Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy we Włocławku Wydział V Gospodarczy

w następującym składzie :

Przewodniczący SSR Jerzy Rażewski

Protokolant st. sekr. sąd. Anna Gawrysiak

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2016 r. we Włocławku na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko Gminie B.

o zapłatę kwoty 13 058,54 zł

1. zasądza od pozwanego Gminy B. na rzecz powoda A. S. kwotę 7 082,60 zł ( siedem tysięcy osiemdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt groszy ) z ustawowymi odsetkami od dnia 03 kwietnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty ;

2. oddala powództwo w pozostałej części;

3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 096 zł ( trzy tysiące dziewięćdziesiąt sześć złotych ) tytułem części kosztów procesu ;

4. nakazuje pobrać od powoda A. S. na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego we Włocławku kwotę 105,14 zł ( sto pięć złotych czternaście groszy ) tytułem części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa ;

5. nakazuje pobrać od pozwanego Gminy B. na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego we Włocławku kwotę 124,42 zł ( sto dwadzieścia cztery złote czterdzieści dwa grosze ) tytułem części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sędzia SR

Jerzy Rażewski

Sygn. akt V GC 556 / 14

UZASADNIENIE

Powód A. S. wniósł o zasądzenia od pozwanego Gminy B. kwoty 13 058,54 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 03.04.2013 r. oraz kosztami postępowania.

Uzasadniając swe żądanie powód wskazał, iż strony zawarły w dniu 11 czerwca 2010 r. w B. Umowę nr (...) na wykonanie robót budowlanych polegających na budowie przydomowych przyzagrodowych biologicznych oczyszczalni ścieków wraz z infrastrukturą towarzyszącą na terenie gminy B. o wydajności do 2,55 m ³/dobę w ilości 84 sztuk.

Powód udzielił pozwanemu gwarancji, w ramach której zobowiązał się bezpłatnego usuwania wad i usterek w terminie 5 dni od daty pisemnego powiadomienia przez pozwanego. Jednocześnie Strony zastrzegły na rzecz pozwanego prawo do zlecenia usunięcia wad stronie trzeciej na koszt powoda, w przypadku nieusunięcia wad w terminie 14 dni od daty wyznaczonej na ich usunięcie.

Powód prawidłowo wykonał wszystkie roboty objęte Umową. W związku z powyższym w dniu 7 września 2011 r. strony dokonały odbioru końcowego robót budowlanych oraz przekazania robót do eksploatacji.

Na zabezpieczenie roszczeń gwarancyjnych powód złożył do dyspozycji pozwanego Ubezpieczeniową Gwarancję Usunięcia Wad i Usterek nr (...) z dnia 9 czerwca 2010 r., wystawioną przez (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W..

W toku użytkowania oczyszczalni wybudowanych przez powoda zgodnie z Umową, okazało się, iż część z nich nie funkcjonuje prawidłowo z powodu miejscowo niekorzystnych warunków geologicznych. Z uwagi na fakt, iż powód nie ponosił odpowiedzialności za nieprawidłowe funkcjonowanie przedmiotowych oczyszczalni, pozwany zwrócił się do niego o wycenę wykonania drenaży rozsączeniowych przy części oczyszczalni. Następnie, po zaakceptowaniu oferty powoda, strony zawarły w dniu 11 maja 2011 r. Umowę (...)- (...), której przedmiotem było m.in. wykonanie drenażu rozsączeniowego przy oczyszczalniach przyzagrodowych części mieszkańców.

Powód wykonał zlecone prace, za co otrzymał od pozwanego wynagrodzenie.

Pismem z dnia 4 lipca 2012 r. pozwany wezwał powoda do wykonania w ramach gwarancji naprawy oczyszczalni u osób wymienionych w piśmie, w tym u P. S. (1), wyznaczając termin naprawy na dzień 30 lipca 2012 r. W związku tym wezwaniem strony w dniu 3 sierpnia 2012 r. odbyły spotkanie, na którym ustaliły, że powód dokona odkopania studni chłonnych m. in. P. S. (1), a następnie po zdiagnozowaniu problemu, zostanie podjęta decyzja odnośnie dalszych prac. Jednocześnie, w związku z tym, iż strony stwierdziły nieprawidłowości w konserwacji i eksploatacji oczyszczalni przez użytkowników, podjęto decyzję o wystosowaniu do wszystkich użytkowników pisma dotyczącego właściwej konserwacji i eksploatacji.

Po dokonaniu oględzin studni chłonnych przez powoda stwierdził on, że problem z funkcjonowaniem oczyszczalni u P. S. (1) wynika z tych samych przyczyn, co w przypadku innych mieszkańców, tj. z powodu miejscowo niekorzystnych warunków geologicznych. Konieczne jest, zatem wykonanie drenaży rozsączających.

Pozwany nigdy nie zajął stanowiska, co do dalszych prac związanych z oczyszczalnią ścieków u P. S. (1), w szczególności nie wskazał czy pomimo ustaleń Powoda żąda naprawy w ramach gwarancji, czy też podobnie jak w poprzednich przypadkach zlecania powodowi odpłatne wykonanie drenaży rozsączających.

Pomimo tego, pismem z dnia 6 listopada 2012 r. pozwany wezwał powoda do zapłaty kwoty 13 058,54 zł z tytułu usunięcia wad oczyszczalni u P. S. (1), a następnie dnia 5 grudnia 2012 r. wystosował do ubezpieczyciela powoda, na podstawie Ubezpieczeniowej Gwarancji Usunięcia Wad i Usterek nr (...), żądanie wypłaty kwoty 13 058,54 zł tytułem wartości wad i usterek ujawnionych w okresie gwarancji w oczyszczalni ścieków wybudowanej przez powoda. Ubezpieczyciel wypłacił pozwanemu żądaną przez niego kwotę, a następnie pismem z dnia 11 lutego 2013 r. zwrócił się do powoda o jej zwrot. Powód przekazał środki na rachunek bankowy ubezpieczyciela w dniu 26 lutego 2013 r.

W przypadku uznania przez Sąd, iż powód odpowiadał za nieprawidłowości w funkcjonowaniu oczyszczalni u P. S. (1) oraz był zobowiązany do ich bezpłatnego usunięcia w ramach gwarancji, a także uznania, iż pozwany miał prawo zlecić wykonanie naprawy innemu podmiotowi na koszt powoda, wskazał że zakres prac zleconych przez pozwanego znacznie przekracza prace niezbędne do przywrócenia prawidłowego funkcjonowania oczyszczalni.

Jak wynika z kosztorysu powykonawczego otrzymanego przez powoda, pozwany zlecił wybudowanie całkowicie nowej oczyszczalni ścieków, prawdopodobnie według całkowicie nowej dokumentacji projektowej. Na powyższe wskazuje bowiem zakres prac zawartych w kosztorysie. Podkreślenia wymaga, iż pozwany zlecił wykonanie nie tylko drenażu rozsączającego, ale także sieci kanalizacyjnej, oczyszczalni (w tym kompaktowej oczyszczalni ścieków i przepompowni ścieków) oraz przyłącza elektrycznego, a zatem robót całkowicie zbędnych i wcześniej wykonanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu w pierwszym rzędzie zakwestionował podstawę prawą żądania powoda o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Z ostrożności procesowej, na wypadek uznania przez Sąd , że dochodzenie roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia / art. 405 k.c./ jest uprawnione, pozwany podniósł, że obowiązek wydania korzyści / zwrotu jej wartości/ wygasł. Pozwana przeznaczył bowiem środki otrzymane od Ubezpieczyciela powoda na pokrycie kosztów związanych z zastępczym usunięciem wad ujawnionych w okresie gwarancyjnym w wykonanej przez powoda oczyszczalni ścieków.

Ponadto pozwany podniósł, że zarówno na etapie zawierania umowy jak i jej realizacji powód nie zgłaszał zastrzeżeń, że projekt był nieprawidłowy i na jego podstawie nie można prawidłowo wykonać zleconych robót.

W piśmie z dnia 6.03.2016 r. powód podtrzymał jako podstawę swojego żądania przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Stan faktyczny dotyczący samej podstawy faktycznej powództwa w niniejszej sprawie w zasadzie nie jest sporny.

Dnia 11 czerwca 2010 r. w B. strony zawarły umowę nr (...) na wykonanie robót budowlanych polegających na budowie 84 przydomowych przyzagrodowych biologicznych oczyszczalni ścieków wraz z infrastrukturą towarzyszącą na terenie gminy B. o wydajności do 2,55 m ³/dobę.

Powód udzielił pozwanemu gwarancji oraz zobowiązał się bezpłatnego usuwania wad i usterek w terminie 5 dni od daty pisemnego powiadomienia przez pozwanego. Jednocześnie Strony zastrzegły na rzecz pozwanego prawo do zlecenia usunięcia wad stronie trzeciej na koszt powoda, w przypadku nieusunięcia wad w terminie 14 dni od daty wyznaczonej na ich usunięcie. Na zabezpieczenie roszczeń gwarancyjnych powód złożył do dyspozycji pozwanego Ubezpieczeniową gwarancję usunięcia wad i usterek nr (...) z dnia 9 czerwca 2010 r., wystawioną przez (...) S.A. V. (...) w W. ( dowód: umowa z dnia 11.06.2010 r., k. 13-18 ; gwarancja ubezpieczeniowa, k. 20 ).

Po wykonaniu robót, dnia 7 września 2011 r. dokonano odbioru końcowego robót budowlanych oraz przekazania robót do eksploatacji ( dowód: protokół odbioru końcowego z dnia 7.09.2011 r., k. 19 ).

W toku użytkowania oczyszczalni wybudowanych przez powoda okazało się, iż część z nich nie funkcjonuje prawidłowo. Wtedy też pozwany zwrócił się do niego o wycenę wykonania drenaży rozsączeniowych przy części oczyszczalni. Następnie, po zaakceptowaniu oferty powoda, strony zawarły dnia 11 maja 2011 r. Umowę nr (...), której przedmiotem było m.in. wykonanie drenażu rozsączeniowego przy oczyszczalniach przyzagrodowych części mieszkańców ( dowód: umowa z dnia 11.05.2011 r., k. 21-22 ).

Powód wykonał zlecone prace, za co otrzymał od pozwanego wynagrodzenie ( bezsporne ).

Pismem z dnia 4 lipca 2012 r. pozwany wezwał powoda do wykonania w ramach gwarancji naprawy oczyszczalni u sześciu osób :

1.  B. C.,

2.  C. B.,

3.  P. S. (1),

4.  J. R.,

5.  R. G.,

6.  R. K.

wyznaczając termin naprawy na dzień 30 lipca 2012 r. ( dowód: pismo z dnia 4.07.2012 r., k. 25 ).

Dnia 3 sierpnia 2012 r. odbyło się spotkanie z udziałem powoda i przedstawicieli pozwanego, podczas którego ustalono, że :

- powód zobowiązał sie do naprawy oczyszczalni u dwóch osób ( 1 i 2 ) do dnia 4 sierpnia 2012 r. ;

- u dwóch osób ( 3 i 4 ) powód zobowiązał się odkopać studnie chłonne celem ich sprawdzenia i podjęcia decyzji o dalszych pracach,

- u pozostałych dwóch osób ( 5 i 6 ) ustalono dokonanie oględzin z udziałem stron i inspektora nadzoru ( dowód: notatka służbowa z dnia 03.08.2012 r., k. 26 ).

W podstawie faktycznej powództwa powód wskazał bezpodstawne wzbogacenie pozwanego uzyskanego z zabezpieczenia gwarancji usunięcia wad i usterek oczyszczalni wykonanej u P. S. (1) ( 3 ).

W umowie nr (...) z dnia 11.06.2010 r. powód udzielił pozwanemu gwarancji, w myśl której zobowiązał się bezpłatnego usuwania wad i usterek w terminie 5 dni od daty pisemnego powiadomienia przez pozwanego. Jednocześnie Strony zastrzegły na rzecz pozwanego prawo do zlecenia usunięcia wad stronie trzeciej na koszt powoda, w przypadku nieusunięcia wad w terminie 14 dni od daty wyznaczonej na ich usunięcie ( § 14 umowy ).

Po spotkaniu w dniu 3.08.2012 r. powód zobowiązał się odkopać studnię chłonną u P. S. celem jej sprawdzenia i podjęcia decyzji o dalszych pracach. Termin zatem do usunięcia wad należy liczyć od dnia 3.08.2012 r.

Warunkiem wstępnym do podjęcie jakiejkolwiek decyzji przez obydwie strony, było zdiagnozowanie przyczyn dysfunkcjonalności oczyszczalni u P. S. dokonane przez powoda i powiadomienie o tych przyczynach pozwanego.

Tymczasem powód w żaden sposób nie tylko nie sprawdził jakie przyczyny spowodowały awarię oczyszczalni u P. S. jako też nie powiadomił pozwanego o tych przyczynach wskazując sposób ich usunięcia. Co prawda świadek M. Ż. (1) zeznał, że osobiście uczestniczył w odkopaniu oczyszczalni P. S. a następnie powiadomił o przyczynach niedziałania tej oczyszczalni pracownicę pozwanego Z. B. ( dowód : zeznania świadka M. Ż., protokół elektroniczny z dnia 14.06.2016 r., adnotacje 00:57:22-01:22:01, k. 316-317 ).

Zeznania te jednak całkowicie nie zasługują na wiarę. W pierwszym rzędzie należy mieć na uwadze fakt, że świadek jest powinowatym ( zięciem ) powoda i trudno oprzeć się wrażeniu, że jego zeznania zostały przygotowane na potrzeby niniejszego procesu. Już w samej tezie dowodowej co do przesłuchania tego świadka brak jest wniosku o przesłuchanie go na okoliczność zbadania przyczyn nieprawidłowości działania oczyszczalni u P. S. ( co do innych użytkowników są takie wnioski ) i faktu powiadomienia o tym pozwanego, a ten fakt zaś, przy braku innych dowodów, miałby bardzo istotne znaczenie dla dochowania terminów dla powoda do usunięcia ewentualnych wad. Ponadto należy zwrócić uwagę, że świadek doskonale „pamiętał” sam fakt powiadomienia Z. B., natomiast nie pamiętał już niczego innego – co odpowiedziała mu Z. B. czy jak długo trwało to spotkanie czy ostatecznie kiedy miało miejsce to spotkanie. Poza tym zeznania te są wewnętrznie sprzeczne, bo z jednej strony świadek stwierdził, że nic nie wie na temat reklamacji oczyszczalni u P. S. a w dalszym ciągu zeznań opowiada już o swoim aktywnym uczestnictwie w załatwianiu tej reklamacji.

Zeznania te tym bardziej są niewiarygodne, iż powiadomienie pozwanego stanowiło w swej istocie o sposobie i terminie załatwienia tej reklamacji. Jest to o tyle istotne, że kilka poprzednich oczyszczalni powód naprawiał odpłatnie a nie w ramach udzielonej gwarancji. Racjonalnym zatem zachowaniem i zgodnym z najbardziej elementarnymi zasadami prowadzonej działalności gospodarczej było powiadomienie pozwanego na piśmie, z opisem przyczyn awarii i wskazanie sposobów rozwiązania problemu.

Z braku reakcji powoda na reklamację oczyszczalni pobudowanej u P. S. pozwany zlecił W. S. opracowanie opinii technicznej oczyszczalni ścieków m. in. u P. S., który stwierdził uginanie się i w konsekwencji przerwanie się rury doprowadzającej ścieki do zbiornika oczyszczalni co spowodowało długotrwały wyciek ścieków w grunt ( poza płaszcz oczyszczalni ).

Powodem powstania powyższej awarii, była nieprawidłowa stabilizacja gruntu wokół zbiornika oczyszczalni podczas jego montażu oraz nieprawidłowy montaż rur doprowadzających ścieki z budynku mieszkalnego do oczyszczalni. Przy samozagęszczaniu się gruntu wokół zbiornika oczyszczalni ( szczególnie po opadach deszczu ) nastąpiło przerwanie rury na złączach i przy wlocie do zbiornika oczyszczalni i rozszczelnienie rurociągu.

Wskazując na powyższe opiniujący zalecił usunięcie luźnego gruntu, którym został obsypany zbiornik oczyszczalni i przystąpienie do ponownej jego obsypki stabilizacją warstwami o grubości maksymalnej 30 cm oraz wykonanie ponownego montaż rurociągu doprowadzającego ścieki do oczyszczalni na zagęszczonym do odpowiednich parametrów gruncie, wykonanie obsypki i zasypki rurociągu oraz uporządkowanie terenu budowy. Ponadto należało przeprowadzić prawidłową regulację i przegląd gwarancyjny oczyszczalni oraz oczyścić studnię chłonną umożliwiając odprowadzenie ścieków oczyszczonych ( dowód : opinia techniczna z dnia 2.10.2012 r., k. 151-157 ; zeznania świadka W. S., k. 190-191 ).

Taki stan oczyszczalni potwierdził następnie K. B. (1), któremu pozwany zlecił naprawę oczyszczalni P. S. ( dowód : zeznania świadka K. B., k. 192-193 ).

W sytuacji braku reakcji powoda na reklamację oczyszczalni P. S., pozwany zlecił jej naprawę K. B. (1). Ten uznał, że uzasadnione będzie pobudowanie nowej oczyszczalni, na co pozwany wyraził zgodę ( dowód : zeznania świadka K. B., k. 192-193 ).

Koszt nowej oczyszczalni wyniósł 13 058,54 zł ( bezsporne ).

Pismem z dnia 6 listopada 2012 r. pozwany wezwał powoda do zapłaty kwoty 13 058,54 zł z tytułu usunięcia wad oczyszczalni u P. S. (1), a następnie dnia 5 grudnia 2012 r. wystosował do ubezpieczyciela powoda, na podstawie Ubezpieczeniowej Gwarancji Usunięcia Wad i Usterek nr (...), żądanie wypłaty kwoty 13 058,54 zł tytułem wartości wad i usterek ujawnionych w okresie gwarancji w oczyszczalni ścieków wybudowanej przez powoda. Ubezpieczyciel wypłacił pozwanemu żądaną przez niego kwotę, a następnie pismem z dnia 11 lutego 2013 r. zwrócił się do powoda o jej zwrot. Powód przekazał środki na rachunek bankowy ubezpieczyciela w dniu 26 lutego 2013 r.

Stosownie do art. 577 k.c. ( per analogiam ) [ w brzmieniu obowiązującym w niniejszej sprawie ] w wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu ( gwarant ) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji. Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

W umowie nr (...) z dnia 11.06.2010 r. powód udzielił pozwanemu gwarancji na wykonane roboty na okres 60 miesięcy. W okresie gwarancji wykonawca zobowiązał się do bezpłatnego usunięcia wad i usterek w terminie 5 dni licząc od daty powiadomienia przez zamawiającego ( § 14 ).

Stosownie zatem do cyt. wyżej przepisu i zobowiązania powoda, winien on w wyznaczonym przez siebie terminie co najmniej rozpoznać przyczyny awarii i wskazać sposób jej usunięcia, nie mówiąc już o jej usunięciu.

Oczywiście trzeba mieć na uwadze, że podstawą obowiązku naprawy studni w ramach gwarancji stanowiłby fakt, że jej wada wynika z przyczyn nienależytego wykonania dzieła przez powoda.

Jednakże w niniejszej sprawie powód nie rozpoznał przyczyn ( a przynajmniej nie powiadomił o tym pozwanego ), iż wada nie tkwi w wadliwym wykonaniu dzieła, ale z przyczyn, za które on nie odpowiada.

W literaturze i orzecznictwie utrwalony jest pogląd na temat rękojmi [ odnoszący się mutis mutandis do gwarancji ) , że reguła generalna dowodzenia wynikająca z art. 6 k.c. zakłada, że w zasadzie ciężar dowodu na okoliczność, iż wady wyniknęły z przyczyny tkwiącej w rzeczy obciąża kupującego. Jednak zarówno w literaturze jak i orzecznictwie podnoszony jest argument, że stosowanie reguły wynikającej z art. 6 k.c. nie może być automatyczne i w zależności od okoliczności sprawy, ciężar dowodu, że wada powstała wskutek okoliczności, które nie wynikają z właściwości rzeczy ( ale w skutek okoliczności zawinionych przez kupującego ) obciążają sprzedawcę ( zob. poglądy powołane w przez Cz. Żuławską w Komentarzu do Kodeksu Cywilnego, Zobowiązania, Wyd. Prawnicze LexisNexis 2005, t. II, s 58 ).

W niniejszej sprawie pozwany zgłosił awarię oczyszczalni dnia 3.08.2012 r., jasno i precyzyjnie określając jej rodzaj i charakter. Tymczasem powód nie usiłował nawet wyjaśnić ani tym bardziej sprawdzić jakiego rodzaju jest to wada, jak mogła powstać, czy wada powstała wskutek okoliczności za które nie ponosi odpowiedzialności ( np. niewłaściwe użytkowanie oczyszczalni ; zmiany warunków hydrologicznych ; pierwotnej, niedającej sie przewidzieć w trakcie budowania oczyszczalni, właściwości absorpcyjnej gruntu ), lecz a priori założył, że wada wynika z niedostosowania rodzaju oczyszczalni do warunków hydrologiczno - geologicznych. Można tylko przypuszczać, że powód liczył, że, jak było poprzednio przy innych oczyszczalniach, pozwany zleci naprawę odpłatnie. Nie zwrócił jednak uwagi, że ta awaria zgłoszona został w trybie udzielonej przez niego gwarancji.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że w trakcie budowy oczyszczalni, o ile warunki hydrologiczno - geologiczne nie odpowiadały typom oczyszczalni przewidzianych w projekcie, powód jako profesjonalista ( art. 355 § 2 k.c. ), winien zwrócić uwagę na tę okoliczność zamawiającemu – pozwanemu. Tymczasem powód nigdy nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń do rodzaju oczyszczalni przewidzianych w projekcie podczas budowy, gdy jako fachowiec, widział i rozpoznawał, a przynajmniej powinien, podstawowe warunki hydrologiczno – geologiczne ( dowód : zeznania świadka Z. B., protokół elektroniczny z dnia 14.06.2016 r., adnotacje 00:11:13, k. 315 ; zeznania świadka A. G., protokół elektroniczny z dnia 14.06.2016 r., adnotacje 00:42:37, k. 315-316 ).

Uwzględniając powyższe okoliczności należało wyjaśnić, czy przyczyna awarii oczyszczalni u P. S. jest zawiniona przez powoda i jaki powinien być zakres naprawy tej oczyszczalni oraz jej koszt.

W swojej opinii biegły d / s budownictwa ( w tym instalacji sanitarnych ) stwierdził, że projekt budowlany zakładał pewną wariantowość i uwarunkował np. zastosowaniem warstwy wspomagającej w gruntach słabo przepuszczalnych. Należy przez to rozumieć, że po rozpoznaniu ( badaniu ) geologicznym, czy też prostym odkrywkowym wstępnym badaniu gruntu należało zakwalifikować odpowiednie rozwiązanie na zastane warunki gruntowe.

Zatem rozważając aspekty techniczne, technologiczne i organizacyjne biegły stwierdził, że procedury związane z kwalifikacją i wnioskowaniem przez kierownika budowy wątpliwości, wynikających z odmiennych od założonych w projekcie warunków gruntowo wodnych zastanych w miejscu wbudowania oczyszczalni nie zaistniały w przedmiotowym przypadku. Reasumując biegły jednoznacznie potwierdził, że w ramach własnych uprawnień kierownik budowy i wykonawca winien ocenić przydatność przewidzianą w projekcie oczyszczalni do warunków lokalnych.

Odnosząc się do kosztów naprawy oczyszczalni u P. S. biegły wyliczył, że koszt ten zamknąłby się w kwocie 5 975,96 zł ( dowód: opinia biegłego, k. 213-258 ; ustna uzupełniająca opinia biegłego, protokół elektroniczny z dnia 10.05. 2016 r., 00:10:36-00:55:34 ; adnotacje 00:21:22 k. 292 ).

Opinia jest rzeczowa, jasno i precyzyjnie wskazuje na wariantowe uwarunkowania projektu budowlanego, pozostawiając wykonawcy możliwość modyfikacji typu oczyszczalni w zależności od zastanych warunków geologiczno - hydrologicznych.

Odnosząc się zatem do wskazanego wyżej ciężaru dowodu, należy jednoznacznie stwierdzić, że to powód ( wykonawca ) winien jednoznacznie ustalić przyczynę ujawnionej przez pozwanego usterki i powiadomić o tym pozwanego, czego bez wątpienia, w świetle zebranego materiału dowodowego, nie uczynił.

W tej sytuacji, korzystając z uprawnień wynikających z § 14 ust. 5 umowy, pozwany zlecił usunięcie wad osobie trzeciej na koszt wykonawcy.

Jednako zastępczy wykonawca pobudował całkowicie nową oczyszczalnię, w innej technologii oraz w innym miejscu niż pobudowana przez powoda.

Tymczasem należy zwrócić uwagę, że pobudowana przez powoda oczyszczalnia funkcjonowała ponad 7 miesięcy ( od września 2011 r. do lipca 2012 r. ), zatem to pozwany musiałby udowodnić, że od samego początku powód zamontował niewłaściwy typ oczyszczalni w nieodpowiednim miejscu. Takiego dowodu pozwany nie przeprowadził.

W tej sytuacji zasadnym była naprawa oczyszczalni na koszt powoda, a jeżeli już pobudowanie nowej, to powoda można obciążyć jedynie częścią kosztów, do wysokości wyliczonych przez biegłego kosztów naprawy tj. 5 975,96 zł.

Uzasadniając swoje żądanie powód powołał w podstawie prawnej przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Pozwany z kolei ewentualnego źródła roszczenia powoda upatruje w umowie łączącej strony, gdyby zaś zasadnym było roszczenie w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu, to zdaniem pozwanego obowiązek wydania korzyści przez niego wygasł, gdyż przeznaczył środki uzyskane przez ubezpieczyciela na pokrycie kosztów związanych z zastępczym usunięciem wad.

W okolicznościach niniejszej sprawy pokrycie kosztów naprawy zastępczej obciążają powoda ze środków gwarancji ubezpieczeniowej. Podstawa sfinansowania tych kosztów rzeczywiście wynika z umowy z dnia 11.06.2011 r. Dotyczy to jednak jedynie kosztów obciążających powoda, a więc do kwoty 5 975,96 zł. W pozostałej części, koszty pokryte zostały przez osobę trzecią ( gwaranta ubezpieczeniowego ), powód pokryte koszty gwarancji zwrócił ubezpieczycielowi. W tej sytuacji, w relacji powód - pozwany, co do części wartości nowej oczyszczalni, ponad kwotę 5 975,96 zł, pozwany został bezpodstawnie wzbogacony kosztem powoda.

Stosownie do art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Pozwany stwierdził, że obowiązek wydania korzyści przez niego wygasł, gdyż przeznaczył środki uzyskane przez ubezpieczyciela na pokrycie kosztów związanych z zastępczym usunięciem wad.

Jednako należy mieć na uwadze, że jeżeli można by mówić o jakimkolwiek obowiązku zwrotu bezpodstawnie uzyskanych korzyści, to jedynie dotyczyłoby to kosztów naprawy w wysokości wskazanej wyżej ( przy czym odnośnie tej kwoty nie mają zastosowania przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu ), o tyle ponad tę kwotę ( 5 975,96 zł ) pozwany jest bezpodstawnie wzbogacony o wartość nadwyżki ( 7 082,54 zł ) stawiając niejako „przy okazji” nową oczyszczalnię.

Mają powyższe ustalenia na uwadze, na podstawie art. 405 k.c., Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach orzeczono po myśli art. 100 k.p.c. i 113 ust. 1 uoksc.

Roszczenie powoda okazało się zasadne w 54,2 % , a więc koszty należne powodowi to kwota 3 096 zł.

Powód poniósł koszty :

- 653 zł z tytułu opłaty sądowej,

- 2400 zł z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego ;

- 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ;

- 4 682,69 zł tytułem wydatków na koszt związane z opinią biegłego,

tj. łącznie 7 752,69 zł.

Uwzględniając procent zasadności roszczenia powodowi należą się koszty w wysokości 4 202 zł ( 7 752,69 zł x 54,2 % = 4 202 zł ).

Pozwany poniósł koszty w łącznej wysokości 2 417 zł :

- 2 400 zł z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego ;

- 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Roszczenie był niezasadne w 45,8 %, zatem koszty należne pozwanemu zamykają się kwotą 1 106 zł ( 2 417 zł x 45,8 % = 1 106 zł ).

Uwzględniając zatem różnicę w kosztach należnych stronom, Sąd orzekł jak w p. 3.

Koszty zasądzone na rzecz Skarbu Państwa stanowią wydatki poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa na koszty związane z udziałem biegłego w rozprawie w kwocie 229,56 zł.