Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Wiesława Buczek – Markowska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w dniu 23 lutego 2015 r. w Szczecinie

sprawy z powództwa Kancelarii (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K.

przeciwko J. K.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Świnoujściu z dnia 2 lipca 2014r., sygn. akt I C 566/14 upr.

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 2 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Świnoujściu po rozpoznaniu sprawy z powództwa Kancelarii (...) Spółki Akcyjnej w K. przeciwko J. K. o zapłatę - oddalił powództwo.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, iż powódka Kancelaria (...) S.A. w K. wystąpiła przeciwko pozwanej z powództwem o zasądzenie kwoty 325 zł z odsetkami umownymi od dnia 25 czerwca 2013r. do dnia zapłaty w wysokości 13 % w stosunku rocznym. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu w postaci opłaty sądowej od pozwu w kwocie 30 zł i kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 60 zł.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 6 grudnia 2013r. Spółka (...) Sp. z o.o. w P. przelała na rzecz powódki wierzytelność przysługującą jej od pozwanej. O dokonanej cesji pozwana została poinformowana pismem z dnia 6 grudnia 2013r. W dniu 20 lutego 2013r. cedent zwarł z pozwaną umowę pożyczki na kwotę 500 zł wraz z oprocentowaniem w wysokości odsetek maksymalnych w skali roku za okres od podpisania umowy do dnia umówionego terminu zwrotu pożyczki. Strony umowy zgodnie ustaliły, że całkowity koszt pożyczki wynosić będzie 815 zł, w tym kwota oprocentowania wynosić będzie 16,92 zł. W skład ww. kwoty wchodziły: kwota udzielonej pożyczki, opłata z obsługę pożyczki w domu pozwanej, kosz ubezpieczenia, opłata przygotowawcza oraz łączna kwota oprocentowania za okres od podpisania umowy do dnia umówionego terminu zwrotu pożyczki. Cedent niezwłocznie wydał pozwanej kwotę z umowy pożyczki, której otrzymanie pozwana skwitowała w potwierdzeniu otrzymaniu gotówki w dniu zawarcia umowy pożyczki. Do dnia złożenia pozwu pozwana nie uregulowała należności z przedmiotowej umowy pożyczki, w związku z czym cedent wezwał pozwaną do dobrowolnego spełnienia świadczenia z tytułu umowy pożyczki. Pozwana spełniła częściowo świadczenie z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki, wpłacając do cedenta kwotę 580 zł. Powódka wezwała pozwaną do dobrowolnego spełnienia świadczenia pieniężnego pismem z dnia 6 grudnia 2013r. Powódka dochodzi również od pozwanej odsetek ustawowych za zwłokę pozwanej na zasadzie wyrażonej w art. 481 k.c., żądając ich zapłaty od dnia wymagalności zobowiązania pozwanej tj. od dnia następnego po dniu umówionego terminu spłaty pożyczki.

Pozwana nie wniosła odpowiedzi na pozew. Nie stawiła się również na rozprawie wyznaczonej w sprawie.

Sąd I instancji wywiedzione powództwo oparte o treść art. 509 § 1 k.c. i art. 720 § 1 k.c. uznał za nieuzasadnione. Wskazał jednocześnie, iż w sprawie zaistniały przesłanki do wydania wyroku zaocznego. Pomimo wydania jednak wyroku zaocznego Sąd oddalił powództwo albowiem, w jego ocenie, twierdzenia powódki zawarte w pozwie, budzą uzasadnione wątpliwości. Sąd Rejonowy zauważył, że to na powódce, stosownie do treści art. 6 k.c., spoczywał ciężar przeprowadzenia dowodu w tym zakresie. Powódka wniosła pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, a następnie Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu sądowi. Pozew został przez powódkę wniesiony w dniu 17 lutego 2014r.

Analiza przedłożonych przez powódkę dokumentów doprowadziła Sąd I instancji do uznania, że to w wyłącznej w gestii powódki leżało przedłożenie dowodów potwierdzających zasadność dochodzonego w sprawie roszczenia. Tymczasem powódka nie przedłożyła odpowiednich dokumentów, ani nie przedstawiła rozliczenia długu pozwanej, na podstawie których można by było w sposób nie budzący wątpliwości ustalić aktualną wysokość zobowiązania. Przede wszystkim – w ocenie Sądy Rejonowego - powódka nie wyjaśniła, w jaki sposób została wyliczona kwota 325 zł, skoro pozwana zapłaciła wierzycielowi w poczet pierwotnego zadłużenia kwotę 580 zł. Zatem odejmując od kwoty należnej wierzycielowi tytułem całkowitej zapłaty w wysokości 816 zł kwotę już uiszczoną przez pozwaną zostanie otrzymana kwota 236 zł. Wątpliwości potęguje jeszcze fakt, że w piśmie z dnia 6.12.2013r. skierowanym do pozwanej, figuruje kwota 370,24 zł. Stąd też - zdaniem Sądu I instancji - na podstawie dokumentów przedłożonych przez powódkę w żaden sposób nie można ustalić, w jaki sposób wyliczona została kwota 325 zł.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiodła strona powodowa zaskarżając wyrok w całości, orzeczeniu zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 339 § 2 k.p.c. i 232 kpc poprzez niezasadne oddalenie powództwa wyrokiem zaocznym w całości w sytuacji, gdy zasadność powództwa przynajmniej co do kwoty 235 zł nie budzi jakichkolwiek wątpliwości.

Wskazując na powyższy zarzut wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w części dotyczącej kwoty 235 zł wraz z odsetkami oraz o zasądzenie kosztów w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przewidzianych za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, iż Sąd Rejonowy w Świnoujściu gołosłownie stwierdził, iż zawarte w pozwie twierdzenia powoda budzą wątpliwości, skoro możliwe było uwzględnienie powództwa przynajmniej w części dotyczącej kwoty 235 zł. Skarżąca wskazała w apelacji sposób ustalenia tej kwoty poprzez opisanie operacji matematycznych, jakie doprowadziły do jej obliczenia. Podniosła również, iż skoro Sąd I instancji miał wątpliwości, co do przyjętego sposobu matematycznego wyliczenia wskazanej kwoty, mógł wezwać powódkę do przedstawienia tego na piśmie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

Strona powodowa w trakcie postępowania pierwszoinstancyjnego podnosiła, iż na skutek dokonania przelewu wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki z dnia 20.02.2013 r. stała się wierzycielem pozwanej J. K.. W pozwie wskazała, iż pozwana spełniła częściowo świadczenie z tytułu przedmiotowej pożyczki, wpłacając do cedenta kwotę 580 zł. Powyższe twierdzenia – w związku z brakiem reakcji pozwanej na treść doręczonego pozwu i wezwania na rozprawę - zdaniem strony apelującej były wystarczające do wydania wyroku zaocznego uwzględniającego jej powództwo przynajmniej w części dotyczącej kwoty 235 zł wraz z odsetkami. Z takim stanowiskiem, w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie sposób się zgodzić.

Przy czym zgodzić się należało ze stanowiskiem apelującej, że z regulacji zawartej w art. 339 § 2 k.p.c. wynika, że jeżeli pozwany nie stawi się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W niniejszej sprawie podnieść jednakże należy, iż powódka jest profesjonalistą, trudni się działalnością prawniczą i doradztwem w tym zakresie, zatem należy od niej oczekiwać należytej staranności w prowadzeniu własnych spraw. Wątpliwości co zasadności twierdzeń pozwu zostały w niniejszej sprawie już formalnie stwierdzone postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2014 r. w sprawie VI Nc-e (...), którym to stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazano sprawę Sądowi Rejonowemu w Świnoujściu. W uzasadnieniu tego orzeczenia podniesiono wprost, iż budzą wątpliwości okoliczności, na podstawie których powódka dochodzi żądanej należności.

Analiza akt przedmiotowej sprawy wskazuje, iż powódka w odpowiedzi na wezwanie sądu o uzupełnienie braków formalnych pozwu poprzez przedłożenie dokumentów wymienionych w pozwie przedłożyła : umowę przelewu wierzytelności z dnia 6.12.2013r. wraz z załącznikiem nr 1, zawiadomienie pozwanej o dokonaniu cesji wierzytelności, a także kopię umowy pożyczki z dnia 20.02.2013r.

Sąd II instancji, dokonując oceny treści tych dokumentów, podzielił stanowisko Sądu Rejonowego, iż nie jest możliwe na ich podstawie wyliczenie kwoty dochodzonej pozwem.

Wbrew twierdzeniom apelacji, w oparciu o przedłożone dokumenty nie można również ustalić, że roszczenie powódki przynajmniej co do kwoty 235 zł zostało należycie wykazane.

Sąd Okręgowy miał na uwadze, że w obowiązującym systemie prawnym obowiązek gromadzenia dowodów ciąży na stronach zgodnie z treścią art. 232 k.p.c., a aktywność dowodowa sądu ma jedynie charakter uzupełniający. Rolą sądu nie jest zatem przeprowadzenie z urzędu i poszukiwanie dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd winien przejawiać aktywność w poszukiwaniu dowodów w wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach np. w razie bezwzględnej nieważności czynności prawnej, gdy nabierze przekonania, że proces jest fikcyjny itp. W przedmiotowym postępowaniu z uwagi na podstawę dochodzonego roszczenia oraz art. 6 k.c. to na powódce spoczywał ciężar wykazania wysokości roszczenia. Obowiązkowi temu skarżąca nie sprostała słusznie ponosząc konsekwencję w postaci oddalenia powództwa w całości. Nie można bowiem uznać, że powódka wykazała chociażby częściowo wysokość dochodzonego roszczenia, co do kwoty 235 zł, wskazując dopiero w uzasadnieniu apelacji sposób wyliczenia tej kwoty. Pominąwszy okoliczność, że w świetle treści art. 381 kpc te wyliczenia powódki należało uznać za spóźnione, istotnym jest przede wszystkim, iż pozostają one w sprzeczności z dokumentami złożonymi przez powódkę w postępowaniu przed Sądem I instancji, zwłaszcza załącznikiem nr 1 do umowy przelewu. Wynika z niego, iż w odniesieniu do pozwanej J. K.: została przekazana w ramach umowy pożyczki kwota 500 zł, pobrano opłatę przygotowawczą – 45 zł, za oprocentowanie – 16,92 zł, tytułem opłaty za obsługę w domu 253,08 zł. Dało to łącznie kwotę 815 zł pożyczki brutto. Do tego doliczono kwotę opłat dodatkowych – 90 zł i odsetki w wysokości 26,6, co daje kwotę 931,6 zł. Po odjęciu kwoty 580 zł wpłaconej przez pozwaną zostaje kwota 351,6 zł.

Natomiast skarżąca w apelacji, dokonując przedstawienia sposobu wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem wskazuje, iż kwota wpłaconej pożyczki wyniosła – 500 zł, kwota za obsługę w domu – 253,08 zł, opłata przygotowawcza – 45 zł, oprocentowanie 17,92, opłaty za wezwania listowne i opłata za wizytę windykacyjną łącznie 110 zł, co daje razem 926 zł. Po odjęciu wpłat dokonanych przez pozwaną w wysokości 580 zł daje to kwotę 346 zł.

Już chociażby niezgodność w tych wyliczeniach - wbrew zarzutom apelacji – powoduje, iż rację należy przyznać Sądowi Rejonowemu, że w sprawie brak było możliwości wydania wyroku zaocznego uwzględniającego choćby częściowo powództwo. Ponadto strona powodowa, co należy zaakcentować, nie przedłożyła żadnego dokumentu potwierdzającego chociażby fakt częściowej spłaty kwoty udzielonej pożyczki przez pozwaną, czy też dokumentu potwierdzającego w jakiej wysokości opłatami (za wezwania listowne i wizytę windykacyjną) w rzeczywistości obciążono pozwaną – czy w wysokości 90 zł jak to wynika z załącznika nr 1 do umowy przelewu, czy 110 zł - jak to podała powódka przedstawiając swoje wyliczenia w apelacji. W tych okolicznościach jej twierdzenia jawią się jako gołosłowne, zaś materiał dowodowy nie pozwał na wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z żądaniem pozwu. Podkreślić należy, że nawet w przypadku, gdy strona przeciwna nie wdała się w spór (brak odpowiedzi na pozew, niestawiennictwo na rozprawę), to uwzględnienie powództwa możliwe jest tylko, gdy okoliczności wskazane w pozwie nie budzą wątpliwości. Z uwagi na brak inicjatywy dowodowej powódki w tym zakresie przesłanka ta nie została spełniona.

W tych też okolicznościach rację należy przyznać Sądowi I instancji, iż powódka nie wykazała podstawy twierdzeń zawartych w pozwie. Powyższe czyni zarzuty apelacji w całości nieuzasadnionymi.

Mając na uwadze powyższe na mocy art. 385 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.