Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy w Bełchatowie Wydział IV Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący : Sędzia SR Beata Grabiszewska

Protokolant: Bożena Michalak

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2017 roku w Bełchatowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w R.

o wyrównanie wynagrodzenia za pracę i odszkodowanie

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda M. P. obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanej (...) S.A. w R.;

3.  przyznaje adwokatowi R. M. ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 1.107,00 zł (jeden tysiąc sto siedem złotych 00/100), w tym podatek VAT w wysokości 23% w kwocie 207,00 zł (dwieście siedem złotych 00/100), tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi M. P. z urzędu.

Sygn. akt IV P 286/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 26 października 2015 roku powód M. P. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej (...) S.A. w R. wynagrodzenia za okres dwutygodniowego wypowiedzenia oraz wyrównania wynagrodzenia za okres 6 miesięcy do średniej pracowników z obszaru magazynu oraz o zwrot kosztów leczenia i leków.

W uzasadnieniu podnosił, że był pracownikiem pozwanej od 29 stycznia 2015 roku i pomiędzy nim a pracownicą pozwanej J. B. zaistniał konflikt. Pracownica ta traktowała powoda w sposób nieodpowiedni, dyskredytowała wobec innych zatrudnionych oraz zlecała mu dodatkowe prace. Powód zarzucał pracodawcy, że nie odbył szkoleń na stanowisku robotnika magazynu sypkiego i pracownika placowego,
że pracował w narażeniu na substancje chemiczne bez właściwego sprzętu. Podnosił, że okoliczności związane z wykonywaniem pracy spowodowały pogorszenie jego stanu zdrowia i konieczność podjęcia leczenia, w tym u psychiatry, co stało się przyczyną do ośmieszania powoda.

W piśmie procesowym z dnia 10 listopada 2015 roku M. P. określił wartość przedmiotu sporu łącznie na kwotę 3.900 zł, w tym wyrównanie wynagrodzenia na kwotę 2.400,00 zł, wynagrodzenie za okres wypowiedzenia – 900,00 zł i koszty leczenia i leków – 600,00 zł.

W odpowiedzi na pozew z dnia 9 grudnia 2015 roku pozwana Spółka, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu zaprzeczyła, aby jakiekolwiek działania pracodawcy stanowiły mobbing. Podnosiła, że roszczenia powoda są nieuzasadnione. Zdaniem pozwanej początkowo M. P. realizował swoje obowiązki należycie. Po okresie próbnym zaprzestał angażować się w wykonywanie zleconych obowiązków. Nie dostarczał asortymentu na czas do działu produkcji. W stosunku do przełożonych używał słów wulgarnych, nie wykonywał poleceń, reagował nerwowo i niegrzecznie na uwagi dotyczące jakości pracy. Powód brawurowo poruszał się wózkiem widłowym po zakładzie, jeździł z nadmierną prędkością, przez co doprowadził do wywrotki wózka. W ostatnim dniu pracy celowo najechał wózkiem na paletę z wieczkami od słoików, niszcząc je w sposób uniemożliwiający ich zastosowanie.

Pozwana Spółka podnosiła, że powód nie wykazał, że działanie pracodawcy, rzekomo będące mobbingiem, wywołało u niego rozstrój zdrowia, a oświadczenie o rozwiązaniu przez powoda umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 ¹ kp okazało się bezpodstawne.

Na rozprawie w dniu 12 stycznia 2017 roku pełnomocnik powoda, ustanowiony z urzędu, wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanej Spółki wyrównania wynagrodzenia za okres od maja do października 2015 roku w łącznej kwocie 3.000 zł oraz odszkodowania z powodu rozwiązania umowy o pracę przez pracownika z winy pracodawcy w wysokości 1.300 zł netto.

Pełnomocnik strony pozwanej wnosił o oddalenie powództwa.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. P. został zatrudniony w pozwanej (...) Spółce Akcyjnej w R. od 29 stycznia 2015 roku na czas określony do 28 kwietnia 2015 roku na stanowisku pracownika magazynu opakowań
w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 1.750 zł. Od dnia 29 kwietnia 2015 roku powód zawarł
z pozwaną umowę o pracy na czas określony do 28 kwietnia 2016 roku.

(dowód: umowy o pracę – akta osobowe powoda, część B – k. 1, 17)

Zakres obowiązków powoda został określony na piśmie. Do szczegółowych obowiązków M. P. należało przyjęcie opakowań szklanych; puszek; tacek; klejów; folii; wieczek, wprowadzanie
i rozliczanie opakowań, wydawanie opakowań według potrzeb produkcji, dbanie o bieżący porządek w magazynie, utrzymanie czystości na stanowisku pracy, prowadzenie i rozliczanie stanu palet zwrotnych i ich załadunek, inwentaryzacja stanów magazynowych, zgłaszanie zamówień opakowań i utrzymanie stałych stanów, przestrzeganie procedur.

(dowód: zakres obowiązków i uprawnień – w aktach osobowych powoda, cześć B - k. 14)

M. P. wykonywał takie same czynności, jak pozostali magazynierzy. Łącznie z powodem było zatrudnionych trzech pracowników magazynu opakowań. Pracowali oni w systemie zmianowym, wymieniali się. Pracownicy magazynu opakowań na polecenie kierownika magazynów – (...) zajmowali się także innymi czynnościami, w tym myciem ścian magazynu na nocnej zmianie.
W ramach wykonywanych obowiązków powód obsługiwał wózki widłowe. M. P. nie był bardziej obciążony obowiązkami niż pozostali magazynierzy. Pracownicy magazynu, w tym powód, pracowali
w zastępstwie za nieobecnych pracowników, także w magazynie przypraw. Najczęściej odbywało się to na drugiej i trzeciej zmianie.
W lipcu i sierpniu pracownicy magazynu korzystali z urlopów wypoczynkowych, odbywało się to w sposób rotacyjny, zapewniający utrzymanie produkcji. Każdy z pracowników pozostających w pracy miał obowiązek zastępowania osób urlopowanych. Obciążenie pracowników tym obowiązkiem było równomierne.

(dowód: zeznania świadków: J. B. – k. 111-113; E. T. – k. 113-114; J. Z. – k. 179-180; M. K. – k. 180-181; skrócone karty czasu pracy – k. 121-135, 170; częściowe zeznania powoda M. P. – k. 109-110 w zw. z k. 187)

Początkowo M. P. realizował swoje obowiązki należycie, a współpraca pomiędzy nim a przełożonymi i współpracownikami układała się prawidłowo. Po około dwóch – trzech miesiącach powód przestał angażować się w pracę, nie dostarczał opakowań na czas na produkcję, nie zachowywał porządku w magazynie. W czasie pracy nie można się było z nim skontaktować, ponieważ nie odbierał telefonu. Przełożona powoda musiała go szukać, nie było go w magazynie, odnajdowała powoda
w biurze. Współpracownicy z drugiej i trzeciej zmiany przekazywali jej informacje, że powód na prośby o podstawienie opakowań odpowiadał wulgarnie, agresywnie, nie wykonywał swoich obowiązków, odmawiał wykonania czynności. Portierzy skarżyli się na zachowanie powoda odnośnie próśb rozładowania pojazdów. Takie zachowanie powoda było notorycznie, często zgłaszał nieuzasadnione pretensje, np. że musi myć ściany. Skarżył się, że za mało zarabia. Obsługując wózki widłowe M. P. jeździł zbyt szybko, chaotycznie, w wyniku czego doprowadził do uszkodzeń wózka. Zdarzyło się, że powód potłukł paletę ze słoikami,
a w ostatnim dniu pracy potrzaskał paletę zakrętek.

(dowód: zeznania świadków: J. B. – k. 111-113; E. T. – k. 113-114; J. Z. – k. 179-180; M. K. – k. 180-181; A. B. – k. 178-179; protokół likwidacji surowców – k. 38)

Wynagrodzenie pracowników magazynu składało się z wynagrodzenia zasadniczego, z reguły w wysokości najniższego wynagrodzenia oraz premii uznaniowej w zmiennej wysokości. Na wysokość pensji wpływały także dodatki, np. brygadzistowski, za godziny nocne. M. P. otrzymywał premię uznaniową. Jej wysokość w pierwszym okresie zatrudnienia była wyższa, niż w kolejnych miesiącach. W czerwcu powód nie otrzymał premii z uwagi na nieusprawiedliwioną nieobecność,
a we wrześniu z powodu korzystania ze zwolnienia lekarskiego.

(dowód: zeznania świadka J. Z. – k. 179-180; listy płac – 39-48, zaświadczenia lekarskie – k. 49; notatka służbowa – w aktach osobowych powoda, cześć B, k. 19)

Oświadczeniem opatrzonym datą 10 października 2015 roku, zatytułowanym „wypowiedzenie”, powód rozwiązał umowę o pracę, łączącą go z pozwanym pracodawcą, wskazując jako podstawę art. 55 § 1 kp. W oświadczeniu tym wskazał, że przyczyną rozwiązania umowy
o pracę jest długotrwałe i ciągłe szkalowanie i ocenianie jego nazwiska
i kompetencji zawodowych przez kierownika J. B..

Oświadczenie to M. P. próbował wręczyć dyrektorowi M. B., a następnie prezesowi zarządu. Osoby te nie przyjęły oświadczenia od powoda. M. P. przekazał dokument J. B., która dokonała skreślenia jego treści i zamieściła adnotację „Nie przyjmuję do wiadomości, uzasadnienie wypowiedzenia totalna bzdura, bezpodstawna”. Pod tą adnotacją zamieściła datę 12.10.2015 r. i złożyła podpis oraz przystawiła pieczęć zakładu.

(dowód: zeznania powoda M. P. – k. 109-110 w zw. z k. 187; zeznania świadka J. B. – k. 179-180; oświadczenie – k. 10)

W dniu 19 października 2015 roku pozwany pracodawca wystawił powodowi świadectwo pracy za okres zatrudnienia od 29.01.2015 roku do 12.10.2015 roku wskazując, że stosunek pracy został rozwiązany przez pracownika w związku z art. 55 § 1 ¹kp.

(dowód: świadectwo pracy – w aktach osobowych powoda, cześć C)

M. P. i jego żona nie pracują zawodowo, wraz z dwojgiem dzieci w wieku 5 i 12 lat utrzymują się z gospodarstwa rolnego. Korzystają ze środków z pomocy społecznej. Oboje chorują, ich córka ma problemy
z górnymi drogami oddechowymi.

(dowód: zeznania powoda M. P. – k. 187; dokumentacja medyczna – k. 183-185odwr.; zaświadczenie – k. 64)

Stan faktyczny przedmiotowej sprawy Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków: J. B., E. T., J. Z., M. K. i A. B., częściowo zeznań powoda M. P., a także na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy i zawartych w aktach osobowych powoda.

Zeznania świadków mają walor wiarygodności, bowiem korespondują ze sobą i znajdują potwierdzenie w treści dokumentów złożonych do akt sprawy. W części pokrywają się również z zeznaniami powoda.

Z zeznań wskazanych świadków wynika, że w początkowym okresie zatrudnienia M. P. dobrze wykonywał swoje obowiązki,
a współpraca pomiędzy nim a przełożonymi i współpracownikami układała się prawidłowo. Po okresie próbnym powód przestał jednak angażować się w pracę, nie dostarczał opakowań na czas na produkcję, nie zachowywał porządku w magazynie. Nie można się było z nim skontaktować, ponieważ nie odbierał telefonu. Współpracownicy zaskrzyli się, że powód na prośby o dostarczenie opakowań na produkcję odpowiadał wulgarnie, agresywnie i nie wykonywał swoich obowiązków, Portierzy skarżyli się, że powód odmawiał rozładowania pojazdów. Obsługując wózki widłowe M. P. jeździł zbyt szybko, brawurowo, powodując uszkodzenie wózka.

Z zeznań świadków wynika, że powód nie był nadmiernie obciążony obowiązkami, wykonywał takie same czynności, jak pozostali magazynierzy. W podobnym zakresie był obciążany obowiązkiem zastępstw za urlopowanych pracowników.

Przytoczone okoliczności w części potwierdza powód. Przyznaje on bowiem, że zastępstwa za innych pracowników zdarzały się jeden lub dwa razy w miesiącu i podaje, że tylko w ostatnim miesiącu miał dużo zastępstw i pracował za inne osoby.

Zarówno z zeznań powoda, jak i świadków wynika, że pogorszenie współpracy powoda z innymi pracownikami nastąpiło po około 2-3 miesiącach. Powód upatruje przyczyny takiej sytuacji w konflikcie
z przełożoną, wskazując jednocześnie, że to jej zachowanie było niewłaściwe, że przydzielała mu nadmierną ilość pracy i tylko jemu zlecała mycie ścian, bezpodstawnie krytykowała.

Przesłuchani w sprawie świadkowie wskazują z kolei na niewłaściwe zachowanie powoda względem przełożonych i współpracowników, ignorowanie poleceń, złą jakość pracy, zaniedbywanie obowiązków. Zeznania wszystkich świadków są zbieżne, dlatego też Sąd uznał je za wiarygodne, a wobec odmienności zeznań powoda w tym zakresie, odmówił im wiarygodności.

Sąd Rejonowy zważył co następuje :

Zgodnie z treścią art. 78 § 1 kp wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Z kolei przepis art. 80 kp stanowi, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.

Powód w przedmiotowej sprawie dochodził wyrównania wynagrodzenia za okres od maja 2015 roku do października 2015 roku. Swoje roszczenie uzasadniał tym, że wykonywał taką samą pracę jak inni magazynierzy, pracował za nieobecne osoby, a otrzymywał wynagrodzenie niższe niż pracownicy zatrudnieni na tożsamych stanowiskach.

Podkreślić należy, iż powód nie wskazał sposobu wyliczenia dochodzonej tytułem wyrównania wynagrodzenia kwoty 3.000 zł, nie określił, jakich składników wynagrodzenia wyrównanie ma dotyczyć.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że wynagrodzenie pracowników magazynu składało się z wynagrodzenia zasadniczego, z reguły w wysokości najniższego wynagrodzenia oraz premii uznaniowej w zmiennej wysokości. Na wysokość pensji wpływały także dodatki, np. brygadzistowski, za godziny nocne.

Z dowodów wynika także, iż M. P. otrzymywał premię uznaniową, a jej wysokość w pierwszym okresie zatrudnienia była wyższa, niż w kolejnych miesiącach. Jak wynika z list płac w czerwcu powód nie otrzymał premii z uwagi na nieusprawiedliwioną nieobecność, co wynika
z notatki służbowej i ewidencji czasu pracy. Z kolei we wrześniu M. P. korzystał ze zwolnienia lekarskiego i również nie otrzymał premii.

Powód otrzymywał wynagrodzenie za pracę określone w umowie o pracę. Premia natomiast miała charakter uznaniowy. Jej wysokość nie została określona na przyszłość, w pozwanym zakładzie nie stworzono żadnych zasad jej wypłaty i regulaminu w tym zakresie. Wysokość premii uzależniona była od jakości pracy. Tego rodzaju świadczenie ma postać nagrody, a co za tym idzie nie ma charakteru roszczeniowego. Zła ocena pracy powoda, jego stosunek do współpracowników zapewne rzutowały na wysokość tej premii. Pozostałe składniki wynagrodzenia powód otrzymywał w wysokości wynikającej z umowy o pracę z uwzględnieniem pracy na zmiany oraz usprawiedliwionych nieobecności. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego była taka sama, jak innych pracowników pozwanego zatrudnionych na takim samym stanowisku, przy czym legitymowali się oni wieloletnim stażem pracy u pozwanego, na co wskazał powód w swoich zeznaniach.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że roszczenie powoda
w zakresie wyrównania wynagrodzenia jest nieuzasadnione.

W przedmiotowej sprawie M. P. dochodził również odszkodowania w kwocie 1.300 zł netto z powodu rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy.

Stosownie do art. 55 § 1 ¹ kp pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Przepis art. 52 § 2 stosuje się odpowiednio (§ 2).

W przedmiotowej sprawie oświadczeniem opatrzonym datą 10 października 2015 roku, zatytułowanym „wypowiedzenie”, powód rozwiązał umowę o pracę, łączącą go z pozwanym pracodawcą, wskazując jako podstawę art. 55 § 1 kp. Oświadczenie złożył pracodawcy dnia 12.10.2015 roku. Podał w nim, że przyczyną rozwiązania umowy o pracę jest długotrwałe i ciągłe szkalowanie i ocenianie jego nazwiska
i kompetencji zawodowych przez kierownika J. B..

Jednocześnie w toku procesu powód podał, że rozwiązanie umowy
o pracę było motywowane nadmiernym i niczym nie uzasadnionym obciążaniem go pracą przez pracodawcę w miesiącach lipcu i sierpniu 2015 roku, co związane było z koniecznością zastępowania innych pracowników magazynu opakowań i przypraw w związku z korzystaniem przez nich z urlopów wypoczynkowych. Zdaniem powoda obowiązek zastępowania pracowników dotyczył wyłącznie jego osoby.

Jak wynika z materiału dowodnego zgromadzonego w sprawie (ewidencja czasu pracy, zeznania świadków) w lipcu i sierpniu pracownicy magazynu korzystali z urlopów wypoczynkowych, a odbywało się to
w sposób rotacyjny, zapewniający utrzymanie produkcji. Każdy
z pracowników pozostających w pracy miał obowiązek zastępowania osób urlopowanych. Obciążenie pracowników tym obowiązkiem było równomierne.

W zakresie przyczyny podanej w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy
o pracę, polegającej na długotrwałym i ciągłym szkalowaniu i ocenianiu nazwiska i kompetencji zawodowych powoda przez kierownika J. B., M. P. nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Żaden ze świadków nie potwierdził tych okoliczności, przeciwnie, świadkowie wskazywali na niewłaściwe zachowanie powoda względem współpracowników, co zostało omówione we wcześniejszych rozważaniach.

Przy przyjęciu, że podstawę do rozwiązania stosunku pracy przez powoda stanowiło, jak wskazał na rozprawie, nadmierne i niczym nie uzasadnione obciążanie go pracą w miesiącach lipcu i sierpniu 2015 roku, stwierdzić należy, iż powód nie zachował ustawowego terminu do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy
w tym trybie nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracownika wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy ( art. 55 § 2 kp w zw. z art. 52 § 2 kp). Skoro naruszenie obowiązków przez pracodawcę miało mieć miejsce w miesiącach lipiec i sierpień 2015 roku, to powód powinien rozwiązać umowę o pracę najpóźniej w ostatnim dniu września 2015 roku.

Reasumując, powód M. P. nie udowodnił ustawowych przesłanek odpowiedzialności pracodawcy, tj. ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę, co skutkuje uznaniem bezzasadności powództwa.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania Sąd oddalił powództwo w całości, a to na podstawie art. 80 kp w zw. z art. 78 kp oraz art. 55 § 1 ¹ kp.

Na zasadzie słuszności wyrażonej w art. 102 kpc, Sąd nie obciążył powoda kosztami procesu, mając na uwadze jego sytuację rodzinną
i ekonomiczną. M. P. i jego żona nie pracują zawodowo, wraz
z dwojgiem dzieci w wieku 5 i 12 lat utrzymują się z gospodarstwa rolnego. Korzystają ze środków z pomocy społecznej. Oboje chorują, ich córka ma problemy z górnymi drogami oddechowymi.

Na podstawie przepisu § 4 w zw. z § 15 ust. 1 pkt 1 i § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714) Sąd przyznał pełnomocnikowi M. P. koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.