dowód: zeznania powoda z dnia 24.11.2016 r. 00:17:07 – 00:19:02, faktura zakupu k. 4 akt, odpis oświadczenia k. 13 akt).

Pozwany poinformował powoda, że jeżeli ten nie odda mu pieniędzy do wyznaczonego terminu laptop zostanie sprzedany.

(Dowód: zeznania pozwanego j. w. oraz świadka E. Z. (1) z 16.03.17 r. 00;18:53)

W wyznaczonym terminie pożyczka nie została przez powoda zwrócona i A. O. (1) dokonał sprzedaży laptopa osobie trzeciej.

(Dowód: zeznania pozwanego j .w. świadka J. w.).

Już po sprzedaży laptopa Ł. O. przekazał partnerce pozwanego – E. Z. (1) kwotę 1200 złotych.

(Dowód: zeznania świadka E. Z. z dnia 16.03.2017 r. 00:08:33 – 00:14:53, nagranie z rozmowy powoda z W. S. k. 56 akt, zeznania świadka A. O. z 19.01.17 r. 00:03:31 – 00:04:12).

Żona powoda nie wiedziała o zaciągnięciu przez męża pożyczki. Mąż nie informował ją również o przekazaniu laptopa A. O. (1). Jak zauważyła, że nie ma laptopa dowiedziała się, że mąż pożyczył pieniądze od pozwanego.

(Dowód: zeznania A. O. z 19.01.17 r. 00:02:00 – 00:04:42).

Ustalony w sprawie stan faktyczny nie był sporny co do tego, że powodowi udzielona została pożyczka w wysokości 1500 złotych. Powód również nie kwestionował tego, że sporządził oświadczenie przedłożone do akt sprawy przez pozwanego i przekazał laptopa A. O. (1). Sąd dał również wiarę zeznaniom świadka E. Z. (1) i A. O. (3) co do faktu zwrotu części pożyczki przez powoda do rąk E. Z. (1). Zeznania te korespondują również z przedłożonym przez powoda nagraniem rozmowy z członkiem rodziny, w której rozmówca ten również potwierdza, że Ł. O. oddał wujowi kwotę 1200 złotych. Powód nie kwestionował, że zaciągnął pożyczkę w kwocie 1500 złotych i pozostawał w zwłoce w jej zwrocie. Powód kwestionował natomiast fakt przekazania tego sprzętu w zamian za udzieloną pożyczkę, twierdząc że było to jedynie zabezpieczenie tej pożyczki. Sąd nie dał wiary tym zeznaniom. Przeczy temu jednoznaczna treść sporządzonego przez niego oświadczenia, że przekazuje laptop za zadłużenie. Również zeznając powód podał, że popełnił błąd, bo myślał że laptop nie zostanie sprzedany.

Pozwany początkowo zaprzeczał, że powód oddał mu część pożyczki w kwocie 1200 złotych, ale po zeznaniach świadka E. Z. (1) podał, że przekazała mu ona tą otrzymaną od pozwanego kwotę. Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego gdy twierdził, że zwrócona kwota 1200 złotych dotyczyła wcześniejszych pożyczek , które były udzielane przez niego powodowi. Zeznania tej treści pozwany złożył dopiero gdy świadek E. Z. (3) zeznała, że część pożyczki była zwrócona przez powoda.

Istotną okolicznością było w przedmiotowej sprawie ustalenie treści umowy pomiędzy stronami co do przekazania laptopa. Powód wskazywał, że była to umowa zabezpieczenia. Przewłaszczenie stanowi formę zabezpieczenia co do rzeczy ruchomych. Polega na przeniesieniu własności rzeczy ruchomej na wierzyciela pod warunkiem rozwiązującym, którym jest zaspokojenie wierzytelności, z tą chwilą własność rzeczy automatycznie powraca do dłużnika. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13.05.2011 r. V CSK 360/10 przewłaszczenie na zabezpieczenie jest umową zawieraną na podstawie art. 353 (1) k .c. pomiędzy dłużnikiem – właścicielem rzeczy, a jego wierzycielem, stosownie do której dłużnik przenosi na wierzyciela własność rzeczy w celu zabezpieczenia wykonania zobowiązania. Intencją stron umowy nie jest przeniesienie własności rzeczy celem zaspokojenia zobowiązania z umowy np. pożyczki i przejęcie przez wierzyciela świadczenia w postaci rzeczy na poczet długu z tytułu spłaty pożyczki. Przy przewłaszczeniu na zabezpieczenie realizacja celu zamierzonego przez strony następuje w ten sposób, że w razie niespełnienia długu wierzyciel może, jako właściciel rzeczy, zaspokoić z niej swoją wierzytelność. Zobowiązanie wierzyciela do korzystania z prawa własności następuje tylko w granicach umowy stron. Do istoty przewłaszczenia na zabezpieczenie należy umowne ograniczenie własności nabywcy - wierzyciela – poprzez jego zobowiązanie, że będzie mógł zaspokoić się z nabytej w celu zabezpieczenia rzeczy tylko w razie niewykonania przez zbywcę – dłużnika - zabezpieczonego zobowiązania. Przewłaszczenie na zabezpieczenie jest czynnością kauzalną, której celem nie jest nabycie przez wierzyciela własności przedmiotu zabezpieczenia , a jedynie zabezpieczenie przysługującej mu wierzytelności, jeżeli dłużnik w terminie nie spłaci długu i nie ziści się warunek zwrotnego przeniesienia własności. Wierzyciel definitywnie nabywa własność dopiero gdy dłużnik nie spłaci długu w terminie.

Zgodnie z treścią art. 6 k. c. ciężar wykazania faktów, z których wywodzi skutki prawne spoczywa na powodzie.

W rozpoznawanej sprawie zostało przedłożone pismo powoda, z którego wynika że przekazanie laptopa nastąpiło za pożyczkę, co daje podstawy do przyjęcia, że laptop przekazany został pozwanemu jako świadczenie należne zamiast świadczenia pieniężnego. Gdyby jednak przyjąć, że stanowiło to przewłaszczenie na zabezpieczenie udzielonej pożyczki również poza sporem było, że powód nie spłacił pożyczki w wysokości i w terminie ustalonej przez strony podczas tej czynności. Kolejny termin ustalony na spłatę pożyczki upłynął.

Jak słusznie wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 13.05.2011 r. V CSK 360/10 sposób zaspokojenia wierzyciela wierzytelności zabezpieczonej przewłaszczeniem ustalony w umowie nie może być sprzeczny z treścią stosunku prawnego łączącego strony. Bezskuteczny upływ terminu ustalonego w umowie, w którym powinno nastąpić spełnienie świadczenia, powoduje, że upada cel ustanowienia zabezpieczenia, jakim jest wywarcie presji na dłużnika w celu wymuszenia zachowania zgodnego z treścią zobowiązania, aktualizuje się zaś drugi cel zabezpieczenia jakim jest ochrona interesu wierzyciela.

Z powyższego, zdaniem sądu wynikają dwa zasadnicze wnioski. Po pierwsze traktując oświadczenie powoda z dnia 15.08.2015 roku dosłownie, że przekazuje pozwanemu laptop za pożyczkę należy uznać, że spełnił on należne świadczenie zamiast świadczenia pieniężnego. Po drugie gdyby pomimo tego jednoznacznego oświadczenia powoda traktować je, jak chce powód, jako zabezpieczenie zwrotu pożyczki , to wobec nie spełnienia świadczenia w ustalonym terminie i wysokości należy uznać, że pozwany stał się właścicielem przewłaszczonej rzeczy.

Z powyższych względów należało orzec jak w sentencji i uwzględnić roszczenie powoda co do obowiązku zapłaty na jego rzecz od pozwanego kwoty 1200 złotych, którą jak wykazano powód przekazał na poczet udzielonej mu pożyczki. W pozostałym zakresie roszczenia podlegało oddaleniu.

O kosztach rozstrzygnięto w myśl art. 100 k. p. c. rozdzielając je pomiędzy stronami stosownie do wynika rozstrzygnięcia.

Sędzia

Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz