Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 kwietnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Monika Kośka (spr.)

Sędziowie: SSO Sławomir Buras

SSR del. Małgorzata Wojciechowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Justyna Bińkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2017r. w K.

sprawy z wniosku R. D. i K. M.

z udziałem A. D., W. B., B. M. (1), H. T. (1)
i S. J.

o zmianę stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji wnioskodawców od postanowienia Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 29 czerwca 2016r., sygn. akt I Ns 581/16

postanawia: oddalić apelację.

II Ca 205/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2016 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt: I Ns 581/16, Sąd Rejonowy w Ostrowcu Świętokrzyskim oddalił wniosek M. D. (1) o zmianę stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym K. D..

Powyższe orzeczenie zapadło na tle następującego, ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego.

Postanowieniem z dnia 4 września 2015 roku wydanym w sprawie I Ns 563/14, Sąd Rejonowy w Ostrowcu Świętokrzyskim stwierdził, że spadek po K. D., synu W. i W., zmarłym dnia 26 stycznia 1981 roku w S., a ostatnio stale zamieszkałym w N. na podstawie ustawy nabyli: brat – M. D. (1), syn W. i W., siostra – J. M., córka W. i W., siostra – M. D. (2), córka W. i W., siostra – S. D., córka W. i W. po 1/5 części każdy z nich oraz siostrzeńcy: A. D., syn C. i Z., B. M. (2) z domu D., córka C. i Z., H. T. (2) z domu D., córka C. i Z. po 1/15 części każde z nich (pkt I) oraz stwierdził, że gospodarstwo rolne wchodzące w skład spadku po K. D., synu W. i W. , na podstawie ustawy nabyły: siostra J. M. córka W. i W., siostra S. D. córka W. i W. po 1/2 części każda z nich (pkt II).

Sąd I instancji ustalił, że M. D. (1) był wnioskodawcą postępowania I Ns 563/14. Został on w trakcie postępowania przesłuchany na okoliczność posiadania kwalifikacji do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po K. D.. Wskazał, że nie pracował w żadnym gospodarstwie, ani nie miał wykształcenia rolniczego, a zatem nie wskazał żadnych okoliczności świadczących o podstawie do dziedziczenia przez niego gospodarstwa rolnego. Także W. B., była słuchana w sprawie I Ns 563/14 i z treści jej zeznań, nie wynika, by w stosunku do M. D. (1) zaistniały jakiekolwiek okoliczności świadczące o podstawie do dziedziczenia przez niego gospodarstwa rolnego.

W ocenie Sądu Rejonowego, wnioskodawca uczestnicząc w postępowaniu spadkowym po bracie, mógł podnieść wszystkie okoliczności świadczące o tym, że ma kwalifikacje do dziedziczenia gospodarstwa rolnego. Postępowanie przewidziane w art. 679 k.p.c., umożliwia bowiem zmianę postępowania spadkowego w razie wykrycia okoliczności i dowodów, których zainteresowany nie mógł, z różnych przyczyn powołać w postępowaniu spadkowym, a takie okoliczności w niniejszej sprawie, zdaniem Sądu I instancji nie zaistniały.

Apelację od orzeczenia złożył wnioskodawca M. D. (1). Zaskarżył niniejsze postanowienie w całości, zarzucając nieuwzględnienie faktu, iż w chwili nabycia spadku po K. D. M. D. (1) posiadał ustawowe uprawnienie do jego dziedziczenia. Wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie, że spadek po zmarłym w dniu 28 stycznia 1981 roku – K. D., ostatnio zamieszkałym w nowej S., nabyli rodzeństwo: M. D. (1), syn W. i W., J. M., córka W. i W., S. D., córka W. i W.. Ponadto wniósł o przesłuchanie w miejscu zamieszkania wnioskodawcy, ze względu na podeszły wiek i trudności z poruszaniem się, a także o zasądzenie od uczestników postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela w całości ustalenia faktyczne oraz wnioski Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne.

Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, wzruszenie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku może nastąpić przez złożenie wniosku o jego uchylenie lub zmianę. W sytuacji, gdy istnieje już prawomocne orzeczenie stwierdzające nabycie spadku, zainteresowana jego zmianą będzie tylko osoba mająca interes prawny w prawidłowym wykazaniu następstwa po spadkodawcy. Pojęcie legitymacji do wszczęcia postępowania na podstawie art. 679 kpc jest zatem – mimo różnicy werbalnej – identyczne z pojęciem legitymacji uprawniającej do zainicjowania postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Legitymowanym do złożenia wniosku o zmianę lub uchylenie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku jest także nabywca spadku lub udziału w nim, jeśli zbywca był uczestnikiem postępowania.

Wniosek powinien przede wszystkim odpowiadać ogólnym wymaganiom formalnym, z tym zastrzeżeniem, że musi także zawierać dokładne wskazanie prawomocnego postanowienia mającego ulec zmianie oraz przytoczenie okoliczności oraz dowodów motywujących twierdzenie, że postanowienie to nie jest zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym. Ponadto, wnioskodawca, który jest uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, musi przedstawić fakty potwierdzające zachowanie terminu do złożenia wniosku oraz dowodzące niemożności wcześniejszego powołania podstaw uzasadniających zmianę postanowienia (por. postanowienie SN z dnia 12 stycznia 1993 r., I CRN 208/92, LEX nr 146210).

W świetle ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego, wnioskodawca nie udowodnił braku możliwości wcześniejszego powołania podstaw uzasadniających zmianę postanowienia w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku o sygn. INs 563/14.

Rację ma Sąd Rejonowy podkreślając, że wnioskodawca uczestnicząc w postępowaniu spadkowym po bracie, mógł podnieść wszystkie okoliczności świadczące o tym, że ma kwalifikacje do dziedziczenia gospodarstwa rolnego. Postępowanie przewidziane w art. 679 k.p.c., umożliwia bowiem zmianę postępowania spadkowego jedynie w razie wykrycia okoliczności i dowodów, których zainteresowany nie mógł, z różnych przyczyn powołać w postępowaniu spadkowym. Postępowanie określone przepisem art. 679kpc nie zastępuje ewentualnego postępowania apelacyjnego w razie błędnego orzeczenia, a zbliża się do postępowania wznowieniowego, pod warunkiem, że uczestnik poprzedniego postępowania wykryje okoliczności lub dowody, których nie mógł powołać w poprzednim postępowaniu. Tymczasem wnioskodawca w istocie domaga się zmiany postanowienia wydanego w sprawie INs 563/14 zarzucając, że w toku tego postępowania sąd nieprawidłowo ustalił po jego stronie brak kwalifikacji do dziedziczenia gospodarstwa rolnego. Nie jest to wiec okoliczność, której nie mógł wykazywać w poprzednim postępowaniu, choćby wnosząc apelację od niezgodnego z jego stanowiskiem rozstrzygnięcia (na marginesie brak kwalifikacji wnioskodawcy do dziedziczenia gospodarstwa rolnego sad w poprzednim postępowaniu ustalił między innymi na podstawie zeznań samego wnioskodawcy oraz W. B., których to dowodów domagał się obecnie powtórzenia).

Zatem wobec braku spełnienia przesłanek określonych przepisem art. 679kpc wniosek nie podlegał uwzględnieniu, a apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega oddaleniu (art. 385kpc).

SSO M. Kośka SSR (del) Małgorzata Wojciechowska SSO Sławomir Buras