Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2016 roku.

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Leszek Osiński

Protokolant: st.sekr.sądowy Barbara Dera

w obecności oskarżyciela publicznego – przedstawiciela Urzędu Skarbowego w G. D. G.

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2016 roku, 10 października 2016 roku

sprawy B. S.

s. J. i M.

ur. (...) w C.

oskarżonego o to, że:

1)  uchylał się od opodatkowania w zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne za 2010 rok poprzez nie ujawnienie przedmiotu lud podstawy opodatkowania oraz nie złożenie w Urzędzie Skarbowym w G.-D. za w/w okres zeznania podatkowego PIT 28 w ustawowym terminie, tj. do dnia 31 stycznia 2011 roku narażając podatek na uszczuplenie w kwocie 21.510 złotych ;

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 54 § 2 w zw. z art. 6 § 2 kks

2)  uchylał się od opodatkowania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 rok poprzez nie ujawnienie przedmiotu lub podstawy opodatkowania oraz nie złożenie w Urzędzie Skarbowym w G.-D. za w/w okres zeznania podatkowego PIT-36 w ustawowym terminie, tj. do dnia 30 kwietnia 2011 roku, narażając podatek na uszczuplenie w kwocie 36.840 złotych

tj. o przestępstwo z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks

ORZEKA

I.  uznaje oskarżonego B. S. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt I aktu oskarżenia, tj. przestępstwa z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks i za to na mocy art. 54 § 2 kks w zw. z art. 23 § 1 i 3 kks wymierza mu karę grzywny w wysokości 30 (trzydziestu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki na równoważną kwocie 80 (osiemdziesięciu) złotych;

II.  uznaje oskarżonego B. S. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia, tj. przestępstwa z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks i za to na mocy art. 54 § 2 kks w zw. z art. 23 § 1 i 3 kks wymierza mu karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki na równoważną kwocie 80 (osiemdziesięciu) złotych;

III.  na mocy art. 39 § 1 kks w miejsce jednostkowych kar wymierza oskarżonego łączną karę grzywny w wysokości 75 (siedemdziesięciu pięciu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 80 (osiemdziesięciu) złotych;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego M. R. kwotę 1062,72 zł (jednej tysiąc sześćdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt dwa grosze) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu;

V.  zwalnia oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, zaś wydatkami poniesionymi w sprawie obciąża Skarb Państwa.

II K 212/16

UZASADNIENIE

1 kwietnia 2008 roku B. S. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod nazwą Usługi (...). Działalność została wpisana do ewidencji prowadzonej przez Wójta Gminy G. pod numerem (...). Wraz z rozpoczęto działalnością przedsiębiorca dokonał wyboru formy opodatkowania. Pismem z 1 kwietnia 2008 roku B. S. złożył oświadczenie o wyborze zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych – zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r., nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

7 kwietnia 2010 roku B. S. złożył wniosek o wykreślenie z ewidencji działalności gospodarczej, informując, iż zaprzestał wykonywania działalności. Na tej podstawie decyzją z 7 kwietnia 2010 roku dokonano stosownego wpisu o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej.

Dowód:

- Odpisy decyzji (...).WB i (...)-4/15.WB – k. 2-9 i k. 11-19.

5 grudnia 2013 roku Urząd skarbowy w G.-D. powziął informację, iż B. S. wystawił w 2010 roku na rzecz podatnika szwedzkiego 10 rachunków oznaczonych numerami 08, 09, 10, 12, 13, 14, 19, 21, 23 i 26, z tytułu wykonanych prac remontowo-budowlanych. Pierwsze cztery rachunki B. S. wystawił w okresie prowadzonej działalności gospodarczej, pozostałe zaś już po zgłoszeniu jej zaprzestania i wydaniu decyzji o wykreśleniu z rejestru ewidencji działalności gospodarczej. Na tej podstawie Urząd Skarbowy wszczął postępowania podatkowe mające na celu ustalenie przedmiotu opodatkowania i ewentualnych kwot podatku narażonych na uszczuplenie. W jego trakcie ustalono, iż B. S. nie ujawnił przedmiotu opodatkowania oraz nie złożył stosownych zeznań podatkowych, tj. PIT 28 i PIT 36 w ustawowych terminach. Decyzją nr (...).WB z dnia 21 lipca 2015 roku określono kwotę zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 rok w kwocie 36.840 złotych. Decyzją nr (...).WB określono wartość należnego ryczałtu w zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów ewidencjonowanych za rok 2010 w wysokości 21.510 złotych. Podatnik nie brał udziału w toczących się postępowaniach. W ich trakcie ustalono, iż przebywa poza granicami kraju. Nie ustalono dokładnego miejsca jego pobytu. Wymienione decyzje wobec braku zaskarżenia stały się ostateczne.

- Odpisy decyzji (...).WB i (...)-4/15.WB – k. 2-9 i k. 11-19.

Oskarżony B. S. nie był dotychczas karany, obywatel polski, prawdopodobnie przebywa na terenie Szwecji.

Dowód:

- karta karna – k. 33.

W trakcie przeprowadzonego postępowania przygotowawczego nie ustalono miejsca oskarżonego w kraju. Z informacji uzyskanej od żony oskarżonego wynika, iż oskarżony pozostaje z nią w separacji i na stałe przebywa na terenie Szwecji. Wobec tego sprawę wraz z aktem oskarżenia skierowano do rozpoznania w trybie postępowania wobec nieobecnych (art. 173 kks).

W przedmiotowej sprawie materiał dowodowy stanowiły akta kontroli podatkowych przeprowadzonych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w G.-D.. W ocenie sądu materiał ten jest w pełni wiarygodny. Wskazuje na okoliczności i okres rozpoczęcia i prowadzenia przez oskarżonego działalności gospodarczej. Wskazują także na wybór dokonany przez niego jeśli chodzi o formę opodatkowania w trakcie prowadzonej działalności. Wątpliwości nie budziły także ustalenia dotyczące faktu zaprzestania jej wykonywania w kwietniu 2010 roku. Oskarżony sam złożył wówczas stosowny wniosek o wykreślenie z ewidencji. Poza sporem pozostaje także fakt wykonywania przez oskarżonego na terenie Szwecji działalności remontowo-budowlanej na rzecz kontrahenta szwedzkiego. Z tego też tytułu oskarżony wystawił stosowne rachunki. Poza sporem stron pozostaje także to, iż B. S. nie ujawnił przedmiotu opodatkowania i konsekwentnie – nie złożył zeznań podatkowych za 2010 rok, które uwzględniałyby opisane zdarzenia wywołujące obowiązek podatkowy. W wydanych decyzjach okoliczności te zostały przedstawione niezwykle drobiazgowo. Organ podatkowy wskazał ponadto na sposób wyliczenia zobowiązania podatkowego oraz wartość należnego ryczałtu. Sąd nie znalazł podstaw, aby zakwestionować wiarygodność i rzetelność przedstawionej dokumentacji. Wątpliwości nie budziła także wiarygodność karty karnej.

Mając na uwadze powyższy materiał dowodowy, sąd uznał oskarżonego B. S. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia, tj. przestępstwa skarbowego z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks. W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości, iż w okresie od 8 stycznia 2010 roku do 3 kwietnia 2010 roku, a więc w okresie prowadzonej działalności gospodarczej oskarżony wystawił na rzecz podatnika szwedzkiego 4 rachunki nr (...) z 8 stycznia, (...) z 10 lutego, (...)z 10 marca i(...)z 3 kwietnia, osiągając przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Kwoty wynikające z przedmiotowych rachunków stanowiły podstawę obliczenia przychodu oskarżonego. Metodologia przedstawiona w tym zakresie przez finansowy organ dochodzenia w decyzji (...) WB z 21 lipca 2015 roku nie budziła wątpliwości stron. Bezsporne było zarazem przede wszystkim to, iż oskarżony nie ujawnił przedmiotu opodatkowania, a nadto nie złożył za wskazany okres zeznania podatkowego PIT 28 w ustawowym terminie, tj. do 31 stycznia 2011 roku. Okoliczności powyższe świadczą ewidentnie o uchylaniu się od opodatkowania, co skutkowało narażeniem podatku na uszczuplenie w kwocie 21.510 złotych. W przedmiotowej sprawie sąd miał także na uwadze, iż oskarżony prowadził działalność gospodarczą od 1 kwietnia 2008 roku. Zdarzenia będące przedmiotem oceny w niniejszej sprawy miały z kolei miejsce po upływie ponad półtora roku od tego faktu. W tym czasie oskarżony miał zatem możliwość zapoznania się z obowiązującymi przepisami w sferze prawa podatkowego. To wyklucza ewentualne sugestie dotyczące błędu co do obowiązku ujawnienia przedmiotu opodatkowania. Co znamienne, błąd ten mógłby teoretycznie dotyczyć formy opodatkowania, którą zresztą oskarżony sam wybrał składając stosowne oświadczenie w dniu 1 kwietnia 2008 roku. Próżno zatem doszukiwać się w tym względzie jakichkolwiek wątpliwości. Podkreślić także trzeba, iż oskarżony w ogóle nie ujawnił przedmiotu opodatkowania i nie złożył zeznania podatkowego, co dobitnie świadczy o jego zamiarze uchylania się od opodatkowania. Oskarżony świadomie i z premedytacją obowiązek ten zlekceważył w okresie prowadzonej działalności gospodarczej. Jego zachowanie stanowi zatem klasyczny wręcz przykład wypełnienia znamion czynu z art. 54 § 2 kks. Przyjęta kwalifikacja z § 2 powołanego przepisu uwzględnia kwotę podatku narażonego na uszczuplenie. Dodać trzeba, iż zachowania oskarżonego składające się na przypisany mu czyn miały charakter cykliczny. Były podejmowane w krótkich odstępach czasu z wykorzystaniem takiej samej sposobności. To z kolei przesądziło o przyjęciu w kwalifikacji prawnej czynu z art. 6 § 2 kks (tzw. czyn ciągły).

Identyczne uwagi należy odnieść także do czynu zarzucanego oskarżonemu w punkcie II aktu oskarżenia. Okoliczności związane z popełnieniem tegoż czynu ujawniają przy tym, iż oskarżony był doskonale zorientowany jeśli chodzi o swój status prawnopodatkowy. Wskazać wszak należy jeszcze raz, iż 9 kwietnia 2010 do US w G.-D. wpłynęło pismo oskarżonego o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. Na tej podstawie wydano decyzję o wykreśleniu oskarżonego z ewidencji działalności gospodarczej z dniem 7 kwietnia 2010 roku. Oczywiście o ile fakt ten nie zwalniał oskarżonego od obowiązku ujawniania przedmiotu opodatkowania i składania zeznań podatkowych o osiągniętym przychodzie, tym razem już na zasadach ogólnych tj. poprzez złożenie zeznania podatkowego od osób fizycznych PIT 36. Oskarżony w dalszym ciągu wykonywał wszak na terenie Szwecji usługi remontowo-budowlane. Z tego tytułu już po wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej wystawił kolejne rachunki o numerach (...). Oczywiście również i w tych wypadkach oskarżony nie ujawnił przedmiotu opodatkowania oraz nie złożył stosownego zeznania podatkowego. Wyczerpał tym samym znamiona występku z art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks. Również i w tym wypadku o przyjęciu uprzywilejowanej postaci czynu decydowała kwota podatku narażonego

Sąd uznał przedstawione zachowania oskarżonego za dwa odrębne czyny, mając na uwadze wykorzystanie innej sposobności oraz powstałą na wniosek oskarżonego, odmienną sytuację prawną. To celowe działanie oskarżonego doprowadziło wszak do zmiany formy opodatkowania.

Mając to na uwadze, sąd na mocy art. 54 § 2 kks w zw. z art. 23 § 1 i 3 kks wymierzył oskarżonemu za czyn I z aktu oskarżenia kare grzywny w wymiarze 30 stawek dziennych po 80 złotych. Za czyn II na tej samej podstawie wymierzono oskarżonemu grzywnę w wymiarze 50 stawek dziennych po 80 złotych. W ocenie sądu wymierzone kary grzywny są adekwatne do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynów oskarżonego. Uwzględniają charakter działalności oskarżonego oraz fakt narażenia Skarbu Państwa na uszczuplenia podatkowe w łącznej kwocie prawie 60 tysięcy złotych. Na wymiar kar jednostkowych wpłynęło także to, iż oskarżony nie poczynił żadnych kroków, aby stan ten naprawić. Miał na to kilka lat, gdyż czyny popełniono na przestrzeni 2010 roku. Niewątpliwie oskarżony liczył przy tym, iż jego przestępczy proceder w tym zakresie nie zostanie ujawniony. Świadczy to o stosunku oskarżonego do obowiązującego prawa. Wymierzając kary, sąd zważył, iż kara musi stanowić dolegliwość, która wpływa wychowawczo, a zarazem odstraszająco. Innymi słowy, wpłynie na zachowanie oskarżonego i wywoła u niego refleksję i krytyczny stosunek do popełnionych czynów. Oskarżony musi mieć zarazem świadomość, iż popełnianie tego typu czynów jest rzeczą nieopłacalną.

Cele wskazane powyżej są realizowane przez orzeczoną karę łączną grzywny w wymiarze 75 stawek po 80 złotych. Tak ukształtowana kara łączna stanowi sprawiedliwą odpłatę i realizuje cele z zakresu prewencji indywidualnej. Stanowi także czytelny sygnał dla społeczeństwa, iż czyny oskarżonego spotkały się ze zdecydowaną reakcją wymiaru sprawiedliwości. Kwota wynikająca z zapadłego orzeczenia nie przekracza możliwości płatniczych oskarżonego, który według zebranych informacji nadal przebywa poza granicami kraju.

W trakcie postępowania w stosunku do nieobecnych oskarżony był reprezentowany przez obrońcę z urzędu. W związku z tym orzeczono na rzecz radcy prawnego M. R. od Skarbu Państwa kwotę 1062,72 złote tytułem udzielonej pomocy prawnej.

Na mocy art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks zwolniono oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty, zaś wydatkami w sprawie obciążono Skarb Państwa. Orzeczenie w tym zakresie uwzględnia fakt pobytu oskarżonego poza granicami kraju. Dokładnego miejsca pobytu oskarżonego nie udało się ustalić. W tym stanie rzeczy w ocenie sądu egzekucja należności pociągnęłaby znaczne koszty, które przewyższałyby sumę składającą się na opłatę i wydatki. Na obecny moment brak także precyzyjnych ustaleń co do dochodów oskarżonego.