Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 marca 2017 r. w Warszawie

sprawy T. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania T. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

z dnia 8 stycznia 2016 r. znak: (...) oraz z dnia 17 lutego 2016 r., znak: (...)

1.  umarza postępowanie odnośnie decyzji z dnia 8 stycznia 2016 r.,
w tym zakresie w jakim została zmieniona decyzją z dnia 17 lutego 2016 r.,

2.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 17 lutego 2016r. w ten sposób, że przyznaje odwołującemu T. B. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 grudnia 2015 r.

UZASADNIENIE

T. B. w dniu 10 marca 2016 r. za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. odwołał się do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga
w Warszawie od decyzji z dnia 8 stycznia 2016 r. znak: (...) oraz w dniu
16 marca 2016 r. złożył odwołanie również od decyzji z dnia 17 lutego 2016 r., znak: (...), odmawiających mu prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych. Odwołujący wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków
na okoliczność jego zatrudnienia w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż wykonywał prace w ramach zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), na budowie eksportowej oraz spółce (...) Sp. z o.o. ( k. 2-4 a. s. i k. 2-4 a. s. VII U 585/16).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. w odpowiedzi
na odwołanie z dnia 9 marca 2016 r. wniósł o oddalenie odwołania od decyzji z dnia
8 stycznia 2016 r., a w przypadku rozszerzenia odwołania na decyzję z dnia 27 lutego 2016 r. oraz o umorzenie w odniesieniu do zaskarżonej decyzji w takim zakresie, w jakim została zmieniona decyzją z dnia 17 lutego 2016 r. Organ rentowy podniósł, że ubezpieczony udokumentował okres pracy w warunkach szczególnych jedynie w wymiarze 7 lat, 3 miesięcy i 24 dni. W ocenie organu rentowego ubezpieczony nie udowodnił 15-letniego okresu pracy
w warunkach szczególnych. Oddział nie uznał za udowodnionego okresu zatrudnienia odwołującego w (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia 26 lipca 1974 r. do dnia 7 lipca 1991 r., ponieważ świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 1 września 2003 r. jest niezgodne
ze stanowiskami wymienionymi w świadectwie pracy z dnia 7 lipca 1991 r. ( k. 5 a. s.).

Sąd zarządzeniem z dnia 22 kwietnia 2016 r. połączył sprawę o sygn. akt
VII U 585/16 ze sprawą o sygn. akt VII U 449/16 ( k. 6 a. s. VII U 585/16).

Sąd w postanowieniu z dnia 8 września 2016 r. dopuścił dowód z opinii głównej biegłego sądowego ds. BHP oraz następnie na skutek zastrzeżeń stron procesu z opinii uzupełniających na okoliczność, czy odwołujący w spornym okresie zatrudnienia pracował w warunkach szczególnych ( k. 31, 55 i 95 verte a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony T. B. urodzony (...), w dniu
10 grudnia 2015 r. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniosek o przyznanie prawa do emerytury ( k. 1 a. e., tom II).

Po przeanalizowaniu wniosku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)
w W. na podstawie zaskarżonej decyzji z dnia 8 stycznia 2016 r., znak: (...) odmówił przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z powodu nieudowodnienia 15-letniego okresu wykonywana pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uznał za okres wykonywania prac w szczególnych warunkach okresów: od dnia 26 lipca 1974 r. do dnia
7 lipca 1991 r. na stanowisku maszynisty spycharek w (...) Przedsiębiorstwie (...) oraz od dnia 8 lipca 1991 r. do dnia
31 grudnia 1998 r. w (...) Sp. z o.o. z powodu braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach ( k. 12 a. e., tom II).

W dniu 29 stycznia 2016 r. odwołujący przedstawił do organu rentowego świadectwo wykonywania prac w warunków szczególnych z dnia 18 stycznia 2016 r., zgodnie z którym był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. od dnia 8 lipca 1991 r. do dnia 30 września 2001 r.
oraz, że w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego wymienionym w wykazie A, dziale VIII pod pozycją 2 zawartym w załączniku
do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( k. 14 a. e., tom II).

W oparciu o powyższe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wydał drugą zaskarżoną decyzję z dnia 17 lutego 2016 r., znak: (...), w której w oparciu o przedstawione świadectwo pracy w warunkach szczególnych zaliczył odwołującemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w (...)
Sp. z o.o. w wymiarze 7 lat, 3 miesięcy i 24 dni. Jednakże organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury ze względu na nieudowodnienie
15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych ( k. 17 a. e., tom II).

W (...) odwołujący pracował jako operator spycharki w latach 1974-1991. W 1985 r. przebywał przez około dwóch lat na budowie eksportowej w ówczesnej Czechosłowacji, gdzie również wykonywał pracę operatora spycharki. Praca ubezpieczonego była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały rok. Dobowy wymiar czasu pracy wynosił zwykle od ośmiu do dwunastu godzin na dobę. Praca wykonywana przez odwołującego była na sprzęcie ciężkim, a do jego obowiązków należało także dokonywanie napraw powierzonego sprzętu ( zeznania świadków J. A., M. B., A. O., J. S. i S. S. – k. 28-31 a. s.)

Biegły sądowy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy A. P. w opinii sądowej wyraził stanowisko, iż ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach
w BETON-STAL jedynie w okresie od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 7 lipca 1991 r.,
tj. przez 8 lat, 6 miesięcy i 6 dni. Biegły dokonał analizy w oparciu o świadectwo pracy wystawione przez Zakład (...) z dnia 7 lipca 1991r. oraz świadectwo pracy wystawione przez Masę Upadłości (...) Przedsiębiorstwa (...)
(...) z dnia 1 września 2003 r., akta organu rentowego, akta osobowe oraz obowiązujące w danym okresie czasu przepisy prawa, a w szczególności rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. na podstawie którego praca jako operator spycharki zakwalifikowana została jako prace w warunkach szczególnych. W opinii uzupełniającej
z dnia 17 marca 2017 r. biegły przywołał zarządzenie nr 9 Ministra Budownictwa z dnia
1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę
oraz do wzrostu emerytury lub renty, w którym umieszczono stanowisko operatora spychacza jako stanowisko wykonywane w szczególnych warunkach ( k. 70-75 a. s.).

Odnosząc się do treści ww. opinii, organ rentowy w piśmie procesowym z dnia
19 stycznia 2016 r. podniósł, iż hipotetyczny okres pracy w szczególnych warunkach odwołującego przy uwzględnieniu okresów przyjętych przez biegłego sądowego wynosi
16 lat i 1 dzień ( k. 84 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i aktach osobowych odwołującego, opinii biegłego oraz w oparciu o zeznania świadków. Zdaniem Sądu dokumenty a także zeznania świadków w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Wnioski
wynikające z treści dokumentów należało uznać za mające wysoki walor dowodowy.
W ocenie Sądu Okręgowego także treść oraz wnioski wyprowadzone z opinii biegłego sądowego A. P. należy uznać za wiarygodne, albowiem korespondowały one z całym pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd w punkcie 1 wyroku umorzył postępowanie w sprawie odnośnie decyzji organu rentowego z dnia 8 stycznia 2016 r., znak: (...) w trybie art. 477 ¹³ § 1 k.p.c. Zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji lub wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności zaskarżonego orzeczenia przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd
- przez wydanie decyzji lub orzeczenia uwzględniającego w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części.

Jednocześnie odwołanie T. B. od decyzji organu rentowego z dnia 17 lutego 2016 r., znak: (...) jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

Art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 27 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2015 poz. 748 j. t.), zwana dalej ,,ustawą’’ stanowi,
że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura
po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32. 33, 39 i 40. jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu ustawy, emerytura o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wykaz prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze o których mowa w powołanym art. 184 ustawy nie podlega wykładni rozszerzającej. Prace te ściśle
i jasno zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43). Jednakże nabycie uprawnień
z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym, charakterze podlega dalszym ograniczeniom. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik ma obowiązek wykonywać ją stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy, na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie
z powołanym rozporządzeniem mężczyzna nabywa prawo do emerytury po spełnieniu wszystkich przesłanek wymienionych w § 3 w zw. z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia jeśli:

1.  legitymuje się 25-letnim okresem pracy liczonym łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2.  wykonuje pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem
do rozporządzenia;

3.  osiągnie wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia);

4.  zatrudnionym jest przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W niniejszej sprawie spornym było, czy praca wykonywana przez odwołującego
od dnia 1 lipca 1976 r. do dnia 7 lipca 1991 r. w przedsiębiorstwie (...) miała charakter i podlegała zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych. Spełnienie innych warunków, od których zależy przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury pozostawało bezsporne. Nie podlega wątpliwości, że z dniem 21 października 2015 r. ubezpieczony osiągnął wiek 60 lat. Nadto, strony nie kwestionowały faktu, że posiada on 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Na podstawie akt osobowych, opinii biegłego oraz zeznań świadków Sąd zważył,
że ubezpieczony pracował w części spornego okresu, tj. od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia
7 lipca 1991 r. w (...) na stanowisku operatora spychacza, które zostało ujęte
w zarządzeniu 9 Ministra Budownictwa z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Materiałów Budowlanych, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach uprawniające
do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty, w którym umieszczono stanowisko operatora spychacza jako stanowisko wykonywane w szczególnych warunkach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Po doliczeniu okresu pracy w warunkach szczególnych w (...) bezsprzecznie wynika, że odwołujący legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z utrwalonym poglądem Sądu Apelacyjnego, ,,dla oceny czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach
to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez osiem godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze’’ ( wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt III AUa 1232/14).

Zdaniem Sądu Okręgowego przeprowadzone postępowanie, w tym dowody
z dokumentów, opinii biegłego i zeznania świadków wykazały, że odwołujący wypełnia niezbędne przesłanki warunkujące przyznanie mu prawa do spornego świadczenia. Wobec tych wszystkich okoliczności, Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja jest błędna i podlega zmianie, albowiem ubezpieczony ma prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Odnośnie ustalenia terminu od jakiego Sąd uznał za zasadne przyznanie odwołującemu się prawa do emerytury, zastosowanie znajduje art. 129 pkt 1. ustawy,
w oparciu o który świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest, że świadczenia wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury, lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. Sąd Okręgowy
na podstawie powołanego wyżej przepisu przyznał ubezpieczonemu świadczenie emerytalne od dnia 1 grudnia 2015 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

Zarządzenie: (...)

(...)