Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 245/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Pruszkowie, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Marta Węglewska

Protokolant: Agnieszka Curyl

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2017 r. w Pruszkowie

na rozprawie

sprawy z powództwa H. B.

przeciwko Ł. B. i M. B.

o alimenty

1.  Umarza postępowanie w zakresie cofniętej części powództwa w odniesieniu do M. B.;

2.  W pozostałym zakresie oddala powództwo.

UZASADNIENIE

H. B. w dniu 5 maja 2017 r. wniosła do tutejszego Sądu powództwo o alimenty w kwotach po 500 zł. miesięcznie od jej synów L. B. i M. B. co motywowała tym, ze nie ma środków do życia, nie ma pracy, ma chore(...), była pobita przez męża, synowie są dobrze sytuowani a nie pomagają jej, nie realizują recept, pomoc otrzymuje od przyjaciół. Dołączyła m. in. zaświadczenie lekarskie, że leczy się neurologicznie, zaświadczenie z urzędu pracy, że nie posiada prawa do zasiłku, kartę informacyjną ze szpitala z zaleceniami (k. 3-11, 14); w toku postępowania ograniczyła żądanie pozwu w odniesieniu do M. B. do kwoty po 300 zł. miesięcznie na co pozwany wyraził zgodę (k. 165)

Pozwani nie uznali powództwa i wnosili o jego oddalenie w całości. Podnosili, że powódka w pozwie przedstawiła nieprawdziwy obraz sytuacji, nie jest bita, nie odmawia się jej pomocy materialnej(k 42-48). Uzasadniali swoje stanowisko tym, że powódka nie żyje w niedostatku, mieszka w domu jednorodzinnym będącym własnością jej męża gdzie zajmuje najwygodniejszy i największy pokój, ojciec pozwanych mieszka w kuchni i śpi na polowym łóżku z uwagi na konfliktowy charakter powódki. Wszystkie opłaty związane z domem ponosi mąż powódki i pozwani, korzystając tez z robionych przez nich zakupów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. B. jest matką pozwanych M. B. urodzonego (...) i Ł. B. urodzonego (...) Ma wykształcenie podstawowe. Pracuje jedynie sporadycznie twierdząc, że nie może z uwagi na stan zdrowia ale nie legitymuje się żadnym zaświadczeniem na tę okoliczność, że nie mogłaby pracować chociażby w niepełnym wymiarze pracy. Nie ma majątku, mieszka w domu byłego męża. Do dyspozycji ma duży pokój, dostęp do wspólnej kuchni i łazienki. Gotuje, korzysta z jedzenia w lodówce i wszystkich rzeczy w domu. Domownicy nie wymagają od niej płacenia za cokolwiek. Ostatnio pracowała w 2016r. przy (...) z dochodami po 1500 zł. miesięcznie. Posiada ubezpieczenie w NFZ. Leczy się w poradni (...), na (...), ma zaleconą dietę śródziemnomorską. Korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. Jeździ rowerem. Jako swój koszt utrzymania określała początkowo kwotę około 1300 zł. miesięcznie a następnie 1742 zł. na którą składają się koszty leków, jedzenia, wykupienie paliwa gazowego, okularów, środków czystości. Nie ma własnych dochodów z tytułu renty, emerytury czy z pracy. Nie korzystała z oferowanych jej propozycji pracy twierdząc, ze są niedogodne. Rachunki domowe płacone są przez byłego męża powódki oraz pozwanych. Powódka korzysta też z kupowanego przez pozwanych i byłego męża jedzenia, środków czystości. Po odejściu z pracy ze (...) pozostała jej ogromna ilość odzieży. Korzysta z pomocy przyjaciół w kościoła. Wielokrotnie synowie i mąż pomagali jej w dojechaniu do lekarza, szpitala czy w wykupieniu leków. Ostatnio wystąpiła do komornika o egzekucję alimentów od było męża nie domagając się tych pieniędzy bez pośrednictwa komornika, cała zaległa kwota została ściągnięta w drodze egzekucji i A. B. wydał bankowi stałe zlecenie przelewu odpowiedniej kwoty na konto komornika. Nie wiedział o treści wyroku zasądzającego alimenty gdyż nie pojechał na jego ogłoszenie ( wyrokiem Sądu pierwszej instancji oddalono żądanie alimentów na rzecz byłej żony A. B. czyli H. B.). Powódka jest osoba konfliktową, były mąż woził ją do pracy, kupił jej skuter aby mogła jeździć samodzielnie, powódka nie chce z tego korzystać.

Pozwany M. B. jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, jego średni miesięczny dochód wynosił w początkowej fazie postępowania 1850, 00 zł. netto, obecnie 2600 zł. , prowadzi osobne gospodarstwo domowe mieszkając ze swoją partnerka, która zarabia 1500 zł. netto. Mieszka z partnerką w tym samym budynku po powódka, jej były mąż i drugi pozwany – na tyłach; mają liczne zobowiązania. M. in. M. B. zaciągnął i spłacał pożyczkę z ZFŚS na wymianę poszycia dachu. M. B. przekazuje ojcu na utrzymanie domu po 260 -300 zł miesięcznie za wodę, prąd i ścieki, opłaca koszy wywozu szamba, kupuje opał raz w roku za 1200 zł. oraz ponosi koszty Internetu, koszty utrzymania małego dziecka, ( pampersy, jedzenie, paliwo do samochodu-400 zł, środki czystości, chemia. Żłobek/przedszkole – 900 zł). Zarobki M. B. i jego żony w całości pochłaniane są przez niezbędne wydatki.

Ł. B. jest kawalerem, mieszka w tej samej nieruchomości co matka, ojciec i brat, jest osobą zdrową, jego zawód to (...). Opłaca w domu wywóz odpadów, użytkowanie wieczyste, wodę, robi porządki i naprawy. nie ma stałego zatrudnienia, pracuje dorywczo, z dochodami 1700 zł. -1800 zł. miesięcznie, ponosi opłaty związane z domem po około 350 zł. miesięcznie, kupuje jedzenie do domu i robi inne zakupy, z których korzysta powódka.

Wszystkie rachunki związane z utrzymaniem domu opłacane są przez byłego męża powódki A. B. oraz pozwanych; kupują oni też wszystko do domu ( jedzenie, środki czystości) z czego powódka może korzystać i korzysta. Nikt z domowników nie widuje powódki chorej, a jeżeli już na coś się ona uskarża to jest zawożona do lekarza.

Pozwani dostrzegają u powódki problemy emocjonalne, problem z (...), a mimo to kiedy trzeba to jej pomagają zarówno finansowo np. zakupem leków jak i w formie pomocy w zawiezieniu itp, otwarcie deklarują, że matka była przyczyną ich nieudanego dzieciństwa, podkreślają, że kobieta winna jest własną postawą i problemami z (...)swoim problemom ale nadal ją kochają i będą ją wspierać.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia (...) w sprawie VIIC 462/14 orzeczony został rozwód związku małżeńskiego H. B. i A. B., wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z (...) wyrok ten został zmieniony w ten sposób, że orzeczono rozwód związku małżeńskiego z winy obu stron i zasądzone zostały od A. B. na rzecz H. B. alimenty w kwocie po 400 zł. miesięcznie. Alimenty te są płacone.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o:

k. 5,8,53-54,56 zaświadczenia, 6-7 kopie aktów urodzenia, k. 9-11, 142-143,172 karty informacyjne i skierowania, k. 58-65, informacje i dokumenty bankowe , umowa k. 66-69, 150-154, k. 121 odpis wyroku, zeznania świadka B. K. k. 71 v. i173, zeznania świadka A. B. k. 71v.-72 i 173, zeznania stron k. 165-166,174.

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie w przeprowadzonych dowodach.

Przesłuchania stron były w przeważającej większości wiarygodne. Sąd nie dał wiary powódce, iż nie może pracować a także w tej części zeznań, w której podała, że nie otrzymuje pomocy od pozwanych, żę są oni dobrze sytuowani - twierdzenia te są sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym.

Sąd zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego, które pozwalają na określenie kosztów codziennego życia i zaspokajania takich potrzeb jak wyżywienie, krytycznie ocenił przedstawione przez H. B. zestawienie kosztów jej utrzymania (k. 141) i nie dał im wiary co do wysokości kwot przeznaczanych na wyżywienie, inne koszty nie zostały w ogóle dostatecznie sprecyzowane. Strona powodowa reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie poparła w większości żadnymi dowodami powyższego zestawienia, nie udowodniła aby nie stać jej było na leki i inne potrzeby.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści przepisu art. 128 kro obowiązek dostarczania środków utrzymania, a także w miarę potrzeby środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Zgodnie z art. 129 § 1 kro w pierwszej kolejności do alimentacji zobowiązani są zstępni osoby uprawnionej, następnie wstępni na końcu zaś rodzeństwo. Ponadto art. 130 kro stanowi, że obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu małżeństwa wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 132 kro obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Przepis art. 133 kro zaś stanowi, że poza przypadkiem obowiązku świadczeń alimentacyjnych rodziców względem dziecka uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku a art. 135 kro, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Pozwani są jedynymi dziećmi powódki, która jest rozwiedziona z A. B., którego mocą wyroku rozwodowego obciąża obowiązek alimentacyjny, a zatem jest osobą zobowiązaną do alimentacji powódki w pierwszej kolejności. A. B. wywiązuje się ze swego obowiązku zatem brak przesłanek alimentowania powódki określonych przepisem art. 132 kro.

Dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy decydujące znaczenie miało zatem ustalenie czy H. B. znajduje się w stanie niedostatku.

Powództwo mogłoby bowiem zostać uwzględnione wówczas gdyby powódka znajdowała się w niedostatku, albowiem przepis art. 133 § 2 kro stanowi, iż poza wypadkiem określonym w § 1 tegoż przepisu uprawionym do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

W orzecznictwie przyjmuje się, że o niedostatku należy mówić nie tylko wówczas, gdy uprawniony nie posiada żadnych środków utrzymania, ale także wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb. Jednak co do zasady każdy człowiek winien zaspokajać własne potrzeby przede wszystkim z własnych środków. A zatem za znajdujące się w niedostatku należy uznać osoby, które nie mogą własnymi siłami zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb, w szczególności te, które nie posiadają własnych środków w postaci wynagrodzenia za pracę, emerytury czy renty ani też dochodów z własnego majątku.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, iż powódka nie pracuje ale w przeszłości pracowała i nadal mogłaby podjąć pracę chociażby w niepełnym wymiarze, czy jakiekolwiek lekkie zatrudnienie. Otrzymała od byłego męża skuter, bywała przez niego wożona do pracy, z tych udogodnień z niejasnych powodów nie korzysta. Na bieżąco otrzymuje różnego rodzaju pomoc od byłego męża i pozwanych.

Wszystko powyższe skutkowało oceną, iż powódka nie znajduje się w niedostatku a jeśli uważa się za taką to jest to twierdzenie niesłuszne i subiektywne.

Przechodząc do oceny możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanych należy wskazać, iż Sąd nie miał żadnych wątpliwości co do tego, iż pozwalałyby one na zasądzenie pewnej kwoty, gdyby zostały spełnione przesłanki do zasądzenia alimentów na rzecz ich matki. W sprawie zostało bowiem ustalone, iż pozwani mogą pracować i pracują zawodowo ( Ł. B. okresowo pozostaje bez pracy).

Pozwani podnosili, że w przeszłości zachowanie matki wobec nich było niewłaściwe i matka nie opiekowała się nimi w dzieciństwie w sposób prawidłowy.

Zasadność żądania powódki nie była jednak przez Sąd analizowana przez pryzmat zgodności z zasadami współżycia społecznego albowiem pozwani nie powoływali się wprost na ten element, akcentując raczej generalnie postawę matki jako utrudniającą wzajemne relacje i wprowadzającą zamęt w życiu rodzinnym. Podawali, że zachowanie powódki sprawia, że nie chce ona zauważyć ich pomocnej dłoni a na Sali rozpraw padła nawet deklaracja, że ją mimo wszystko kochają i chcą jej pomagać. Kwestia wzajemnych stosunków między stronami postępowania stanowiła przedmiot badania przez sąd tylko o tyle o ile miała wpływ na ustalanie możliwości zaspokajania potrzeb powódki.

Reasumując H. B. posiada środki na utrzymanie w postaci alimentów od byłego męża zaś nie można jej sytuacji określić jako pozostawanie w stanie niedostatku albowiem otrzymuje pomoc od pozwanych i byłego męża, ponadto korzysta z domu i mediów a także zakupów przez nich opłacanych.

Ponadto powinna podjąć zatrudnienie.

Z wszystkich wyżej podniesionych względów, Sąd orzekł jak w pkt 2 wyroku, w pozostałym zaś zakresie umorzył postępowanie z mocy art. 203 par. 1 i 4 oraz 355 par. 1 kpc.