Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Jarosław Łuczaj

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Gackiewicz

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2017 roku w Radomiu

sprawy H. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek odwołania H. B. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 6 kwietnia 2016 roku, nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje H. B. (1) emeryturę z dniem (...);

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz H. B. (1) kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Jarosław Łuczaj

Sygn. akt VI U 488/16

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2016 roku H. B. (1) wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 6 kwietnia 2016 roku, nr (...), odmawiającej przyznania mu prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do dochodzonego świadczenia. Podniósł m.in., że świadczył pracę w warunkach szczególnych w stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresach od 13 sierpnia 1977 roku do 31 sierpnia 1979 roku i od 1 maja 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku w Zakładzie (...) na stanowiskach kierowcy (...) oraz kierowcy karetki pogotowia ratunkowego (odwołanie – k. 3-5).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jego oddalenie wskazując, że wnioskodawca nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 roku pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat. Nie zaliczono do niej zatrudnienia w zakładzie (...) we wskazanych okresach jako kierowca karetki pogotowania ratunkowego i samochodu ciężarowego z powodu nieprawidłowości formalnych świadectwa pracy w szczególnych warunkach (odpowiedź na odwołanie – k. 11).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

H. B. (1) urodził się (...) i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (okoliczności bezsporne).

W okresie od 1 września 1971 roku do 24 lipca 1975 roku H. B. (1) zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w R.. Z dniem 5 sierpnia 1974 roku uzyskał uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii C. Od 8 sierpnia 1974 roku do 13 kwietnia 1975 roku pracował na stanowisku kierowcy (...) (świadectwo pracy, podanie z 6 sierpnia 1974 roku, karta obiegowa, angaże - akta osobowe – k. 40, pismo Starosty (...) – k. 34).

W okresie od 13 sierpnia 1977 roku do 30 kwietnia 2000 roku H. B. (1) był zatrudniony w Zakładach (...) w W. (następnie Zakład (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.). Z chwilą podjęcia pracy objął obowiązki kierowcy karetki sanitarnej, z dniem 1 stycznia 1979 roku – kierowcy samochodu osobowego F., następnie od 1 września 1979 roku – kierowcy samochodu dostawczego Ż., by ponownie pełnić obowiązki kierowcy samochodu osobowego do 30 kwietnia 1981 roku. Od 1 maja 1981 roku powierzono mu stanowisko robotnika transportowego, zaś z dniem 1 listopada 1981 roku powrócił na stanowisko kierowcy samochodu dostawczego Ż.. Od 1 maja do 30 czerwca 1982 roku był kierowcą (...), a od 1 lipca do 30 września 1982 roku monterem pojazdów i urządzeń transportu drogowego. Z kolei od 1 października 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku powierzono mu obowiązki kierowcy (...) – wywrotka, następnie T. – wywrotka i w końcu S. (...) (świadectwa pracy, angaże - akta osobowe – k. 20).

W Przedsiębiorstwie (...) H. B. kierował samochodem wywrotką, którą woził ziemię i beton przeważnie na budowach, np. osiedla (...) w R.. Jako kierowca karetek pogotowia w Zakładach (...), pracował w przychodni przyzakładowej. Były to samochody F. i N., wyposażone w sygnały dźwiękowe i świetlne. W przypadku wypadków w zakładzie pracy pracownicy byli nimi przewożeni do szpitala, ale nie zdarzało się to często. Czasami karetkami wożono chorych na rehabilitację. Jako kierowca (...) przewoził ciągniki rolnicze i części potrzebne do produkcji, a wywrotkami – nieczystości z odlewni na wysypisko (informacyjne wyjaśnienia i zeznania wnioskodawcy – zapis na płytach CD – k. 29 i 50, zeznania świadków S. N. i J. O. – zapis na płycie CD – k. 29).

W dniu 8 lutego 2016 roku H. B. (1) złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniosek o emeryturę (dowód: wniosek – k. 1 – 2 akt ZUS). Decyzją z dnia 6 kwietnia 2016 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił H. B. (1) przyznania prawa do emerytury. Wskazano, że na dzień 1 stycznia 1999 roku wykazał on ogólny okres ubezpieczenia w łącznym wymiarze 27 lat, 3 miesięcy i 3 dni. Nie udowodnił natomiast co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie uwzględniono okresów od 13 sierpnia 1977 roku do 31 sierpnia 1979 roku i od 1 maja 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku jako pracy w warunkach szczególnych, ponieważ świadectwa pracy nie spełniają wszystkich wymogów formalnych, bowiem zakład pracy nie powołał w nich podstawy prawnej określającej charakter wykonywanej pracy ściśle według przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (decyzja w aktach ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony, a także na podstawie zeznań wnioskodawcy oraz świadków S. N. i J. O.. Sąd uznał za wiarygodne zeznania H. B. (1) co do jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...), jak też w Zakładzie (...) na stanowiskach kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Znajdują one potwierdzenie w aktach osobowych z obydwu tych okresów zatrudnienia. Co do drugiego zakładu pracy zostały one też potwierdzone przez zeznania świadków, które są wiarygodne, rzetelne i obiektywne. Pochodzą one od osób obcych dla wnioskodawcy, nie nastawionych na konkretne rozstrzygnięcie w sprawie. Świadkowie pracowali razem z wnioskodawcą w spornym okresie, wobec czego mieli możliwość obserwacji jego pracy, zajmowali również takie jak on stanowiska pracy. Okoliczności przez nich podawane znajdują potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, w tym w szczególności w aktach osobowych wnioskodawcy.

Mianowicie już na podaniu z 6 sierpnia 1974 roku znajduje się adnotacja kierownictwa, co do zatrudnienia H. B. (1) w charakterze kierowcy samochodu (...)555 4,5 T cięż. całk. 9.079 kg”. Wnioskodawca posiadał już wówczas prawo jazdy kategorii C, uprawniające do kierowania samochodami ciężarowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, uzyskał je bowiem w dniu 5 sierpnia 1974 roku. Z kolei z akt osobowych z okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) szczegółowo wynika kiedy i jakie stanowiska zajmował wnioskodawca. Dlatego też zeznania wnioskodawcy i świadków zostały ocenione przez prymat tych dokumentów, które są bardzo szczegółowe i były tworzone na bieżąco.

H. B. (1) nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (okoliczność bezsporna).

W związku z tym, że wnioskodawca urodził się po 31 grudnia 1948 roku, spór dotyczył kwestii, czy spełnia on przesłanki przyznania mu emerytury na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku poz. 887 z późn. zm.), czyli czy nabył prawo do wcześniejszej emerytury dla pracowników pracujących w warunkach szczególnych.

W myśl art. 184 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie natomiast z ust. 2 przytoczonego wyżej artykułu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest więc spełnienie przed dniem 1 stycznia 1999 roku przesłanki posiadania co najmniej 25-letniego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Brak w treści tego artykułu przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. dożycia wieku emerytalnego na dzień 31 grudnia 2007 roku) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32, 33, 39 i 40 również po dniu 31 grudnia 2007 roku oraz nieprzystąpieniu do OFE, albo złożeniu wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa. Natomiast zgodnie z art. 32 ust.1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Poprzez art. 184 ust. 1 przepisy art. 32 ustawy stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1949 roku. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracujących przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 powołanego artykułu stanowi, że wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 1 i 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Zatem zastosowanie będą miały przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Przepisy § 3 i 4 wymienionego rozporządzenia określają warunki, od których spełnienia zależy uzyskanie wcześniejszej emerytury. Są to: okres zatrudnienia wynoszący dla mężczyzn 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A oraz osiągnięcie wieku emerytalnego 60 lat dla mężczyzn.

Ustalając okres zatrudnienia szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik nie otrzymał wynagrodzenia lub świadczenia, w tym urlopów bezpłatnych. Okres urlopu wypoczynkowego oraz otrzymywany przez pracownika po 14 listopada 1991 roku zasiłek chorobowy traktuje się na równi z okresami wykonywania pracy.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że wnioskodawca w dniu(...) osiągnął wiek emerytalny, udowodnił 25-letni okres ubezpieczenia oraz fakt, że nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Okolicznością sporną było natomiast czy wykonywał prace w warunkach szczególnych wymienione w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat i czy staż ten osiągnął przed dniem 1 stycznia 1999 roku, w szczególności czy pracował w warunkach szczególnych w czasie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) i w szczególności w Zakładzie (...).

Co do zatrudnienia w pierwszym Przedsiębiorstwie H. B. przedstawił zwykłe świadectwo pracy, z którego wynika, że pracował tam w okresie od 1 września 1971 roku do 24 lipca 1975 roku, najpierw jako uczeń szkoły zawodowej, następnie mechanik napraw pojazdów samochodowych, kierowca, a ostatnio mechanik napraw pojazdów samochodowych.

Z akt osobowych H. B. i jego zeznań wynika, że w okresie od 8 sierpnia 1974 roku do 13 kwietnia 1975 roku wnioskodawca zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wówczas to, samochodem ciężarowym marki Z. przewoził ziemię i beton na terenie budowy osiedla (...) w R.. Pozwala to przyjąć, że w okresie tym (8 miesięcy i 5 dni) H. B. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, w wykazie A, w dziale VIII, poz. 2, gdzie wskazano prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Odnośnie drugiego zakładu pracy, wnioskodawca przedstawił dwa świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, z których wynika, że w okresie od 13 sierpnia 1977 roku do 31 sierpnia 1979 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym na drogach publicznych na stanowisku kierowcy karetki pogotowia ratunkowego, wymienionym w dziale VIII, poz. II, pkt 3 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. (...) nr 1-3, poz. 1), zaś w okresie od 1 maja 1982 roku do 30 kwietnia 2000 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony na stanowisku kierowcy (...), wymienionym w dziale VIII, poz. II, pkt 5 powołanego wyżej zarządzenia resotrowego.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, akt osobowych wnioskodawcy, jego zeznań oraz zeznań świadków S. N. i J. O. wynika, że w okresach od 1 maja do 30 czerwca 1982 roku i od 1 października 1982 roku do 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca zatrudniony był w Zakładzie (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wówczas to, samochodami ciężarowymi – wywrotkami marki S. i T. przewoził odpady z odlewni na wysypisko, zaś (...) i S. (...) ciągniki rolnicze i części do produkcji. Pozwala to przyjąć, że również w tych okresach (łącznie 16 lat i 5 miesięcy) H. B. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, w wykazie A, w dziale VIII, poz. 2, gdzie wskazano prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Na marginesie zauważyć należy, że podnoszone przez stronę pozwaną nieprawidłowości w świadectwach pracy nie mogą powodować negatywnych konsekwencji dla ubezpieczonego. Dlatego też Sąd poddał je ocenie w świetle zebranego materiału dowodowego.

Konkludując, okres pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 17 lat, 1 miesiąc i 5 dni. Spełnione więc zostały przesłanki określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawały więc okresy zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładzie (...) od 26 lutego 1981 roku 30 kwietnia 1982 roku i od 1 lipca do 30 września 1982 roku, bowiem wskazane wyżej okresy pracy w charakterze kierowcy samochodów ciężarowych są wystarczające do uznania prawa do emerytury w obniżonym wieku.

W myśl art. 129 ust. 1 w/w ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wniosek w sprawie niniejszej wpłynął do organu rentowego w dniu 8 lutego 2016 roku, a wiek 60 lat H. B. osiągnął w dniu (...) tym samym prawo do emerytury przysługuje mu od (...)

Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1. wyroku.

O kosztach procesu w punkcie 2. sentencji orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Ponieważ decyzja organu rentowego okazała się być nieprawidłowa, pozwany organ winien zwrócić wnioskodawcy koszty celowego dochodzenia jego praw, zgodnie ze zgłoszonym przez niego żądaniem. Ostatecznie, ale dopiero od 6 grudnia 2016 roku, był on reprezentowany przez adwokata, więc do kosztów tych należy wynagrodzenie pełnomocnika procesowego przy, ustalone na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od dnia 27 października 2016 roku.

SSO Jarosław Łuczaj