Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2016 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa H. G.

przeciwko Z. S.

o zapłatę

Oddala powództwo.

SSR Bogusława Olszewska - Wojgienica

Sygn. akt I C 445/16

UZASADNIENIE

Powód H. G. wniósł pozew o zapłatę kwoty 2.320 zł wraz z odsetkami na jego rzecz od pozwanej Z. S. z tytułu przeprowadzonego kapitalnego remontu stropodachu i wstawienie dwóch okien w ścianie zewnętrznej budynku- półpiętro, w nieruchomości położonej przy ulicy (...) w R., dla której Sąd Rejonowy w Giżycku VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...).

W uzasadnieniu wskazał, że w przedmiotowej nieruchomości znajdują się dwa mieszkania. Mieszkanie nr (...) o pow. 83,7m ² przysługuje pozwanej, zaś mieszkanie nr (...) o pow. 54m ² przysługuje powodowi. Podniósł, że stropodach w przedmiotowej nieruchomości, będący częścią wspólną uległ zniszczeniu wskutek szalejących burz i wichrów, zaś okna zostały zniszczone w wyniku wybuchu gazu, który spowodowała rodzina pozwanej. Remont był konieczny ze względu na to, że wskutek zniszczenia stropodachu woda zalewała mieszkanie powoda. Podał, że pozwana korzysta ze stropodachu w 60 %, stąd w tym zakresie powinna stosunkowo pokryć koszty remontu poniesione przez powoda.

Powód wzywał pozwaną do zapłaty, co nie doprowadziło do spełnienia świadczenia.

W toku postępowania powód zakwestionował ostatecznie to, że pozwana jest właścicielką przedmiotowej nieruchomości, twierdząc, że jedynie użytkuje lokal, zaś właścicielem jest Gmina R.. Twierdził, że nie składał wraz z pozwem aktu notarialnego, potwierdzającego tytuł prawny pozwanej do przedmiotowej nieruchomości.

Pozwana Z. S. w odpowiedzi na pozew zakwestionowała żądania strony powodowej uznając je za działanie bezprawne. Wskazała, że przede wszystkim powód w ogóle nie zgłaszał pozwanej konieczności wykonania remontu stropodachu, a zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego każda czynność dotycząca utrzymania współwłasności czy wykonania zmiany wymaga- w zależności od zakresu i rozmiaru czynności- zgody większości współwłaścicieli lub zgody wszystkich współwłaścicieli. Nadto podniosła, że strona powodowa uporczywie uniemożliwia pozwanej korzystanie z części wspólnych budynku, tj. strychu oraz stropodachu podejmując działania, które całkowicie uniemożliwiają pozwanej dostęp do dachu i ewentualne zweryfikowanie, czy remont został rzeczywiście wykonany, i czy użyto do niego materiałów wskazanych w rachunkach. Podała także, że nietrafnie powód powołuje się na niekorzystne warunki atmosferyczne, jako przyczynę pilnego wykonania remontu, bowiem dane meteorologiczne dotyczące pogody nie pokrywają się z twierdzeniami powoda i przed dokonanym remontem nie było burz i wichur. Wskazała też, że okna uszkodzone wskutek wybuchu pieca w części wspólnej korytarza wymieniła po zdarzeniu na nowe na swój koszt. W toku postępowania pozwana deklarowała chęć partycypowania w kosztach utrzymania części wspólnych nieruchomości pod warunkiem wzajemnego konsultowania między współwłaścicielami kwestii koniecznych remontów. Podnosiła także, by powód zaprzestał utrudniania jej swobodnego dostępu i korzystania z części wspólnych nieruchomości, tj. ze strychu, dachu i klatki schodowej. Przedstawiła, że H. i E. G. (1), pomimo wyroku sądu nadal nie dopuszczają jej do posiadania części wspólnych budynku, w tym dachu, którego remont, jak twierdzi powód wykonał, a czego nie była nawet w stanie osobiście zobaczyć.

Sąd ustalił, co następuje:

Z. S. jest współwłaścicielką wraz ze swoimi dziećmi lokalu mieszkalnego nr (...) stanowiącego odrębną nieruchomość położonego przy ulicy (...) w R.. Lokal mieszkalny nr (...) składa się z trzech pokoi, kuchni, dwóch łazienek, przedpokoju i korytarza wraz z przynależną piwnicą oraz dwoma przynależnymi budynkami gospodarczymi. Z lokalem tym związany jest udział 60/100 w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz elementy wspólne budynku, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali.

( dowód : z akt księgi wieczystej KW (...): umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu – k. 1-2, akt notarialny- k. 22-24)

H. G., wraz z E. G. (1) i są właścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) stanowiącego odrębną nieruchomość położonego przy ulicy (...) w R.. Lokal mieszkalny nr (...) składa się z dwóch pokoi, łazienki, komórki i przedpokoju wraz z przynależną piwnicą oraz dwoma przynależnymi budynkami gospodarczymi. Z lokalem tym związany jest udział 40/100 w nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz elementy wspólne budynku, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali.

( dowód : z akt księgi wieczystej KW (...): umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu – k. 2-3, notatka urzędowa- k. 118-119)

Prawomocnym postanowieniem z dnia 28 grudnia 2001 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Ns 171/00 Sąd Rejonowy w Giżycku zniósł częściowo współwłasność nieruchomości zabudowanej położonej w R. przy ulicy (...), działka nr (...), opisanej w księdze wieczystej tut. Sądu KW (...). Na mocy powyższego orzeczenia we współwłasności stron pozostała działka oznaczona obecnie numerem geod. (...). H. i E. G. (1) nie wydzielili z księgi wieczystej (...) przyznanych im na własność tym postanowieniem nieruchomości- działek o nr (...), wskutek czego istnieje niezgodność stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistych stanem prawnym.

( dowód : akta Kw (...), z akt sprawy I Ns 171/00 – wniosek o zniesienie współwłasności – k. 2, postanowienie o zniesieniu współwłasności – k. 170-170v, wyrok z dnia 28 maja 2002 r. – k. 214-218)

Strych, dach, ściany, klatka schodowa oraz kominy przedmiotowej nieruchomości stanowią jej część wspólną. W związku z tym, że powód uporczywie utrudniał pozwanej dostęp do wydzielonej części strychu oraz do wejścia na dach, Z. S. wystąpiła z powództwem do tut. Sądu. Wyrokiem z dnia 15 maja 2015 r. nakazał H. G. i E. G. (2), aby dopuścili Z. S. do współposiadania i korzystania z części wspólnych nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), opisanej w Kw (...), poprzez zapewnienie powódce swobodnego korzystania z klatki schodowej i schodów na wszystkich kondygnacjach budynku, umożliwienie powódce dostępu do strychu i włazu dachowego poprzez zdemontowanie kłódek i innych barier, uniemożliwiających dostęp do strychu i na dach budynku.

(bezsporne)

Strony postępowania pozostają w konflikcie od lat. Przed tut. Sądem toczyły się już także inne postępowania z udziałem stron. W sprawie I C 80/02 na skutek pozwu Z. S. i P. S. o naruszenie posiadania tut. Sąd prawomocnym wyrokiem z dnia 22 maja 2002 r. nakazał pozwanemu H. G., aby zdemontował kratę zamykającą wyjście na dach budynku mieszkalnego położonego w R. przy ulicy (...). Prawomocnym wyrokiem z dnia 19 grudnia 2012 r. tut. Sąd oddalił powództwo H. G. przeciwko Z. S. o nakazanie pozwanej zaprzestania użytkowania jego działki gruntu oraz nakazanie rozebrania ogrodzenia posadowionego na tej działce i zabranie wszystkich nasadzeń.

( dowód : z akt sprawy I C 80/02: pozew – k. 2-2v, rozszerzenie powództwa – k. 10, protokół rozprawy z dnia 22.05.2002 r. – k. 17-18, wyrok z dnia 22.05.2002 r. – k. 19, wyrok z dnia 22.01.2044 r. – k. 14;, z akt sprawy I C 571/12: pozew – k. 2-3, odpowiedź na pozew – k. 24, protokół rozprawy z dnia 10.12.2012 r. – k. 27, wyrok z dnia 19.12.2012 r. – k. 30, wyrok z dnia 2.05.2013 r. – k. 65)

Powód ponosił koszty związane z remontem części wspólnych nieruchomości. Nie konsultował jednak z pozwaną konieczności wykonania remontu, ani kosztów z tym związanych mimo, że pozwana posiada większy udział w przedmiotowej nieruchomości. Skierował do strony pozwanej wezwanie do zapłaty, żądając zwrotu części poniesionych wydatków. Także pozwana ponosi koszty związane z utrzymaniem części wspólnych nieruchomości.

( dowód: wezwanie do zapłaty- k. 5, rachunek i faktury- k. 6-8, rozprawa w dniu 21.10.2016 r.- k. 115-116, pismo z dnia 24.10.2013 r.- k. 39, pismo z dnia 10.10.2015 r.- k. 40-42, pismo z dnia 22.09.2013 r. – k. 43-46, zdjęcia złożone przez powoda na rozprawie w dniu 26.07.2016 r.- k. 71, przekaz pocztowy i faktura- k. 72-73, wezwania do zapłaty- k. 92-95, zdjęcia złożone przez strony- k. 112-113)

Szkoda w postaci zalania mieszkania, uszkodzenia stropodachu i zacieków na suficie związana z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi została przez powoda zgłoszona w TUZ Towarzystwo (...) z siedzibą w W.. Ubezpieczyciel decyzją z dnia 17.08.2015 r. nie uznał kosztów remontu pokrycia dachu, części wspólnych budynku mieszkalnego wskazując, że elementy budynku nie są objęte umową ubezpieczenia.

( dowód: akta szkody OS(...)- k. 13-25, protokół szkody- k. 9, informacja- k. 54, decyzja ubezpieczyciela- k. 55)

Strona powodowa w dalszym ciągu nie dopuszcza pozwanej do wydzielonej części strychu oraz do wejścia na dach. Pozwana nie posiada własnego klucza, którym mogłaby otworzyć drzwi na strych. Do chwili obecnej powódka nie ma dostępu do wydzielonej części strychu oraz do wejścia na dach.

(dowód: rozprawa w dniu 21.10.2016 r. – k. 115, zeznania świadków na rozprawie w dniu 26.07.2016 r. )

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda jako bezzasadne nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu. Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o dokumenty zgromadzone w toku postępowania, których moc dowodowa nie budziła wątpliwości i nie została skutecznie podważona przez strony oraz na podstawie zeznań świadków, które w ocenie Sądu są wiarygodne i wzajemnie się uzupełniają.

Okoliczność sporną w przedmiotowej sprawie stanowiła zasadność, wymagalność i wysokość roszczenia powoda w zakresie kosztów poczynionych na remont części wspólnych nieruchomości. Twierdzenia bowiem stron w tym zakresie wzajemnie się wykluczają.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, iż strony są właścicielami lokali stanowiących odrębne nieruchomości, z którymi związany jest udział w nieruchomości wspólnej stanowiącej grunt oraz elementy wspólne budynku. Powyższe Sąd ustalił na podstawie akt ksiąg wieczystych (...) i (...), w tym umów o ustanowieniu odrębnej własności lokali. Nadto wymaga zaznaczenia, iż zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali w razie wyodrębnienia własności lokali, właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali, co oznacza przymusowe związanie własności lokalu z nieruchomością wspólną. Jak wynika z przywołanych umów o ustanowieniu odrębnej własności lokali, w skład z żadnego z lokali nie wchodzi klatka schodowa, ściany, ani strych, w związku z czym należało uznać, iż są to elementy wspólne budynku. Każde bowiem pomieszczenie niewchodzące na mocy przywołanych umów w skład wyodrębnionych lokali należy uznać za przedmiot współwłasności stron.

W tym kontekście należy zauważyć, iż współwłasność jest postacią własności, która charakteryzuje się tym, iż jedna rzecz stanowi niepodzielnie przedmiot własności kilku osób mających do niej jednakowe uprawnienia. Prawa właścicieli lokali do korzystania z nieruchomości wspólnej wynikają przede wszystkim z art. 12 ust. 1 ustawy o własności lokali, zgodnie z którym właściciel lokalu ma prawo do współkorzystania z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej przeznaczeniem, a także z przepisów Kodeksu cywilnego, które stosuje się w zakresie nieuregulowanym ustawą o własności lokali. Jak wynika z kodeksowej regulacji (art. 206 k.c.) każdemu ze współwłaścicieli przysługuje uprawnienie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej jako całości, w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Odmienny sposób korzystania z rzeczy wspólnej może natomiast zostać określony przez strony w umowie zawartej nawet w sposób dorozumiany.

Stosownie do treści art. 12 ust.2 zd. 2 ustawy o własności lokali właściciele lokali ponoszą wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w części nie znajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach w stosunku do ich udziałów w nieruchomości wspólnej, a zgodnie z art. 13 ust. l cytowanej ustawy właściciele lokali są obowiązani ponosić wydatki związane z utrzymaniem swojego lokalu oraz uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Na koszty zarządu nieruchomością wspólną, które winien ponosić właściciel lokalu w myśl wyżej wymienionych przepisów składają się w szczególności: 1) wydatki na remonty i bieżącą konserwację, 2 ) opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, opłaty za antenę zbiorczą i windę, 3) ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali, 4) wydatki na utrzymanie czystości i porządku, 5) wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy- art. 14 ustawy o własności lokali.

Istotnym dodatkowo jest to, że zgodnie z art. 199 k.c., do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli. Przechodząc na grunt przedmiotowej sprawy powód był obowiązany konsultować z pozwaną kwestię remontu części wspólnych nieruchomości. Nadto zdaniem Sądu wykonanie prac remontowych w częściach wspólnych nieruchomości niewątpliwie stanowiło czynność przekraczającą zwykły zarząd rzeczą, a tym samym wymagającą zgody pozwanej. Powód zatem postępował w sposób niezgodny z prawem nie informując pozwanej o konieczności wykonania remontu. Zwłaszcza, że pozwana nieoponuje przeciwko ponoszeniu nakładów na remonty części wspólnych, chce zaś tylko, by kwestie te były z nią konsultowane, i by przestano jej utrudniać swobodny dostęp i korzystanie z tych części wspólnych.

Kluczowym dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było również to, że zgodnie z zeznaniami świadków powódka od około trzech lat nie ma swobodnego dostępu do wydzielonej do wyłącznego korzystania części strychu oraz możliwości wejścia na dach budynku. Sąd dał wiarę powyższym zeznaniom, bowiem korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W ocenie Sądu zatem w dalszym ciągu dochodzi do naruszenia posiadania Z. S. poprzez uniemożliwienie jej korzystania z wydzielonej części strychu, klatki schodowej i schodów oraz wejścia na dach. Skoro zatem pozwana nie może korzystać z wydzielonych części wspólnych budynku, nie może nawet wejść na strych trudno przyjąć zasadność ponoszonych przez nią kosztów remontów tych części wspólnych. Żądanie powoda zapłaty kwoty od pozwanej stanowi nadużycie prawa podmiotowego z art. 5 k.c. Zgodnie z tym przepisem nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Przepis ten stanowi szczególny wyjątek od zasady, że wszystkie prawa podmiotowe korzystają z ochrony prawnej. W wyroku z dnia 4 kwietnia 1997 roku (II CKN 118/97, OSP 1998/1/3) Sąd Najwyższy uznał, że nadużyciem prawa podmiotowego jest zachowanie rażące, nieakceptowane z aksjologicznego lub telologicznego punktu widzenia. W wyroku z dnia 4 października 2001 roku (I CKN 458/00, LEX nr 52717) Sąd Najwyższy stwierdził, że zwroty użyte w art. 5 k.c. w istocie oznaczają odesłanie do zasad słuszności, dobrej wiary w sensie obiektywnym, zasad uczciwości obowiązującej w stosunkach cywilnoprawnych i zasady lojalności wobec partnera. Z kolei w wyroku z dnia 3 lutego 1998 roku (I CKN 459/97, LEX nr 78424) Sąd Najwyższy wskazał, że stwierdzenie, iż powód nadużywa prawa podmiotowego, wymaga ustalenia okoliczności pozwalających skonkretyzować, które działania pozostają w sprzeczności z normami moralnymi godnymi ochrony i przestrzegania w stosunkach społecznych. W wyroku z dnia 9 grudnia 2009 roku (IV CSK 290/09, LEX nr 560607) Sąd Najwyższy podkreślił, że powszechnie uznaje się, iż art. 5 k.c. ma na celu zapobieganie stosowaniu prawa w sposób, który prowadzi do wywarcia skutków niemoralnych albo rozmijających się zasadniczo z założeniem jego ustanowienia. Zaznaczył, że objęte tym przepisem zasady współżycia społecznego pozostają w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności konkretnej sprawy, występujących tak po stronie powoda, jak i pozwanego i w takim ujęciu wyznaczają podstawy, granice oraz kierunek jej rozstrzygnięcia, w wyjątkowych sytuacjach, które ten przepis przewiduje. Stosowanie zatem art. 5 k.c. należy ograniczyć do okoliczności szczególnych, związanych z działaniami podejmowanymi przez powoda i zmierzającymi do faktycznego pozbawienia pozwanej możliwości korzystania z części wspólnych nieruchomości zgodnie z ustawą i zasadami współżycia społecznego. Tak więc dla oceny zgodności żądania uiszczenia kwoty z zasadami współżycia społecznego istotne jest zachowanie powoda, a więc ocena jego działań podejmowanych w sferze cywilnoprawnej, wynikającej z łączącego strony stosunku prawnego W tym zakresie zaś stronie powodowej niewątpliwie można przypisać działania, które stanowią podstawę do zastosowania w tej sprawie konstrukcji przewidzianej w art. 5 k.c. Powód nie tylko nie konsultował z pozwaną kwestii partycypowania w kosztach utrzymania części wspólnych nieruchomości, ale przede wszystkim uporczywie utrudnia jej korzystanie z tych części wspólnych, mimo, że na mocy wyroku z dnia 15 maja 2015 r. tut. Sąd nakazał H. G. i E. G. (2), aby dopuścili Z. S. do współposiadania i korzystania z części wspólnych nieruchomości poprzez zapewnienie Z. S. swobodnego korzystania z klatki schodowej i schodów na wszystkich kondygnacjach budynku, umożliwienie powódce dostępu do strychu i włazu dachowego poprzez zdemontowanie kłódek i innych barier, uniemożliwiających dostęp do strychu i na dach budynku. Pozwana nie jest nawet w stanie zweryfikować czy remont, za który zwrotu kosztów żąda od niej powód , został rzeczywiście wykonany i w jakim zakresie, albowiem jest pozbawiona przez samego powoda do tej części nieruchomości. Biorąc pod uwagę powyższe wobec rażących działań po stronie powodowej brak jest przesłanek do uwzględnienia powództwa w przedmiotowej sprawie.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd oddalił powództwo na podstawie powołanych przepisów jako bezzasadne.