Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Grzesik

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2015 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo - akcyjna w W.

przeciwko M. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego w Myśliborzu z dnia 27 października 2014r., sygn. akt VI C 400/14

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w

Choszcznie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 70/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 27 października 2014r. Sąd Rejonowy w Myśliborzu VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Choszcznie oddalił powództwo (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. skierowane przeciwko M. P. o zapłatę kwoty 618,30 zł z odsetkami.

Sąd stwierdził, że w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do przyjęcia za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie. Wskazał, iż powód nie udowodnił swojego roszczenia. Z dokumentów bowiem nie wynikało, że pozwany był stroną pożyczki, jaka kwota została ewentualnie pożyczona pozwanemu, na jakich warunkach. Sąd zakwestionował prawdziwość dokumentów wygenerowanych na prywatnym komputerze.

W apelacji od tego wyroku strona powodowa domagała się zmiany wyroku i uwzględnienia powództwa, względnie – jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Sądowi zarzuciła naruszenie prawa materialnego art. 60 k.c., art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie praw konsumentów poprzez uznanie, że umowa pożyczki wymaga formy pisemnej. Zarzuty dotyczące prawa procesowego dotyczyły naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., art. 505(35)§ 1 k.p.c. oraz art. 339 § 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja musiała doprowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W ocenie sądu odwoławczego Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy.

Wydając wyrok zaoczny Sąd Rejonowy zapomniał zupełnie o treści art. 339 § 2 k.p.c. W okolicznościach opisanych w hipotezie art. 339 § 1 k.p.c. przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Sąd pierwszej instancji na przepis ten się powołuje, ale go nie stosuje, bo – jak wynika z uzasadnienia wyroku – przyczyną oddalenia powództwa miało być nieudowodnienie zgłoszonego żądania, nie zaś wątpliwości co do faktów, na które powódka się powołuje ani też uznanie, że żądanie ma na celu obejście prawa.

Tymczasem, wydając wyrok zaoczny postępowania dowodowego nie przeprowadza się; robi się to jedynie wyjątkowo i po to tylko, by przekonać się, czy twierdzenia pozwu nie budzą wątpliwości albo nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Mechanizm przewidziany w art. 339 § 2 k.p.c. wpisuje się w filozofię procesu opartego na zasadzie kontradyktoryjności: sąd cywilny nie bada na ogół rzeczywistej treści stosunków prawnych łączących strony, poprzestając na ich twierdzeniach co do ich wzajemnych relacji. Z tego powodu fakty przyznane, a nawet fakty niezaprzeczone przez drugą stronę, mogą być uznane za udowodnione (art. 229 i 230 k.p.c.). W konsekwencji, jeśli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd akceptuje twierdzenia powoda przytoczone w pozwie. Ustawodawca wychodzi z założenia, że skoro pozwany – prawidłowo zawiadomiony o rozprawie i pretensji strony powodowej – nie wdaje się w spór, to znaczy, że faktom w pozwie powołanym nie zaprzecza.

Na takiej samej filozofii opiera się postępowanie upominawcze, nakazowe, a – nade wszystko – elektroniczne postępowanie upominawcze, gdzie sąd wydaje rozstrzygnięcie nie wymagając żadnych dowodów, a to, czy postępowanie dowodowe toczyć się będzie i w jakim zakresie zależy od inicjatywy pozwanego. Dlatego właśnie wyrok zaoczny może uwzględniać powództwo nawet wówczas, gdy powód nie przedstawia żadnych dowodów.

Sformułowanie zawarte w art. 339 § 2 k.p.c. "przyjmuje się za prawdziwe" - uzasadnia twierdzenie, że chodzi o konstrukcję "domniemania". Należy jednak zastrzec, że jest to domniemanie mające swoisty charakter, u którego podstaw leży fikcja przyznania ( absens pro confesso habetur).

Jeżeli jednak twierdzenia o faktach budzą uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa, to w takim wypadku postępowanie dowodowe powinno być przeprowadzone, choć w istocie będzie się ono ograniczało jedynie do dowodów zawnioskowanych przez powoda i ewentualnie dopuszczonych przez sąd z urzędu.

W przedmiotowej sprawie sporządzono jedynie skrócony protokół rozprawy (art. 157 § 2 k.p.c.). Sąd Rejonowy nie przeprowadził zatem żadnych dowodów w sprawie. W uzasadnieniu orzeczenia powołuje się jednak na dowody i analizuje je, ocenia.

W sytuacji zatem gdy Sąd zdecydował się na oddalenie powództwa bez przeprowadzenia postępowania dowodowego powinien jedynie na podstawie przytoczonych w pozwie faktów wykazać, że twierdzenia pozwu budzą wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Analiza dowodów bez ich przeprowadzenia stawia w niekorzystnej sytuacji stronę powodową, prowadzi do naruszenia zasady równości stron w procesie.

Z uwagi na powyższe argumenty, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. orzeczono, jak w sentencji wyroku.