Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział II Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Justyna Pikulik

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Podpora

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2017 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. M.

przeciwko (...) Zakładowi (...) na (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki T. M. na rzecz pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powódka T. M. wystąpiła z pozwem, domagając się zasądzenia od pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 19.06.2016 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że zawarła z pozwanym umowę ubezpieczenia, zaś zgodnie z § 5 ust.1 pkt 3 lit.d Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, pozwany zobowiązany był do wypłaty kwoty stanowiącej 20 % sumy ubezpieczenia tj. kwoty 1.000 zł, w przypadku m.in. zgonu jednego z rodziców małżonka. Powódka wskazała, że mimo, że złożyła u pozwanego wniosek o wypłatę należnego jej świadczenia w związku ze śmiercią w dniu 5 kwietnia 2016 r. E. M.- matki byłego męża powódki, pozwany pismem z dnia 18 maja 2016 r. odmówił wypłaty świadczenia, wskazując na ustanie związku małżeńskiego powódki z A. M. (synem E. M.). Powódka podniosła, że w treści ogólnych warunków ubezpieczenia brak jest zastrzeżenia, że uprawnienie do otrzymania świadczenia przysługuje wyłącznie w przypadku zgonu rodzica małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim.

Nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w postępowaniu upominawczym w dniu 17 listopada 2016 r. ( sygn. akt II Nc 2339/16) uwzględniono w całości żądanie pozwu zgłoszone przez powódkę.

Pozwany (...) Zakład (...) na (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. wywiódł w przepisanym terminie sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany w sprzeciwie wskazał, że brak jest podstaw do spełnienia świadczenia, jakiego domaga się powódka, albowiem zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia, na jakie powołuje się powódka, świadczenie wypłaca się z tytułu zgonu m.in. rodziców małżonka, zaś zgodnie z § 5 ust.1 pkt 3 lit.d małżonkiem jest osoba, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim. Tymczasem powódka przedstawiła dokumenty, z których wynika, że rozwiodła się z A. M. i nie są oni małżeństwem od 22 lat, wobec czego nie ma podstaw do wypłaty świadczenia z tytułu zgonu rodzica małżonka ubezpieczonego.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

25 października 2005 r. powódka T. M. zawarła z pozwanym (...) Zakładem (...) na (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia w ramach Grupowego (...) Pracowniczego (typu P). Zawarta umowa przewidywała sumę ubezpieczenia w wysokości 5.000 zł. Składka kwartalna wynosiła 75 zł.

Niesporne, a nadto:

-polisa (...) k.7;

-przesłuchanie powódki T. M. k. 46;

Zgodnie z §5 ust 1 pkt 3 lit a i d Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, zatwierdzonych uchwałą nr 93/92 Zarządu (...) Zakładu (...) na (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. dnia 7 grudnia 1992r., stanowiących integralną część polisy, pozwany zakład ubezpieczeń wypłaca świadczenie z tytułu zgonu współubezpieczonych, w tym m.in. małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim oraz rodziców ubezpieczonego oraz rodziców małżonka ubezpieczonego lub ojczyma albo macochy ubezpieczonego i jego małżonka, jeżeli nie żyje ojciec lub matka.

W przypadku m.in. rodziców małżonka ubezpieczonego (...) Zakład (...) na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypłaca świadczenie w wysokości 20 % sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia.

Dowód:

-Ogólne warunki grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P k.8-10

5 kwietnia 2016 r. zmarła E. M., matka A. M. - byłego męża powódki T. M..

Powódka związek małżeński z A. M. zawarła w dniu 15 grudnia 1973 r.

Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Szczecinie z dnia 13 stycznia 1994 r. sygn. akt I RC 2517/92 orzeczono rozwód małżonków A. i T. M..

A. M., były mąż powódki, zmarł w dniu 10 stycznia 1999 r.

Niesporne, a nadto:

-odpis skrócony aktu zgonu E. M. k. 11

-odpis skrócony aktu małżeństwa A. M. oraz T. M. k. 12

-odpis skrócony aktu małżeństwa A. M. k. 16

-przesłuchanie powódki T. M. k. 46;

17 maja 2016 powódka złożyła u pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. wniosek o wypłatę świadczenia w związku ze śmiercią E. M., przedkładając jednocześnie wymagane przez ubezpieczyciela dokumenty.

Pozwany pismem z dnia 18 maja 2016 r. odmówił wypłaty świadczenia, wskazując, że zgodnie z § 5 ust 1 pkt 3 ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia, małżonkiem jest osoba, z którą ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim, zaś związek powódki z A. M. został rozwiązany przez rozwód.

Niesporne, a nadto:

-pismo powódki z dnia 17 maja 2016 r. k. 13

-informacja o dokumentach niezbędnych do ustalenia okoliczności zdarzenia ubezpieczeniowego k.14;

-pismo pozwanego z 18.05.2016 r. k. 15

-przesłuchanie powódki T. M. k. 46;

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z wymienionych wyżej dokumentów, których autentyczność nie była w toku procesu kwestionowana przez strony, nie budziła również wątpliwości Sądu. Sąd oparł się także na zeznaniach powódki T. M., które, jako korespondujące z materiałem dowodowym w postaci dokumentów, zostały uznane za wiarygodne.

W przedmiotowej sprawie powódka T. M. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 19.06.2016 r. do dnia zapłaty.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

§ 2 ww. przepisu stanowi, że świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

W okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawie niespornym było, że powódka T. M. 25 października 2005 r. zawarła z pozwanym (...) Zakładem (...) na (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia w ramach Grupowego (...) Pracowniczego (typu P). Integralną część polisy stanowiły ogólne warunki Grupowego (...) Pracowniczego typu P, zatwierdzone uchwałą Nr 93/92 Zarządu (...) Zakładu (...) na (...) S.A. z dnia 7 grudnia 1992 r.

Zgodnie z §5 ust 1 pkt 3 lit a i d Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, (...) Zakład (...) na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. – zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia obowiązującą w dacie powstania zdarzenia- wypłaca świadczenie z tytułu zgonu współubezpieczonych, w tym m.in. małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim oraz rodziców ubezpieczonego oraz rodziców małżonka ubezpieczonego lub ojczyma albo macochy ubezpieczonego i jego małżonka, jeżeli nie żyje ojciec lub matka. W przypadku m.in. rodziców małżonka ubezpieczonego (...) Zakład (...) na (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypłaca świadczenie w wysokości 20 % sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia.

Ogólne warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P nie zawierają ani definicji „małżonka” ani „byłego małżonka”.

W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom powódki, sformułowanie zawarte w §5 ust 1 pkt 3 lit a Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, gdzie mowa jest o tym, że „świadczenie z umowy ubezpieczenia przysługuje z tytułu zgonu małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim” rozciąga się także na §5 ust 1 pkt 3 lit d Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, gdzie jest mowa o wypłacie świadczenia w związku ze „zgonem rodziców małżonka ubezpieczonego”.

Nie ulega wątpliwości, że celem umowy ubezpieczenia jest przyznanie świadczenia w związku ze zgonem osób najbliższych ubezpieczonemu, a do takich nie należy były małżonek.

W niniejszej sprawie okolicznością niesporną było, że powódka rozwiodła się z A. M. 13 stycznia 1994 r., wobec czego nie przysługiwało jej świadczenie z umowy ubezpieczenia w związku z jego zgonem, ani też nie przysługuje powódce świadczenie w związku ze śmiercią matki A. M..

Redakcja zapisów Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P jest jednoznaczna i w §5 ust 1 pkt 3 lit a wskazuje, że świadczenie z umowy ubezpieczenia przysługuje wyłącznie z tytułu „zgonu małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim”. Analogicznie jest w przypadku rodziców małżonka ubezpieczonego- dotyczy to rodziców małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje aktualnie w związku małżeńskim, nie zaś rodziców byłego małżonka. Skoro sformułowanie, że chodzi o „małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim” zostało zawarte w §5 ust 1 pkt 3 lit a Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, nie było już potrzeby wskazywania w §5 ust 1 pkt 3 lit d Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, że chodzi o rodziców małżonka pozostającego aktualnie w związku małżeńskim z ubezpieczonym. Oba te zapisy znajdują się bowiem w jednym punkcie i niewątpliwie zapis §5 ust 1 pkt 3 lit a należy interpretować łącznie z zapisem §5 ust 1 pkt 3 lit d Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, przyjmując, że świadczenie z tytułu zgonu przysługuje wyłącznie w przypadku zgonu rodzica małżonka z który ubezpieczony aktualnie pozostaje w związku małżeńskim, a nie z którym pozostawał w związku małżeńskim w przeszłości, gdyż się rozwiódł.

W ocenie Sądu, brak jest podstaw do takiej interpretacji zapisów Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, jaką przyjmuje powódka, tzn. że gdyby pojęcie małżonka miało odnosić się wyłącznie do osoby pozostającej aktualnie w związku małżeńskim, to OWU nie wskazywałoby, że ubezpieczony ma prawo do świadczenia w przypadku zgonu małżonka „z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim”, gdyż OWU nie różnicuje rodziców małżonka ubezpieczonego na tych, których dzieci pozostają w związku z małżeńskim z ubezpieczonym i tych, których dzieci przestały się w takim związku znajdować.

Rzeczywiście, zapisy OWU takiego różnicowania nie zawierają, gdyż już zapis w §5 ust 1 pkt 3 lit a Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P wskazuje, że świadczenie wypłacane jest w przypadku małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim i zapis ten odnosi się również do §5 ust 1 pkt 3 lit d i dotyczy rodziców małżonka, z którym ubezpieczony pozostaje w związku małżeńskim. Inna interpretacja tych zapisów byłaby niespójna i nadto sprzeczna z zasadami logiki- skoro bowiem świadczenie należy się tylko w przypadku zgonu małżonka, z którym ubezpieczony aktualnie pozostaje w związku małżeńskim, a więc nie należy się w przypadku zgonu byłego małżonka, trudno przyjąć, by odszkodowanie przysługiwało w przypadku zgonu rodziców byłego małżonka, tzn. takiego, z którym ubezpieczony w związku małżeńskim już nie pozostaje.

Niewątpliwie zdaniem Sądu, zapisy Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P odnośnie wypłaty świadczenia dotyczą małżonka, z którym ubezpieczony aktualnie pozostaje w związku małżeńskim oraz rodziców takiego małżonka.

Z tych też przyczyn, rację w ocenie Sądu miał pozwany, odmawiając powódce wypłaty świadczenia wobec śmierci matki byłego męża powódki- E. M..

Kierując się powyższą argumentacją i uznając, że żądanie pozwu nie znajduje oparcia w zapisach Ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P, stanowiących integralną część umowy łączącej strony postępowania, Sąd powództwo oddalił, o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art.99 § k.p.c., zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Powódka jest stroną przygrywającą proces, wobec czego powinna zwrócić pozwanemu w świetle powyższych regulacji, koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na zasądzone koszty procesu złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego- radcy prawnego, w kwocie 360 zł, obliczone na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U.2015.1804). Wobec tego, Sąd w punkcie 2 wyroku zasądził od powódki T. M. na rzecz pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.