Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 05-06-2017 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Elżbieta Majewska

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Guziołek

po rozpoznaniu w dniu 05-06-2017 r. w Koninie

sprawy J. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia po zmarłym mężu S. S. (1)

na skutek odwołania J. S. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 7 lutego 2017 r. znak: (...)

O d d a l a odwołanie

SSO Elżbieta Majewska

Sygn. akt III U 252 / 17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 07 lutego 2017 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił J. S. (1) przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia zmarłego w myśl art. 111 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy stwierdził, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony w okresu 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury wyniósł 92,28%, natomiast wskaźnik ustalony z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia wyniósł 114,17%. Jak wynika z powyższego nadal najkorzystniejszy jest wskaźnik podstawy wymiaru ustalony z całego okresu ubezpieczenia wynoszący 114,17%. Jednocześnie organ rentowy poinformował wnioskodawczynię, iż do przeliczenia podstawy wymiaru przyjęto za okres 01.12.1960 r. do 15.11.1970 r. wynagrodzenia minimalne. W przypadku dostarczenia dokumentów potwierdzających wynagrodzenia za w/w lata wraz ze stosownym wnioskiem świadczenie może zostać przeliczone.

Z powyższą decyzją nie zgodziła się J. S. (1) wnosząc odwołanie. Odwołująca domagała się ponownego przeliczenia świadczenia w oparciu o listy płac, które są w posiadaniu ZUS podnosząc, że wyliczona w 2004 r. podstawa wymiaru emerytury była mniej korzystna. Ponadto odwołująca zarzuciła, że organ rentowy nie uwzględnił wszystkich składników wynagrodzenia, a emerytura jej męża jest wręcz głodowa

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powołując się na argumenty wskazane w zaskarżonej decyzji a ponadto podniósł, iż za okres 1.12.1960 r. do 15.11.1970 r. przyjęto kwoty minimalnego wynagrodzenia gdyż brak było dowodów potwierdzających wysokość wynagrodzenia.

Sąd ustalił i zważył co następuje :

Mąż J. S. (2) S. , ur. (...) był uprawniony do renty inwalidzkiej , a następnie renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 26.07.1991 r. Ubiegając się o rentę w lipcu 1991 r. wnioskodawca dołączył zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 25.07.1991 r. wystawione przez (...) , potwierdzające wysokość wynagrodzenia S. S. (1) w latach 1979, 1980 i 1981. Jak wynika z informacji zawartej w tym zaświadczeniu dodatek dewizowy przeliczono zgodnie z Dz.U. nr 71 z dnia 15.10.1990 r. Podstawa wymiaru renty została ustalona ubezpieczonemu z okresu 3 lat kalendarzowych 1979 , 1980 i 1981 , a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 161,66 %.

Pismem z dnia 09.07.1997 r. S. S. (1) został zawiadomiony przez ZUS Oddział w K. o umieszczeniu go w spisie osób uprawnionych do nieodpłatnego nabycia świadectw rekompensacyjnych z tytułu zrekompensowania utraty niektórych wzrostów i dodatków do emerytur i rent oraz ,że przysługuje mu (...) świadectw rekompensacyjnych. Następnie decyzją z dnia 07.09.1998 r. pozwany doliczył wartość świadectw rekompensacyjnych i ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z dotychczasowego okresu na 164,51 %, a kwota bazowa przyjęta do obliczenia podstawy wymiaru świadczenia wynosiła 666,96 zł.

W dniu 15 lipca 2004 r. S. S. (1) złożył wniosek w organie rentowym o przyznanie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach. We wniosku wskazał by do obliczenia podstawy wymiaru emerytury przyjąć podstawę wymiaru renty. Ubezpieczony dołączył do tego wniosku świadectwo pracy w szczególnych warunkach potwierdzające fakt wykonywania takiej pracy w okresie od 21.12.1970 r. doi 25.07.1991 r. oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z okresu zatrudnienia w (...)z lat 1970 – 1991. Z informacji zawartych w tym zaświadczeniu wynika, że od roku 1978 r. uwzględniano wnioskodawcy równowartość dodatku dewizowego zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 5.10.1990 r. (Dz.U. nr 71, poz. 418).

Decyzją z dnia 20 lipca 2004 r. ZUS przyznał S. S. (1) emeryturę od dnia (...) r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury pozwany przyjął wynagrodzenia z 20 lat tj. od 1971 do 1990, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 114,17 %. Do obliczenia podstawy wymiaru przyjęto także kwotę bazową obowiązującą w chwili nabycia prawa do emerytury tj. 1829,24 zł. Wysokość emerytury wyniosła wówczas 1269,38 zł.

S. S. (1) zmarł w dniu (...) Wówczas jego żona J. S. (1) złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu. Decyzją z dnia 12 grudnia 2005 r. pozwany przyznał odwołującej rentę rodzinną po zmarłym mężu na stałe i ustalił wysokość tego świadczenia. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjęto wynagrodzenia z 20 lat z całego okresu ubezpieczenia zmarłego , a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalono, tak jak poprzednio, na 114,17 %. Renta Rodzinna dla jednej osoby wyniosła 85% świadczenia zmarłego tj. kwotę 1078,97 zł.

W dniu 12 stycznia 2017 r. J. S. (1) złożył wniosek do ZUS domagając się przeliczenia renty rodzinnej. We wniosku odwołująca wywodziła, że emerytura męża za tyle lat pracy jest zbyt niska, nie wie czy pozwany doliczył dodatek dewizowy. Do wniosku ubezpieczona dołączyła świadectwa pracy i zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu , które już znajdowały się w aktach rentowych. Pozwany dokonał wyliczeń przyjmując za okres zatrudnienia S. S. (1) przebyty w latach 1960 – 1970 wynagrodzenia minimalne. Przyjmując wysokość zarobków za okres zatrudnienia w (...) organ rentowy, zgodnie z treścią znajdującego się w aktach rentowych zaświadczenia pracodawcy, uwzględnił także równowartość dodatku dewizowego. Ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru w kolejnych 10 lat wybranych z 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o przyznanie emerytury (tj. z lat 1984 – 2003) pozwany przyjął udokumentowane wynagrodzenia w zaświadczeniu Rp-7 za lata 1984 – 1991 natomiast za lata 1992, 1993 przyjął wynagrodzenie 0 zł bowiem w tym czasie mąż odwołującej nie pozostawał w zatrudnieniu, pobierał rentę inwalidzką. Wyliczenie to przedstawia się następująco :

- rok 1984 - wynagrodzenie 215.750 zł - wskaźnik roku - 106,78 %,

- rok 1985 - wynagrodzenie 291.636 zł - wskaźnik roku - 121,48 %,

- rok 1986 - wynagrodzenie 381.703 zł - wskaźnik roku - 132,01 %,

- rok 1987 - wynagrodzenie 383.308 zł - wskaźnik roku - 109,45 %,

- rok 1988 - wynagrodzenie 727.356 zł - wskaźnik roku - 114,17 %,

- rok 1989 - wynagrodzenie 4.882.838 zł - wskaźnik roku - 196,80 %,

- rok 1990 - wynagrodzenie 14.701.835zł - wskaźnik roku - 118,99 %,

- rok 1991 - wynagrodzenie 4.912.225 zł - wskaźnik roku – 23,13%,

- rok 1992 - wynagrodzenie 0 zł - wskaźnik roku - 0 %,

- rok 1993 - wynagrodzenie 0 zł - wskaźnik roku - 0 %

Średni wskaźnik ustalony z powyższych kolejnych 10 lat kalendarzowych wynosi 92,28 % i jest niższy od dotychczas przyjętego wskaźnika ustalonego z 20 lat z całego okresu ubezpieczenia tj. z lat 1971 – 1991, który wynosi 114.17 %.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych.

Zgodnie z treścią art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2016.887- j.t.) wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Odwołująca w przedmiotowej sprawie domagała się przeliczenia podstawy wymiaru emerytury zmarłego męża, nie przedłożyła jednak żadnych nowych dokumentów, w szczególności nie udokumentowała zarobków męża w okresie zatrudnienia w (...) od 01.12.1960 r. do 15.12.1970 r. dlatego też zasadnie organ rentowy przyjął za ten okres wynagrodzenia minimalne. Zgodnie bowiem z treścią art. 15 ust. 2 a powołanej ustawy jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Natomiast wynagrodzenia za okres zatrudnienia w (...) S.A. w G. zostały uwzględnione zgodnie z treścią zaświadczenia o wynagrodzeniu wystawionego na druku Rp-7. Nie budzi też wątpliwości, że organ rentowy przyjął wynagrodzenie w wysokości uwzględniającej także równowartość dodatku dewizowego wskazanego przez pracodawcę.

Zgodnie z powołanym przepisem art. 111 ustawy możliwość przeliczenia świadczenia według wskazanych wariantów jest uzależniona od tego by wskaźnik wysokości podstawy wymiaru był wyższy od poprzednio obliczonego.

Jeśli chodzi warianty przeliczenia wskazane w punkcie 1 powołanego przepisu to w przypadku S. S. (1) podstawa wymiaru jego emerytury została ustalona z 20 lat z całego okresu ubezpieczenia i pozwany wybrał w tym zakresie wynagrodzenia najkorzystniejsze. Skoro odwołująca nie przedstawia dokumentów, które pozwoliłyby na ustalenie innej wysokości wynagrodzeń niż dotychczas przyjęte to brak jest podstaw do ustalenia wskaźnika podstawy wymiaru z 20 lat a całego okresu ubezpieczenia, który byłby wyższy niż dotychczas przyjęty – tj. 114,17 %.

Wariant przeliczenia określony w punkcie 2 art. 111 ust. 1 ustawy dotyczy możliwości obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru z 10 kolejnych lat kalendarzowych przypadających w okresie 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty. Ponieważ wniosek o przeliczenie emerytury zmarłego został zgłoszony w styczniu 2017 r. to okres 20 lat przypada od 1997 do 2016, w tym okresie jednak S. S. (1) nie pozostawał w zatrudnieniu i nie odprowadzał składek na ubezpieczenie emerytalno – rentowe. Pozostaje więc jedynie ustalenie wskaźnika podstawy wymiaru z liczby kolejnych 10 lat kalendarzowych przypadających w okresie 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym uprawniony zgłosił wniosek o emeryturę tj. w latach 1984 – 2003. W tym okresie najbardziej korzystne 10 lat to lata 1984 – 1993 , z tym, że odwołujący pozostawał w zatrudnieniu jedynie do dnia 25.07.1991 r. , a później pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy, tak więc za lata 1992 – 1993 nie osiągał żadnego wynagrodzenia, od którego byłaby odprowadzana składka na ubezpieczenie emerytalno – rentowe czyli są to tzw. lata „zerowe”. Wskaźnik ustalony z tych 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 01.01.1984 do 31.12.1993 r. wynosi 92,28 % i jest niższy od dotychczasowego.

W punkcie 3 powołanego przepisu wskazano na możliwość przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury. W tym wariancie, przy uwzględnieniu najbardziej korzystnych dla odwołującego 20 lat nadal najkorzystniejszy jest okres 20 lat obejmujących wynagrodzenia z lat 1971 – 1990 , a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniesie 114,17 %.

Powyższe wyliczenie potwierdza, że brak jest podstaw do przeliczenia emerytury zmarłego S. S. (1) bowiem nadal najbardziej korzystny jest dotychczasowy sposób ustalenia podstawy wymiaru świadczenia.

Wbrew zarzutom odwołującej do obliczenia podstawy wymiaru organ rentowy uwzględnił równowartość dodatku dewizowego wskazanego w zaświadczeniu pracodawcy. Niezasadny jest także zarzut niewłaściwego obliczenia wysokości emerytury męża w 2004. Przede wszystkim wysokość tej emerytury została ustalona decyzją z dnia 20.07.2004 r. , od której uprawniony nie wnosił odwołania do Sądu i jest ona prawomocna. Zauważyć również należy, że w decyzji tej pozwany wyliczył podstawę wymiaru emeryturę na nowo , a nie z podstawy wymiaru pobieranej dotychczas renty, co pozwoliło na przyjęcie do obliczenia podstawy wymiaru emerytury kwoty bazowej obowiązującej w chwili nabycia prawa do emerytury tj. kwoty 1829,24 zł. Przyjęcie natomiast do obliczenia podstawy wymiaru emerytury podstawy wymiaru renty skutkowałoby przyjęciem dotychczasowej kwoty bazowej tj. 666,96 zł, i to do wszystkich składników emerytury (także do tzw. części socjalnej) , gdyż mąż odwołującej po przyznaniu prawa do renty nie podlegał ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 30 miesięcy. Tak więc emerytura S. S. (1) ustalona w 2004 r. uwzględnia wariant dla niego najkorzystniejszy i nie była kwestionowana przez samego ubezpieczonego.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 kpc, oddalił odwołanie i orzekł jak w wyroku.

S SO Elżbieta Majewska