Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR Maria Kruźlak

Protokolant Maja Foremny

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 marca 2017 roku w Ś.

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości S. w upadłości likwidacyjnej w G.

przeciwko A. K.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanej A. K. na rzecz powoda Syndyka masy upadłości S. w upadłości likwidacyjnej w G. kwotę 13.092,19 zł (słownie: trzynaście tysięcy dziewięćdziesiąt dwa złote dziewiętnaście groszy) z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w stosunku rocznym od dnia 7 kwietnia 2016 roku do dnia 8 marca 2017 roku;

II. zasądzoną w punkcie I należność główną rozkłada na 26 rat miesięcznych, z których pierwsza rata w kwocie 592,19 zł płatna będzie do końca kwietnia 2017 roku, a kolejnych 25 rat po 500 zł płatnych będzie do końca każdego następującego po sobie miesiąca od maja 2017 roku z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP w stosunku rocznym do dnia zapłaty, przy czym zwłoka w płatności dwóch kolejnych rat spowoduje wymagalność całej kwoty;

III. zasądzone w punkcie I odsetki od należności głównej płatne będą do końca 2017 roku;

IV. oddala dalej idące powództwo;

V. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 673, 64 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 3042/16

UZASADNIENIE

Powód Syndyk masy upadłości S. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w G. w pozwie złożonym w dniu 7 kwietnia 2016 roku przeciwko A. K. domagał się zasądzenia kwoty 13.092,19 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wnosił o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania podał, że Południowo – Zachodnia (...) jako poprzednik prawny (...) zawarł z pozwaną A. K. umowę pożyczki konsumenckiej na cele mieszkaniowe. Na jej podstawie udzielono pozwanej pożyczki w kwocie 19.300 zł. Pożyczkodawca nie uregulował rat pożyczki. Powód bezskutecznie wzywał pozwaną do zapłaty, ostatecznie wypowiedział umowę.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwana wniosła o zasądzenie kwoty 13.092,19 zł i rozłożenie jej na 26 rat miesięcznych, w tym 25 rat po 500 zł, a ostatnia 26. rata w kwocie 592,19 zł.

W uzasadnieniu przyznała, że zawarła z powodem umowę pożyczki, ale zaciągnęła ją na prośbę rodziców, dla których kwota pożyczki była przeznaczona. Rodzice pozwanej nie mieli zdolności kredytowej, stąd pozwana zgodziła się im pomóc, zawierając umowę. Rodzice pozwanej otrzymali od niej pieniądze i zobowiązali się spłacać pożyczkę. Ukryli jednak fakt zaprzestania spłaty, pozwana zaś ufała im i wierzyła zapewnieniom, że spłacają raty. Korespondencję kierowaną do pozwanej odbierała jej matka. Nie kwestionując obowiązku spłaty, pozwana wnosiła o rozłożenie na raty należności z uwagi na trudną sytuację majątkową. Dochody rodziny pozwanej nie przekraczają 2.500 zł miesięcznie netto, ma na utrzymaniu dziecko i ponosi opłaty bieżące. Rozłożenie należności na raty umożliwi jej wywiązanie się z obowiązku zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 czerwca 2011 roku pozwana A. K. zawarła z S. z siedzibą we W. umowę pożyczki konsumenckiej na cele mieszkaniowe Nr (...). Kasa udzieliła pozwanej pożyczki w kwocie 19.300 zł (pkt 1). Całkowity koszt pożyczki wyniósł 11.435,23. Pozwana zobowiązała się do spłaty kwoty pożyczki z odsetkami w ratach miesięcznych według ustalonego harmonogramu do dnia 10 czerwca 2016 roku (pkt 9, 10). Ustalono oprocentowanie o zmiennej stopie, wynoszącej w dniu zawarcia umowy 18,55% w stosunku rocznym, nie przekraczającej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Umowa przewidywała obciążenie pozwanej kosztami monitów, wezwań do zapłaty i opłatami za czynności windykacyjne na wypadek zaległości w spłacie pożyczki (pkt 24). W przypadku nieterminowej spłaty należność stawała się w dniu następnym należnością przeterminowaną (pkt 23). (...) zastrzegł prawo wypowiedzenia umowy z 30 dniowym terminem wypowiedzenia w przypadkach naruszenia postanowień umowy przez pożyczkobiorcę (pkt 26). Umowa przewidywała także sposób zaliczania wpłat (pkt.11). Rata miesięczna wynosiła 496,17 zł według początkowego harmonogramu spłat. Kwotę pożyczki przelano na rachunek pozwanej w dniu 10 czerwca 2011 roku.

Dowód: umowa pożyczki – k. 24 – 27, plan spłaty pożyczki – k. 33 -34, zestawienie operacji z rachunku – k. 36

Pozwana spłacała pożyczkę w zasadzie bez znacznych opóźnień do maja 2014 roku. Ewentualne uchybienia terminom rat były niewielkie, po czym pozwana dokonywała wpłat większych z uwzględnieniem doliczonych kosztów monitów i wezwań oraz odsetek karnych. Od czerwca 2014 roku pozwana nie dokonała żadnej wpłaty. Na dzień 6 października 2014 roku zaległość łączna wynosiła 11.439,67 zł, a w dniu 30 marca 2016 roku – 13.092,19 zł. Rata miesięczna z początkowej kwoty 498,72 zł uległa obniżeniu do kwoty 478,23 zł.

Dowód: zestawienie wpłat – k. 22 - 23

Wobec zaprzestania spłaty należności pozwana była wzywana przez pożyczkodawcę do zapłaty przeterminowanego zadłużenia. Pismem z dnia 27 maja 2014 roku wezwano do zapłaty zaległej kwoty 516,96 zł. Pismo z dnia 12 czerwca 2014 roku stanowiło ostateczne wezwanie do zapłaty kwoty 1.032,87 zł. Pismami tym pouczono także pozwaną o możliwości wypowiedzenia umowy.

Dowód: pisma – wezwania do zapłaty – k. 28-29

Pismem z dnia 1 września 2014 roku S. w G. wypowiedziała pozwanej umowę z dnia 10 czerwca 2011 roku wobec zaprzestania terminowej spłaty zobowiązania. Łączna wysokość przeterminowanego zasłużenia na dzień wypowiedzenia wynosiła 2.024,91zł. Pouczono pozwaną, że uregulowanie powyższej należności wraz z odsetkami i kolejną wymaganą ratą w terminie wypowiedzenia, to jest 30 dni spowoduje powrót do pierwotnego planu spłaty. Wypowiedzenie doręczono matce pozwanej – H. K. w dniu 5 września 2014 roku.

Dowód: pismo – k. 31, dowód doręczenia – k. 32

Zasady udzielania pożyczek, wzór umowy, oprocentowanie, opłaty, prowizje określone były regulaminem udzielania pożyczek, przyjętym uchwałami Zarządu (...).

Dowód: uchwały, regulamin z załącznikami, tabele prowizji i opłat– k.37 – 78, statut – k. 79 - 90

Postanowieniem z dnia 26 września 2014 roku zmienionym postanowieniem z dnia 20 listopada 2014 roku ogłoszono upadłość S. w G. obejmującą likwidację majątku upadłego.

Dowód: postanowienia – k. 20 - 21

Pozwana zaciągnęła pożyczkę na prośbę rodziców, którzy potrzebowali pieniędzy na spłatę zadłużenia mieszkania. Rodzice pozwanej spłacali początkowo pożyczkę, ale ich sytuacja się pogorszyła, kiedy ojciec pozwanej stracił pracę. Nie powiadomili o tym fakcie pozwanej, odbierali kierowaną do niej korespondencję i nie przekazywali jej, ukrywając fakt wypowiedzenia umowy i wezwań do zapłaty. O długu pozwana dowiedziała się, kiedy doręczono jej nakaz zapłaty.

Dowód: zeznania świadka H. K. – k. 159 - 160

Pozwana ma dziecko urodzone w dniu (...). Otrzymuje zasiłek rodzinny i wychowawczy w łącznej kwocie 995 zł. Jej matka H. K. pobiera świadczenie przedemerytalne w kwocie 886,89 zł. Ojciec powódki M. K. jest bezrobotny. Konkubent pozwanej, M. W. (1) zarabia około 1.500 zł miesięcznie.

Dowód: akt urodzenia – k. 104, decyzja – k. 105, 107, decyzja ZUS - k. 108, zaświadczenie – k. 124, zeznania świadka M. W. (2) – k. 160, zeznania pozwanej – k. 161

Sąd zważył:

Pozwaną łączyła ze powodem umowa o pożyczkę. Do umowy tej mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2001 roku o kredycie konsumenckim w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy (Dz. U. z 2001 roku nr 100, poz. 1081 ze zmianami), co wynika z art. 2 ust. 2 tejże ustawy. Ustawa ta obowiązywała do dnia 17 grudnia 2011 roku.

Stosownie do przepisu art. 14 tej ustawy, jeżeli konsument nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, kredytodawca może wypowiedzieć umowę po uprzednim wezwaniu konsumenta, w trybie określonym w umowie kredytowej, do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia umowy nie może być krótszy niż 30 dni.

Umowa zawarta była przez poprzednika prawnego powoda, a przejście uprawnień pożyczkodawcy na (...) w G. nie było przez pozwaną kwestionowane. Powód działał na podstawie przepisów obowiązującej wówczas ustawy z dnia 14 grudnia 1995 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U.1996.1.2 ze zmianami), która z dniem 27 października 2012 roku została zastąpiona ustawą z dnia 5 listopada 2009 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U.2012.855 ze zmianami). Na mocy tych przepisów Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa była uprawniona do udzielania pożyczek członkom kasy (art. 21 ustawy) na okres nie przekraczający 5 lat w przypadku pożyczki na cele mieszkaniowe. Do umów zawartych przez powoda zastosowanie mają przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, bowiem art. 2 stanowił, że ustawę stosuje się także do umów o kredyt konsumencki, który spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia swojemu członkowi.

Strony zawarły umowę pożyczki, do której mają zastosowanie także przepisy art. 720 – 724 k.c. Szczegółowe warunki i zasady udzielania pożyczek określały obowiązujące w dacie jej zawarcia przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, który został zdefiniowany w art. 3 ustawy. Niezależnie od tego regulacje związane z zawieraniem takich umów zawarto w regulaminach udzielania pożyczek obowiązujących u powoda. Zgodnie ze statutem na podstawie uchwały zarządu ustalano wysokość oprocentowania pożyczek i kredytów oraz regulamin ich udzielania.

W wyniku zwłoki w płatności rat pożyczki powód dokonał wypowiedzenia umowy pożyczki, co skutkowało zgodnie z treścią umowy, wymagalnością całej niespłaconej kwoty pożyczki.

Okoliczności tych, podobnie jak wysokości zobowiązania, pozwana nie kwestionowała. Powyższe, zgodnie ze stanowiskiem stron uzasadnia zasądzenie całej należności w oparciu o niebudzące wątpliwości dowody m.in. w postaci umowy oraz zestawienia operacji na rachunku pozwanej.

Uwzględniając postanowienia umowy oraz przepis art. 359 k.c. uznano, że powód mógł zasadnie domagać się odsetek umownych od zobowiązania. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 i 482 k.c.

Przeprowadzone dowody w postaci dokumentów, w szczególności decyzji o wysokości świadczeń przyznanych pozwanej i jej matce, zeznań świadków oraz pozwanej a ponadto dowody z zaświadczeń i wyciągów z rachunków bankowych stanowiły uzasadnienie dla uwzględnienia wniosku pozwanej o rozłożenia należności na raty w oparciu o przepis art. 320 k.p.c. Mając na uwadze niebudzące wątpliwości dowody ustalono, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, o którym mowa w tym przepisie.

Pozwana nie pracuje, ma na utrzymaniu maleńkie dziecko. Dochody jej konkubenta wynoszą około 1.500 zł miesięcznie netto. Przy uwzględnieniu stałych wydatków i kosztów utrzymania, rodzina pozwanej nie jest w stanie jednorazowo spłacić zobowiązania. Oboje z konkubentem nie mają też zdolności kredytowej umożliwiającej uzyskanie pożyczki lub kredytu w wysokości odpowiadającej długowi. Możliwości zaciągnięcia pożyczki nie mają także rodzice pozwanej. Spłata ratalna pozwoli pozwanej wywiązać się z obowiązku, bowiem kosztem pewnych wyrzeczeń, przy deklarowanej przez matkę pomocy finansowej, pozwana jest w stanie wygospodarować w niedużym budżecie środki na uiszczenie raty w wysokości 500 zł miesięcznie.

Dodać wypada, że w świetle przeprowadzonych dowodów pozwana dotąd nie wiedziała o istnieniu długu, toteż stworzenie jej możliwości spłaty zadłużenia w ratach jest uzasadnione w świetle zasad współżycia społecznego (art. 5 k.c.). Postawa pozwanej i jej konkubenta uzasadniają przypuszczenie , że z nałożonego obowiązku wywiążą się w terminie, nie narażając rodziny na utratę dochodów a jednocześnie unikając dodatkowych kosztów związanych np. z egzekucją.

Orzeczona wysokość rat daje powodowi szansę odzyskania wierzytelności w terminie nie na tyle długim, by zaburzyło to tok postępowania upadłościowego.

Rozkładając należność na raty, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, zasądzono odsetki za okres zamknięty do dnia wyroku a następnie dalsze odsetki w razie opóźniania w płatności którejkolwiek z rat. Za okres od daty wyroku do daty płatności każdej raty wierzycielowi odsetki nie przysługują. Dodatkową gwarancją ochrony sytuacji wierzyciela jest zastrzeżenie wymagalności całej kwoty w przypadku zwłoki w płatności dwóch kolejnych rat.

O kosztach orzeczono na podstawie 100 k.p.c., uznając, że z uwagi na sytuację rodzinna i niskie dochody pozwanej, uzasadnione jest odstąpienie od obciążania pozwanej kosztami zastępstwa procesowego na rzecz powoda. Zasądzono od pozwanej wyłącznie uiszczoną przez powoda opłatę sądową w kwocie 655 zł, opłatę manipulacyjną w kwocie 1,64 zł oraz 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa.

Mając powyższe na uwadze w oparciu o powołane przepisy orzeczono jak w sentencji.