Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Nowicka

Sędziowie: SO Agnieszka Terpiłowska

SO Joanna Sawicz

Protokolant: Violetta Drohomirecka

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2017 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa M. D.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich

z dnia 17 stycznia 2017 r., sygn. akt I C 83/16

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powódki na rzecz strony po z w an ej 450 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

(...)

Sygn. II Ca 264/17

UZASADNIENIE

W sprawie z powództwa M. D. przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę 5867 zł, wyrokiem z dnia 17.01.2017 r. Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich zasądził od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. D. kwotę 3000 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 09.01.2015r. do dnia zapłaty; w pozostałym zakresie powództwo oddalił oraz zasądził od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. D. kwotę 818,81 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy oparł o stan faktyczny, zgodnie z którym w dniu 22 października 2013 r. powódka uczestniczyła w kolizji drogowej. Sprawca kolizji posiadał obowiązkowe ubezpieczenie posiadaczy pojazdów mechanicznych od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów u strony pozwanej (...) S.A. z/s w W.. Powódka zgłosiła fakt powstania szkody stronie pozwanej i szkodę zarejestrowano pod nr (...). W dniu wypadku powódka została przyjęta na izbie przyjęć Szpitala (...) w D.. Rozpoznano u niej: uraz kolana oraz kręgosłupa szyjnego. Badania RTG nie ujawniły złamań ani zwichnięć. Zalecono jej stosowanie miejscowe A., okładów z lodu, przeciwbólowo (...), a w przypadku utrzymywania się dolegliwości bólowych kręgosłupa szyjnego kołnierz S. na okres 7-10 dni i konsultację ortopedyczną.

Powódka M. D. ma 29 lat. Pracuje jako specjalista ds. obsługi klienta w spółce (...). Jest to praca siedząca przy biurku. Po kolizji drogowej powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim przez 182 dni. W ramach prewencji rentowej ZUS przez okres 3 tygodni przebywała na leczeniu rehabilitacyjnym w L.. Uczęszczała także na zabiegi fizjoterapeutyczne w (...) w D.. Leczenie rehabilitacyjne dotyczyło kręgosłupa szyjnego. Korzystała z pomocy lekarskiej w Poradni Neurologicznej w P. i Poradni Urazowo-Ortopedycznej w B.. Przez okres ok. 1-1,5 miesiąca zażywała leki przeciwbólowe. Nosiła kołnierz ortopedyczny przez miesiąc na stałe, później okresowo. Miała problemy ze snem. Powódka po kolizji, przez okres około miesiąca miała znacznie ograniczoną sprawność i wymagała pomocy męża przy codziennych czynnościach, jak ubieranie się, mycie, sprzątanie, gotowanie. Miała problemy z przenoszeniem przedmiotów ze względu na drętwienie prawej ręki. Powódka nadal odczuwa dolegliwości bólowe szyi z promieniowaniem do prawej ręki z zaburzeniami czucia w tej kończynie.

Przed kolizją powódka była osobą aktywną fizycznie, jeździła z mężem na rowerze, biegała. Po zdarzeniu drogowym jej aktywność zmniejszyła się.

W związku z wypadkiem, z punktu widzenia lekarza z zakresu neurologii, powódka doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5%.

Powódka doznała urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego typu „smagnięcia bicza” i urazu kolana prawego. Rozpoznano u niej pourazowy zespół korzeniowy szyjny. Powódka miała wykonane badanie KT kręgosłupa szyjnego, w którym stwierdzono złamanie w obrębie bocznej, lewej części przedniego łuku kręgu C1 oraz prawego wyrostka poprzecznego kręgu (...). Miała także wykonane badanie (...), w wyniku którego lekarz neurochirurg stwierdził wypuklinę (...)- (...) oraz (...) Nie można wykluczyć tła urazowego powstania wypuklin.

Z powodu utrzymujących się u powódki dolegliwości jej funkcjonowanie na co dzień jest w pewnym stopniu ograniczone. Powinna ona unikać nadmiernego obciążania statycznego i dynamicznego kręgosłupa, robić przerwy w trakcie przyjmowania długotrwałej pozycji wymuszonej. Powinna codziennie wykonywać ćwiczenia wyuczone przez rehabilitanta. Rehabilitacja powinna doprowadzić do regresji odczuwanych przez powódkę dolegliwości.

Rokowania co do pełnego powrotu do zdrowia przez powódkę są pomyślne. Podobnie rokowania co do wypełniania przez powódkę normalnych funkcji społecznych i rodzinnych, a także korzystania z rozrywek i sportów. W przyszłości powinna ona unikać nadmiernego obciążania kręgosłupa.

Z uwagi na utrzymywanie się do chwili obecnej dolegliwości istnieje możliwość wystąpienia w przyszłości okresowego nasilenia dolegliwości o charakterze korzeniowym po nadmiernym obciążeniu kręgosłupa szyjnego. Obecnie powódka nie wymaga specjalistycznego leczenia.

Z punktu widzenia lekarza z zakresu ortopedii i traumatologii powódka doznała łącznie 5% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, tj. 3% z powodu stanu po skręceniu kręgosłupa szyjnego i złamaniu łuku (...) oraz 2% z powodu stanu po złamaniu wyrostka poprzecznego (...) po prawej stronie.

Rokowania na przyszłość dla powódki są pomyślne. Nie powinny ujawnić się żadne inne dolegliwości poza już ujawnionymi. Ograniczenia ruchowe kręgosłupa szyjnego i piersiowego są niewielkie, rzutujące tylko w niewielkim stopniu na jej prawidłowe funkcjonowanie. Brak jest przeciwwskazań dla powódki do wykonywania pracy zawodowej, spełniania funkcji rodzinnych czy społecznych.

Pismem datowanym na 8.12.2014 r. strona pozwana (...) S.A. z/s w W. poinformowała powódkę o przyznaniu jej następujących kwot: 1000 zł tytułem zadośćuczynienia, 275 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i zakupu leków oraz 486,43 zł tytułem kosztów dojazdów do placówek medycznych.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów prywatnych, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, dowodów z zeznań świadków i zeznań powódki, które były wiarygodne i znajdowały oparcie we wskazanych dokumentach. Za przydatne do poczynienia istotnych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy uznał dowód z opinii biegłych lekarza z zakresu neurologii oraz biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii. Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu badania powódki, którego przebieg szczegółowo opisali, a także w oparciu o wywiad z powódką i obszerną dokumentację medyczną znajdującą się w aktach. Wnioski obu opinii są logiczne i nie nasuwały żadnych wątpliwości Sądu, nie były także kwestionowane przez żadną ze stron.

Na tej podstawie Sąd Rejonowy zważył, że powództwo zasługiwało jedynie na częściowe uwzględnienie, powołując treść przepisów art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. 2013 r. poz. 392), art. 436 § 2 k.c., art. 445 § 1 k.c. i art. 444 § 1 k.c., a także stanowiska judykatury w zakresie „odpowiedniej” sumy zadośćuczynienia.

Sąd Rejonowy wskazał, że urazy powódki stanowiły przede wszystkim fizyczną dolegliwość, u powódki nie doszło do trwałego, a jedynie do długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, leczenie powódki jest już zakończone, a rokowania na przyszłość są dobre.

W ocenie Sądu Rejonowego uwzględnienie wszystkich powyższych okoliczności wskazuje, że stopień doznanej przez powódki krzywdy uzasadnia zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 3000 zł, ponad już wypłaconą przez stronę pozwaną kwotę, które jest odpowiednie w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., albowiem uwzględnia w całości rozmiary doznanej przez powódki krzywdy, odczuwane przez nią cierpienia psychiczne i fizyczne.

O odsetkach ustawowych Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 k.c., od dnia 09.01.2015 r., ponieważ w dniu 08.12.2014 r. strona pozwana dysponowała materiałem uzasadniającym ocenę rozmiaru krzywdy powódki.

Powództwo podlegało oddaleniu w zakresie kwoty 2 866,77 zł, z uwagi na niesprostanie przez powódkę spoczywającemu na niej ciężarowi dowodu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 kpc stosując zasadę stosunkowego ich rozdzielenia.

Apelację od powyższego wyroku złożyła powódka, zaskarżając wyrok w części, co do pkt II (co do kwoty 2867 zł) oraz co do pkt III (kosztów procesu), zarzucając:

1.  Naruszenie prawa materialnego tj. art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie zasądzenie powódce odszkodowania w zakresie dojazdów do placówek medycznych i na rehabilitację w kwocie 2866,77 zł, podczas gdy powódka przedłożyła stosowne rozliczenie w tym zakresie, a nadto twierdzenia te poparła niekwestionowaną przez strony dokumentacją medyczną;

2.  Naruszenie przepisów postępowania tj. art. 322 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że powódka nie udowodniła faktu poniesienia i wysokości kosztów dojazdów do placówek medycznych, podczas gdy powódka przedłożyła spis dojazdów, dokumentację medyczną, która potwierdziła zrealizowane przez powódkę wizyty lekarskie, zabiegi fizjoterapeutyczne.

Wobec powyższych zarzutów powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki:

1.  Kwoty 2866,77 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

2.  Sprecyzowanie, że zasądzone zaskarżonym wyrokiem odsetki ustawowe w pkt I wyroku od dnia 01.01.2016 r. stanowią odsetki ustawowe za opóźnienie;

3.  Kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm.

Sąd II instancji zważył co następuje:

Apelacja wniesiona przez powódkę nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie niniejszych rozważań należy wskazać, że Sąd Okręgowy, po rozpoznaniu sprawy, podziela w całości stanowisko Sądu I-szej Instancji, zarówno w zakresie ustaleń faktycznych, jak i oceny prawnej wniesionego powództwa, przyjmując ustalenia i wnioski tego Sądu za własne (tak SN np. w wyroku z dnia 19.05.1998r., II CKN 770/97, Lex nr 82299; wyroku z dnia 8.10.1998r., II CKN 923/97, OSNC 1999, nr 3, poz. 60).

Odnosząc się natomiast do poszczególnych zarzutów zawartych w apelacji należy uznać je za chybione.

W świetle przedłożonych dowodów przez powódkę reprezentowaną przez fachowego pełnomocnika trudno przyjąć, iż w istocie wykazała ona zasadność roszczenia odnośnie kwoty odszkodowania. Otóż powyższe żądanie oparte zostało o treść art. 444 § 1 k.c., w myśl którego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty wymaga od strony udowodnienia rozmiaru szkody. W szczególności zgodnie z regułami dowodzenia zawartymi zarówno w art. 6 k.c. jak i w przepisach prawa procesowego a to art. 3 i 232 k.p.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, co oznacza, iż ten kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie. Uogólniając i podsumowując należy stwierdzić, iż to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie. Przepisy art. 3 i 232 k.p.c. określa jedną z podstawowych zasad postępowania cywilnego, a mianowicie zasadę kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dostarczania w postępowaniu materiału procesowego spoczywa na stronach i uczestnikach postępowania. To strony mają dążyć do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, nie mogą być bierne i liczyć na skorzystanie w dalszym toku postępowania ze środka odwoławczego, w którym zarzucić mogłyby sądowi niewyjaśnienie rzeczywistej treści stosunków faktycznych i prawnych. Na podstawie art. 232 k.p.c. na stronach ciąży obowiązek wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą one skutki prawne. Nie jest natomiast rzeczą sądu zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd I instancji prawidłowo ocenił, iż powództwo podlegało oddaleniu w zakresie kwoty 2.866,77 zł stanowiącej według twierdzeń powódki koszty dojazdów na leczenie i rehabilitację. Powódka bowiem poza nieczytelną kopią odręcznych notatek w żaden sposób nie wykazała zasadności roszczenia. W tym zakresie nie przedstawiła bowiem wiarygodnych dowodów, które w jakikolwiek sposób wykazałyby zasadność jej wyliczeń. Nie jest natomiast rzeczą Sądu poszukiwanie, sprawdzanie dokumentacji w celu wykazywania zasadności żądania. To strona, w szczególności reprezentowana przez fachowego pełnomocnika winna przedstawić nie budzące wątpliwości dowody na poparcie swoich twierdzeń, czego w niniejszej sprawie powódka nie uczyniła.

Brak jest było także podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie art. 322 k.p.c., który odnosi się do sytuacji, gdy po wyczerpaniu wszystkich dostępnych dowodów okaże się, że ścisłe udowodnienie żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione. Natomiast nie może prowadzić niejako do zastąpienia inicjatywy dowodowej przez stronę. Stosowanie tej regulacji jest możliwe dopiero, jeżeli powódka wyczerpałaby wszelkie możliwe środki dowodowe. Natomiast w niniejszej sprawie powódka nie wykazała rozmiaru szkody, nie podniosła także, iż wysokości roszczenia nie sposób wykazać.

Co do odsetek Sąd prawidłowo ustalił, że są to odsetki ustawowe za opóźnienie czemu dał wyraz w uzasadnieniu wyroku.

Reasumując zarzuty skarżącej należało uznać za niezadane, co skutkowało oddaleniem apelacji w myśl art. 385 k.p.c. O kosztach orzeczenie oparto o treść art. 98 k.p.c.