Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Kamilla Piórkowska

Ławnicy

Protokolant st.sekr.sądowy Monika Kalinowska

Po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2017 r. w. T.

sprawy z powództwa:

P. B.

przeciwko:

małoletnim M. B. (1) i M. B. (2) działającym przez matkę S. P.

o:

obniżenie alimentów

sprawy z powództwa wzajemnego:

małoletnich M. B. (1) i M. B. (2) działającym przez matkę S. P.

przeciwko: P. B.

o:

podwyższenie alimentów

1.  oddala oba powództwa;

2.  znosi między stronami koszty procesu.

Sygn. akt III RC 904/16

UZASADNIENIE

P. B. wniósł w dniu 18 listopada 2016 r. pozew przeciwko mał. M. i M. rodzeństwu B. reprezentowanym przez matkę S. P. o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w G. w sprawie (...) z łącznej kwoty po 2.000 zł miesięcznie do łącznej kwoty po (...) zł miesięcznie.

W uzasadnieniu wskazano, iż sytuacja zarobkowa powoda zmieniła się, albowiem w czasie trwania sprawy rozwodowej pracował na stanowisku k. s. w firmie (...) sp. z o.o uzyskując dochód w wysokości (...) zł. netto miesięcznie. Następnie z przyczyn leżących po stronie firmy został zwolniony z pracy na mocy porozumienia stron w dniu 9.02.2016r. Zarejestrował się jako bezrobotny i przez okres trzech miesięcy otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych. Ponadto do lutego 2017r. będzie jeszcze otrzymywał wynagrodzenie z poprzedniego miejsca pracy w kwocie po (...) zł. z tytułu umowy o zakazie konkurencji. Obecnie prowadzi działalność gospodarczą w branży handlu i pośrednictwa sprzedaży nieruchomości. Działalność otworzył niedawno i na razie nie przynosi ona dochodów. Miesięczne wydatki powoda wynoszą (...) zł. Powód łoży też dodatkowo na dzieci.

Podniesiono również, że zmieniła się sytuacja pozwanych. W chwili obecnej małoletni wraz z matką mieszkają w mieszkaniu należącym do narzeczonego matki. Nie ponoszą zatem kosztów wynajmu. M. rozpoczęła we wrześniu naukę w szkole podstawowej, nie ma zatem kosztów opłaty za przedszkole w kwocie 500 zł miesięcznie. Powód spłaca kredyt zaciągnięty na kwiaciarnię, którą prowadziła w G. matka małoletnich, a którą S. P. zamknęła i sprzedała bez wiedzy powoda.

S. P., działając w imieniu małoletnich M. i M. rodzeństwa B., w odpowiedzi na pozew z dnia 12 stycznia 2017 r. wniosła o oddalenie powództwa o obniżenie alimentów oraz wniosła powództwo wzajemne domagając się podwyższenia alimentów zasądzonych od P. B. na rzecz małoletnich z kwoty łącznej po 2.000 zł miesięcznie do łącznej kwoty po 3.000 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu wskazano m.in., że P. B. umowę o pracę na mocy porozumienia stron rozwiązał w trakcie sprawy o rozwód, w dniu 9 lutego 2015 r. Mimo rozwiązania umowy o pracę P. B. wyraził zgodę na łożenie alimentów na dzieci w kwocie łącznej po 2.000 zł miesięcznie. Dodatkowo na skutek podziału majątku, powodowi (pozwanemu wzajemnemu) przypadły w udziale dwie działki o łącznej wartości (...) zł a matce małoletnich jedynie samochód o wartości (...) zł.

W uzasadnieniu podano również, że P. B., nie płacił alimentów dobrowolnie, konieczne było wszczęcie egzekucji komorniczej. W maju 2015 r. zaległość alimentacyjna wynosiła (...) zł a mimo tego powód zakupił auto za(...) zł.

Wskazano też, że od czasu rozwodu wzrosły potrzeby małoletnich. Ich średni miesięczny koszt utrzymania wynosi obecnie (...) zł.

Matka małoletnich zatrudniona jest w (...) sp. z o.o. z wynagrodzeniem (...)zł brutto miesięcznie. Ze swojego wynagrodzenia pokrywa koszty utrzymania mieszkania (czynsz i media) oraz kupuje środku czystości, na co wydaje łącznie 1.300 zł. Jej narzeczony – M. M. (2), spłaca kredyt hipoteczny, którego miesięczna rata wynosi (...) zł.

Powód i pozwany wzajemny w toku postępowania podtrzymał powództwo i wnosił o oddalenie powództwa wzajemnego.

Matka małoletnich pozwanych i powodów wzajemnych w toku postępowania wnosiła o oddalenie powództwa i podtrzymała powództwo wzajemne.

Sąd ustalił , c o następuje

Małoletnia M. B. (1), ur. (...) w G. oraz małoletni M. B. (2), ur. (...) w G., są dziećmi pochodzącymi ze związku małżeńskiego S. B. (obecnie P.) i P. B..

/okoliczność bezsporna a ponadto dowód:

odpisy skrócone aktów urodzenia – k. 5-6 akt (...) SO w G./

Wyrokiem Sądu Okręgowego w G. z dnia 09 kwietnia 2015 r. wydanym w sprawie (...) rozwiązano małżeństwo P. B. i S. B. (obecnie P.) przez rozwód, bez orzekania o winie. W punkcie 3 wyroku zobowiązano P. B. do płacenia alimentów na rzecz małoletnich dzieci M. i M. rodzeństwa B. w kwocie po 1.000 zł na każde z nich, tj. w łącznej kwocie po 2.000 zł miesięcznie.

/okoliczność bezsporna a ponadto dowód:

wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 09 kwietnia 2015 r. – k. 356 akt (...) SO w G.

Małoletnia M. B. (1) miała wówczas (...) lata a małoletni (...) lata.

Małoletni byli zdrowymi dziećmi, nie leczyli się w żadnej poradni specjalistycznej. Uczęszczali do przedszkola za które łączna opłata wynosiła 780 zł miesięcznie.

Małoletni uczęszczali na zajęcia dodatkowe z języka angielskiego, za które opłata wynosiła 90 zł miesięcznie.

Matka małoletnich miała wówczas (...) lat. Pracowała jako p. h. w Biurze (...). Jej zarobki wynosiły (...) zł netto miesięcznie. Miała zaciągnięte trzy kredyty na łączną kwotę ok. (...) zł, wysokość łączna miesięcznych rat wynosiła ok. (...) zł. Była właścicielką samochodu o wartości (...) zł.

Wraz z dziećmi mieszkała w wynajmowanym mieszkaniu za które uiszczała opłaty w łącznej wysokości 1.300 zł miesięcznie.

P. B. miał wówczas (...)lat. Przed rozwodem był zatrudniony na umowę o pracę i jego zarobki wynosiły ok. (...) (...) zł miesięcznie. W lutym 2015 r. rozwiązał umowę o pracę za porozumieniem stron. Otrzymywał (...) zł miesięcznie z tytułu umowy o zakazie konkurencji. Miał zaciągnięty kredyt, który spłacał w ratach po ok. (...) zł.

/dowód:

akta sprawy (...) Sądu Okręgowego w G.

przesłuchanie P. B. – k. 196-197 akt/

Obecnie małoletnia M. B. (1) ma(...) lat i jest uczennicą 1 klasy szkoły podstawowej. Małoletnia uczęszcza na comiesięczne zajęcia dodatkowe: szkoła tańca – opłata 53 zł miesięcznie, akrobatyka – opłata 100 zł miesięcznie, angielski – opłata 200 zł miesięcznie.

Małoletnia M. cierpi na przewlekłe zapalenie zatok. Pozostaje pod opieką laryngologa, do którego chodzi raz na 3 miesiące. Koszt jednej wizyty to 150 zł. Leki kosztują 140 zł miesięcznie.

Małoletni M. B. (2) ma obecnie (...) lat. Chodzi do przedszkola, za które opłata wynosi 500 zł miesięcznie. Małoletni uczęszcza na zajęcia dodatkowe: angielski – opłata 200 zł miesięcznie, piłka nożna – opłata 110 zł miesięcznie, basen – opłata 30 zł miesięcznie, zajęcia projektowania i konstruowania – opłata 100 zł miesięcznie.

Oboje małoletni chodzą co miesiąc do stomatologa – koszt ok. 200-300 zł miesięcznie oraz do psychologa – koszt wizyty to 130 zł za jedno dziecko. Dodatkowo pozostają pod opieką gastrologa u którego wizyty odbywają się raz na pół roku – koszt jednej wizyty wynosi 140 zł.

Oboje małoletni mają wadę wzroku. W 2016 r. matka zakupiła każdemu z nich okulary korekcyjne za łączną kwotę 1.600 zł.

Matka małoletnich oceniła ich miesięczny koszt utrzymania na łączną kwotę 6.000 zł.

/dowód: koszty utrzymania małoletnich – k. 47-121, 129-136, 160-164

zeznania świadka M. M. (2) – k. 195v.-196

przesłuchanie S. P. – k. 197-197v

Matka małoletnich, S. P., ma obecnie (...) lat. Pracuje jako manager w firmie (...) sp. zo.o. z wynagrodzeniem ok. (...) zł netto miesięcznie. Zdarza się, że na koniec roku otrzymuje premię

Sprzedała samochód, który otrzymała po rozwodzie w ramach podziału majątku i obecnie nie posiada żadnego majątku. Korzysta z samochodu służbowego.

Jest zaręczona z M. M. (2), który jest prezesem firmy (...) sp. z o.o. i zarabia ok. (...) (...) zł netto miesięcznie. Dodatkowo otrzymuje roczne dywidendy. Jest również właścicielem ośrodka wypoczynkowego nad (...) (...).

Matka małoletnich wraz z dziećmi i narzeczonym mieszka w mieszkaniu stanowiącym własność M. M. (2). M. M. (2) spłaca kredyt hipoteczny, którego miesięczna rata wynosi ok. (...) zł. , kredyt został zaciągnięty na budowę domu. S. P. dokonuje opłat za mieszkanie i dwa garaże, które wynoszą łącznie ok. (...) zł miesięcznie.

S. P. ma celiakię w związku z czym stosuje dietę bezglutenową. Dodatkowo ma uczulenie na laktozę.

Otrzymuje na małoletniego M. 500 zł miesięcznie w ramach świadczenia 500+. Alimenty na małoletnich w łącznej kwocie 2.000 zł miesięcznie są egzekwowane przez komornika.

/dowód: koszty utrzymania mieszkania i garaży – k. 122-123, 154-159

umowa o pracę – k. 124

wyciąg z konta – k. 137-142

zaświadczenie o spłacie pożyczki – k. 143-153

dokumenty dotyczące egzekucji komorniczej – k. 42-46

zeznania świadka M. M. (2) – k. 195v.-196

przesłuchanie S. P. – k. 197-197v./

P. B. ma obecnie(...) lata. Mieszka w G. w mieszkaniu stanowiącym jego własność, na zakup którego zaciągnął kredyt hipoteczny, który spłaca w ratach po (...) zł miesięcznie. Czynsz za mieszkanie wynosi 500 zł a pozostałe opłaty wynoszą 400 zł.

Od około roku prowadzi własną działalności gospodarczą dotyczącą obrotu nieruchomościami. Jego firma ma siedzibę w mieszkaniu, nie ma biura, nikogo nie zatrudnia. Jego dochód wynosi średnio ok.(...)miesięcznie.

Po rozwodzie był zarejestrowany w PUP i przez 3 miesiące przed rozpoczęciem działalności gospodarczej otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych. Przez 2 lata po rozwiązaniu umowy o pracę, tj. do stycznia 2017 r. otrzymywał z tytułu umowy o zakazie konkurencji kwotę ok. (...)zł miesięcznie.

We wrześniu 2016 r. zakupił samochód w leasingu – V. (...) rocznik (...) r. Wartość samochodu wynosi (...) zł. P. B. będzie go spłacał w miesięcznych ratach po (...) zł przez okres 5 lat.

Spłaca również kredyt gotówkowy zaciągnięty w trakcie trwania małżeństwa na działalność gospodarczą matki małoletnich. Rata wynosi 1.000 zł miesięcznie.

P. B. sprzedał działki, które zostały mu przyznane po rozwodzie w ramach podziału majątku za kwotę (...)zł. Oszczędności jakie posiadał z tego tytułu skończyły mu się ok. 3-4 miesiące temu. Obecnie pomaga mu rodzina.

Utrzymuje regularny kontakt z dziećmi. Przyjeżdża po nie do T. dwa razy w miesiącu. Na dojazdy do dzieci wydaje ok. 1.500 zł miesięcznie.

/dowód: PIT P. B. za rok 2015 – k. 10-18

oświadczenie o dochodach – k. 165

PIT P. B. za rok 2016 – k. 166-168

zaświadczenie dotyczące kredytu hipotecznego – k. 192

zaświadczenie dotyczące pożyczki gotówkowej – k. 193

umowa leasingu – k. 194

przesłuchanie P. B. k. 196-197/

Sąd zważył co następuje

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, akta sprawy (...) Sądu Okręgowego w G., zeznania świadka M. M. (2) oraz przesłuchania stron.

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Strony również nie kwestionowały ich wiarygodności i autentyczności.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

Sąd uznał również zeznania stron co do zasady za wiarygodne – zwłaszcza w zakresie, w jakim potwierdzone zostały przez zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów. Zeznania te były logiczne, rzeczowe i wewnętrznie spójne.

Sąd miał na uwadze, że strony starały się w sposób jak najbardziej dla siebie korzystny przedstawić okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie także wtedy, gdy nie znajduje się w niedostatku. W myśl § 1 art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Rodzice, w zależności od swych możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka winny być ocenione nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych osób zobowiązanych do jego utrzymania oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. W szczególności pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów (por. wyrok SN- Izba Cywilna z 21 maja 1975r., III CRN 72/75).

Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 138 kro, w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Przy orzekaniu w tym przedmiocie Sąd bierze więc pod uwagę czy do takiej zmiany rzeczywiście doszło.

Przez zmianę stosunków, o której mowa w art. 138 kro rozumie się istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (por. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu nie doszło do zmiany stosunków określonej w art. 138 kro.

Przede wszystkim wskazać należy, że możliwości zarobkowe powoda (pozwanego wzajemnego) pozostają dokładnie na tym samym poziomie co w chwili orzekania rozwodu bowiem już w kwietniu 2015r. pozostawał on bez pracy i otrzymywał jedynie kwotę(...) zł z tytułu umowy o zakazie konkurencji. Mimo takich dochodów wyraził on zgodę na płacenie alimentów na małoletnich w łącznej kwocie 2.000 zł miesięcznie. W chwili obecnej P. B. prowadzi własną działalność gospodarczą i według jego oświadczenia jego miesięczne dochody wynoszą ok. (...) zł netto miesięcznie. P. B. podczas przesłuchania wskazał, że spłaca kredyt hipoteczny, ratę leasingu oraz kredyt z czasów trwania małżeństwa, których łączna wysokość rat wynosi ok.(...)zł. Dodatkowo podał, że regularnie przyjeżdża do dzieci i na dojazdy wydaje 1.500 zł miesięcznie. Same te kwoty dają miesięczne wydatki na poziomie (...) zł a przecież dodatkowo jeszcze powód (pozwany wzajemny) musi opłacić czynsz oraz rachunki za mieszkanie, kupić sobie wyżywienie. Już samo to wskazywać może, że jego możliwości zarobkowe są na zdecydowanie wyższym poziomie niż wskazane przez niego (...) zł miesięcznie.

Dodatkowo należy wskazać, że P. B. wiedząc, że jest zobowiązany do alimentacji na rzecz swoich małoletnich dzieci w łącznej kwocie 2.000 zł miesięcznie postanowił w 2016 r. zakupić w leasingu samochód o wartości (...)zł. Kupując tak drogi samochód musiał liczył się z tym, że miesięczna rata leasingowa będzie wysoka. Mimo ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego zdecydował się na jego zakup. W ocenie Sądu jeśli sytuacja materialna P. B. uległa pogorszeniu jak sam wskazywał, powinien był albo zakupić zdecydowanie tańszy samochód albo z tego zakupu zrezygnować w ogóle. Zgodnie z przepisami bowiem świadczenia alimentacyjne mają pierwszeństwo przez wierzytelnościami pochodzącymi z zaciągniętych przez stronę kredytów. Ponadto w wyniku podziału majątku P. B. otrzymał dwie działki, które sprzedał za (...)zł. Twierdzi, że obecnie nie posiada już oszczędności. Zdaniem sądu, świadczy to o „niegospodarności” powoda, skoro mając tak znaczny majątek, w ciągu niespełna dwóch lat, wydał wszystkie środki pieniężne. Tym bardziej, że wiedział o ciążącym na nim obowiązku alimentacyjnym.

Przechodząc do sytuacji małoletnich pozwanych (powodów wzajemnych) wskazać należy, że i w ich sytuacji nie można mówić o istotnej zmianie stosunków wskazanych w art. 138 kro.

Koszty utrzymania małoletnich są co prawda nieco wyższe niż w momencie orzekania rozwodu, co wiąże się niewątpliwie z wiekiem małoletnich, licznymi zajęciami dodatkowymi, koniecznością leczenia i objęcia ich opieką psychologiczną. Jednakże należy zauważyć, ze sytuacja matki małoletnich poprawiła się. Zarobki matki małoletnich są obecnie wyższe niż w chwili orzekania rozwodu, spłaciła wszystkie zaciągnięte przez siebie pożyczki a dodatkowo nie musi uiszczać opłaty za wynajem mieszkania, ponieważ mieszka obecnie wraz z dziećmi w mieszkaniu narzeczonego.

Zdaniem Sądu zatem kwota po 2.000,- zł wyczerpująca obowiązek alimentacyjny ze strony rodziców zaspokoi nie tylko podstawowe usprawiedliwione potrzeby każdego z małoletnich ale też pozwoli na pokrycie znacznej części dodatkowych kosztów związanych z ich utrzymaniem, jak chociażby pokrycie kosztów zajęć dodatkowych.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 138 kro orzeczono jak w punkcie 1 sentencji, oddalając powództwo o obniżenie alimentów oraz powództwo wzajemne o podwyższenie alimentów.

Na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu, orzekając w tym zakresie w punkcie 2 sentencji.