Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący S.S.R. Bartek Męcina

Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2017 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko K. O.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. na rzecz pozwanej K. O. kwotę 1.217 zł (jeden tysiąc dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 2316/16

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2016 roku powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej K. O. kwoty 3.133,96 zł. z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku od kwoty 2.423,96 zł. od dnia 27 października 2015 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód podniósł, że w dniu 14 stycznia 2015 r. pozwana złożyła wniosek o pożyczkę za pośrednictwem formularza zamieszczonego na stronie internetowej powódki. Tego samego dnia pozwana dokonała rejestracji w systemie informatycznym powoda, wygenerowany został profil klienta, a następnie pozwana otrzymała Ramową Umowę P., z wygenerowanym unikalnym nr umowy. Pozwana zaakceptowała warunki Ramowej Umowy P. poprzez przelanie z rachunki bankowego kwoty 1 grosza i wpisanie w tytule przelewu unikalnego kodu. W dniu 11 września 2015 r. powódka dokonała przelewu na rachunek pozwanej kwoty 1.900 zł. Termin zwrotu pożyczki został określony na 6 listopada 2015 r., a całkowita kwota spłaty pożyczki wyniosła 2,424 zł., w tym 524 zł. tytułem opłaty administracyjnej. W związku z brakiem zapłaty pożyczki, powódka podjęła liczne działania windykacyjne, w związku z czym obciążyła pozwaną kosztami tych działań w kwocie 710 zł. Pozwana dokonała częściowej spłaty zobowiązania w kwocie 4 zł.

(pozew k. 3- 4)

W dniu 12 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (VIII Nc 4112/16), którym zasądził dochodzoną pozwem kwotę wraz z kosztami procesu.

(nakaz zapłaty k. 22)

Nakaz ten K. O., reprezentowana przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, zaskarżyła sprzeciwem w całości wskazując, że strona powodowa nie udowodniła faktu zawarcia umowy pożyczki, nie przedstawiła również dowodów potwierdzających wysokość dochodzonego roszczenia, a także nie wykazała swojej legitymacji procesowej czynnej. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana zaprzeczyła, aby zawarła z powodem umowę pożyczki, a dowodem potwierdzającym powyższą okoliczność w żadnym wypadku nie może być Ramowa Umowa Pożyczki z 14 stycznia 2015 r. W ocenie strony pozwanej również przelew weryfikacyjny nie może być dowodem na zawarcie przez strony umowy pożyczki, ponieważ został przedstawiony w formie wydruku komputerowego, nie poświadczonego przez osobę uprawnioną do działania w imieniu powoda. Strona powodowa nie udowodniła również, że rachunek bankowy, na który dokonała przelewu kwoty 1.900 zl., należy do pozwanej. Poza tym w sytuacji, gdy do zawarcia umowy kredytu doszło na odległość, strona powodowa powinna wykazać, że przesłała informacje dotyczące warunków kredytu. Ponadto K. O. podniosła, że przelew weryfikacyjny z 14 stycznia 2015 r. nie może być dowodem zawarcia umowy pożyczki z dnia 11 września 2015 r.

(sprzeciw k. 26- 27)

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądanie pozwu oraz twierdzenia zawarte w jego uzasadnieniu. Ponadto strona powodowa wskazała, że na dochodzoną pozwem kwotę 3.133,96 zł. składa się 2.423,96 zł. tytułem całkowitej kwoty pożyczki oraz 710 zł. tytułem podjętych działań windykacyjnych.

(odpowiedź na sprzeciw k. 36- 39)

W piśmie z dnia 6 lutego 2017 r. pełnomocnik pozwanej wskazał na konieczność udowodnienia przez stronę powodową podjętych działań windykacyjnych.

(pismo procesowe pełnomocnika pozwanej k. 46- 47)

Na terminie rozprawy w dniu 15 maja 2017 r. nikt się nie stawił.

(protokół rozprawy k. 51)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 grudnia 2014 r. L..pl spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zmienił nazwę ma (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

(kserokopia odpisu z KRS k. 40- 41)

W dniu 14 grudnia 2015 r. z adresu poczty mailowej (...) wysłano na adres poczty mailowej powoda wniosek o rozłożenie na raty zadłużenia w kwocie 3.159,04 zł. wynikającego z pożyczki (...).

(wydruk wiadomości email k. 42)

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w sprawie dokumentów, których prawidłowość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości, nie była również kwestionowana przez strony postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne i podlegało oddaleniu w całości.

W przedmiotowej sprawie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od K. O. kwoty 3.133,96 zł. z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku od kwoty 2.423,96 zł. od dnia 27 października 2015 r. do dnia zapłaty, tytułem udzielonej w dniu 11 września 2015 r. pożyczki w kwocie 1.900 zł. Na dochodzoną pozwem kwotę poza wymienioną kwotą pożyczki składały się kwoty 524 zł. tytułem opłaty administracyjnej i 710 zł. tytułem podjętych działań windykacyjnych

W pierwszej kolejności należy rozważyć podniesiony przez stronę pozwaną zarzut braku legitymacji procesowej biernej. K. O. zakwestionowała, aby zawarła z powodem umowę pożyczki. W ocenie Sądu podniesiony przez stronę pozwaną zarzut nieudowodnienia istnienia umowy pożyczki łączącej strony należy uznać w całości za zasadny. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że w dniu 11 września 2015 r. dokonała na rzecz K. O. przelewu kwoty 1.900 zł. tytułem pożyczki po złożeniu przez pozwaną wniosku o udzielenie pożyczki oraz przelaniu na konto powoda kwoty 1 grosza tytułem przelewu weryfikacyjnego. Mimo tego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. nie załączył dowodu potwierdzającego złożenie przez K. O. wniosku o udzielenie pożyczki, ani też dokonanie przez pozwaną przelewu weryfikacyjnego. Jak słusznie podniosła strona pozwana, powód przedstawił jedynie wydruk potwierdzający akceptację warunków Ramowej Umowy P. L..pl poprzez dokonanie w dniu 14 stycznia 2015 r. przelewu kwoty 1 grosza. Zatem strona powodowa nie udowodniła, że K. O. w sposób wskazany przez samego powoda złożyła oświadczenie woli zawarcia umowy pożyczki. Dowodem na zawarcie powyższej umowy nie może być również wydruk znajdujący się na karcie 10 akt sprawy, z którego treści wynika, że w dniu 11 września 2015 r. dokonano na rachunek bankowy osoby oznaczonej jako K. O. przelewu kwoty 1.900 zł. Strona pozwana podniosła, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. nie udowodniła, że rachunek bankowy o wskazanym w powyższym wydruku numerze należy do pozwanej. Nie ulega wątpliwości, że w przypadku umów zawieranych na odległość istnieje większe prawdopodobieństwo, że do ich zawarcia może dojść w wyniku przestępstwa, poprzez wprowadzenie kredytodawcy w błąd co do osoby kredytobiorcy. Co prawda tak jak to wskazała strona powodowa w jednym ze swoich pism procesowych, osoba rejestrująca się w systemie informatycznym powódki, ma obowiązek podać szereg danych identyfikujących jej osobę. Jednak nie wyklucza to możliwości uzyskania świadczenia pieniężnego w wyniku posłużenia się danymi osobowymi innej osoby. W konsekwencji po stronie powoda, który dochodzi roszczenia z tytułu umowy zawartej na odległość, powstaje szczególny obowiązek udowodnienia okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. W ocenie Sądu obowiązkowi temu w przedmiotowym postępowaniu strona powodowa nie sprostała. W ocenie Sądu dowodem na zawarcie umowy pożyczki pomiędzy stronami nie może być także załączony do pozwu wydruk znajdujący się na karcie 5 akt sprawy, zatytułowany (...) klienta. Powyższy wydruk nie został przez nikogo podpisany, ani poświadczony za zgodność. Z tych samych przyczyn nieprzydatny do stwierdzenia istnienia stosunku prawnego między stronami jest wydruk zawierający treść wysłanej w dniu 14 grudnia 2015 r. z adresu poczty mailowej (...) na adres poczty mailowej powoda, wiadomości email zatytułowanej wniosek o rozłożenie na raty zadłużenia w kwocie 3.159,04 zł. wynikającego z pożyczki (...). Należy zgodzić się z twierdzeniami strony pozwanej, że brak jest dowodów świadczących o tym, że powyższa wiadomość została wysłana przez K. O.. Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. Reguła ta znajduje również swój procesowy odpowiednik w treści art. 232 k.p.c., w świetle którego to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że powód, jako strona inicjująca proces, jest obowiązany do udowodnienia wszystkich twierdzeń pozwu, w oparciu o które sformułował swe roszczenie.

Poza tym należy podnieść, że strona powodowa naliczyła pozwanej i dochodziła w przedmiotowej sprawie także kwoty 710 zł z tytułu tzw. działań windykacyjnych. Wskazane opłaty za działania windykacyjne zostały zastrzeżone w § 14 ust 3 Ramowej Umowy P., jako obciążające pozwaną w razie uchybienia postanowieniom umowy, dotyczącym zasad i terminu spłaty pożyczki. Zgodnie z treścią przepisu art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy.

Takim przepisem ograniczającym swobodę umów jest między innymi przepis art. 385 ¹ § 1 k.c., który znajduje zastosowanie do wszystkich umów konsumenckich. Zgodnie z jego treścią, postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis ten stanowi nadto, iż nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują na to, że w odniesieniu do zastrzeżonych w umowie należności za czynności powoda w postaci tzw. opłat za czynności upominawczo-windykacyjne, należy przyjąć, że postanowienia umowne odnośnie dopuszczalności naliczenia takich opłat nie były z pozwaną jako konsumentem indywidualnie uzgadniane, a niewątpliwie kształtują jej obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Należy zatem uznać, że postanowienia te nie wiążą pozwanej, gdyż w tym zakresie spełnione są przesłanki z art. 385 ¹ § 1 k.c. Przedmiotowa umowa pożyczki miała zostać zawarta pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Pozwana jako pożyczkobiorca nie miała rzeczywistego wpływu na treść postanowień umownych. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posługiwała się wzorcem umowy, zaś kwestionowane postanowienia umowne o opłatach za działania windykacyjne zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanej pozwanej jako konsumentowi przez kontrahenta. Postanowienie umowne zawarte w § 14 pkt 14.3 w/w umowy kształtuje określony obowiązek konsumenta, w przypadku uchybienia postanowieniom dotyczącym zasad i terminu spłat, w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami, gdyż zastrzega na wypadek uchybienia zasadom i terminowi spłat dodatkowe opłaty w stałej wygórowanej wysokości.

W tym miejscu podkreślić należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zapadłym w sprawie o sygn. akt XVII AmC 624/09, za niedozwolone i zakazane do wykorzystywania w obrocie z konsumentami zostały uznane postanowienia wzorców umownych nakładających na kredytobiorcę obowiązki w postaci konieczności poniesienia kosztów związanych z monitorowaniem kredytobiorcy, w przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z umowy – a dotyczyło to kosztów telefonicznych upomnień, korespondencji kierowanej do kredytobiorcy związanej z nieterminową spłatą kredytu w postaci zawiadomień, upomnień itp., wyjazdu interwencyjnego do kredytobiorcy.

W konsekwencji należy uznać, że zastrzeżenie dochodzenia od pozwanej zapłaty opłat za działania windykacyjne jest niedozwolonym postanowieniem umownym, a jako takie – w świetle przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. – nie wiąże pozwanej. Poza tym również w tym zakresie powód nie sprostał ciążącemu na nim ciężarowi dowodu. Pomimo podniesionego przez stronę pozwaną wprost zarzutu nieudowodnienia roszczenia także w tym zakresie, powód nie wskazał nawet za jakie czynności windykacyjne naliczył opłaty w łącznej wysokości 710 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo w całości, jako nieudowodnione tak co do zasady, jak i wysokości.

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik sprawy, na podstawie art. 98 k.p.c. Jej zastosowanie jest uzasadnione faktem, że żądanie powoda zostało oddalone w całości, a zatem winien on zwrócić stronie przeciwnej koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Koszty poniesione przez pozwaną wyniosły łącznie 1.217 zł i obejmowały: koszty zastępstwa procesowego wykonywanego przez radcę prawnego w kwocie 1.200 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, według brzmienia na datę wniesienia pozwu) oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł.