Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Tomasz Szaj

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2014 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej (...) w W.

przeciwko J. J.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Gryfinie z dnia 11 czerwca 2014r., sygn. akt I C 317/14 upr

uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie obejmującym rozprawę w dniu 11 czerwca 2014 roku i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gryfinie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 1083/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy w Gryfinie I Wydział Cywilny oddalił powództwo Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (...) z siedzibą w W. przeciwko J. J. o zapłatę 680,93 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu I instancji były następujące ustalenia faktyczne:

Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa (...) z siedzibą w W. zawarła w dniu 22 marca 2012 r. z J. J. umowę ugody, na mocy której J. J. zobowiązał się do spłaty na rzecz powódki kwoty 35.894,52 zł w miesięcznych ratach do dnia 10 marca 2017 r.

Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa (...) z siedzibą w W. zawarła w dniu 25 maja 2011 r. z J. J. umowę linii pożyczkowej do kwoty 500 zł. W zakresie linii pożyczkowej J. J. dokonywał następujących wpłat, które przez wierzyciela nie zostały uwzględnione w całości lub w części:

1) w dniu 26.10.2011 r. kwoty 60,91 zł, z której rozliczono 57,13 zł,

2) w dniu 26.10.2011 r. kwoty 150 zł, z której rozliczono 142,33 zł,

3) w dniu 06.09.2012 r. dokonał trzech wpłat, z których nie rozliczono kwoty 100 zł,

4 ) w dniu 05.11.2012 .r kwoty 50 zł, której nie rozliczono,

5) w dniu 06.12.2012 r. kwoty 50 zł, której nie rozliczono,

6) w dniu 11.01.2013 r. kwoty 50 zł, której nie rozliczono,

7) w dniu 11.02.2013 r. kwoty 50 zł, której nie rozliczono,

8) w dniu 06.03.2013 r. kwoty 50 zł, której nie rozliczono,

9) w dniu 05.04.2013 r. kwoty 50 zł, której nie rozliczono,

10) w dniu 04.10.2013 r. kwoty 265 zł, której nie rozliczono,

11) w dniu 09.12.2013 r. kwoty 300 zł, której nie rozliczono.

Mając na względzie wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy oddalił powództwo z uwagi na wykazanie przez pozwanego spełnienia świadczenia na rzecz powoda. Sąd orzekający wskazał, że z przedstawionej przez powoda historii linii pożyczkowej wynika, że każda spłata zadłużenia pozwanego była rozliczana oddzielnie nawet w razie dokonania dwóch lub więcej wpłat jednego dnia. Pozwany podniósł jednocześnie, że dokonał również wpłat w zestawieniu nieuwzględnionych w łącznej wysokości przewyższającej kwotę dochodzoną pozwem i przedłożył na tę okoliczność dowody wpłat. W związku z powyższym Sąd Rejonowy uznał powództwo za niezasadne.

Wyrok Sądu I instancji w całości zaskarżył powód zarzucając nieważność postępowania (art. 379 pkt 5 w zw. z art. 214 k.p.c.) przez pozbawienie powoda (pełnomocnika powoda) możliwości obrony praw wskutek nieodroczenia rozprawy, pomimo braku dowodu powiadomienia pełnomocnika powoda o terminie rozprawy.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości wraz ze zniesieniem postępowania i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania I instancji i postępowania apelacyjnego, w tym o kosztach zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna.

Postępowanie przed Sądem I instancji w zakresie rozprawy z dnia 11 czerwca 2014 r. dotknięte jest nieważnością, co skutkowało uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

Stosownie do treści art. 379 pkt 5 k.p.c. nieważność postępowania zachodzi wówczas, gdy strona została pozbawiona możności obrony swoich praw. Przyjmuje się, że pozbawienie strony możności obrony swych praw w rozumieniu przywołanego przepisu zachodzi wówczas, gdy z powodu uchybienia przez sąd przepisom postępowania, strona wbrew swojej woli została faktycznie pozbawiona możliwości działania w postępowaniu lub jego istotnej części, jeżeli skutków tego uchybienia nie można było usunąć przed wydaniem orzeczenia w danej instancji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2010 r., sygn. IV CSK 84/10, LEX nr 621352, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2009 r., sygn. IV CSK 468/08, LEX nr 515415). Kwestia nieważności postępowania winna być przy tym każdorazowo rozpatrywana przez pryzmat konkretnych okoliczności sprawy.

Przenosząc powyższe do realiów rozpoznawanej sprawy, należy podkreślić, że zaskarżony wyrok został wydany bezpośrednio po przeprowadzeniu w dniu 11 czerwca 2014 r. rozprawy, na którą stawił się jedynie pozwany. Zwrotne potwierdzenie odbioru zawiadomienia pełnomocnika o terminie rozprawy wpłynęło do sądu w dniu 23 czerwca 2014 r. Jak wynika z tego dokumentu, zawiadomienie zostało doręczone pełnomocnikowi w dniu rozprawy, tj. w dniu 11 czerwca 2014 r. Zatem Sąd Rejonowy, pomimo braku w aktach sprawy dowodu doręczenia przeprowadził rozprawę w całości, a następnie wydał wyrok.

Należy ocenić, że w takiej sytuacji Sąd Rejonowy poprzez zaniechanie odroczenia rozprawy naruszył art. 149 § 2 k.p.c. w zw. z art. 156 k.c. Pierwszy z nich stanowi, że o posiedzeniach jawnych zawiadamia się strony i osoby zainteresowane przez wezwanie lub ogłoszenie podczas posiedzenia. Stronie nieobecnej na posiedzeniu jawnym należy zawsze doręczyć wezwanie na następne posiedzenie. Wezwanie powinno być doręczone co najmniej na tydzień przed posiedzeniem. W wypadkach pilnych termin ten może być skrócony do trzech dni. Natomiast stosownie do treści art. 156 k.c. sąd nawet na zgodny wniosek stron może odroczyć posiedzenie tylko z ważnej przyczyny. Za taką przyczynę niewątpliwie należy uznać brak prawidłowego zawiadomienia pełnomocnika strony, która nie stawiła się na rozprawę.

Fakt, iż odbiór przez pełnomocnika powoda zawiadomienia o terminie rozprawy nastąpił w dniu, w którym miała ona zostać przeprowadzona uniemożliwił mu osobiste stawiennictwo na rozprawie. Należy mieć bowiem na względzie, że siedziba pełnomocnika powoda mieściła się w Ż. a zatem w znacznej odległości od siedziby Sądu Rejonowego. Stąd nie sposób dopatrywać się winy pełnomocnika w niestawiennictwie na rozprawie w dniu 11 czerwca 2014 r.

Uchybienie Sądu I instancji pozbawiło powoda możliwości prawidłowej obrony jego praw przez ustanowionego profesjonalnego pełnomocników w czasie przeprowadzania istotnych czynności procesowych, mających decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Należy podkreślić, że na rozprawie w dniu 11 czerwca 2014 r. doszło do przeprowadzenia postępowania dowodowego, w tym dowodu z przesłuchania pozwanego, zamknięcia rozprawy i wydania wyroku. Skutki tego uchybienia nie mogły być usunięte przed wydaniem rozstrzygnięcia w danej instancji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok, zniósł postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością, tj. w zakresie rozprawy z dnia 11 czerwca 2014 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Na postawie art. 108 § 2 k.p.c. Sąd Odwoławczy pozostawił Sądowi Rejonowemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.