Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2013roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku III Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: SSO Beata Brysiewicz

Ławnicy: Mirosław Zwada

Irena Rybak

Protokolant: Justyna Szmurło

przy udziale Prokuratora: Pawła Kielańskiego

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29.11.2013r.

s p r a w y:

1. T. W. – s. H. i J. zd. K., ur. (...) w W.,

oskarżonego o to, że:

w bliżej nieustalonym czasie nie wcześniej niż w dniu 1 kwietnia 2008roku i nie później niż 18 kwietnia 2008roku w Ł.przy ul. (...)działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, zawierając umowy leasingu operacyjnego nr (...)i nr(...)z (...) sp. z o.o.z siedzibą w W.przy ul. (...), dokonał podrobienia dwóch weksli własnych in blanco poprzez nakreślenie na odwrocie weksli „Poręczam A. W. ”, przy czym czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi,

tj. o czyn art. 310§3kk w zw z art.12kk ,

1.  Oskarżonego T. W. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na mocy art. 310§3kk w zw z art.12kk skazuje go, a na mocy art.310§3kk przy zastosowaniu art. 60§2kk i art.60§6pkt1kk wymierza mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

2.  Na mocy art. 69§1i2kk, art.70§1pkt.1kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres próby wynoszący 3( trzy) lata.

3.  Na mocy art.71§1kk wymierza oskarżonemu karę grzywny w wysokości 100( stu) stawek dziennych przyjmując jedną stawkę dzienną za równoważną kwocie 20( dwudziestu) zł.

4.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 500( pięćset) zł tytułem opłaty i obciąża go pozostałymi kosztami sądowymi.

Sędzia: Beata Brysiewicz

Ławnicy: Mirosław Zwada

Irena Rybak

Sygn. akt III K 164/13

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. W.prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...)z siedzibą w W.przy ul. (...)lok. (...). W 2008 roku podjął decyzję o zakupie samochodu ciężarowego. W celu dokonania transakcji udał się, w okresie pomiędzy 1 a 18 kwietnia 2008 roku, do siedziby firmy (...)przy ul. (...)w Ł., trudniącej się sprzedażą tego rodzaju pojazdów. Podczas wizyty pomiędzy T. W.i (...)sp. z o.o. z siedzibą w W.przy ulicy (...), reprezentowaną przez pracownika Oddziału (...)w B. T. K., zawarte zostały dwie umowy leasingu operacyjnego. Przedmiotem umowy nr (...)był ciągnik siodłowy marki S. (...) (...). Druga z zawartych umów, oznaczona nr (...)dotyczyła naczepy chłodni (...). Zawarte pomiędzy stronami umowy zabezpieczone były wekslami własnymi in blanco poręczonymi deklaracją wekslową. T. W.podpisał dwa weksle własne in blanco własnym nazwiskiem, a następnie umieścił na nich oświadczenie o poręczeniu w taki sposób, iż na odwrotnej stronie tych weksli napisał własnoręcznie słowa: „Poręczam A. W.”.

Z uwagi na niewypełnienie przez T. W. zobowiązania wynikającego z umowy leasingu (...) Sp. z o.o. zainicjował postępowania cywilne skierowane przeciwko T. i A. W. domagając się uiszczenia kwot zabezpieczonych poręczeniem wekslowym. W ramach toczących się postępowań A. W. konsekwentnie negowała fakt udzielenia poręczeń wekslowych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: częściowych wyjaśnień oskarżonego T. W.(k. 210-211, k. 259-260), częściowych zeznań świadka A. W.(k. 11-12v, 260-260v), zeznań świadka T. K.(k. 260v-261), zeznań świadka A. F.(k. 261), zeznań świadka P. G.(k. 89-90), próbek pisma ręcznego (k. 19, 24), kopii akt postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa I Wydział Cywilny pod sygn. (...)(k. 26-83), opinię biegłego z zakresu pisma ręcznego (k. 118-128), pisma (...) sp. z o.o.w W.(k. 131), kopii akt postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny pod sygn. (...), weksla z dnia 18 kwietnia 2008 r. (k. 198).

Oskarżony T. W.w trakcie prowadzonego przeciwko niemu postępowania karnego konsekwentnie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Przesłuchany w śledztwie wyjaśnił, iż w rzeczywistości podpisał poręczenie za żonę. Podpisując dokument nie był świadomy, iż jest do dokument wagi weksla, to była karta A4 z nadrukowanym imieniem, nazwiskiem, datą, kwotą, która nie była wpisana. Było to wydrukowane in blanco. T. W.podpisał ten dokument w imieniu swoim i poręczył za żonę oraz dostarczył do firmy (...). Podkreślił, iż nikt nie mówił mu by podpisał te dokumenty za żonę. Weksel został przez niego podpisany w W., natomiast podczas wizyty w firmie (...)podpisał dwie umowy leasingu. Nie towarzyszyła mu wówczas żadna kobieta. Druk poręczenia oskarżony otrzymał od T. K.(k. 210-211).

Podczas rozprawy przed Sądem oskarżony podtrzymał dotychczasowe wyjaśnienia. Wskazał, iż podczas podpisywania umowy leasingowej nie było z nim małżonki, dokument przekazano mu aby żona podpisała go w domu. Oskarżony podkreślił, iż podpisał dokument za żonę, nie chciał jej wtajemniczać w przedmiotową sprawę z uwagi na problemy rodzinne (k. 259-260).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób nie budzący najmniejszych nawet wątpliwości, iż T. W. był sprawcą czynu zarzuconego mu aktem oskarżenia. W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż stan faktyczny ustalony na podstawie zgromadzonych w trakcie postępowania karnego dowodów- zarówno osobowych, jak i uzyskanych w wyniku czynności procesowych innych niż przesłuchanie oskarżonego i świadków, był w zasadzie bezsporny. Wszystkie zebrane w sprawie dowody, w zakresie istotnym dla odpowiedzialności karnej oskarżonego, są względem siebie spójne, korelują ze sobą i brak jest w nich wzajemnych sprzeczności. Szczególne znaczenie ma przy tym fakt, iż dotyczy to przede wszystkim dwóch kluczowych dowodów uzyskanych w sprawie, a więc wyjaśnień oskarżonego oraz opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego.

Przechodząc do oceny wyjaśnień oskarżonego T. W.wskazać należy, iż Sąd uznał, że zasługują one na przyznanie im przymiotu wiarygodności w znacznej części. Wyjaśnienia te charakteryzują się nie tylko wewnętrzną spójnością (niesprzecznością we wszystkich fazach procesu- zarówno w trakcie przesłuchania przez organy prowadzące postępowanie przygotowawcze, jak i podczas przesłuchania przez Sąd) ale korelują również z wszystkimi pozostałymi zgromadzonymi w sprawie dowodami. Oskarżony od chwili przesłuchania w toku śledztwa konsekwentnie przyznawał się do popełniania zarzucanego mu czynu (k. 210-211, k. 259-260). W sposób szczegółowy opisał przebieg zdarzenia podkreślając, że własnoręcznie podpisał weksle swoim nazwiskiem, oraz (na odwrocie) zakreślił słowa „Poręczam A. W.”. Jednocześnie oskarżony zaznaczał, iż nie zdawał sobie sprawy z wagi podpisywanych dokumentów, nie wiedział, że są to weksle.

Wyjaśnienia oskarżonego, w których wskazał on na podpisanie się na wekslach za swoją żonę A. W.w pełni potwierdza treść opinii biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów (k. 118-128). Biegły na podstawie wykonanych badań, w oparciu o przedstawione wzory podpisów stwierdził, iż pismo ręczne występujące na odwrocie w obrębie dokumentu „WEKSEL” na kwotę 64.645,67 zł z dnia 18 kwietnia 2008 roku o treści „PORĘCZAM” zostało nakreślone przez T. W.. Zapis w funkcji podpisu „A. W.” występujące na odwrocie tego samego dokumentu również został nakreślony przez T. W.. W zakresie drugiego z weksli (z dnia 18 kwietnia 2008 roku na kwotę 133.083,89) biegły stwierdził, iż pismo ręczne o treści „PORĘCZAM”, podobnie jak zapis w funkcji podpisu „A. W.” występujące na odwrocie tego dokumentu zostały nakreślone przez T. W..

W ocenie Sądu treść opisanej wyżej jasnej, pełnej i pozbawionej wewnętrznych sprzeczności opinii nie pozostawia najmniejszych nawet wątpliwości, iż to właśnie oskarżony podpisał się za swoją żonę na dokumentach wekslowych. Wiarygodność i rzetelność wydanej opinii biegłego nie była kwestionowana przez którąkolwiek ze stron procesu, w tym przez oskarżonego i jego obrońcę.

Ostatecznie nie sposób również pomiąć, iż o podpisaniu przez oskarżonego weksli świadczą zeznania jego żony A. W. oraz treść akt postępowań cywilnych prowadzonych z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. A. W. już w trakcie pierwszego przesłuchania podała, iż mąż wspominał jej, że dla zabezpieczenia leasingu złożył weksle, nie poinformował jej jednak, że żona figuruje na nich jako poręczyciel.

W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania przesłuchani zostali również świadkowie uczestniczący w podpisywaniu umów leasingu przez oskarżonego. Świadek T. K. zeznał, iż dokumenty leasingowe, czyli umowa z zabezpieczeniami podpisywane były w siedzibie firmy w Ł.. Świadek podkreślił również, iż oskarżonemu w trakcie wizyty towarzyszyła małżonka. Procedura (...) nie przewiduje możliwości przekazania weksla osobie celem podpisania go przez małżonkę, weksel można również podpisać w każdym innym miejscu w siedzibach firmy w całym kraju. Świadek podkreślił, iż był przy podpisywaniu weksla i poręczenia. Umowy i weksle podpisał T. W., świadek nie pamiętał kto podpisał deklarację poręczenia na wekslach (k. 111-112, 260v-261).

W zeznaniach opisanego świadka pojawiły się pewne rozbieżności, w stosunku do wersji wydarzeń wyłaniającej się z wyjaśnień oskarżonego oraz jego żony, które jednak w ocenie Sądu nie miały istotnego znaczenia z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonego. Przede wszystkim zauważyć należy, iż świadek T. K. podkreślił, iż oskarżonemu towarzyszyła żona, z wyjaśnień oskarżonego wynika natomiast, iż nie towarzyszyła mu żadna kobieta. Nie sposób również pominąć, iż żona oskarżonego A. W. utrzymywała, iż nie była z mężem w żadnym autokomisie, a o poręczeniu wekslowym dowiedziała się w związku z wszczęciem postępowania egzekucyjnego (k. 11-12v, 260v). Świadek A. F. potwierdził, iż oskarżony przyjechał z żoną, nie potrafił natomiast jej rozpoznać (k. 261).

Odnośnie natomiast kwestii najbardziej istotnej dla odpowiedzialności karnej oskarżonego uznać należało, iż zeznania T. K. nie miały kluczowego znaczenia w sprawie. Świadek podkreślił bowiem, iż nie pamięta kto podpisał poręczenie wekslowe (k. 112). Wskazał, iż w trakcie dopełniania wszelkich formalności związanych z zawarciem umów oraz ich zabezpieczeniem osoby uczestniczące kilkakrotnie przemieszczały się, wychodziły oglądać pojazd. Okoliczności związanych z zawarciem umów i ich podpisaniem, jak również sporządzeniem zabezpieczenia wekslowego nie był w stanie potwierdzić A. F., który z uwagi na obecność innych klientów nie obserwował momentu podpisywania dokumentów (k. 261).

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie w jakim twierdził on, iż podpisy złożone na wekslach (dotyczące poręczenia) zostały przez niego złożone w W.. Z zeznań T. K.wynika bowiem, iż nie było możliwości przekazania weksla osobie celem podpisania go przez małżonkę. T. K.nie miał żadnych powodów by zeznawać w tym zakresie nieprawdę. Należy pamiętać, iż jego wynagrodzenie nie było uzależnione od podpisanych umów leasingu, nie miał on więc żadnego interesu w pomijaniu procedur dotyczących zawierania umów i ich zabezpieczenia. Sąd uznał natomiast, iż A. W.nie wiedziała o tym, że oskarżony podpisał się za nią na odwrocie weksla- wskazują na to zarówno wyjaśnienia oskarżonego, jak i zeznania w/w, brak jest natomiast w sprawie innych dowodów wskazujących, że wiedziała ona o podpisaniu w jej imieniu poręczenia. Podnieść należy, że świadkowie A. F.i T. K.wskazywali na obecność w czasie podpisywania dokumentów kobiety, którą według świadków oskarżony przedstawiał jako swoja żonę, to tym niemniej nie potrafili oni wskazać czy obecna na Sali świadek żona oskarżonego jest tą sama osobą, z która on był w siedzibie firmy (...)w Ł..

Ostatecznie Sąd pragnie wskazać, iż żadnych informacji na temat przedmiotowego zdarzenia niż miał natomiast świadek P. G. (k. 89-90).

Rozpoczynając omawianie zagadnień związanych z kwalifikacją prawną czynu zarzuconego oraz czynu przypisanego oskarżonemu w wyroku, zaznaczyć należy, iż Sąd podzielił w tym zakresie stanowisko prezentowane przez oskarżyciela publicznego.

W ocenie Sądu zebrany materiał dowodowy wykazał, iż w bliżej nieustalonym czasie nie wcześniej niż w dniu 1 kwietnia 2008 roku i nie później niż 18 kwietnia 2008 roku w Ł.przy ul. (...)działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, zawierając umowy leasingu operacyjnego nr (...)i nr(...)z (...) sp. z o.o.z siedzibą w W.przy ul. (...), dokonał podrobienia dwóch weksli własnych in blanco poprzez nakreślenie na odwrocie weksli „Poręczam A. W.”.

Zdaniem Sądu zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona czynu z art. 310 § 3 k.k. Zgodnie z art. 310 § 1 k.k. odpowiedzialności karnej podlega ten kto podrabia albo przerabia obcy pieniądz, inny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce lub z pieniędzy, innego środka płatniczego albo z takiego dokumentu usuwa oznakę umorzenia.

W ocenie Sądu weksel in blanco niewątpliwie jest jednym z dokumentów o którym mowa w dyspozycji przytoczonego przepisu prawa- jest papierem wartościowym uprawniającym do otrzymania sumy pieniężnej (tak też m.in. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie II AKa 43/07). Również w wyroku z dnia 19 grudnia 2012 roku (sygn. akt II AKa 231/12 Sąd Apelacyjny w Białymstoku stwierdził, iż podrobienie dokumentu w postaci weksla stanowi naruszenie normy art. 310 § 1 k.k.). W wyroku z dnia 20 maja 2010 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach (sygn. akt II Ako105/10) wskazał natomiast, iż weksel in blanco potwierdza istnienie prawa majątkowego, jest zatem papierem wartościowym dającym podstawę do otrzymania sumy pieniężnej, a w konsekwencji może być dokumentem uprawniającym do otrzymania sumy pieniężnej, o którym mowa w art. 310 § 1 k.k.

Zarówno w judykaturze, jak i doktrynie prawa karnego nie budzi wątpliwości, iż nielegalne wypełnienie czystego blankietu należy traktować jako podrobienie w rozumieniu art. 310 § 1 k.k. W uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach (sygn. akt II AKa 230/06) wskazano m.in., iż sfałszowanie podpisu poręczyciela wekslowego należy uznać za tożsame ze sfałszowaniem weksla.

Sąd podzielając kwalifikację prawną przyjętą przez prokuratora w akcie oskarżenia uznał, iż czyn oskarżonego miał charakter wypadku mniejszej wagi. Przy ocenie czynu jako wypadku mniejszej wagi decydują elementy składające się na ocenę stopnia jego społecznej szkodliwości określone w art. 115 § 2 k.k. W ocenie Sądu rozmiar wyrządzonej przez oskarżonego szkody nie był znaczny. Co prawda spowodował on, iż w stosunku do A. W. zostały skierowane przez wierzyciela wekslowego określone żądania zapłaty wynikającej z weksla kwoty, to jednak w chwili obecnej oskarżony, spłaca w pewnym stopniu zadłużenie. Dodatkowo Sąd nie mógł pominąć, iż oskarżony sfałszował weksel poprzez podrobienie podpisu poręczycielki, wprowadzając co prawda wierzyciela w błąd co do prawdziwego obrazu zobowiązania wekslowego, jego działanie nie pozbawiło jednak ważności samego weksla, spółka (...) nie została więc w całości pozbawiona swoich praw wynikających ze zobowiązania- mogła bowiem skutecznie dochodzić roszczeń od T. W. (co znajduje potwierdzenie w aktach spraw cywilnych z powództwa w/w firmy przeciwko małżeństwu W.). Wymienione wyżej okoliczności przesądziły również o uznaniu czynu popełnionego przez oskarżonego jako wypadek mniejszej wagi.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd miał na uwadze opisane wyżej okoliczności, były one bowiem istotne nie tylko z punktu widzenia rozważań o możliwości zakwalifikowania czynu jako przypadku mniejszej wagi, ale również miały wpływ na wymiar orzeczonej sankcji karnej. Ponadto Sąd wymierzając oskarżonemu karę wziął pod uwagę m.in. sposób życia T. W. przed popełnieniem przestępstwa. Oskarżony w przeszłości nie naruszał w żaden sposób porządku prawnego, nie był karany (k. 216). Z wywiadu kuratora wynika, iż zachowanie oskarżonego nie budziło w przeszłości żadnych zastrzeżeń, utrzymuje on rodzinę, jest dobrym mężem i ojcem (k. 253). Sąd nie mógł również pominąć, iż w trakcie prowadzonego postępowania oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, złożył obszerne wyjaśnienia oraz współpracował z organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości.

W ocenie Sądu resocjalizacja T. W. może przebiegać w warunkach wolnościowych, przy czym weryfikacja pozytywnej prognozy kryminologicznej będzie możliwa już w okresie próby wynoszącym 3 lata. Określając długość tego okresu zgodnie z treścią art. 70 k.k. Sąd nie mógł bowiem pominąć, iż niezgodne z prawem zachowanie oskarżonego miało charakter całkowicie incydentalny, w przeszłości nie naruszał on porządku prawnego, był osobą prawidłowo wykonującą obowiązki wynikające nie tylko z przepisów prawa, ale i norm moralnych (utrzymywanie i opieka nad rodziną). W trakcie okresu próby oskarżony będzie miał możliwość udowodnienia swoim zachowaniem, iż warunkowe zawieszenie wykonania kary było zasadne.

Określając wysokość kary grzywny Sąd uwzględnił wszystkie wymienione wyżej okoliczności. Przy ustalaniu wysokości stawki dziennej Sąd miał na uwadze, zgodnie z treścią art. 33 § 3 k.k., dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinnej, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. T. W. prowadzi własną firmę i zarabia około 4000 złotych miesięcznie, a więc jego dochody i możliwości zarobkowe należy określić jako dość wysokie.

Zgodnie z art. 627 k.p.k. od skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Przytoczona wyżej wysokość dochodów oraz możliwości zarobkowych oskarżonego umożliwia mu poniesienie wszelkich kosztów procesu. Oskarżony jest w stanie uiścić opłatę sądową (której wysokość Sąd ustalił na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 oraz art. 3 ust. 2 ustawy o opłatach karnych) oraz pozostałe koszty sądowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.