Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Jacek Matusik

Protokolant: protokolant sądowy Anna Rusak

przy udziale prokuratora Michała Chałbińskiego

po rozpoznaniu dnia 26 maja 2017 r. w Warszawie

sprawy K. S., syna E. i T., ur. (...)
w W.

oskarżonego o czyn art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę i prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

z dnia 11 października 2016 r. sygn. akt II K 877/15

zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że uniewinnia K. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu; wydatkami za postępowanie w sprawie obciąża Skarb Państwa; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. K. (1) kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę oskarżonego z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT.

Sygn. akt VI Ka 1643/16

UZASADNIENIE

K. S. został oskarżony o to, że w dniu 25 marca 2013 roku w S., gm. N., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z M. A. (1) dokonał ze sklepu z artykułami ogrodniczymi zaboru w celu przywłaszczenia piły spalinowej marki M. o nr (...), czym spowodował straty w wysokości 1.600 zł na szkodę P. K. (1), przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w okresie przed upływem 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary orzeczonej wobec niego za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Legionowie wyrokiem z dnia 11 października 2016 roku w sprawie o sygn. akt II K 877/15 oskarżonego K. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, przy czym uzupełnił opis czynu o to, że oskarżony wcześniej odbył karę co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności, stanowiącego przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. zw. z art. 64 § 1 k.k. i za tak przypisany mu czyn na podstawie art.278 § 1 kk w zw. z art.64 § 1 kk skazał go, a na podstawie art. 278 § 1 kk w zw. z art. 37a kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwadzieścia) godzin w stosunku miesięcznym. Na podstawie art. 230 § 2 kpk nakazał zwrócić pokrzywdzonemu P. K. (1) dowód rzeczowy wykazany na k-37 pod poz. 1. Na podstawie art.624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów postępowania przejmując je na rachunek Skarbu Państwa oraz zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz adw. K. K. (1) kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) złotych plus należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu.

Od powyższego wyroku apelacje wnieśli prokurator oraz obrońca oskarżonego.

Prokurator zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego i wyrokowi temu zarzucił rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu polegającą na wymierzeniu kary ograniczenia wolności, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy oraz ustalone na jego podstawie okoliczności sprawy, a także wzgląd na stopień winy oskarżonego, społeczną szkodliwości czynu oraz cele kary w zakresie jej oddziaływania społecznego z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego, oraz poczucie sprawiedliwości społecznej przemawiają za orzeczeniem wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie K. S. kary 7 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenie grzywny w wymiarze 20 stawek dziennych po 10 zł stawka.

Obrońca oskarżonego zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego i zarzucił obrazę przepisów postępowania art. 5 § 1 i 2 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. polegającą na bezkrytycznym, wewnętrznie sprzecznym przyjęciu winy oskarżonego co do popełnienia czynu o który został oskarżony mimo, że zgromadzony materiał dowodowy w sprawie tego nie wskazuje a wręcz jednoznacznie daje podstawę do uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu a mianowicie: poprzez pominięcie lub też nie uwzględnienie w sposób właściwy nagrania z monitoringu ze sklepu pokrzywdzonego P. K. (1) rejestrującym przebieg zdarzenia będącym przedmiotem rozpoznania przez sąd a które wskazuje, że oskarżony K. S. w żadnym momencie nie kradł, nie zabierał przedmiotowej piły spalinowej, poprzez pominięcie lub też nie wzięcie pod uwagę w szczególności dowodu z Opinii Sądowo- Psychologicznej sporządzonej przez biegłą psycholog T. C. wskazującą na niewiarygodność zeznań M. A. (1) w zakresie składanych przez niego zeznań na rozprawie, w których wskazywał na winę oskarżonego czy też twierdził, że to oskarżony K. S. był sprawcą zarzucanego mu czynu mimo, iż biegła psycholog wskazała na kwestie przekłamań występujących w zeznaniach M. A. (1) co do osoby oskarżonego- „ Treść obu protokołów wskazuje, że M. A. (1) znajdował się w prawidłowym kontakcie rzeczowym; w relacjach występują przekłamania (przynajmniej odnośnie znajomości z oskarżonym)’- str. 2 akapit 2 a także w dalszej części tejże opinii -„ Dane dotyczące osoby obecnie oskarżonego były konfabulowane - co świadek przyznał w kolejnym przesłuchaniu. Podany wówczas „ altruistyczny” motyw kłamstwa trudno jest jednoznacznie ocenić w aspekcie chorobowym, wydaje się mało prawdopodobny dla zaawansowanego narkomana Poinformowanie o właściwej tożsamości oskarżonego wydaje się czynem impulsywnym, mało zrozumiałym w danym momencie”- str. 3 akapit 3; poprzez przyjęcie, iż w związku z w/w opinią zeznania świadka M. A. (1) są wiarygodne co do roli oskarżonego czy też w zakresie w jakim wskazują one na osobę oskarżonego jako sprawcę zarzucanego mu czynu czy też ewentualnie jako osobę zlecającą M. A. (1) zabór piły spalinowej a pominięcie jego ostatnich zeznań z dnia 9 marca 2016 r., w których wskazuje że „ kazał oskarżonemu dać w sklepie zepsutą piłę, wziąć dobrą” oraz że powiedział oskarżonemu że miał on zapłacić za tą piłę; jak również poprzez przyjęcie, iż starania oskarżonego K. S. co do wyjaśnienia sprawy wyrażające się m.in. w zawarciu przez oskarżonego porozumienia z poszkodowanym P. K. (1) z dnia 14.04.2016 r. przesądzają o winie oskarżonego czy też o popełnieniu przez niego zarzucanego mu czynu gdyż w/w porozumienie wskazuje, że pokrzywdzony nie ma pewności co do okoliczności przebiegu samego zdarzenia jak i samego sprawstwa czynu przez oskarżonego. Przy czym zapłata 1.000 zł. przez oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego nie świadczy o przyznaniu się przez oskarżonego do zarzucanego mu czynu gdyż podczas całego przewodu sądowego oskarżony konsekwentnie nie przyznawał się winy a zapłata na rzecz pokrzywdzonego stanowiła chęć szybszego zakończenia sprawy oraz była przejawem dobrej woli oskarżonego uzewnętrznionej w rekompensacie finansowej dla pokrzywdzonego szkody, którą nie on wyrządził i do której naprawienia nie był zobowiązany będąc samemu ofiarą zaistniałej sytuacji w konsekwencji, której niesłusznie go oskarżono. Karanie oskarżonego za dobre intencje i dobrą wolę jest zatem dla niego krzywdzące i niesprawiedliwe. W konsekwencji spowodowało to błędne ustalenie stanu faktycznego i uznaniu za winnego oskarżonego oraz wymierzenie mu kary ograniczenia wolności mimo, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje w żaden sposób na winę oskarżonego a w konsekwencji nie jest zasadnym wymierzenie mu kary za czyn, którego nie popełnił. Wskazując na powyższe obrońca wniósł o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie na rzecz obrońcy ustanowionego z urzędu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych gdyż ani w części ani w całości nie zostały one przez oskarżonego zapłacone. Obrońca oskarżonego ponadto zastrzegł sobie prawo do uzupełnienia apelacji po otrzymaniu uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie II Wydział Kamy z dnia 11.10.2016 r., co też następnie uczynił. W uzupełnieniu apelacji obrońca podniósł błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, gdyż jednoznacznie należy stwierdzić, że zeznania pokrzywdzonego P. K. (1) nie przesądzają o winie oskarżonego, tym bardziej, że pokrzywdzony stwierdził, że głównym prowodyrem zdarzenia był M. A. (1). Podniósł, że M. A. (1) jest osobą chorą ze zdiagnozowaną chorobą dwubiegunową pod postacią epizodu maniakalnego oraz jest osobą uzależnioną od substancji psychoaktywnych. Obrońca wskazał także, iż w celu dokonania kradzieży niezbędny jest zamiar osiągnięcia celu jakim jest przywłaszczenie rzeczy. W ocenie obrońcy należy uznać, że co najmniej zachodzą poważne wątpliwości co do winy oskarżonego, a zgromadzony materiał dowodowy w sprawie nie dał podstaw do stwierdzenia, ze wina została mu udowodniona.

Sąd okręgowy zważył co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego jest zasadna, w przeciwieństwie do apelacji prokuratora, której wnioski nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, iż niniejsza sprawa była już przedmiotem rozważań tutejszego sądu. Wyrokiem z dnia 29 września 2015 roku Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie w sprawie o sygn. akt VI Ka 737/15 uchylił zaskarżony przez oskarżonego i jego obrońcę wyrok sądu I instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Legionowie. Kontrola instancyjna wykazała, że Sąd Rejonowy w postępowaniu ponownym wykonał wszystkie zalecenia sądu odwoławczego i uzupełnił materiał dowodowy we wskazanym zakresie, niemniej jednak błędnie uznał, że na tej podstawie wina oskarżonego K. S. jest bezsporna i nie budzi żadnych wątpliwości. Powyższe skutkować musiało dokonaniem zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnieniem oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Z pisemnych motywów wyroku sądu I instancji wynika, iż ustalenia w przedmiocie winy K. S. zostały poczynione w oparciu o zeznania M. A. (1) w zakresie, w jakim korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym, tj. zeznaniami pokrzywdzonego P. K. (1) oraz dokumentacją z przeprowadzonych w sprawie czynności, a także z nagraniem monitoringu, który zarejestrował przebieg zdarzenia. W ocenie Sądu Okręgowego tak ukształtowany materiał dowodowy nie mógł jednak stanowić podstawy do wydania wyroku skazującego w niniejszej sprawie. Należy podzielić zarzuty obrońcy dotyczące świadka M. A. (1) i dokonanej przez Sąd I instancji oceny wartości dowodowej tych zeznań. Jak wynika z akt sprawy sprawa M. A. (1) została wyłączona do odrębnego rozpoznania z uwagi na stwierdzenie przez biegłych zniesionej u ww. poczytalności w chwili czynu. U M. A. (1) zdiagnozowano chorobę psychiczną pod postacią choroby afektywnej dwubiegunowej oraz uzależnienie od substancji psychoaktywnych (t. I, k. 148-150v). Należy podkreślić, że zeznania M. A. (1) nie były konsekwentne i spójne, a co więcej były różnie oceniane przez biegłych- psychiatrę i psychologa. W opinii sądowo- psychiatrycznej dotyczącej zeznań złożonych przez ww. w dniach 4 i 23 kwietnia 2013 roku biegły uznał, że M. A. (1) miał zespół maniakalny, był chory psychicznie i nie mógł prawidłowo rejestrować, przechowywać i odtwarzać spostrzeżeń, stan psychozy maniakalnej wpływał na zeznania opiniowanego i determinował ich treść (t. III, k. 273-276). Z kolei biegły psycholog odnosząc się do złożonych przez ww. zeznań na rozprawie uznał, że wprawdzie M. A. (1) wykazuje się prawidłowo wykształconymi zdolnościami do postrzegania i odtwarzania postrzeżeń, niemniej jednak sposób składania relacji oraz styl zachowania świadka podczas rozpraw sądowych wskazuje na utrzymujące się u świadka zaburzenia chorobowe. (t. III, k.424-428). W ocenie Sądu Okręgowego powyższe wnioski wynikające z opinii biegłych, dyskwalifikują wartość dowodową zeznań ww. świadka, zwłaszcza, iż jak słusznie opisał to Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w kolejno składanych depozycjach, świadek zupełnie inaczej przedstawiał przebieg zdarzenia i świadomość oskarżonego, co do tego, czy zabranie piły nastąpiło za wiedzą pokrzywdzonego.

Pozostałe dowody w żaden sposób nie pozwalają na stwierdzenie winy K. S.. Z zeznań świadka P. K. (2) oraz nagrania monitoringu wynika jedynie, że oskarżony K. S. rzeczywiście znalazł się w miejscu i czasie opisanym w zarzucie oraz, że wyniósł ze sklepu piłę spalinową marki M. o nr seryjnym (...). Powyższego faktu oskarżony zresztą nigdy nie kwestionował. Z dowodów tych nie wynika jednak w żaden sposób, czy oskarżony miał świadomość, że piła została wzięta bez wiedzy i zgody pokrzywdzonego. Pamiętać należy, że przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. jest występkiem umyślnym, który charakteryzuje zamiar bezpośredni o szczególnym zabarwieniu, jakim jest cel przywłaszczenia. Przypisanie K. S. odpowiedzialności za czyn z art. 278 § 1 k.k. mogłoby zatem nastąpić jedynie wówczas, gdyby zostało dowiedzione w sposób bezsporny, że zabierając piłę ze sklepu działał w celu przywłaszczenia tego przedmiotu, czy to dla siebie, czy to innej osoby.

W obliczu powyższych okoliczności należało uznać, że jedynym dowodem sprawstwa K. S. są zeznania współpodejrzanego M. A. (1), albowiem tylko on, poza K. S., mógł dysponować wiedzą na temat świadomości oskarżonego. Sąd Okręgowy podziela zapatrywanie wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zgodnie z którym dowód z pomówienia staje się dowodem popełnienia przestępstwa, o ile jest logiczny, konsekwentny, zgodny z logiką zdarzeń, nie jest wyrazem osobistego zainteresowania pomawiającego ukierunkowanego na umniejszenie zakresu jego odpowiedzialności ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2012 roku, sygn. akt WA 24/12, LEX nr 1231679). W ocenie Sądu Okręgowego zeznania M. A. (1) tych wymogów nie spełniają, a tym samym nie mogą stać się podstawą skazania K. S..

Wobec powyższych okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie stanowi wystarczającej podstawy do podważenia konsekwentnych wyjaśnień oskarżonego, który zaprzeczał by miał świadomość tego, że przedmiotowa piła została przez niego zabrana bez wiedzy i zgody pokrzywdzonego. Tym samym więc, brak jest podstaw do przypisania oskarżonemu winy w zakresie zarzucanego mu przestępstwa.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnił oskarżonego K. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu, a kosztami postępowania w sprawie obciążył Skarb Państwa.

Z uwagi na niniejsze rozstrzygnięcie zbędne jest odnoszenie się do zarzutów sformułowanych w apelacji prokuratora, który kwestionował wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonego.

Na rzecz adw. K. K. (1), obrońcy oskarżonego ustanowionego z urzędu, zasądzono kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie na obronę z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT, która to kwota jest zgodna z § 17 ust. 2 pkt 4 oraz § 4 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 22 października 2015 roku.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji wyroku.