Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2014 roku w S.

sprawy z powództwa M. R. i F. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powodów od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 25 czerwca 2013 roku, sygn. akt I C 939/11

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powodów M. R. i F. S. solidarnie na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Uzasadnienie wyroku z dnia 19 grudnia 2014 r.:

Powodowie F. S. i M. R. wnieśli o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w Ł. solidarnie kwoty 2.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 24 kwietnia 2010 r. oraz solidarnie kosztów postępowania, tytułem zwrotu kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego przez czas konieczny dla naprawy pojazdu uszkodzonego podczas kolizji, do której doszło z winy osoby ubezpieczonej od OC przez pozwanego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, wydanym przez Referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie w dniu 18 maja 2011 r., żądanie powodów zostało w całości uwzględnione.

W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że powodowie nie wykazali, że uszkodzony pojazd był poszkodowanemu potrzebny, że nie posiadał innych pojazdów mogących zastąpić uszkodzony samochód, ani że w okresie obowiązywania umowy najmu ponosił koszty amortyzacji i paliwa wynajętego pojazdu. Nadto, pozwana zakwestionowała wysokość dochodzonego roszczenia, wskazując że poszkodowany miał możliwość wynajęcia samochodu zastępczego za kwotę niższą. Zakwestionowała także zasadność korzystania z pojazdu zastępczego przez 10 dni, albowiem czas naprawy samochodu poszkodowanego nie powinien przekroczyć 4 dni.

Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie zasądził od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 1525 zł z odsetkami od dnia 24 kwietnia 2010 r. (pkt I), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt II) i zasądził od na rzecz powodów solidarnie od pozwanej kwotę 745 zł (pkt III).

Powyższe rozstrzygnięcie oparto o następujące ustalenia:

W dniu 19 lutego 2010 r. w W. doszło do kolizji, w której uszkodzeniu uległ należący do P. K. samochód marki P. (...) o nr rejestracyjnym (...). Sprawcą kolizji był kierujący samochodem osobowym marki F. (...) o nr rejestracyjnym (...) - J. K., który posiadał obowiązkową umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawartą z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń.

W dniu 19 lutego 2010 r. pełnomocnik poszkodowanego - F. S., dokonał zgłoszenia szkody pozwanej. Poszkodowany prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...), (...) Polska z siedzibą w Ł.. Uszkodzony w kolizji samochód służył poszkodowanemu do rozwożenia przesyłek dla klientów. Był to jedyny samochód jaki wówczas posiadał. Poszkodowany współpracuje z firmą kurierską S. - oddział (...) oraz (...) W.. Za swoje usługi wystawia faktury VAT.

W dacie szkody poszkodowany zawarł z powodami umowę najmu pojazdu marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...). Był to samochód o zbliżonych gabarytach do pojazdu P. (...). Strony umowy ustaliły wysokość dobowej stawki najmu na kwotę 250zł netto, bez limitu kilometrów. Nadto poszkodowany przekazał powodom swój pojazd, który został następnie przetransportowany do warsztatu blacharskiego. Po tym zaistniała konieczność przekazania samochodu do innego warsztatu, w którym dokonano naprawy tylnego zwieszenia.

Poszkodowany używał samochodu zastępczego marki V. przez czas pozostawania uszkodzonego pojazdu w warsztacie blacharskim.

Pozwana przeprowadziła postępowanie likwidacyjne, w którym w dniu 25 lutego 2010 r. wykonała oględziny uszkodzonego samochodu. Na tej podstawie, decyzją z dnia 13 marca 2010 r., przyznała poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 709,54 zł. Następnie w dniu 1 marca 2010 r. pełnomocnik poszkodowanego zgłosił drogą fax konieczność przeprowadzenia dodatkowych oględzin pojazdu. Zgłoszenie dodatkowych oględzin nastąpiło również w pismach z dnia 3 marca 2010 r. i 24 marca 2010 r. Po przeprowadzeniu dodatkowych oględzin pozwana podwyższyła wysokość przyznanego odszkodowania do kwoty 2.311,48 zł.

W dniu 11 marca 2010 r. powodowie wystawili na poszkodowanego fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 2.500 zł netto za 10 dni najmu pojazdu zastępczego.

Natomiast w dniu 18 marca 2010 r. pomiędzy powodami jako cesjonariuszem a poszkodowanym jako cedentem została zawarta umowa cesji wierzytelności przysługującej cedentowi z tytułu faktury VAT nr (...) względem pozwanej.

W piśmie z dnia 23 marca 2010 r. pełnomocnik poszkodowanego wniósł o rekompensatę kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego w kwocie 2.500 zł.

Technologiczny czas naprawy samochodu P. (...), usuwającej uszkodzenia związane z kolizją z dnia 19 lutego 2010 r., liczny w dniach, wynosił 3 dni robocze. Techniczny czas naprawy pojazdu, uwzględniający oprócz czasu technologicznego również czas niezbędny na przeprowadzenie oględzin oraz sprowadzenie części i materiałów do naprawy wynosił 15 dni. Zasadny czas przebywania pojazdu w naprawie, uwzględniający 5 dniowy tydzień pracy wynosił 21 dni kalendarzowych.

Sąd Rejonowy posługując się opinią powołanego w sprawie biegłego przyjął, iż średnie koszty wypożyczenia pojazdu o parametrach zbliżonych do pojazdu wynajętego przez poszkodowanego, dla podobnych warunków użytkowania - brak ograniczeń przebiegu, pełny zakres ubezpieczenia - wynajętego na 10 dni, wynosił netto od 1.300 zł do 1.750 zł.

Sąd Rejonowy oceniając tak ustalony stan faktyczny powództwo wywodzone z art. 822 § 1 k.c. oraz art. 509 § l i 2 k.c. uznał za zasadne w części.

Sąd uznał, iż strona powodowa wykazała, iż wynajem pojazdu zastępczego V. był niezbędny i powodowie mogli domagać się refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego przez rzeczywisty okres 10 dni najmu, lecz dodał, iż powodowie mogli domagać się refundacji kosztów według średnich stawek rynkowych, gdyż zgodnie z art. 361 § l k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Koszt wynajmu pojazdu zastępczego w tym okresie, biegły określił na kwoty pomiędzy 1.300 zł netto a 1.750 zł netto. Zakreślony powyższymi kwotami średni koszt wynajmu pojazdu zastępczego marki V. (...) w okresie 10 dni liczonych od dnia 19 lutego 2010 r. wynosił zaś 1.525 zł netto, czyli po 152,50 zł netto za dobę.

Powodowie zaskarżyli wyrok Sądu I instancji z dnia 25 czerwca 2013 r. w części oddalającej powództwo oraz rozstrzygającej o kosztach procesu i zażądali jego zmiany przez zasadzenie od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwoty 975 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 kwietnia 2010 r. oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie uchylenia wyroku w części i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono:

naruszenie prawa materialnego - przepisu art. 363 § 2 k.c. przez błędną wykładnię, w wyniku czego Sąd uznał że roszczenie powodów o zapłatę odszkodowania za wynajęcie pojazdu zastępczego ogranicza się do kwoty 1.525 zł oraz poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w wyniku czego Sąd I instancji uznał, że adekwatnym kosztem wynajęcia pojazdu zastępczego jest średni koszt tego rodzaju usługi na rynku lokalnym, chociaż stawka zastosowana przez powodów nie odbiegała w sposób rażący od średniej stawki za wynajęcie pojazdu zastępczego, a poszkodowany minimalizował wysokość szkody poprzez skrócenie okresy najmu;

naruszenie przepisu art. 233 k.p.c. poprzez pominiecie w procesie oceny dowodów faktu, iż najem pojazdu przez poszkodowanego nastąpił w systemie bezgotówkowym, a poszkodowany miał jedynie uiścić naliczony od usługi podatek VAT.

Pozwany zażądał oddalenia apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie była zasadna.

Trudno dociec jakie ceny wynajmu samochodów obowiązywały w przedsiębiorstwie prowadzonym przez powodów – dowody na taką okoliczność nie były przez powodów przedstawiane. Dowiedzione zostało to, iż powodowie wystawili pozwanemu fakturę za dziesięć dni wynajmu samochodu dostawczego na kwotę 2 500 zł netto, czyli po 250 zł netto za dzień. Kwota ta jest znacząco wyższa niż ustalona przez Sąd Rejonowy średnia rynkowa za taki sam pojazd w kwocie 152,50 zł netto za dobę, co zostało ustalone w oparciu o opinię biegłego sądowego. Trudno zatem uznać, iż kwota zażądana przez pozwanych obejmuje niezbędne i ekonomiczne uzasadnione koszty naprawy szkody.

Racę przyznać należy powodom, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania usługodawców oferujących najniższe ceny za wynajem pojazdu zastępczego i nie ma też na ogół wiedzy w zakresie ofert najmu takich pojazdów, lecz uchodzi ich uwadze, iż ochrony w niniejszej sprawie domagają się właśnie usługodawcy, którzy nie wykazali tego, iż żądane kwoty za wynajem takiego pojazdu mieszczą się w realiach rynkowych. Co prawda, powodowie nabyli wierzytelność poszkodowanego wobec pozwanej z tego tytułu, lecz trudno nie dostrzec, mając na uwadze znaczną ilość spraw tego rodzaju z udziałem powodów, iż wynajem pojazdów zastępczych stanowi przedmiot ich działalności gospodarczej, a więc działalności, która nie może pomijać warunków rynkowych, w których jest prowadzona.

Zastosowaną przez powodów stawkę uznać należy za wygórowaną w stopniu pozwalającym na stwierdzenie, iż nie odpowiada ona warunkom rynkowym. Bez znaczenia pozostaje tu okoliczność, iż faktycznie wynajem pojazdu mógł trwać 15 dni. W niniejszej sprawie powodowie zażądali zasądzenia od pozwanego kwoty stanowiącej zapłatę za 10 dni wynajmu pojazdy zastępczego. Taką ilość dni wynajmu powodowie opisali w treści pozwu, jak również w fakturze wystawionej poszkodowanemu. Bez praktycznego znaczenia pozostaje również okoliczność, iż poszkodowany rozliczył się z usługi wynajmu pojazdu w sposób bezgotówkowy, skoro w treści § 2 ust. 3 umowy cesji wierzytelności z dnia 18 marca 2010 r. przewidziano obowiązek poszkodowanego pokrycia kosztów wynajmu pojazdu w pełnej wysokości.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalono, zaś w oparciu o treść art. 98 § 1 k.p.c. powodów obciążono kosztami zastępstwa prawnego pozwanego w stawce minimalnej, tj. w kwocie 90 zł.

SSR del. Magdalena Pasieka-Paczek SSO Zbigniew Ciechanowicz SSO Robert Bury