Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2017 r. na rozprawie sprawy

z powództwa M. H.

przeciwko (...) S.A. w Ł.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w Ł. na rzecz powoda M. H. kwotę 3.217,68 zł (trzy tysiące dwieście siedemnaście 68/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 października 2015 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.078,00 zł (jeden tysiąc siedemdziesiąt osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Joanna Bury

Sygn. akt V GC 6/17

UZASADNIENIE

Powód M. H. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedziba w Ł. na jego rzecz kwoty 3 217,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 października 2015 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

W uzasadnieniu swojego roszczenia wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi należne powodowi wynagrodzenie za wynajęcie samochodu dla P. K., którego samochód został uszkodzony przez sprawcę, posiadającego obowiązkową polisę OC u pozwanego. Na podstawie umowy cesji nabył wierzytelność wobec pozwanego o zapłatę odszkodowania za najem pojazdu zastępczego. Powód wynajmował poszkodowanemu pojazd zastępczy w okresie od 12 maja 2015 r. do 22 czerwca 2015 r. Powód wystawił fakturę VAT na kwotę 5 496,87 zł brutto. Pozwany uiścił jedynie część należności w wysokości 2 279,19 zł brutto. Powód domaga się, więc zapłaty pozostałej części odszkodowania. Nadto wskazał, iż pozwany zakwalifikował szkodę w pojeździe poszkodowanego jako całkowitą.

Pozwany (...) S.A. z siedziba w Ł. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany zakwestionował potrzebę wynajęcia pojazdu, czas najmu, jak również stawkę za najem pojazdu zastępczego. W jego ocenie poszkodowany nadto poprzez nie skorzystanie z proponowanego mu przez niego pojazdu zastępczego, przyczynił się do zwiększenia szkody.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 7 maja 2015 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki F. (...) o nr rej. (...) należący do P. K.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w towarzystwie ubezpieczeń pozwanego. (bezsporne)

W dniu 12 maja 2015 r. P. K. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) za cenę 109 zł netto za dobę. Najem trwał od 12 maja 2015 r. do 22 czerwca 2015 r., tj. 41 dni.

(dowody: faktura VAT k. 9, umowa najmu samochodu zastępczego k. 4, cennik najmu pojazdów funkcjonujący w przedsiębiorstwie powoda k. 10)

Poszkodowany P. K. potrzebował pojazdu do załatwiania spraw życia codziennego. Nie posiadał innego wolnego pojazdu. Nie skorzystał z proponowanego przez ubezpieczyciela pojazdu, gdyż w momencie proponowania mu auta już miał najęty pojazd u powoda. Jego pojazd został zezłomowany. Wynajęty pojazd oddał przed wypłatą odszkodowania. (dowód: zeznania świadka P. K. k. 39-39v)

W dniu 09 września 2015 r. P. K. zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności przysługującej mu względem pozwanego z tytułu odpowiedzialności na podstawie obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z kosztami wynajmu pojazdu zastępczego. (dowód: cesja wierzytelności – k.8)

Pozwany zakwalifikował szkodę w pojeździe jako całkowitą. Przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 2 279, 19 zł.

(bezsporne).

Za okres najmu powód wystawił fakturę VAT na kwotę 5 496,87 zł brutto, przy przyjęciu stawki 109 zł netto.

(dowód: faktura VAT k. 9).

Pojazd wynajęty F. (...) (segment C) był wyższej klasy, niż pojazd uszkodzony F. (...) (segment B). Stawka wynajętego pojazdu odpowiadała stawce pojazdu uszkodzonego. (cennik k. 10)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle poczynionych w sprawie ustaleń roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Dokonując powyższego rozstrzygnięcia Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, których prawdziwości nie zakwestionowano oraz na zeznaniach świadka P. K..

Sąd dał wiarę powołanemu w sprawie świadkowi, albowiem jego zeznania były szczere i logiczne. Wiarygodnie zeznał on bowiem, że auto zastępcze było mu potrzebne do celów prywatnych. Ponadto oświadczył, iż pojazd uszkodzony był jego jedynym pojazdem. Najem uznać, więc należy za celowy i uzasadniony w danych okolicznościach.

W niniejszej sprawie pozwany zarzuty przeciwko żądaniom pozwu skoncentrował na czasie trwania najmu oraz zbyt wysokiej stawce najmu. Zarzucił także poszkodowanemu przyczynienie się do zwiększenia szkody, poprzez nie skorzystanie z proponowanego mu przez niego pojazdu zastępczego.

Analizując zaś wskazane wyżej zarzuty pozwanego pamiętać należy także o tym, że powodowi przysługuje odszkodowanie w takiej wysokości, w jakiej przysługiwałoby ono poszkodowanemu. Umową cesji wierzytelności, powód nabył bowiem od właściciela przedmiotowego pojazdu wierzytelność w takiej postaci i kwocie, która przysługiwałaby poszkodowanemu właścicielowi pojazdu.

W ocenie Sądu, stanowiąca więc podstawę legitymacji czynnej powoda umowa cesji jest również ważna i skuteczna. Została podpisana zarówno w imieniu powoda jak i poszkodowanego. Nadto zawiera ona wszystkie niezbędne elementy, jakie tego typu umowa zawierać powinna.

W ocenie sądu, długość okresu najmu była uzasadniona okolicznościami sprawy. Poszkodowany jeszcze przed otrzymaniem odszkodowanie od pozwanego zwrócił pojazd zastępczy powodowi. Jego własny pojazd został zezłomowany. Nie posiadał on wiec żadnego pojazdu. Szkoda w pojeździe została zakwalifikowana jako całkowita. Tak więc, oczekiwanie poszkodowanego, chociażby z zakupem nowego pojazdu do dnia wypłaty odszkodowania było zabiegiem jak najbardziej zasadnym. Z zasady bowiem, dopiero wypłata odszkodowania przerywa związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą. Do dnia usunięcia przez ubezpieczyciela wszystkich skutków zdarzenia, jest on odpowiedzialny za jego skutki.

W orzeczeniu z dnia 8 września 2004 roku (sygn. akt IV CK 672/02) Sąd Najwyższy wskazał, „że postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym, że tylko z okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowanym może nabyć analogiczny pojazd nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania". Podzielając stanowisko zawarte we wskazanym orzeczeniu, stwierdzić należy, iż w niniejszej sprawie zasadny jest najem do dnia 22 czerwca 2015 r. .

Odnosząc się do kwestionowanej przez pozwanego stawki najmu pojazdu zastępczego uznać należało, że i te uwagi pozwanego nie zasługują na uwzględnienie. Poszkodowany mógł wynająć pojazd zastępczy tej samej klasy, bądź klasy porównywalnej co samochód uszkodzony. Co prawda wynajął pojazd klasy wyższej (F. (...) – segment C), aczkolwiek zastosowana przez powoda stawka odpowiadała stawce pojazdu uszkodzonego. Przyjęta przez powoda stawka wynika z dołączonego do umowy cennika. (k. 10) Pozwany nie udowodnił bowiem, aby stawka stosowana u powoda wykraczała poza stawki stosowane na lokalnym rynku tj. aby przekraczała stawki maksymalne. (art. 6 k.p.c.).

Wreszcie nietrafnie pozwany wywodził, że poszkodowany postąpił wbrew dyspozycji art. 354 k.c. i nie dążył do minimalizowania szkody, gdyż nie wynajął pojazdu proponowanego mu przez ubezpieczyciela.

Jak wynika jednak z zeznań świadka, poszkodowany, nie mógł skorzystać z oferty pozwanego albowiem w dniu, kiedy otrzymał on propozycję najmu od pozwanego miał już zawartą umowę z powodem.

Stawka zastosowana przez powoda odpowiadała stawce za najem pojazdu klasy B pomimo, iż najęty pojazd był pojazdem klasy C.

Odnośnie ogólnych rozważań odpowiedzialności ubezpieczyciela w przedmiocie wydatków na najem pojazdu zastępczego:

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w kwestii zasadności ponoszenia kosztów wynajmu pojazdu i ich związku ze szkodą w pojeździe wypowiedział się Sąd Najwyższy, rozwiewając tym samym wątpliwości sądów powszechnych oraz zakładów ubezpieczeń przystępujących do likwidacji szkody. W podjętej w dniu 17 listopada 2011r. uchwale (III CZP 5/2011, LexPolonica nr 2790743, Biuletyn Sądu Najwyższego 2011/11, OSNC 2012/3 poz. 28, Palestra 2011/11-12 str. 133) Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.

Sąd w pełni podziela wyrażaną wielokrotnie w orzecznictwie jak i przez przedstawicieli doktryny zasadę, że w wypadku pozbawienia właściciela możliwości korzystania z własnego, uszkodzonego pojazdu, ten uprawniony jest do wynajęcia pojazdu zastępczego, którego koszt stanowi szkodę, podlegającą naprawieniu przez ubezpieczyciela sprawcy szkody. Zgodzić się należy również z faktem, że korzystanie przez poszkodowanego z własnego pojazdu mechanicznego nie może być odtworzone przez wykorzystanie środków komunikacji publicznej, są to bowiem odmienne sposoby korzystania z rzeczy. Samochód w sposób bardziej wszechstronny i funkcjonalny zaspokaja potrzeby życiowe właściciela. Korzystanie z niego stało się obecnie standardem cywilizacyjnym i taka jego funkcja będzie się umacniać.

W treści uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011r. wskazano, iż istnieje nurt, zgodnie z którym utrzymuje się, że już samo pozbawienie możliwości korzystania z rzeczy stanowi szkodę. Bardziej jednak relatywnym, w ocenie tut. Sądu jest pogląd (również aprobowany przez Sąd Najwyższy), zgodnie z którym szkodę mogą stanowić wydatki związane z utratą możliwości dysponowania rzeczą, zapewniające właścicielowi korzystanie z dobra zastępczego. Uznaje się przy tym, że wydatki muszą być konieczne (niezbędne) do egzystencji poszkodowanego i na tym tle podaje się w sposób kazuistyczny przykłady jego racjonalnego bądź nieracjonalnego postępowania, przy uwzględnieniu obowiązku minimalizacji szkody (art. 354 k.c.) i dostosowania środków zaradczych w sposób proporcjonalny.

Każdorazowo Sąd Najwyższy podkreśla, że poniesione w powyższy sposób koszty muszą mieć przymiot koniecznych, albowiem w przeciwnym razie ich refundacja prowadziłaby do powstania wzbogacenia po stronie poszkodowanego. Nie można bowiem oczekiwać, że ubezpieczyciel sfinansuje najem pojazdu zastępczego, którego poszkodowany w ogóle nie używał, lub też używał w stopniu nieproporcjonalnym do wysokości poniesionych kosztów. „Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku powinien w związku z tym ciążyć obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. (…) Z zasady proporcjonalności może natomiast wynikać zbędność najmu pojazdu zastępczego, jeżeli właściciel nie używał samochodu albo dysponuje innym samochodem nadającym się do wykorzystania. Używanie samochodu w sposób sporadyczny może z kolei uzasadniać celowość wykorzystania w sposób ekwiwalentny innego środka komunikacji”.

W ocenie sądu, szkodą poszkodowanego jest już powstanie wymagalnego zobowiązania wobec powoda z tytułu wynagrodzenia za najem pojazdu zastępczego. W tym względzie należy podzielić pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uchwale z dnia 10.07.2008r. (III CZP 62/18), iż pojęcie straty w rozumieniu art. 361 §2 k.c. obejmuje także wymagalne zobowiązanie poszkodowanego wobec osoby trzeciej. Skoro odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za skutki kolizji jest bezsporna, a szkoda obejmuje także wymagalne zobowiązanie wobec powoda z tytułu wynagrodzenia za najem pojazdu zastępczego, należało zasądzić na rzecz powoda kwotę odszkodowania nabytego przez nią umową cesji wierzytelności z dnia 09 września 2015 r.

Z tych też względów należało uznać, że poniesiona przez poszkodowanego szkoda obejmuje wydatki, które były celowe i ekonomicznie uzasadnione w pełnej wysokości.

Najem pojazdu przez 41 dni według stawki 109 zł netto, to kwota 5 496,87 zł. Skoro pozwany wypłacił już kwotę 2 279,19 zł do zasądzenia pozostaje kwota 3 217,68 zł.

Z tych przyczyn, na zasadzie art. 509 § 1 i § 2 k.c., w zw. z art. 822 § 1 k.c., 826 § 1 k.c. oraz art. 6 k.c. i art. 481 par. 1 i 2 k.c. orzeczono jak w pkt. I wyroku, przyjmując zasadność powództwa w zakresie pozostałej, nieuiszczonej dotąd kwoty za najem pojazdu. Zasądzeniu podlegała więc kwota 3 217,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c , zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenie swoich praw. Powód poniósł koszty pełnomocnika (900 zł) oraz opłatę od pozwu 161 zł, a także 17 zł opłaty od pełnomocnictwa. Z uwagi na powyższe Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę łączną w wysokości 1 078 zł, o czym orzeczono jak w pkt II wyroku.

SSR Joanna Bury