Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 czerwca 2017 roku w S.

sprawy z powództwa Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko Z. S. i H. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego w Świnoujściu z dnia 28 września 2016 roku, sygn. akt I C 824/16

oddala apelację.

SSO Marzenna Ernest SSO Tomasz Szaj SSO Karina Marczak

Sygn. akt II Ca 12/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 września 2016r. (sygn. I C 824/16) Sąd Rejonowy w Świnoujściu oddalił powództwo Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. przeciwko Z. S., H. S. o zapłatę.

Sąd Rejonowy oparł powyższe rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

W dniu 19 czerwca 2009r. pomiędzy (...) Bank Spółką Akcyjną w K. a Z. S. i H. S. zawarta została umowa kredytu hipotecznego nr (...) w kwocie 106.929,48 zł, który miał być spłacony w 276 miesięcznych ratach. Zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka zwykła na rzecz Banku w wysokości kwoty kredytu oraz hipoteka kaucyjna na rzecz Banku do kwoty stanowiącej 70% kwoty kredytu na nieruchomości położonej w M. przy ul. (...) stanowiącej odrębną własność przysługującą W. i A. małżonkom B. na zasadzie wspólności ustawowej.

Pozwani wyrazili zgodę na przeniesienie przez Bank wierzytelności z tytułu kredytu oraz innych wierzytelności wynikających z umów stanowiących prawne zabezpieczenie kredytu na towarzystwo funduszy inwestycyjnych prowadzące fundusz sekurytyzacyjny albo na fundusz sekurytyzacyjny, albo na podmiot emisyjny. Jednocześnie pozwani udzielili Bankowi pełnomocnictwa do złożenia w ich imieniu oświadczenia o poddaniu się egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego w przypadku, gdyby nabył on wierzytelność wynikającą z umowy kredytowej.

Również dłużnicy rzeczowi - W. i A. małżonkowie B. wyrazili zgodę na przeniesienie przez Bank wraz z wierzytelnością z tytułu kredytu - hipoteki na towarzystwo funduszy inwestycyjnych prowadzące fundusz sekurytyzacyjny albo na fundusz sekurytyzacyjny, albo na podmiot emisyjny. Udzielili też Bankowi pełnomocnictwa do złożenia w ich imieniu oświadczenia o poddaniu się egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego w przypadku, gdyby nabył on wierzytelność z tytułu kredytu wraz z hipoteką.

Pismem z dnia 31 marca 2011r. (...) Bank S.A. wypowiedział pozwanym powyższą umowę kredytu hipotecznego z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, w związku z powstaniem zaległości w spłacie kredytu. W następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia, całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami stawała się wymagalna i podlegała natychmiastowemu zwrotowi.

W dniu 29 czerwca 2011r. (...) Bank S.A. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) stwierdzający wymagalne zadłużenie dłużników solidarnych - Z. S. i H. S. z tytułu umowy kredytu hipotecznego oraz dłużników rzeczowych - A. B. i W. B. z tytułu zabezpieczenia rzeczowego kredytu hipotecznego, na kwotę: 109.761,90 zł z tytułu należności głównej (niespłacony kapitał), 1.272,76 zł z tytułu odsetek umownych za okres korzystania z kapitału od dnia 01 kwietnia 2011r. do dnia 16 maja 20lir., 2.593,64 zł z tytułu odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty niespłaconego kapitału za okres od dnia 1 kwietnia 20lir. do dnia 29 czerwca 2011r., 3,78 zł z tytułu opłat i innych prowizji, z dalszymi odsetkami.

Postanowieniem z dnia 29 lipca 2011r. Sąd Rejonowy w Świnoujściu nadał powyższemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności na rzecz (...) Banku S.A. przeciwko dłużnikom solidarnym - Z. S., H. S., A. B. i W. S.. Pieczęć klauzulowa została przystawiona na postanowienie w dniu 09 września 2011r,

W 2012r. (...) Bank S.A. wszczął egzekucję komorniczą na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

W dniu 31 marca 2014r. (...) Bank S.A. zawarł z Prokurą Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym we W. umowę sprzedaży wierzytelności pieniężnych przysługujących Bankowi, określonych w wykazie stanowiącym załącznik do umowy. Przedmiotem umowy była również wierzytelność wobec Z. S. wynikającą z umowy kredyty hipotecznego nr (...) z dnia 19 czerwca 2009r.

Pozwani zostali zawiadomieni o sprzedaży wierzytelności pismami z dnia 19 maja 2014r. przez powoda i pismami z dnia 19 maja 2014r. przez G. (...) Bank.

W dniu 16 czerwca 2015r. wierzyciel złożył w kancelarii komornika wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego. W toku trwającej egzekucji Komornik wyegzekwował i przekazał wierzycielowi kwotę w wysokości 140.036,31 zł.

Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2015r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Świnoujściu J. C. umorzyła postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 825 kpc i zwróciła wierzycielowi, czyli (...) Bank S.A. w W., tytuł wykonawczy. Na dzień umorzenia postępowania egzekucyjnego wartość świadczenia pozostałego do wyegzekwowania stanowiła kwotę 44.470,45 zł. W toku egzekucji zajęta i sprzedana została w drodze licytacji nieruchomość lokalowa stanowiąca zabezpieczenie kredytu.

Pozwani oraz W. S. wystosowali w dniu 10 listopada 2015r. do powoda pismo, w którym podnieśli zarzut przedawnienia i odmówili płatności jakichkolwiek kwot jako świadczenia nienależnego.

Pismami z dnia 25 stycznia 2016r. powód wezwał pozwanych do zapłaty zadłużenia w kwocie 42.468,47 zł.

Pozwani nie zapłacili na rzecz (...) Banku S.A. ani na rzecz powoda jakichkolwiek kwot poza postępowaniem egzekucyjnym.

W oparciu o powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał powództwo za bezzasadne w całości. Sąd Rejonowy wskazał, że okoliczności faktycznie nie były sporne, a powód i pozwani odmiennie interpretowali skutki cesji, z czym wiąże się podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia.

Powód sprostał ciężarowi dowodu i przedłożył umowę kredytu hipotecznego, umowę przelewu wierzytelności, bankowy tytuł egzekucyjny. Powództwo nie mogło być jednak uwzględnione, gdyż pozwani podnieśli skutecznie zarzut przedawnienia.

Zgodnie z art. 118 kc, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. W niniejszej sprawie zastosowanie ma okres trzyletni, bowiem udzielenie pozwanym kredytu hipotecznego związane było z prowadzeniem działalności gospodarczej w tym zakresie przez (...) Bank S.A. Również powód jest podmiotem, który nabywa wierzytelności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Z art. 120 § 1 zdanie pierwsze kc wynika, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Powód nie wskazał, kiedy dokładnie roszczenie wynikające z umowy kredytu hipotecznego z dnia 19 czerwca 2009r. stało się wymagalne, po dokonaniu wypowiedzenia umowy. Skoro wypowiedzenie dokonane było pismem z dnia 31 marca 2011r. z trzydziestodniowym okresem wypowiedzenia, to wymagalność mogła mieć miejsce w maju 2011r. Od tego czasu powinien biec termin przedawnienia. Przyjmując okres trzyletni, roszczenie przedawniłoby się w maju 2014r., lecz przed upływem tego terminu (...) Bank S.A. wystawił w dniu 29 czerwca 2011r. bankowy tytuł egzekucyjny, któremu w dniu 29 lipca 20lir. Sąd nadał klauzulę wykonalności. Złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerywa bieg przedawnienia stwierdzonego tym tytułem zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 kc. Zawieszenie biegu przedawnienia spowodowane wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności kończy się z chwilą uwzględnienie przez sąd tego wniosku, zwłaszcza że postanowienie sądu w tym przedmiocie jest skuteczne z chwilą jego wydania (art. 360 w związku z art. 13 § 2 kpc). Wydanie przez Sąd postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności i doręczenie tytułu wykonawczego Bankowi (co nastąpiło we wrześniu 2011r.) - jako zakończenie postępowania przed sądem przedsięwziętego bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 kpc w związku z art. 124 § 2 kpc), spowodowało, że przedawnienie zaczęło biec od nowa od września 2011r. i upłynęło we wrześniu 2014r. Wprawdzie w 2012r. Bank złożył wniosek o egzekucję wierzytelności, lecz postępowanie egzekucyjne zostało w dniu 30 maja 2015r. umorzone przez komornika na podstawie art. 825 pkt 1 kpc na skutek wniosku Banku z dnia 16 czerwca 2015r. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2015r., III CZP 103/14 (publ. OSNC 2015/12/137, LEX nr 1643191, www.sn.pl, OSP 2015/11/105, Biul.SN 2015/2/7, (...)), umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela - banku, prowadzącego egzekucję na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego klauzulą wykonalności, niweczy skutki przerwy biegu przedawnienia spowodowane złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji. Formuła żądania umorzenia egzekucji podkreśla, że jedynym dysponentem postępowania egzekucyjnego jest wierzyciel, i że zawiera ona w sobie oświadczenie o cofnięciu wniosku egzekucyjnego. Nie może zatem budzić wątpliwości, że oświadczenie wierzyciela o cofnięciu wniosku egzekucyjnego powinno zostać potraktowane jako wiążące żądanie umorzenia egzekucji, niezależnie od stadium postępowania egzekucyjnego. Przewidziane w art. 203 § 2 zdanie pierwsze kpc zastrzeżenie ma na celu przede wszystkim zapobieżenie możliwości manipulowania przez powoda terminami przedawnienia roszczenia. Brak tego przepisu prowadziłby do tego, że powód mógłby wielokrotnie składać pozew i cofać go ze skutkiem przewidzianym w art. 123 § 1 pkt 1 kc. Racja przyjęcia takiego rozwiązania i dążenie do przeciwstawienia się możliwym nadużyciom jest tym bardziej uzasadnione na gruncie postępowania egzekucyjnego, w którym chodzi o zastosowanie wobec dłużnika środków przymusu. Prowadzi to do wniosku, że w postępowaniu egzekucyjnym ma, na podstawie art. 13 § 2 kpc, odpowiednie zastosowanie art. 203 § 2 zdanie pierwsze kpc, co oznacza, iż umorzenie tego postępowania niwec2y przerwę przedawnienia spowodowaną jego wszczęciem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014r., II CSK 196/14, (...) 2015, nr 2, s. 11). Sąd Najwyższy podkreślił, że nie ma przy tym znaczenia charakter egzekwowanej wierzytelności. W sprawie niniejszej była to wierzytelność objęta bankowym tytułem egzekucyjnym, a dokonanie przez Bank cesji objętej tym tytułem należności na rzecz powoda - nie mającego prawa do wystawiania takich tytułów - skutkowało tym, że nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności na rzecz cesjonariusza niebędącego bankiem jest niedopuszczalne (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 02 kwietnia 2004r., III CZP 9/04, OSNC 2005, nr 6, poz. 98, oraz z dnia 22 lutego 2006r., III CZP 129/05, OSNC 2007, nr 1, poz. 4). Powód nie mógł zatem kontynuować egzekucji wszczętej przez cedenta, gdyż musiałby uzyskać nowy tytuł wykonawczy wydany w postępowaniu rozpoznawczym. Powyższe oznacza, że pozwani skutecznie podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia, od zaspokojenia którego mogą się uchylić.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka, która zaskarżyła powyższy wyrok w całości. Powódka zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi naruszenie:

1) art. 203 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. - poprzez ich zastosowanie i przyjęcie, że złożenie wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego zniweczyło skutki złożenia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w zakresie przerwania biegu przedawnienia;

2) art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 509 § 2 k.c. - poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że aktualny wierzyciel - strona powodowa, po cesji wierzytelności, nie może powołać się na czynności przerywające bieg przedawnienia, podejmowane przez poprzedniego wierzyciela;

3) art. 117 § 2 k.c. - poprzez jego zastosowanie i uznanie, że roszczenia strony powodowej są przedawnione i strona pozwana może skutecznie uchylić się od ich zaspokojenia.

W oparciu o powyższe zarzuty powódka wniosła o:

1) zmianę wyroku Sądu Rejonowego w Świnoujściu poprzez:

a. zasądzenie na rzecz strony powodowej Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. od strony pozwanej Z. S. oraz H. S. kwoty 43 613,67 zł z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

b. zasądzenie na rzecz strony powodowej od strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa;

2) zasądzenie na rzecz strony powodowej od strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania wywołanego wniesieniem apelacji, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji powódka wskazała m.in., że redakcja przepisu art. 826 kpc w żaden sposób nie wskazuje na to, aby wolą ustawodawcy było zrównanie skutków złożenia wniosku wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego ze skutkami złożenia przez powoda oświadczenia o cofnięciu pozwu.

Ponadto w przypadku postępowania sądowego złożenie pozwu, złożenie oświadczenia o cofnięciu pozwu, a także wydanie przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania nie powodują żadnych zmian w zakresie istniejącego zobowiązania. Czynności te mają charakter wyłącznie procesowy. Całkowicie odmiennie kształtuje się sytuacja w przypadku postępowania egzekucyjnego, w którym to pomiędzy złożeniem wniosku egzekucyjnego, złożeniem wniosku o umorzenie postępowania oraz wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania dochodzi do podjęcia przez organ egzekucyjny szeregu czynności, które mogą prowadzić do określonych skutków w postaci zaspokojenia części roszczeń wierzyciela.

Dalej skarżąca wskazała, że istotą przelewu wierzytelności na podstawie przepisu art. 509 k.c. jest przejście ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi na rzecz nowego podmiotu bez zmiany samej treści stosunku zobowiązaniowego. Strona powodowa nabywa wierzytelność wynikającą z określonego stosunku prawnego w takim zakresie i w takim stanie, w jakim przysługiwała cedentowi w chwili przelewu. Przyjąć należy, że w wyniku przelewu wierzytelności banku (art 509 k.c.) następuje tylko zmiana osoby, względem której dłużnik jest zobowiązany. W następstwie zawarcia umowy przelewu nie następuje natomiast zmiana przedmiotu świadczenia, ani też zmiana podstawy prawnej świadczenia. Pomimo przelewu wierzytelności na rzecz podmiotu, który nie jest bankiem, dotychczasowa sytuacja prawna dłużnika zostaje wiec utrzymana. W konsekwencji przysługuje mu wobec nabywcy wierzytelności zarzut przedawnienia na takich samych warunkach, jakie przysługiwałyby mu wobec banku. z którym wiązała go umowa kredytowa.

Opierając się na brzmieniu przepisu art. 123 § 1 pkt 1 k.c. należy stwierdzić, że złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności oraz złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego były czynnościami przerywającymi bieg przedawnienia. Po każdym przerwaniu, zgodnie z brzmieniem przepisu art. 124 § 1 k.c., przedawnienie rozpoczynało swój bieg na nowo. Zgodnie zaś z treścią art. 124 § 2 k.c., bieg przedawnienia rozpoczął swój ponowny bieg od dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne umorzone zostało postanowieniem z dnia 30.06.2015 r., pozew w sprawie został złożony w dniu 07.07.2016 r. - roszczenia strony powodowej, w dniu wytoczenia powództwa, nie były roszczeniami przedawnionymi. Strona pozwana nie uzyskała uprawnienia, o którym mowa w przepisie art. 117 § 2 k.c., w związku z czyn nie może skutecznie uchylić się od zaspokojenia roszczeń wierzyciela z powołaniem się na przedawnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego zarówno w zakresie ustalonego stanu faktycznego, jak również oceny prawnej o braku podstaw do uwzględnienia powództwa.

Roszczenie oparte było o treść przepisu art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (§ 1). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2).

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na okoliczność pominiętą przez Sąd Rejonowy, że przedmiotem cesji była wierzytelność przysługująca cedentowi (...) Bank S.A. wobec Z. S. wynikająca z umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 19 czerwca 2009r. Sąd Okręgowy wskazuje, że przejście wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie na następcę prawnego następuje dopiero w momencie wpisu do księgi wieczystej. Stosownie do treści art. 79 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece w razie przelewu wierzytelności hipotecznej na nabywcę przechodzi także hipoteka, chyba że ustawa stanowi inaczej. Do przelewu wierzytelności hipotecznej niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Hipoteka nie może być przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza Oznacza to, że wpis takiego prawa ma charakter konstytutywny. Powódka nie wykazała w tym postępowaniu, aby taki wpis na jej rzecz był dokonany.

W dalszej kolejności Sąd Okręgowy wskazuje, że podstawą oddalenia powództwa była słuszna ocena Sądu Rejonowego w zakresie przedawnienia roszczenia. Rozważania Sądu Rejonowego koncentrowały się wokół kwestii czy złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności przez wierzyciela będącego bankiem, a następnie wszczęcie przez tego wierzyciela postępowania egzekucyjnego – w sferze przerwania biegu terminu przedawnienia – odnosi skutek wobec cesjonariusza nie będącego bankiem.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że po wszczęciu postępowania egzekucyjnego i zajęciu nieruchomości dłużnika wierzyciel – bank cofnął wniosek egzekucyjny, co skutkowało umorzeniem przez komornika postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. z dniem 30 czerwca 2015. Dokonując oceny tej okoliczności Sąd Rejonowy skonstatował, że na podstawie art. 13 § 2 k.p.c. odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym znajdzie przepis art. 203 § 2 k.p.c., zatem uwzględnienie wniosku o umorzenie egzekucji nie wywołuje skutku w postaci przerwy biegu terminu przedawnienia wywołanego wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Sąd Okręgowy, w tym składzie, zasadniczo przychyla się do tego poglądu wskazując, że zgodnie z art. 13 § 2 k.p.c. przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w kodeksie. Należy więc uznać, że przepis art. 203 § 2 k.p.c. ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 maja 1967 r.; sygn.. II CZ 31/67, L.). Takie stanowisko ma charakter gwarancyjny dla dłużnika, chroniąc go przez celowym działaniem wierzyciela, który mógłby w zasadzie w nieskończoność inicjować postępowanie egzekucyjne, a następnie cofać wniosek, uniemożliwiając w tym zakresie przedawnienie roszczenia.

Niezależnie od kwestii odpowiedniego stosowania art. 203 § 2 k.p.c. na gruncie postępowania egzekucyjnego, za ugruntowany uznać należy pogląd, iż nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c. – por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 29/16 L.).

W uzasadnieniu uchwały, po analizie dotychczasowej linii orzeczniczej, Sąd Najwyższy wskazał, iż wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności. „Nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana. Skutki prawne postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie bankowego tytułu wykonawczego związane są więc tylko z podmiotami w nim uczestniczącymi na podstawie tego tytułu w granicach podmiotowych i przedmiotowych ukształtowanych treścią klauzuli wykonalności.

Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem, nawet jeżeli nabycie nastąpiło po umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 KPC i rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia w stosunku do banku na nowo, nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem”.

Skutki, jakie wiążą się z prowadzeniem postępowania egzekucyjnego odnoszą się wyłącznie do występujących w tym postępowaniu podmiotów i tytułu wykonawczego, na podstawie którego egzekucja była prowadzona i nie odnoszą się do nabywcy wierzytelności.

Następnie należy rozważyć kolejną kwestię, a mianowicie czy powód może powoływać się na okoliczność przerwania biegu przedawnienia względem niego w związku czynnością zdziałaną przez wierzyciela pierwotnego w postaci wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Z załączonego do akt sprawy postanowienia Sądu Rejonowego w Świnoujściu z dnia 29 lipca 2011r. (sygn. I Co 838/11) wynika, że w dniu 29 lipca 2011r. Sąd nadał bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 29 czerwca 2011 r. klauzulę wykonalności na rzecz (...) Bank Spółki Akcyjnej w W.. Na wyżej postawione pytanie należy udzielić przeczącej odpowiedzi.

Sąd Okręgowy w Szczecinie na kanwie jednej z podobnych spraw zwrócił się z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego o treści : „Czy przerwa biegu przedawnienia spowodowana złożeniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przez wierzyciela będącego bankiem odnosi skutek wobec cesjonariusza tej wierzytelności nie będącego bankiem?”. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 czerwca 2017r. (sygn. III CZP 17/17, www.sn.pl) wypowiedział się, że wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia objętego tym tytułem wobec cesjonariusza niebędącego bankiem. W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że nie ulega wątpliwości, że skutki przerwy biegu przedawnienia wywołanej przez zbywcę wierzytelności odnoszą się co do zasady także do cesjonariusza. Nabywa on wierzytelność w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona zbywcy, także pod względem „stanu” jej przedawnienia. W konsekwencji, jeżeli bieg terminu przedawnienia uległ przerwaniu, cesjonariusz – wstępując w tę samą sytuację prawną, w której w chwili zbycia wierzytelności pozostawał cedent – zostaje objęty skutkami tej przerwy. Reguły te nie mają jednak zastosowania do przerwy biegu przedawnienia, która została spowodowana dochodzeniem roszczenia na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego (z uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2016 r., III CZP 60/16). Czynnością zmierzającą do dochodzenia roszczenia jest m.in. złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, co oznacza, iż w odniesieniu do wierzyciela nie będącego bankiem złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przez poprzednika prawnego będącego bankiem, nie przerywa biegu przedawnienia.

Chociaż uchwała Sądu Najwyższego w przedmiotowej sprawie zapadła już po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy, na etapie sporządzania uzasadnienia, to jednak już wcześniejsze orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazywało, że zasada wstąpienia przez cesjonariusza w sytuacje prawną cedenta nie ma zastosowania do przerwy biegu przedawnienia, która została spowodowana dochodzeniem roszczenia na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2016 r., III CZP 60/16).

Oznacza to, że na gruncie przedmiotowej sprawy ostatnią czynnością przerywającą bieg przedawnienia było złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu na rzecz wierzyciela będącego bankiem. Dla cedenta od dnia 29.07.2011r. (nadania klauzuli wykonalności) bieg trzyletniego terminu rozpoczął się na nowo i upłynął z dniem 29 lipca 2014r. Skoro powództwo zostało wywiedzione w lipcu 2016r. to roszczenie należało uznać za przedawnione, albowiem żadne inne czynności podjęte przez cesjonariusza po 29 lipca 2011r., jak też przez cedenta do dnia 29 lipca 2014r. nie przerwały biegu terminu przedawnienia ze skutkiem dla cesjonariusza.

Mając powyższe na względzie i nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia w sposób postulowany przez powoda, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. wywiedzioną przezeń apelację jako niezasadną oddalił, o czym orzekł w sentencji wyroku.

SSO Marzenna Ernest SSO Tomasz Szaj SSO Karina Marczak