Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 maja 2014 roku w Szczecinie

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko S. K.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 23 stycznia 2014r., sygn. akt III C 1419/13

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie (w sprawie III C 1419/13): zasądził od pozwanego S. K. na rzecz powoda K. S. kwotę 2,10 zł z odsetkami ustawowymi od tej kwoty od dnia 8 marca 2013 r. do dnia zapłaty (pkt I); oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt II); zasądził od powoda K. S. na rzecz pozwanego S. K. kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III).

Powyższy wyrok zaskarżył w całości powód, wnosząc o jego zmianę poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.500 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 16 maja 2012 r. do dnia zapłaty, nadto zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania przed sądem I oraz II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm. Ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie:

1) art. 355 § 1 k.p.c. poprzez brak umorzenia postępowania w części dotyczącej kwoty 555 zł wraz z odsetkami ustawowymi, pomimo, iż powód skutecznie cofnął powództwo w tym zakresie w piśmie z dnia 2.09.2013 r.;

2) art. 65 § 2 k.c. poprzez dokonanie wykładni § 3 pkt. 4 umowy najmu lokalu mieszkalnego z dnia 11 października 2011 r. w oparciu o jego dosłowne brzmienie, z pominięciem zamiaru stron i celu umowy, wskutek czego uznano, iż w ustalonym w sprawie stanie faktycznym nie powstało po stronie powoda uprawnienie do zatrzymania uiszczonej przez pozwanego kaucji;

3) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie treści porozumienia strony z dnia 12.05.2012 r., na podstawie, którego strony rozwiązały umowę najmu lokalu mieszkalnego, i przyjęcie, że powodowi nie przysługiwało uprawnienie do zatrzymania kaucji wpłaconej przez pozwanego;

4) art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie pomimo podstaw do uznania, iż złożone przez pozwanego oświadczenie o potrąceniu kwoty 2.500 zł było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

5) błąd w ustaleniach faktycznych mający istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy poprzez uznanie, iż rozwiązanie umowy najmu lokalu mieszkalnego spowodowane było wyłącznie przeświadczeniem powoda o utracie płynności finansowej przez pozwanego z uwagi na dużą zwłokę w płatności należności za lokal.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jak bezzasadna podlegała oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., w postępowaniu uproszczonym, jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji prawidłowo zebrał materiał dowodowy, a następnie na podstawie jego wnikliwej i wszechstronnej analizy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne. Z tak ustalonego stanu faktycznego, wbrew stanowisku strony powodowej, Sąd Rejonowy wyciągnął niewątpliwie właściwe wnioski.

Sąd Odwoławczy wskazuje, iż na gruncie art. 659 § 1 k.c., przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy bezspornym było, iż w dniu 11 października 2011 r. strony zawarły umowę najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) na czas oznaczony, tj. na okres od 11 października 2011 r. do 31 grudnia 2013 r. W umowie tej, pozwany zobowiązał się do uiszczania na rzecz powoda kwoty 2.500 zł miesięcznie tytułem czynszu do 15-tego dnia każdego miesiąca (§ 2 ust. 1 umowy). Jednocześnie zobowiązał się zapłacić na rzecz powoda w dniu podpisania umowy kwotę 2.500 zł tytułem kaucji zabezpieczającej (§ 6 umowy).

Poza sporem pozostawała okoliczność, iż doszło do rozwiązania przedmiotowej umowy za porozumieniem stron, albowiem pozwany złożył oświadczenie woli o chęci zaprzestania dalszego wynajmowania ww. lokalu mieszkalnego, a powód oświadczenie to przyjął i zaakceptował ( vide: zeznania powoda, k. 123).

Zważyć należało, iż z treści § 6 umowy najmu wynika, iż co do zasady uiszczona na rzecz powoda kaucja zabezpieczająca podlegała zwrotowi w całości - ewentualnie pomniejszona o należne opłaty i koszty naprawy - w ciągu miesiąca od dnia zdania lokalu mieszkalnego (w okolicznościach sprawy: do 6 lipca 2012 r.), chyba że strony w umowie postanowiły inaczej.

Nie sposób nie zauważyć, iż takie szczególne unormowanie strony zawarły w § 3 ust. 4 umowy najmu, z którego wynika, że „ W przypadku zdarzeń losowych, strony mogą rozwiązać umowę za porozumieniem stron przed upływem okresu wypowiedzenia. W tym przypadku, gdy umowę rozwiązuje WYNAJMUJĄCY, kaucja wpłacona przez NAJEMCĘ zostaje w całości zwrócona NAJEMCY (…). Gdy umowę rozwiąże NAJEMCA, kaucja przepada na korzyść WYNAJMUJĄCEGO”. Z cytowanego zapisu umowy wynika jednoznacznie, iż możliwość zachowania przez powoda całej kwoty kaucji zabezpieczającej, było możliwe jedynie wówczas, gdyby łącznie zostały spełnione następujące przesłanki: 1) między stronami doszło do rozwiązania umowy najmu za porozumieniem stron; 2) inicjatywa w zakresie rozwiązania umowy najmu leżałaby po stronie pozwanej; 3) wcześniejsze rozwiązanie umowy nastąpiło z „ powodów losowych”, które wystąpiły u pozwanego.

Nie ulega wątpliwości, iż zostały spełnione dwie ze wskazanych przesłanek, bowiem doszło do rozwiązania umowy najmu za porozumieniem stron, nadto rozwiązanie umowy zostało zainicjowane przez pozwanego, czego pozwany w toku postępowania sądowego nie kwestionował. Istotnym było zatem ustalenie, wobec odmiennych stanowisk stron w tym zakresie, czy została spełniona trzecia przesłanka, tj., iż przyczyną rozwiązania umowy najmu było zdarzenie losowe. Podkreślenia wymaga, wobec okoliczności, iż pozwany w toku postępowania sądowego konsekwentnie zaprzeczał temu, by do rozwiązania umowy doszło w warunkach przewidzianych w § 3 ust. 4 umowy najmu, to na powodzie, spoczywał ciężar wykazania, że właśnie owe „przyczyny losowe” były podstawą rozwiązania umowy. Niewątpliwie to powód, jako strona wywodząca z określonego faktu korzystne dla siebie skutki prawne – możliwość zatrzymania kaucji zabezpieczającej – winien okoliczności te udowodnić (art. 6 k.c.).

Mając na względzie okoliczności przedmiotowej sprawy, Sąd Odwoławczy w pełni podzielił stanowisko wyrażone przez Sąd I instancji, iż powód powyższemu obowiązkowi nie uczynił za dość.

W tym zakresie wskazać należy, iż poprzez pojęcie zdarzenia losowego, rozumie się niezależne od woli danej osoby zdarzenie przyszłe i niepewne, tj. takie, którego dana osoba nie mogła przewiedzieć, nie przewidywała i nie miała wpływu na jego wystąpienie. Powyższe znaczenie pojęcia „zdarzenia losowego”, koresponduje przy tym z rozumieniem tego sformułowania przyjętym przez strony. Powód zeznał bowiem, iż jego zdaniem „ zdarzenie losowe to coś, czego nie możemy zaplanować” (k.123). Zaś pozwany wskazał, że „zdarzenie losowe według mnie, to takie, którego nie możemy przewidzieć i na które nie mamy wpływu. Ja uważam, że przyczyny, dla których doszło do rozwiązania umowy nie były zdarzeniem losowym” (k. 124).

Jak słusznie zauważył Sąd I instancji, powód nie wykazał, iż faktycznie skutkiem zmiany miejsca zatrudnienia przez pozwanego było nagłe zdarzenie losowe powodujące utratę po stronie najemcy płynności finansowej, a które to uniemożliwiło mu dalsze uiszczanie czynszu najmu. Pozwany zeznając na rozprawie w dniu 10 grudnia 2013 r. wskazał, iż rozwiązał umowę najmu, gdyż „bardzo mało korzystałem z tego mieszkania i koszty były bardzo wysokie. Przewyższały one 3.000 zł bowiem oprócz czynszu dochodził jeszcze koszt mediów, w szczególności ogrzewania ze względu na to, że było to mieszkanie narożne. (…) Moje wynagrodzenie pozostaje na tym samym poziomie” (k.124). W ocenie Sądu II instancji, zeznania pozwanego jako spójne i logiczne, słusznie zostały przez Sąd I instancji uznane jako wiarygodne.

Należy mieć przy tym na względzie, iż powód wprost zeznał, że „w sposób bezpośredni pozwany nie wskazał, dlaczego występuje z propozycją rozwiązania umowy, ale pośrednio można było to wywnioskować” (k. 123). Z powyższych zeznań apelującego jednoznacznie wynika, iż powód na podstawie własnej oceny sytuacji doszedł do przekonania o rzekomo „losowych” przyczynach rozwiązania umowy. W ocenie Sąd Odwoławczego samo subiektywne przekonanie powoda o rzeczywistych powodach rozwiązania umowy najmu nie są wystarczającym dowodem w niniejszej sprawie, mogącym podważyć wiarygodność wyjaśnień pozwanego w tym zakresie. A skoro tak, to nie sposób w okolicznościach sprawy uznać, by powód sprostał ciężarowi dowodowemu wykazania, iż faktyczna przyczyna rozwiązania umowy najmu lokalu mieszkalnego miała charakter „zdarzenia losowego”.

Uznać należało, iż Sąd I instancji zgodnie z regułami zawartymi w art. 65 § 1 k.c. dokonał interpretacji woli stron. W konsekwencji czego trafnie uznał, że powód na podstawie ogólnego zapisu zawartego w § 6 umowy najmu, był zobowiązany zwrócić pozwanemu uiszczoną kaucję zabezpieczającą w kwocie 2.500 zł.

Mając na uwadze fakt, iż pozwany podniósł zarzut potrącenia roszczenia (498 k.c.), słusznie Sąd I instancji oddalił powództwo K. S. o zapłatę czynszu w kwocie 2.500 zł za miesiąc maj 2012 r., albowiem doszło do umorzenia nawzajem wierzytelności w tej wysokości między stronami. Wbrew zarzutom apelującego, Sąd II instancji nie dopatrzył się w złożonym przez pozwanego oświadczeniu o potrąceniu wierzytelności, naruszenia art. 5 k.c. Pozwany będący wierzycielem powoda w zakresie nie zwróconej kwoty kaucji zabezpieczającej, skorzystał jedynie z przysługującego mu na gruncie przepisów k.c. uprawnienia, które to w żaden sposób nie naruszało zasad współżycia społecznego.

Nie ulega również wątpliwości, iż prawidło Sąd I instancji nie uwzględnił powództwa w zakresie kwoty 605 zł (55 zł tytułem czynszu za miejsce postojowe oraz 550 zł tytułem czynszu za okres 1 – 6 czerwca 2012 r.), gdyż pozwany powyższe należności uiścił na rzecz powoda w dniu 27 czerwca 2012 r.

Sąd Odwoławczy wskazuje, że nietrafny okazał się również zarzut naruszenia przepisu art. 355 § 1 k.p.c. Powód w piśmie z dnia 2 września 2013 r. (k.71), wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji, oświadczył jedynie, że w związku z zapłatą przez pozwanego w dniu 27 czerwca 2012 r. kwoty 555 zł ogranicza żądanie pozwu i na nowo określił żądanie pozwu. Oświadczenie to wywołuje skutki materialnoprawne, nie zostało ono jednak połączone z oświadczeniem procesowym w przedmiocie cofnięcia pozwu, dlatego też brak było podstaw do umorzenia postępowania. Kodeks postępowania cywilnego nie zna instytucji ograniczenia roszczenia pozwu, a jedynie cofnięcie pozwu (art. 203 k.p.c.). Oświadczenie w przedmiocie cofnięcia pozwu musi było złożone w sposób jednoznaczny i Sąd nie może się domyślać, jaka jest w tym zakresie wola strony, którą reprezentuje zawodowy pełnomocnik.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. Art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację, o czym orzeczono jak sentencji.