Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2012 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Natalia Lipińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2012 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania H. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 20 stycznia 2012 roku nr E- (...)

w sprawie H. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o dodatek pielęgnacyjny

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 245/12

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 28 września 2012 r.

Decyzją z dnia 20 stycznia 2012 r., nr E- (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie art. 13 ust. 5 i art. 75 ust. 1 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), odmówił H. S. przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego, ponieważ Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia
10 stycznia 2012 r. stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Odwołanie od tej decyzji wniosła H. S., domagając się jej zmiany i przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego. W uzasadnieniu odwołująca podniosła, że w dniu 22 czerwca 2011 r. doznała poważnego złamania lewej ręki i przez następne
7 miesięcy pozostawała w leczeniu, a obecnie ma trwały uszczerbek na zdrowia i przykurcz dłoni. W związku z tym, wymaga stałej opieki oraz pomocy osób trzecich w codziennym funkcjonowaniu i wykonywaniu podstawowych czynności. Ponadto, leczy z powodu nadciśnienia tętniczego i złamania trzonu kręgu Th 11 w plecach. Pozostaje też w leczeniu psychiatrycznym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołująca H. S., urodzona (...), ma wykształcenie podstawowe, ostatnio zaś pracowała jako salowa.

Od 30 kwietnia 2004 r. do 18 grudnia 2007 r. ubezpieczona pobierała świadczenie rehabilitacyjne, zaś od (...) r. uprawniona jest do emerytury.

W dniu 23 listopada 2011 r. odwołująca wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie jej prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

Zaskarżoną decyzją z dnia 20 stycznia 2012 r. (...) Oddział w T. odmówił H. S. przyznania prawa do dodatku pielęgnacyjnego, ponieważ Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 10 stycznia 2012 r. stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

(okoliczności bezsporne)

Nadto Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Lekarz Orzecznik ZUS w opinii lekarskiej z dnia 13 grudnia 2011 r. stwierdził u odwołującej:

-

złamanie kości łódeczkowatej lewej oraz końca dalszego kości promieniowej lewej
22 czerwca 2011 r.,

-

zespół bólowy odcinka Th kręgosłupa bez ograniczenia ruchomości,

-

przebyte kompresyjne złamanie trzonu kręgu Th 11 w 2007 r.

W konsekwencji, Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że odwołująca nie jest osobą niezdolną do pracy.

W wyniku wniesienia przez ubezpieczoną sprzeciwu od powyższego orzeczenia, zostało ono poddane weryfikacji przez Komisję Lekarską ZUS, która w opinii lekarskiej
z dnia 10 stycznia 2012 r. stwierdziła u odwołującej:

-

wygojone złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej lewej i kości łódeczkowatej lewego nadgarstka w czerwcu 2011 r.,

-

stan po kompresyjnym złamaniu Th 11 na guzku S. bez ubytków neurologicznych,

-

nadciśnienie tętnicze w stadium wydolności krążenia,

-

napadowe migotanie przedsionków w wywiadzie.

Orzeczenia te legły u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

dowód:

-

orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 13.12.2011 r.- k. 28 cz. I akt ZUS,

-

orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 10.01.2012 r.- k. 37 cz. I akt ZUS,

W celu stwierdzenia czy odwołująca H. S. jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: lek. med.
P. M.- specjalisty kardiologa, lek. med. J. S. - specjalisty neurologa,
lek. med. J. S.- specjalisty chirurga i lek. med. E. S. (...) psychiatry.

W pisemnej opinii z dnia 8 maja 2012 r. biegli sądowi z zakresu kardiologii, neurologii i chirurgii zdiagnozowali u odwołującej:

-

nadciśnienie tętnicze pierwotne,

-

chorobę niedokrwienną serca,

-

napadowe migotanie przedsionków w wywiadzie,

-

rwę porażenną lewostronną,

-

rwę udową obustronną,

-

stan po złamaniu przedramienia lewego,

-

stan po złamaniu kości łódeczkowatej lewej,

-

zmiany zwyrodnieniowe w obrębie nadgarstka lewego,

-

stan po złamaniu Th 11.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych, biegli uznali, że badana nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

W uzasadnieniu opinii podali, że występujące u badanej nadciśnienie tętnicze leczone ambulatoryjnie jest kontrolowane (aktualnie 145/90), podobnie jak choroba niedokrwienna serca. Ostatni udokumentowany napad migotania przedsionków miał miejsce w 2006 r.
Z powodów kardiologicznych opiniowana wymaga systematycznego leczenia i kontroli, ale schorzenia te nie powodują dysfunkcji narządu i niezdolności do samodzielnej egzystencji.
W badaniu neurologicznym stwierdzono występującą obustronnie rwę udową oraz przewlekłą rwę porażenną lewostronną z niedoczulicą na całej lewej kończynie dolnej z obustronnym dodatnim objawem M., zniesionym lewym odruchem skokowym, ale z brakiem objawu L. obustronnie i bez zaników mięśniowych, co powoduje znacznego stopnia dysfunkcję narządu, ale nie niezdolności do samodzielnej egzystencji. W badaniu fizykalnym stwierdza się u odwołującej zniekształcenie obrysów nadgarstka lewego (po złamaniu kości łódeczkowatej i nasady dalszej kości promieniowej oraz wyrostka rylcowatego kości łokciowej), z dysfunkcją dłoni lewej, z osłabieniem siły mięśniowej i okresową bolesnością. Dysfunkcja pourazowa oraz zmiany zwyrodnieniowe w kończynie górnej lewej powodują znacznego stopnia utrudnienia w życiu codziennym, ale badana nie wymaga pomocy innych osób.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 08.05.2012 r.- k. 27-29,

W pisemnej opinii z dnia 20 sierpnia 2012 r. biegły sądowy z zakresu psychiatrii zdiagnozował u odwołującej:

-

organiczne zaburzenia nastroju.

Na podstawie danych zawartych w aktach sprawy, dokumentacji medycznej oraz badania psychiatrycznego, biegły uznał, że odwołująca nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

W uzasadnieniu opinii podał, że od 2009 r. badana pozostaje w okresowym leczeniu psychiatrycznym ambulatoryjnym, początkowo z rozpoznaniem zaburzeń depresyjno- lękowych i zespołu stresu pourazowego, zaś od 2011 r. organicznych zaburzeń nastroju.
W trakcie badań przeprowadzonych przez Lekarza Orzecznika i Komisję Lekarską nie rozpoznano u niej zaburzeń psychicznych. W trakcie obecnego badania nie stwierdzono zaś nasilonych zaburzeń afektywnych, zaburzeń funkcji poznawczych czy zaburzeń psychotycznych. Obecny stan psychiczny oraz funkcjonowanie badanej nie dają podstaw do uznania jej za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 20.08.2012 r.- k. 41-42,

Sąd w całości podzielił opinie biegłych sądowych z zakresu kardiologii, chirurgii
i neurologii z dnia 8 maja 2012 r. oraz psychiatrii z dnia 20 sierpnia 2012 r., uznając, że zawierają one kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu organizmu odwołującej, a nadto uwzględniają wpływ rozpoznanych u niej schorzeń na zdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem osób sporządzających opinie. W tej mierze, Sąd podzielił wnioski biegłych sądowych odnośnie braku u odwołującej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Zauważyć przy tym należy, iż opinie wydane zostały przez biegłych sądowych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń zdiagnozowanych u badanej. Nadto podkreślić należy, że opiniujący w sprawie biegli swoje ustalenia i wnioski wywiedli po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej oraz badaniu odwołującej.

W ocenie Sądu, opinie biegłych sądowych spełniają ponadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych, określonych w art. 278 k.p.c. i art. 285 k.p.c., a także w przepisach rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r.
w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2711 z późn. zm.) w związku z art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).

Na rozprawie w dniu 28 września 2012 r. odwołująca oświadczyła, iż nie zgadza się
z treścią wydanych w sprawie opinii, ponieważ jest chora. Jak podała, miała złamaną rękę
w dwóch miejscach, boli ją kręgosłup, co powoduje, że nie może chodzić ze względu na ucisk i ma też pieczenia w piersiach. Odwołująca przedłożyła kserokopię zaświadczenia lekarskiego z dnia 13 września 2012 r. oraz kserokopię RTG kręgosłupa z dnia 17 sierpnia 2012 r. Podniosła też, że w związku z występującymi u niej schorzeniami jest niezdolna do samodzielnej egzystencji i nie może wykonywać obowiązków domowych.

W ocenie Sądu, zarzuty te nie zasługiwały na uwzględnienie.

Nie nasuwały bowiem wątpliwości zarówno fachowość biegłych, jak i rzetelność przeprowadzonych przez nich badań. Opinie w sposób przejrzysty obrazują stan zdrowia ubezpieczonej. Odpowiadają też na wszystkie istotne pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną w sentencji postanowienia o powołaniu biegłych sądowych. Biegli ci na podstawie osobistych badań odwołującej, które przeprowadzone zostały dokładnie, zgodnie
z obowiązującymi w tym zakresie standardami oraz analizy dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach rentowych, w tym wyników badań specjalistycznych, dokonali prawidłowego rozpoznania i sformułowali ostateczne wnioski, które Sąd w pełni podziela. Wbrew twierdzeniom odwołującej, jak wynika z opinii kardiologa, chirurga i neurologa, po złamaniu kości łódeczkowatej i nasady dalszej kości promieniowej oraz wyrostka rylcowatego kości łokciowej, stwierdza się co prawda u badanej zniekształcenie obrysów nadgarstka lewego z dysfunkcją dłoni lewej, z osłabieniem siły mięśniowej i okresową bolesnością, a dysfunkcja pourazowa oraz zmiany zwyrodnieniowe w kończynie górnej lewej powodują znacznego stopnia utrudnienia w życiu codziennym, jednak nie powodują one niezdolności do samodzielnej egzystencji. Niezdolności do samodzielnej egzystencji nie powoduje również występująca obustronnie rwa udowa oraz przewlekła rwa porażenna lewostronna z niedoczulicą na całej lewej kończynie dolnej z obustronnym dodatnim objawem M., zniesionym lewym odruchem skokowym, z brakiem objawu L.’a obustronnie i bez zaników mięśniowych. Podobnie rzecz ma się ze stwierdzonymi
u badanej schorzeniami kardiologicznymi. Nadciśnienie tętnicze leczone ambulatoryjnie jest bowiem kontrolowane, podobnie jak choroba niedokrwienna serca, a ostatni udokumentowany napad migotania przedsionków miał miejsce w 2006 r. Odwołująca przedłożyła co prawda kserokopię zaświadczenia lekarskiego z dnia 13 września 2012 r.
z poradni zdrowia psychicznego, z którego wynika, że występują u niej afektywne zaburzenia depresyjne (F06.3) oraz kserokopię RTG kręgosłupa z dnia 17 sierpnia 2012 r., wskazujące na zmiany w układzie narządu ruchu, niemniej nie są to w świetle opinii sądowo- lekarskich schorzenia powodujące niezdolność do samodzielnej egzystencji. Podkreślić należy, że
w opinii sądowo- psychiatrycznej z dnia 20 sierpnia 2012 r. dokonano rozpoznania w postaci organicznych zaburzeń nastroju, a zatem identycznego jak w zaświadczeniu lekarskim z dnia 13 września 2012 r., gdyż wskazany w nim symbol F06.3 oznacza organiczne zaburzenia nastroju afektywne. Wydając zaś opinię z dnia 8 maja 2012 r. biegli kardiolog, chirurg
i neurolog dysponowali wynikiem badania RTG kręgosłupa odwołującej (str. 2 opinii,
k. 25 cz. I akt ZUS), zawierającym prawie identyczny jak w przedłożonym na rozprawie wyniku badania opis schorzeń narządu ruchu badanej, za wyjątkiem dyskopatii na poziomie L2/L3, która nie powoduje niezdolności do samodzielnej egzystencji. Mając więc na uwadze kategoryczne wnioski wynikające z wydanych w sprawie opinii sądowo- lekarskich, argumenty odwołującej w żadnym razie nie mogły podważyć wniosków z opinii tych wynikających.

Uwzględniając powyższe, na podstawie tych właśnie opinii, ocenionych pozytywnie, zgodnie z kryteriami zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w nich wniosków, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie zostały uznane przez Sąd za wiarygodne.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Istotą sporu w niniejszej sprawie było ustalenie czy odwołująca H. S. ze względu na stan zdrowia jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Stosownie do brzmienia art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), dodatek pielęgnacyjny przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

-

jest uprawniony do emerytury lub renty,

-

został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub ukończył 75 lat życia, chyba że przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo- leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno- opiekuńczym (z wyjątkiem sytuacji przebywania poza placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu).

Równocześnie w myśl art. 13 ust 5 powołanej ustawy, niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby
w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Jak wynika z wydanych w przedmiotowej sprawie opinii biegłych sądowych z zakresu kardiologii, chirurgii i neurologii z dnia 8 maja 2012 r. oraz psychiatrii z dnia 20 sierpnia 2012 r., odwołująca, pomimo stwierdzonych u niej schorzeń w postaci: nadciśnienia tętniczego pierwotnego, choroby niedokrwiennej serca, napadowego migotania przedsionków w wywiadzie, rwy porażennej lewostronnej, rwy udowej obustronnej, stanu po złamaniu przedramienia lewego, stanu po złamaniu kości łódeczkowatej lewej, zmian zwyrodnieniowych w obrębie nadgarstka lewego, stanu po złamaniu Th 11 oraz organicznych zaburzeń nastroju, nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Skoro więc zaskarżona przez odwołującą decyzja (...) Oddział w T. z dnia
20 stycznia 2012 r. była zasadna, jej odwołanie od tej decyzji należało oddalić, przyjmując jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia art. 13 ust. 5 i art. 75 ust. 1 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS.

Procesową przesłankę rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c