Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2017 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy K. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania K. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 18 marca 2015 r. nr (...)- (...)

o d d a l a o d w o ł a n i e

/-/SSO J. Barczewski

Sygn. akt IV U 731/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 18 marca 2015 roku odmówił K. W. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nadal po 28 lutego 2015 r. uznając, iż nie jest on osobą niezdolną do pracy.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył K. W.. Wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia. Wskazał, że w okresie ostatnich 7 lat pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy z powodu padaczki z napadami częściowymi i złożonymi. Jego stan zdrowia uległ pogorszeniu, stąd decyzja ZUS jest krzywdząca.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie wskazując, że w wyniku przeprowadzonego badania komisja lekarska ustaliła, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Skarżący pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 stycznia 2006 r. Kolejnymi decyzjami prawo do świadczenia rentowego z tytułu częściowej niezdolności do pracy było przedłużane, ostatnio do 28 lutego 2015 r. W dniu 9 stycznia 2015 r. wnioskodawca złożył kolejny wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik ZUS opinią z 18 lutego2015 r. uznał ubezpieczonego za osobę zdolną do pracy – padaczka, na którą cierpi wnioskodawca od 3 roku życia została wniesiona do ubezpieczenia, a schorzenie to nie uległo pogłębieniu w trakcie zatrudnienia. Wskutek zgłoszenia sprzeciwu Komisja Lekarska opinią z 10 marca 2015 r. nie stwierdziła u badanego niezdolności do pracy. Zdiagnozowała u niego padaczkę wniesioną do ubezpieczenia w terapii wielolekowej Decyzją z dnia 18 marca 2015 roku, zaskarżoną w niniejszej sprawie, odmówiono wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: decyzje ZUS, opinie Lekarza Orzecznika i Komisji ZUS, decyzja z 18.03.2015 r. – w aktach ZUS)

Okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia sprawy była ocena stanu zdrowia odwołującego, w szczególności ustalenie czy K. W. nadal po dniu 28 lutego 2015 roku jest osobą niezdolną do pracy, a w razie odpowiedzi pozytywnej, czy w okresie ubezpieczenia nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia w stopniu uniemożliwiającym wykonywanie pracy w dotychczasowym, ograniczonym zakresie.

Wymagało to wiadomości specjalistycznych. Celem wyjaśnienia stanu zdrowia wnioskodawcy i ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu neurologii, które zgłaszał odwołujący oraz wskazanych w zaświadczeniach o jego stanie zdrowia.

Jak wynika z pisemnych opinii głównych i uzupełniających biegłych H. F., H. G. (1) i R. P. (1), jak również dokumentacji lekarskiej, wnioskodawca leczy się z powodu padaczki od 3 roku życia. Z zawodu wyuczonego jest technikiem mechanikiem z maturą oraz licencjatem z teologii. W okresie ostatnich 3 lat pracował jako dozorca parkingowy w dyżurach 12 – godzinnych, których nie powinien odbywać. Wcześniej zatrudniony przez 14 lat jako operator prasy, 6 lat jako tokarz frezer i 2 lata jako nauczyciel religii. Badany w latach 2005 – 2006 oraz w 2013 hospitalizowany był na oddziale neurologii z powodu napadów gromadnych. Okresowo obserwowany w SOR po napadach padaczkowych, występujących 4 – 5 razu w miesiącu, których częstość nie ulega zmianie. Leczony trzema lekami przeciwpadaczkowymi.

(dowód: opinie biegłych H. F. k. 15 – 16, 41, H. G. (1) k. 63 – 64, 90, R. P. (1) k. 121 – 123, 144)

Wymienieni biegli odmiennie ocenili kwestię zdolności powoda do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji wskazując, że jest on:

- osobą częściowo niezdolną do pracy od dzieciństwa nadal po dniu 28 lutego 2015 r. do dnia 30 lipca 2018 r.; ograniczona zdolność do pracy powstała przed zatrudnieniem – w dzieciństwie, zaś w okresie ubezpieczenia nie nastąpiła istotna poprawa w ilości napadów padaczkowych (H. F. k. 15 – 16, 41);

- osobą zdolną do pracy; częstość napadów padaczkowych nie zmieniła się od dzieciństwa, zaś istniejąca od 3 roku życia choroba jest niepełnosprawnością wniesioną do ubezpieczenia, zaś w trakcie zatrudnienia nie stwierdzono pogorszenia stanu zdrowia z ww. powodu (H. G. k. 63 – 64, 90);

- osobą nadal częściowo niezdolną do pracy po 28.02.2015 r. przez ciągłość do 28.02.2018 r. – z powodu nasilenia padaczki (w uzasadnieniu nadal niezdolny do pracy, ponieważ nie nastąpiła istotna poprawa stanu zdrowia ani poprawa w ilości napadów padaczkowych); w opinii uzupełniającej wskazano, że napady padaczkowe po lutym 2015 r. występują z podobną częstotliwością co poprzednio; w stosunku do okresu pobierania renty nie nastąpiło ani istotne pogorszenie, ani istotna poprawa stanu zdrowia wnioskodawcy (R. P., k. 121 – 123, 144).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie K. W. jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, nr 153, poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych bądź nieskładkowych, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Jednocześnie zgodnie z art. 12 cytowanej ustawy:

1.  niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu,

2.  całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy,

3.  częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przepis art. 102 ust. 1 powyższej ustawy stanowi, iż prawo do świadczenia uzależnione od okresowej niezdolności do pracy ustaje z upływem okresu, na jaki świadczenie to przyznano. Po tym okresie konieczne jest ustalenie prawa do dalszej renty. Zgodnie z przepisem art. 57 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jednym z warunków przyznania ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy jest taki stan zdrowia, który uzasadnia ocenę, że niezdolność ta nadal występuje i to w rozumieniu przepisu art. 12 cytowanej ustawy. Oznacza to, że nie każdy stan chorobowy warunkuje prawo do renty, lecz tylko taki, który narusza sprawność organizmu w stopniu ograniczającym lub wykluczającym zdolność do wykonywania pracy zarobkowej.

Powyższe założenia należy uzupełnić o bezsporną okoliczność, zgodnie z którą wnioskodawca od 3 roku życia leczy się z powodu padaczki, która była podstawą stwierdzenia u niego częściowej niezdolności do pracy na okres do 28 lutego 2015 r. Wszystkie sporządzone w sprawie opinie biegłych wskazują, że niepełnosprawność w postaci podanego wyżej schorzenia została przez skarżącego wniesiona do ubezpieczenia.

W tej sytuacji powołać należy wyrok Sądu Najwyższego z 19 lutego 2002 r. (II UKN 115/01), w którym wskazano, że dla spełnienia warunku określonego w art. 57 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez osobę częściowo niezdolną do pracy przed podjęciem zatrudnienia i wykonującą pracę odpowiednią do jej możliwości zdrowotnych wymagane jest pogorszenie stanu zdrowia w stopniu uniemożliwiającym wykonywanie pracy w dotychczasowym, ograniczonym zakresie. Jeżeli nie nastąpiła istotna zmiana w stosunku do stanu istniejącego przed podjęciem zatrudnienia, wymieniany warunek nie jest spełniony.

Podobnie w wyroku z 24 czerwca 2015 r. (I UK 357/14) Sąd Najwyższy stwierdził, że przepis art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustanawia jeden z warunków nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wymagając, aby powstała ona w okresach w przepisie tym wskazanych. Pogorszenie istniejącej przed podjęciem zatrudnienia niezdolności do pracy w ramach danego jej stopnia uzasadnia prawo do renty, gdy po pierwsze - powstało w okresach wskazanych w art. 57 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy oraz po drugie - spowodowało autonomicznie utratę zdolności do wykonywania pracy w dotychczasowym zakresie. O istotnym pogorszeniu stanu zdrowia uzasadniającym prawo do świadczenia rentowego można zatem mówić także wówczas, gdy następstwa postępującego schorzenia istniejącego przed podjęciem zatrudnienia i powodującego całkowitą niezdolność do pracy, powstałe w okresach wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach, samodzielnie spowodowały utratę zdolności do wykonywania pracy odpowiadającej dotychczasowym możliwościom zdrowotnym ubezpieczonego.

Decydujące znaczenie dla rozważenia zasadności złożonego odwołania, miało zatem ustalenie, czy stan zdrowia wnioskodawcy w okresie pobierania renty (jednocześnie świadczenia pracy) spowodował samodzielnie utratę zdolności do wykonywania pracy w dotychczasowym zakresie.

Zważywszy, iż do rozstrzygnięcia powyższej kwestii potrzebna jest wiedza specjalna, Sąd dopuścił dowód z opinii trzech biegłych neurologów.

Zdaniem Sądu opinie biegłych są jasne, logiczne, pełne i zasługują na uwzględnienie jedynie w zakresie, w którym zgodnie wskazali oni na fakt ujawnienia się schorzenia wnioskodawcy w 3 roku życia, jego okresowej obserwacji w SOR po napadach padaczkowych, występujących 4 – 5 razu w miesiącu, których częstotliwość nie ulega zmianie, a także leczenia trzema lekami przeciwpadaczkowymi.

Sąd Okręgowy dostrzega różnice w pozostałych wnioskach opinii, jednak z uwagi na ugruntowane orzecznictwo sądowe w sprawie znaczenie miało nie tylko ustalenie, czy wnioskodawca jest nadal niezdolny do pracy po dniu 28 lutego 2015 r., ale również czy w okresie pobierania świadczenia nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia w stopniu uniemożliwiającym wykonywanie pracy w dotychczasowym, ograniczonym zakresie.

O ile kwestia oceny istnienia zdolności do pracy odwołującego się była przez biegłych oceniana różnie, to drugie z przytoczonych zagadnień zostało ocenione jednolicie.

I tak biegły H. F. wskazał na istnienie niezdolności do pracy powoda od dzieciństwa, bez istotnej poprawy stanu zdrowia w okresie pobierania renty i po 28 lutego 2015 r.

Biegła H. G. (1) oceniła, iż skarżący jest osobą zdolną do pracy, zaś w trakcie zatrudnienia nie stwierdzono pogorszenia wniesionego do ubezpieczenia schorzenia w postaci padaczki.

Biegły R. P. (1) stwierdził ostatecznie, iż u badanego w okresie ubezpieczenia nie nastąpiło istotne pogorszenie stanu zdrowia (napady występują z taką samą częstotliwością), nie nastąpiło również jego polepszenie.

Podkreślić należy, że ubezpieczony i organ rentowy kwestionowali niekorzystne dla nich opinie biegłych. W związku z powyższym Sąd dopuszczał dowody z opinii uzupełniających, a następnie opinii kolejnych biegłych. Mimo istniejących między nimi różnic we wnioskach dotyczących zdolności powoda do pracy po dniu 28 lutego 2015 r., z żadnej z ekspertyz nie wynika, by w okresie pobierania renty nastąpiło takie pogorszenie stanu zdrowia w ramach tego samego stopnia niezdolności do pracy, powodujące samodzielnie utratę zdolności do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji.

Tym samym odwołujący nie spełnia przesłanek koniecznych do przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, zakreślonych przepisem art. 57 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 2 lub 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W tym stanie rzeczy Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w wyroku.

/-/ SSO Jacek Barczewski